Zwangerschap vanaf 42 weken Serotiniteit Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. De uitgerekende datum en de normale periode van bevallen De gevolgen van 'overtijd zijn' Verwijzing naar de gynaecoloog Strippen Afwachten of inleiden? De bevalling vanaf 42 weken Wie zijn bij de bevalling aanwezig? Na de bevalling Tot slot Belangrijke telefoonnummers 1 1 1 1 2 2 3 3 3 3 In deze brochure lees je informatie over zwangerschappen die langer dan 42 weken duren. De medische term hiervoor is serotiniteit. Vijf tot tien procent van alle zwangerschappen duurt langer dan 42 weken. De uitgerekende datum en de normale periode van bevallen De verloskundige of gynaecoloog bepaalt in het begin van de zwangerschap de 'uitgerekende' datum. De medische term hiervoor is de à terme datum, vaak afgekort als AT-datum. Deze datum wordt vastgesteld naar aanleiding van de termijnecho (echoscopisch onderzoek vroeg in de zwangerschap). De meeste vrouwen bevallen niet precies op de uitgerekende dag. Normaal vindt de bevalling plaats in de periode van drie weken voorafgaand aan tot twee weken na afloop van deze datum. Verloskundigen en gynaecologen noemen deze periode van vijf weken ook wel de uitgerekende periode of termijn voor een normale zwangerschap. De gevolgen van 'overtijd zijn' Bij een zwangerschap die langer dan 42 weken duurt, voldoet de moederkoek (placenta) soms minder goed aan de behoefte van je kind. Mogelijke gevolgen hiervan zijn: • je kind krijgt minder voeding; • de hoeveelheid vruchtwater wordt minder; • de ontlasting van je kind (meconium) komt in het vruchtwater; • je kind krijgt te weinig zuurstof. (is zeldzaam) Verwijzing naar de gynaecoloog Om problemen vóór te zijn, wordt er in de 41e week van de zwangerschap standaard een controle bij de gynaecoloog gepland. Een cardiotocogram (CTG) registreert gedurende minimaal 30 minuten de ………………………………………………………………………………………………………………………………….. Livive, Centrum voor Verloskunde St. Elisabeth Ziekenhuis, Hilvarenbeekseweg 60, 5022 GC Tilburg, Route 81, Telefoon: (013) 539 10 20 E-mail: [email protected] Website: www.livive.nl 1 hartslag van je kind. Zo wordt de conditie van je kind beoordeeld. Echoscopisch onderzoek toont aan of de hoeveelheid vruchtwater nog voldoende is. De gynaecoloog vertelt je tot welk tijdstip een bevalling onder begeleiding van de verloskundige nog mogelijk is. Vanaf 42 weken zwangerschap moet je in het ziekenhuis bevallen onder begeleiding van een gynaecoloog. Strippen Door middel van een vaginaal onderzoek kan de verloskundige of gynaecoloog de ‘rijpheid’ van de baarmoedermond bepalen. Als deze al iets open staat, kunnen de vliezen wat losgemaakt worden van de baarmoederwand. Dit heet strippen. Daarbij komt het hormoon prostaglandine vrij, met eventueel beginnende weeën als gevolg. Daardoor treedt er meestal ontsluiting op. Strippen heeft ook nadelen: • Strippen wordt soms als onaangenaam/pijnlijk ervaren. • Er kan wat vaginaal bloedverlies optreden (minder dan een menstruatie). • Het kan leiden tot (lastige) buik/baarmoederkrampen, die na een tijdje weer ophouden. • Bij vaginaal onderzoek en/of strippen kunnen de vliezen breken (is zeldzaam). (terug naar de inhoudsopgave) Afwachten of inleiden? Als de uitslagen van alle controles goed zijn en er geen andere problemen zijn, is het verantwoord af te wachten tot 42 weken zwangerschap. Als je minder leven voelt, er weinig vruchtwater is of de hartslag van je kind niet optimaal is, stelt de gynaecoloog vaak voor om je kind geboren te laten worden. Tussen 41 en 42 weken kun je zelf vragen om een inleiding zonder dat dit risico’s met zich meebrengt. Als de baarmoedermond rijp aanvoelt en er enige ontsluiting is, dan is een inleiding mogelijk. De vliezen worden gebroken en er wordt een weeënstimulerend medicijn toegediend. Als de baarmoedermond niet rijp aanvoelt, wordt begonnen om deze te rijpen met behulp van een gel (dit heet primen) of een ballonkatheter. Meer informatie hierover vind je in de brochure Het inleiden van de bevalling. De bevalling vanaf 42 weken Na een zwangerschapsduur van 42 weken wordt niet langer afgewacht en word je ingeleid. Tijdens de bevalling wordt de hartslag van je kind met behulp van een CTG geregistreerd. Zo wordt de conditie van je kind bewaakt. Als de vliezen nog niet gebroken zijn, wordt het CTG via de buikwand gemaakt. Is er ontsluiting en zijn de vliezen gebroken, dan plaatst de arts-assistent of klinisch verloskundige een schedelelektrode (een dun draadje) via de vagina op het hoofd van je kind. Ook kan men de vliezen breken om dit draadje te bevestigen. Dit gebeurt tijdens een inwendig onderzoek. Vaak wordt tegelijk met de harttonenregistratie ook de sterkte van de weeën geregistreerd. Het registreren van de harttonen tijdens de bevalling is een voorzorgsmaatregel om op tijd een achteruitgang in de conditie van je kind te ontdekken. Meestal zijn er geen problemen en kun je op ‘natuurlijke wijze’ bevallen. Als de weeën niet krachtig genoeg zijn, kan het nodig zijn deze met een infuus te versterken. ………………………………………………………………………………………………………………………………….. Livive, Centrum voor Verloskunde St. Elisabeth Ziekenhuis, Hilvarenbeekseweg 60, 5022 GC Tilburg, Route 81, Telefoon: (013) 539 10 20 E-mail: [email protected] Website: www.livive.nl 2 Wie zijn er bij de bevalling aanwezig? Na een zwangerschapsduur van 42 weken krijg je een medische indicatie om in het ziekenhuis te bevallen. De arts-assistent of verloskundige begeleidt de bevalling onder de verantwoordelijkheid van de dienstdoende gynaecoloog. Omdat het St. Elisabeth Ziekenhuis een opleidingsziekenhuis is, kunnen er naast verpleegkundigen ook leerling-verpleegkundigen of co-assistenten (medische studenten) aanwezig zijn. Na de bevalling Als de bevalling zonder problemen verloopt, breng je de kraamtijd thuis of in het kraamhotel van Livive door. Tot slot Mocht je naar aanleiding van deze informatie nog vragen hebben, aarzel dan niet deze aan je verloskundige of gynaecoloog te stellen. (terug naar de inhoudsopgave) Belangrijke telefoonnummers route 81 Livive, Centrum voor Verloskunde: (013) 539 10 20 Website Livive: www.livive.nl St. Elisabeth Ziekenhuis (algemeen): (013) 539 13 13 Livive, 9.870 12-12 Copyright© St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg afdeling Communicatie Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. ………………………………………………………………………………………………………………………………….. Livive, Centrum voor Verloskunde St. Elisabeth Ziekenhuis, Hilvarenbeekseweg 60, 5022 GC Tilburg, Route 81, Telefoon: (013) 539 10 20 E-mail: [email protected] Website: www.livive.nl 3