D. BRETIN, fysiotherapeute Colijntaan 88 1421 CC UITHOORN Tel. 02975-60570 EEN STORINGSHAARD VAN ONZE GEZONDHEID UW TAND EEN TIJDBOM ! Deze konstatering is alarmerend: Ook tanden die geen pijn doen kunnen het lichaam rulneren. De Duits-Spaanse arts Dr. Ernesto Adler publiceerde een opzienbarend boek over samenhang tussen gebitsafwijkingen en levensbedreigende ziekten. Nederlandse vertaling van een interview van het duitse blad "der Bunte" met Dr. Adler. 2 "Een eigen tand is een eigen tand, zeggen de patienten, de tandartsen, maar ook ik zeg dat", verklaart Dr. Adler. "Weliswaar moet ik een beperking maken, het geldt slechts zolang als de eigen tand het eigen lichaam niet vernietigt!" Wij zitten op het dakterras van zijn huis aan de Costa Brava en drinken landwijn, geschonken door dankbare patienten. Een plek om te dromen. Maar Dr. Adler heeft zijn leven onder de zuidelijke zon in geen enkel opzicht verdroomd. Hij heeft in de loop der jaren bij duizenden patienten, die tot op dat moment als ongeneeslijk bekend stonden, door het resultaat van zijn behandeling aangetoond, dat hun ziekten één gemeenschappelijke oorsprong hadden n.l. zieke tanden en kiezen. Nu heeft hij in zijn boek "Erkrankungen durch Stt5rfelder im Trigeminusbereich" ruim 300 van deze ziektegevallen uitvoerig beschreven. De zogenawmde "Trigeminus" is de aangezichtszenuw waarvan de eerste en tweede tak in onder- en bovenkaak verlopen. Storingshaarden zijn ziekelijk veranderde plekken van het organisme, die door werking op afstand ziekten in andere delen van het lichaam veroorzaken. "Juist in het Trigeminusgebied", r stelt Dr. Adler vast, "vinden wij heel vaak de meest onwaarschijnlijke verbindingen tussen ziekten (vooral chronische ziekten) en haar oorzaak "op afstand" ". ledere week verschijnt wel de een of andere patient bij zijn "Castillo" op de Monte Goda. De een brengt een kist wijn, omdat hij sinds de behandeling geen reuma meer heeft. De ander een groot stuk vlees omdat zijn hardnekkige nierziekte van de ene dag op de andere is verdwenen enz. Het is bijna een halve eeuw geleden dat de duitse medische student Ernst Adler tijdens zijn vakantie in Spanje kwam en daar, omdat hem dit land zo goed beviel, zijn studie als arts en later ook als tandarts afmaakte. "Begrijpt U nu waarom ik hier gebleven ben?" vraagt hij en kijkt naar de verten om zich heen. Links de opkomende volle maan boven de zee en rechts de lichtjes van Lloret de Mar. De duits-spaanse arts heeft het opsporen en uitschakelen van ziekmakende processen in de kaak tot zijn levenswerk gemaakt. Met speciale onderzoekingsen meetmethoden spoort hij de kleinste oorzaken op die grote en gevaarlijke gevolgen hebben. Nadrukkelijk wijst hij erop dat iedere andere behandeling van ziekten tevergeefs is wanneer deze ziekten door een storingshaard worden veroorzaakt en deZe storingshaard nog niet is verwijderdPas wanneer deze op afstand werkende storingshaard is opgeruimd, kan het tot genezing komen. In zijn boek voert hij voor het grootste deel zeer dramatische ziektegevallen ten tonele, gelllustreerd met veel rCIntgenfoto's, waarbij hoofdzakelijk door tandheelkundige behandelingen klachten op andere plaatsen in het lichaam tot verdwijning konden worden gebracht. WAAROM DE HAARDLEER IN DE VERGETELHEID RAAKTE. De schade die een etterende tand of kies kan aanrichten is meer dan voldoende bekend. Het is namelijk bekend dat ziekteverwekkers . via de bloedbaan door het lichaam gaan en in de meest uiteenlopende organen hun vernietigende werkzaamheid kunnen uitoefenen. Dit inzicht heeft er in de eerste helft van deze eeuw toe geleid, dat vele medici de oorzaken van de