Ouderen maken zich zorgen, wij ook!

Ouderen maken zich
zorgen, wij ook!
Als de plannen van het nieuwe kabinet doorgaan,
ziet het leven van veel ouderen er binnenkort zo uit:
Pietersen (80) is al jaren weduwnaar en heeft sinds een jaar of vier de ziekte van
Alzheimer. De ene dag eet hij zes keer, de andere dag maar twee keer. De laatste tijd
ruikt het in zijn huis naar urine, omdat hij soms te laat naar het toilet gaat. Alleen
zijn neef komt een paar keer per maand een uurtje op bezoek. Die merkt dat zijn oom
vereenzaamt en achteruitgaat, maar wat kan hij doen? De huishoudelijke hulp is een jaar
geleden gestopt, net als de dagopvang.
Ruim 215.000 mensen krijgen nu nog huishoudelijke hulp en ruim 27.000 krijgen
dagopvang in groepen.
Mevrouw Versteeg (77) kan zich na een hersenbloeding niet meer zelf
wassen en aankleden. Daarnaast heeft ze een hardnekkige wond. ’s Morgens rond
8.00 uur helpt een verzorgende haar bij het opstaan. Om 9.00 en 19.00 uur verzorgt
de wijkverpleegkundige haar wond. En op dinsdagmiddag komt er een huishoudelijke
hulp. Voorheen hielp de verpleegkundige haar ook even met wassen. Maar omdat het
geld tegenwoordig uit verschillende potjes komt, doet mevrouw Versteeg zaken met
meerdere zorgverleners van drie organisaties. Mevrouw Versteeg moet zelf regelen dat
alle partijen goed met elkaar samenwerken. Een heel gedoe.
Ruim 160.000 mensen krijgen verzorging thuis, ruim 50.000 mensen krijgen verpleging
thuis.
1
De heer en mevrouw Robertson (85 en 87 jaar) zijn 60 jaar getrouwd
en wonen nog in hun ‘eerste’ woning. Zij is lichamelijk gehandicapt, hij wordt erg
vergeetachtig. Gelukkig is de heer Robertson lichamelijk kerngezond. Met (steeds meer)
aanwijzingen van zijn vrouw doet hij boodschappen en het huishouden. Toch maakt
mevrouw zich zorgen: wat gebeurt er als zij overlijdt? Haar man was volledig in de war
toen zij laatst een uurtje weg was. Misschien moeten ze verhuizen naar een serviceflat,
maar dan moeten ze eerst hun huis verkopen. Het huis van de buren staat al 2,5 jaar te
koop. En voor aanleunwoningen (huur) is een wachtlijst.
Ongeveer 200.000 mensen wonen in een verpleeg- of verzorgingshuis.
Tussen wal en schip
Zo zijn er nog vele voorbeelden. Verhalen van mensen die zo lang mogelijk thuis willen
blijven wonen, maar daarvoor straks een stevig netwerk van zorg missen. Omdat het
kabinet kiest voor:
• h
et schrappen van huishoudelijke hulp, waardoor niemand tijdig opmerkt dat
Pietersen achteruit gaat en extra zorg nodig heeft.
• het uit elkaar halen van verpleging (Zvw) en verzorging (Wmo), waardoor ouderen
zoals mevrouw Versteeg met meer mensen en organisaties zaken moeten doen.
De hulpverleners en organisaties moeten ook weer met elkaar overleggen.
• het landelijk regelen van verpleeghuiszorg. Gemeenten worden te weinig
gestimuleerd om een passend woningaanbod voor ouderen te regelen.
ELIJKE HUL
UD
BUDGET
2014: -75%
ORGING
RZ
BUDGET
2014: -25%
VE
VE
BUDGET
NA 2017: –30 MLN
REN
BU
FAMIL
IE
SE
D
DZA AMHEI
W
GEMEEN
T
RPLEEGHU
VE
I
IJWILLIGER
VR
S
HUISA
R
MO
E
/
LF
G
RE
NZAMIN
RIENDEN /
/V
ZE
RM
INDERDE
MA
WIJ
K
ER
OUD EN
REE
VE
TS
EN WONI
OR
N
NI
G
VE
VERZEKERA
RG
AR
ZO
GOPVANG
DA
RPLEEGKUN
VE
E
DIG
BUDGET
2017: +250 MLN
MTE
UI
BUDGET
2015: -100%
WOON
NDE
R
SE
PAS
P
LEGING
RP
HUISH
O
Ouderenzorg: Regeerakkoord
ELZORGER
NT
BUDGET
NA 2017: -110 MLN
RZIENING
OO
NDELIJKE V
LA
2
Ouderenzorg moet en kan beter
Volgens het kabinet is bezuinigen op ouderenzorg onvermijdelijk, maar regel dan dat
ouderen een beroep kunnen doen op een stevig zorgnetwerk zonder mazen. En dat
verschillende budgetten (zorgverzekering, Wmo en AWBZ) geen struikelblok worden.
