Ontwikkelingsgericht denken over meertalig opvoeden Hilde De Smedt Jong meertalig opgroeien – te onthouden (auteurs: Singleton & Ryan, Baker) Jong meertalig worden vraagt systematisch contact over langere periode Aandacht voor gevoeligheid voor ‘klanken’ Winst op vlak van attitude Jong meertalig opgroeien – tips voor school en ouders Spelen met klanken in elke ‘contacttaal’ op jonge leeftijd Leerdruk kanaliseren Leerprocessen (auteur: Paradis) Impliciet geheugen Expliciet geheugen Nieuwe kennis opnemen is toevallig Geen specifieke concentratie Niet vatbaar voor introspectie Vatbaar voor conditionering Bewust opnemen Doelgerichte aandacht en wil om te onthouden Vatbaar voor introspectie Focus op inhoud en vorm Soms één prikkel voldoende taalleerprocessen – te onthouden Taalbad primeert op jonge leeftijd Vanaf 7,8 ook meer expliciete input nodig Omgaan met fouten evolueert Alle taalopvoeders zijn betrokken taalleerprocessen – tips kleuters Wees niet bang voor herhaling Kinderen moeten zich direct aangesproken voelen Schooltaal versus gevoelstaal taalleerprocessen – tips lagere school Stilaan gerichter taal aanbieden Expliciete aandacht voor motivatie Ervaringsgericht blijft belangrijk Meer expliciete aandacht voor taalvorm Samen fouten onder de loep nemen taalleerprocessen – tips voor ouders Zorg voor voldoende en gericht taalaanbod Je leert praten door het te doen Mama’s en papa’s hebben een eigen taalrol Een rijke moedertaal vraagt blijvende aandacht Talen scheiden – te onthouden (auteurs: A. De Houwer, M. Morris) Bij taalkeuzes waken over warm emotioneel contact Een goed model is belangrijk Talen mengen maakt deel uit van het leerproces Simultane versus successieve taalontwikkeling Talen scheiden – tips voor op school Afspraken rond het gebruik van Nederlands evolueren Accepteer dat meertaligheid nieuwe taalfenomenen met zich meebrengt Meertalig opgroeien is vermoeiend: geen continue leerdruk Talen scheiden – tips voor ouders Ouders overleggen dit samen Zo consequent mogelijk zijn in taalkeuzes Een kind nooit dwingen om een taal te spreken Plotse veranderingen in taalkeuze vermijden Ouders moeten afspraken op school- en klasniveau kennen en begrijpen Taalemoties en attitudes – te onthouden (auteurs: Gardner, Dulay & Burt, Gibbon & Ramirez) Cruciale factor bij het taalleren (affectieve filter) Attitudesvormen zich van jongs af aan Verhouding minderheidsmeerderheidstaal speelt een rol Taalemoties en attitudes – tips voor school en ouders Bij ALLE betrokkenen is het tonen van een positieve houding tegenover de verschillende talen belangrijk Het talen-verkeer-op-school moet steeds een bespreekbaar thema zijn Ook ouders thuis moeten het meertalig opgroeien bespreken met hun kinderen Maak gebruik van talensensibilsering Schakel thuistalen constructief in Contact met leeftijdsgenoten in elke taal is belangrijk Tot slot – samen het proces opvolgen Ouders zijn de eerste informatiebron en hoofdrolspeler Een juiste plaats geven aan tests Schooltaal versus communicatievaardigheden Taalontwikkeling beschrijven in termen van ‘vooruitgang’ niet steeds in termen van ‘wat er nog niet is’. Werkgroep Immigratie Regionaal Integratiecentrum Foyer Brussel Werkhuizenstraat 25 1080 Brussel 02/609.55.63 [email protected] www.foyer.be