meeste ziekten alleen nog maar in etterende gebitshaarden konden zien. In de U.S.A. kwam het daardoor tot overdreven behandelingen waarbij alle tanden en kiezen zonder onderscheid werden getrokken bij iedere patient die aan een chronische ziekte leed. Zo zijn duizenden tanden en kiezen zinloos opgeofferd, ook in Europa, zij het in mindere mate. Deze overdrijvingen van medisch handelen bezorgden de "haardleer" een dermate slechte naam, dat steeds meer artsen en tandartsen zich er vanaf wendden. Maar met het beëindigen van deze overdreven behandelingsmethoden raakte tegelijkertijd de ware betekenis van de storingshaard als zodanig in de vergetelheid. De ware betekenis van een storingshaard was eigenlijk nog nooit duidelijk onderzocht tot in de loop der tijd bleek dat de gang van zaken veel gekompliceerder was, dan men tientallen jaren lang had aangenomen. De haard, die op afstand in het lichaam een storende werking heeft, hoeft noch etterend, noch hoe dan ook infectieus te zijn. De ziekmakende storende werking kan via de extra-cellulaire vloeistof (= de vloeistof waarin alle lichaamscellen zijn gebed) of via zenuwbanen van het vegetatieve zenuwstelsel plaatsvinden. 3/ - 3 Zolang met deze inzichten geen rekening werd gehouden kon bet voorkomen dat zelfs na het verwijderen van alle tanden en kiezen toch nog storingshaarden in de kaak overbleven. De aktiviteiten van Dr. Adler hebben er beslissend toe bijgedragen dat deze opvattingen langzamerhand ingang gaan vinden. Hij heeft in het bijzonder ook aangetoond dat je er bijna politionele opsporingskapaciteiten voor moet hebben om storingshaarden in het gebit te vinden. Daarom is het niet te verwonderen dat zijn revolutionaire ideeën en inzichten algemeen opzien hebben gebaard, zoals in een officieel tijdschrift voor duitse tandartsen werd gemeld. Dr. Adler kreeg voor zijn werk, waarmee hij 0.a. een hoge franse regeringsfunktionaris van een ernstige ziekte wist te bevrijden, de titel "Commodore"; een erkenning van zijn onschatbare verdiensten voor de geneeskunde. Patienten zeggen dikwijls dat het heel vreemd is om behandeld te worden door Dr. Adler. "Wanneer je bij een andere tandarts komt, dan zegt deze "maakt U de mond maar open", maar Dr. Adler draait eerst aan het hoofd om de beweeglijkheid van de nek te onderzoeken en drukt dan van achteren op de nek tot de patient pijn voelt". "Inderdaad, dit hoort bij het routine-onderzoek van het gebit", aldus Dr. Adler. "Op deze wijze kan ik mij oriënteren of er ergens in het gebit storingshaarden bestaan". Pas daarna vindt een grondige inspektie van de mondholte plaats, worden ritintgenfoto's gemaakt, test-injekties gegeven en eventueel bepaalde metingen gedaan. "Had U bij de behandeling pijn?" vroegen wij, maar steeds hoorden we weer: "Nee, helemaal niet en ook niet later. Integendeel, daarna waren juist de hoofdpijnen die ik al jaren had weg". Of: "Mijn jicht was verdwenen" of "ik had geen angina pectoris meer". Zo sehilderen patienten hun ziekten af, hun jareulange lijdensweg: zij vertellen hoe zij plotseling, hoewel ze al iedere hoop hadden opgegeven, uitgerekend in de stoel van een tandarts tot genezing kwamen, 's Avonds toont Dr. Adler ons riintgenfoto's van de patienten die wij zelf hebben geinterviewd. Eft behulp hiervan onderstreept hij nog eens de ziektegeschiedenissen en bajbehorende behandeling. "Interessant is het", zegt Dr. Adler, "dat ik van apen ook heel wat heb geleerd." . Hiermede doelt hij op de apen die hij als huisdieren in zijn woning laat rondlopen. "Bij verschillende van hen is in de loop der jaren een ongeval met het gebit voorgekomen, b.v. doordat kinderen de apen