Devolder_Genetische Selectie en Procreative Beneficence [Read

GENETISCHE SELECTIE EN HET
‘PROCREATIVE BENEFICENCE’ PRINCIPE
Katrien Devolder
Bioethics Institute Ghent
Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen
Universiteit Gent
[email protected]
Nu zwanger
worden
ernstige mentale
beperking
Emily heeft een
rubella infectie
2 maanden
wachten
geen ernstige
mentale beperking
Moet Emily 2 maanden wachten om zwanger te worden?
2
EEN ARGUMENT VOOR GENETISCHE SELECTIE
stelt dat als we vinden dat Emily twee maanden moet wachten om zwanger te
worden, we ook moeten aanvaarden dat ouders hun kinderen genetisch moeten
selecteren.
Genetische selectie
=
het bepalen van welke mensen we op de
wereld brengen op basis van de
genen die ze zullen bezitten.
*moeten = morele verplichting
3
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
4
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
Een genetische test identificeert twee embryo’s met elk twee kopieën van het gen.
Moet het koppel gebruik maken van genetische selectie?
5
In beide gevallen beslissen de toekomstige ouders om ofwel een kind ter wereld
te brengen met een ernstige mentale beperking, of om een ander kind ter wereld
te brengen zonder ernstige mentale beperking.
In één geval wordt de beslissing genomen op basis van genetische informatie,
maar dat is, moreel gezien, irrelevant
6
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
7
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
V
V
M
V
De genetische test identificeert ook het geslacht van de embryo’s
Moet het koppel gebruik maken van genetische selectie?
8
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
De genetische test identificeert ook een embryo met een gen dat wordt geassocieerd
met doofheid.
Moet het koppel gebruik maken van genetische selectie?
9
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
De genetische test identificeert ook een embryo met een gen dat wordt geassocieerd
met een hoge intelligentie.
Moet het koppel gebruik maken van genetische selectie?
10
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
De genetische test identificeert ook een embryo met een gen dat wordt geassocieerd
met een blanke huidskleur.
Moet het koppel gebruik maken van genetische selectie?
11
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
De genetische test identificeert ook een embryo met een gen dat wordt geassocieerd
met een bijzonder goed gezichtsvermogen.
Moet het koppel gebruik maken van genetische selectie?
12
PROCREATIVE BENEFICENCE
Couples (or single reproducers) have significant moral reason to select the child,
of the possible children they could have, whose life can be expected to go best or
at least not worse than any of the others
Julian Savulescu & Guy Kahane
‘The moral obligation to create children with the best chance of the best life.’ Bioethics 2009, 23: 274–90.
13
PROCREATIVE BENEFICENCE
Couples (or single reproducers) have significant moral reason to select the
child, of the possible children they could have, whose life can be expected to go
best or at least not worse than any of the others
Significant moral reason: een morele reden die aanzienlijk voor of tegen iets
telt, maar die niet noodzakelijk doorslaggevend is.
14
PROCREATIVE BENEFICENCE
Couples (or single reproducers) have significant moral reason to select the
child, of the possible children they could have, whose life can be expected to go
best or at least not worse than any of the others
Significant moral reason: een morele reden die aanzienlijk voor of tegen iets
telt, maar die niet noodzakelijk doorslaggevend is.
Best: het meest welzijn bevattend.
15
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
Een genetische test identificeert twee embryo’s met elk twee kopieën van het gen.
Wat impliceert Procreative Beneficence?
16
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
De genetische test identificeert ook een embryo met een gen dat wordt geassocieerd
met een hoge intelligentie.
Wat impliceert Procreative Beneficence?
17
WAAROM PROCREATIVE BENEFICENCE?
Eén argument vertrekt van de claim dat toekomstige ouders een aanzienlijke
morele reden hebben om selectie te gebruiken om een ernstige mentale
beperking te voorkomen.
Maar waarom?
• Omdat, over het algemeen, een ziekte/ernstige beperking het welzijn
verminderen
• Maar een ziekte/ernstige beperking zijn niet de enige dingen die ons
welzijn beïnvloeden…
18
Niet-ziekte gerelateerde eigenschappen kunnen even belangrijk zijn voor ons
welzijn als onze gezondheid.