Ook als ouderen (een deel van) de zorg zelf betalen, willen ze een betrouwbare huishoudelijke hulp die meedenkt en dagelijkse verzorging kan bieden. Of een goede
vrijwilliger. Als de nood aan de man komt, willen ze kunnen verhuizen naar een
seniorenwoning. Het is fijn als de wijkverpleegkundige dan meedenkt en zorg regelt.
Daarom is het noodzakelijk om de ouderenzorg te versterken en goed te organiseren:
• Investeer tijdig in de zelfredzaamheid van ouderen en chronisch zieken. Leer hen
bijvoorbeeld een stoma verzorgen, hun bloedsuiker te controleren en e-health te
gebruiken.
• G
emeenten moeten het netwerk voor hulp en ondersteuning aan ouderen goed
organiseren. Ook als ouderen de zorg zelf moeten betalen. Regel dat ouderen of hun
wijkverpleegkundige bij het loket van de gemeente kunnen aankloppen voor een
betrouwbare huishoudelijke hulp of een huishoudelijke verzorgende die ook helpt
bij het wassen of aankleden. Of voor dagopvang of een goede vrijwilliger. Zo kunnen
mantelzorgers als mevrouw Robertson op adem komen. En houden we bij de heer
Pietersen de vinger aan de pols.
• Houd zorg bij elkaar die logischerwijs ook bij elkaar hoort. Houd zorg bij elkaar die
vaak tegelijk wordt gegeven, zoals wijkverpleging en verzorging. Doe de zwaardere
verzorging ook in de zorgverzekeringswet. Dan is mevrouw Versteeg ’s ochtends met
één zorgverlener klaar.
• De wijkverpleegkundige (zorgverzekeringswet) wordt de spil in de zorg (dat is
winst!). Geef haar de ruimte om huishoudelijke zorg of dagopvang te regelen,
ook al betaalt de gemeente dat (Wmo).
• Garandeer kwaliteit van huishoudelijke zorg, dagbesteding, vrijwilligerswerk
en logeervoorzieningen. Stel kaders voor kwaliteit (in de ogen van de cliënt).
Regel controle daarop én inspraak van burgers en cliënten voordat meer ouderenzorg
naar de gemeente gaat.
• Beloon gemeenten die investeren in een stevig zorgnetwerk en ouderenwoningen.
Als er minder ouderen naar het verpleeghuis hoeven door goede gemeentelijke zorg
dan bespaart dat kosten. Dat geld zou ten goede moeten komen aan gemeenten
om te investeren in voorzieningen die ouderen helpen om langer zelfstandig te
blijven wonen.
3
• Help ouderen bij het maken van een plan voor zelfstandig wonen. Veel ouderen
willen graag zelfstandig blijven wonen. Zelfstandig wonen is een eigen
verantwoordelijkheid, maar een geschikte woning vinden of je (huur)huis laten
aanpassen is ingewikkeld. Bij een koophuis wil een aantal ouderen geld kunnen
vrijmaken dat ‘vast zit in stenen’, zodat ze hun huis kunnen aanpassen en
servicediensten inkopen. Of snel kunnen verhuizen, als ze opeens achteruit gaan.
Dat zou voor mevrouw Robertson een geruststellend idee zijn. Pensioenfondsen en
woningcorporaties kunnen hierbij een rol spelen.
• Stimuleer maatschappelijke oplossingen. Als ouderen kwetsbaarder worden, wordt
het moeilijker om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Dat vraagt solidariteit (niet
alleen in financieel opzicht) vanuit de samenleving. Buren, vrienden, familie, ouderen
onderling en vrijwilligers kunnen elkaar helpen.
PA
S
ZELFRE
WI
J
MH
MO
GEMEEN
T
RPLEEGHU
VE
I
JWILLIGE
VRI
EID
MA
FA
/ VRIEN
D
ILIE
/
EN
M
S
R
TS
W
AA
E
DZ
VERZEKERA
RG
HUISA
R
EN WONI
OR
N
NI
G
IN
D
OP
DAG VANG
ER
OUD EN
AR
ZO
DVIES
IE-A
AT
IC
SE
VER
P
IGE
ND
NDE WOON
SE
IMTE
RU
WIJKV
ERPL
EEG
KU
ND
PLEEGK
R
IG
E
U
TEA
KV
M
GING
OR
G & VER
GIN
Z
LE
GING
OR
SIGNALERENDE
FUNCTIE
HUISH
OUD
ELIJ
KE
VER
UDELIJ
O
ZO
H
K
IS
RG
IN
G
E
T
V
H
ERZ
C
I
L
ULP
EH
HU
Ouderenzorg: Zo kan het ook!
ELZORGER
NT
SAMENWERKING
4
NDELIJKE V
LA
RZIENING
OO
BUREN
SAMENWERKING