Bijv. de impulscontrole experimenten van Walter Mischel (jaren ‘60)
19
20
Diegenen die strategieën hadden ontwikkeld om de marshmallow niet op te eten
hadden
• meer vrienden
• betere academische resultaten
• meer motivatie
Of het kind al dan niet de marshmallow had opgegeten, had een veel groter
effect op de SAT scores dan hun IQ
Impulscontrole is ook gelinkt aan crimineel gedrag
21
Aangezien welzijn hetgeen is dat we nastreven, moeten we bekommerd zijn om
alles dat ons welzijn beïnvloedt.
Dit is consistent met wat we in het alledaagse leven doen:
We zouden dus hetzelfde moeten doen wanneer we selectiebeslissingen nemen
22
ENKELE BEZWAREN TEGEN
PROCREATIVE BENEFICENCE
23
HET IS EUGENETICA!
Als eugenetica betekent dat we er proberen voor te zorgen dat mensen ‘goede’
genen hebben, dan is het inderdaad eugenetica…
Maar is eugenetica, zo begrepen, slecht?
Genetische selectie om ernstige ziektes te
voorkomen is ten slotte ook eugenetica…
24
Ja, maar het toepassen van Procreative Beneficence, lijkt toch heel erg op de
onethische eugenetische praktijken van de vroege 20ste eeuw….
Nazi Duitsland
• gedwongen sterilisatie
• T4 programma
• uitroeiingskampen
Verenigde Staten
• eerste sterilisatiewet in Indiana in 1907
• 10 jaar late, sterilisatie van criminelen in
ten minste 16 staten.
25
HET IS EUGENETICA!
We moeten een onderscheid maken tussen
vrijwillige en onvrijwillige eugenetica
moord en eugenetica via reproductieve keuzes
eugenetica voor goede en slechte doeleinden
eugenetica op basis van goede en slechte wetenschap
26
STRATIFICATIE BINNEN DE SAMENLEVING
Enkel een minderheid zal toegang hebben tot selectietechnieken, dus als we
Procreative Beneficence promoten dan zal dit leiden tot een nieuwe ‘biologische
aristocratie’ (zie GATTACA), of ten minste tot het vergroten van bestaande
ongelijkheden.
27
MORELE MEDEPLICHTIGHEID
Een koppel woont in een samenleving waar mensen met een donkere huid het
slachtoffer zijn van wijdverbreide en impliciete discriminatie. Het gevolg hiervan
is dat mensen met een donkere huid gemiddeld armer zijn, en minder succesvol
op de arbeidsmarkt. Ze hebben ook een minder goede gezondheid. Het koppel
wil een kind, en zou gebruik kunnen maken van genetische selectie om een kind
te selecteren dat een lichtere huidskleur zal hebben.
Volgens Procreative Beneficence moeten de ouders het kind met een lichte
huidskleur selecteren, maar dit maakt hen medeplichtig in racisme.
28
DE GENETISCHE WAPENWEDLOOP
A selecteert een groot kind
het kind van A heeft een
competitief voordeel
Iedereen selecteert een groot kind
geen enkel kind is beter af dan
voorheen
29
SCHADE AAN ANDEREN
Al deze bezwaren wijzen op verschillende manieren waarop genetische selectie
door sommigen, schade zou kunnen berokkenen aan anderen.
Maar…ze ondermijnen niet noodzakelijk Procreative Beneficence….
Ze suggereren enkel dat Procreative Beneficence niet alle relevante morele
overwegingen in beschouwing neemt…
Procreative Beneficence is een individualistisch selectieprincipe
30
PROCREATIVE BENEFICENCE +
PROCREATIVE ALTRUISM
Procreative Altruism
Couples (or single reproducers) have significant moral reason to select the child,
of the possible children they could have, whose existence will contribute most to
(or detract least from) the wellbeing of others
Thomas Douglas & Katrien Devolder
Procreative Altruism: Beyond Individualism in Reproductive Selection. J Med Philos 2013; 38: 400–19.
31
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
Een genetische test identificeert twee embryo’s met elk twee kopieën van het gen.
Moet het koppel gebruik maken van genetische selectie?
32
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
De genetische test identificeert ook een embryo met een gen dat wordt geassocieerd
met een blanke huidskleur.
Moet het koppel gebruik maken van genetische selectie?
33
Lies en Jan maken gebruik van IVF om een kind te verwekken.
Ze zijn beide drager van een recessief gen dat hersenschade veroorzaakt.
V
V
M
V
De genetische test identificeert ook het geslacht van de embryo’s
Moet het koppel gebruik maken van genetische selectie?
34