met stenen wierpen. Leerzaam is daarbij het volgende: Een dier, dat zijn oorspronkelijke levenswijze en voedingswijze trouw is gebleven, heeft zoveel weerstand dat de schadelijke gevolgen van verwonding van het weefsel geheel worden afgekapseld, dus gelsoleerd worden van de rest van het lichaam. Dergelijke afwijkingen leiden nooit tot het ontstaan van een storingshaard en dus ook niet tot een oorzaak van ziekte. Bij andere dieren die de slechte voedings- en 4efgewoonten van mensen hebben overgenomen, leiden dergelijke verwondingen wel tot zipkte. Ik heb verschillende gevallen meegemaakt, waarin dan door een juiste behandeling van het gebit genezing optrad. Dergelijke resultaten bewijzen wel dat de genezing niets met suggestie te maken heeft. Uiteraard probeert het lichaam, ook bij mensen die zich niet aan de natuurlijke leefwajze en voeding houden, de storende werking van een zieke tand of kies te onderdrukken. Daarom zijn haarden niet altijd onmiddellijk storingshaarden en blijven ze vaak lang "stom". Maar door bijkomende lielasting van de gezondheid, door oververmoeidheid, opwinding of een andere ziekte wordt de weerstand zo verminderd, dat de ziekmakende prikkels vanuit het gebit de overhand krijgen en het lichaam waar dan ook, schade toebrengen; meestal op plaatsen die in aanleg al verzwakt of ziek waren." Bij ziekten die hun oorzaak vinden in storingshaarden, speelt daarom niet de storingshaard zelf de hoofdrol. Het gaat om de reaktie van het lichaam op deze prikkel en beslissend as de weerstand van ons organisme. Omdat deze weerstand tegenwoordig over het algemeen nogal is verminderd, treden dit soort ziektetoestanden veel meer op dan vroeger. WIJ HEBBEN ZELF SCHULD AAN ONS SLECHTE GEBIT. Onze levenswijze is de oorzaak van het toenemen van dit soort ziekten en wel om twee redenen. Ten eerste wordt door onze voedingswijze de slechte toestand van het tandvlees en het gebit rechtstreeks bevorderd, zodat beschadigingen of ziekten aan het 4/ - 4 gebit kunnen ontstaan. In de tweede plaats wordt door onze slechte voedingswijze de natuurlijke afweerkracht van het lichaam niet opgebouwd, zodat als wij eenmaal storingshaarden hebben, het lichaam er ook met ernstige ziekten op reageert. Het verdient daarom niet altijd aanbeveling ten koste van alles tanden en kiezen te willen behouden. De patient heeft dikwijls bewondering voor die tandarts, die niet meteen trekt, hetzij uit angst voor pijn, hetzij omdat hij niet graag een gat in zijn gebit heelt. "Zonder twljfel is het doel van de tandheelkunde, te redden wat er te redden is", zegt Dr. Adler, "maar aIleen dan, wanneer er niet de gezondheid door wordt geschaad". Een zieke tand of kies is eigenlijk een soort tijdbom in de kaak, die op een kwade dag explodeert en daarom beter op tijd verwijderd kan worden; op tijd d.w.z. voordat er een ziekte uit ontstaat. Het grootste probleem bij het opsporen van storingshaarden in het gebit is, dat zelfs de meest gevaarlijke haarden geen pijn veroorzaken en zonder plaatselijke afwijkingen zijn. "Maar", zegt Dr. Adler "pijnloosheid is noolt een teken van T haardloosheid', daartussen is een belangrijk onderscheid". Het is daarom de taak van de tandartsen om meer en meer als detectives van de geneeskunde te gaan optreden. Door zijn grote ervaring heeft Dr. Adler heel vaak bezoek van specialisten, die zich bij hem op de hoogte komen stellen. Hij heeft zich overigens vanwege zijn 63-jarige leeftijd uit zijn praktijk teruggetrokken. Hij behandelt niet meer zelf maar stelt zich wel beschikbaar voor advies. "Een tandarts heeft veel meer verantwoordelijkheid voor de gezondheidstoestand van zijn patienten dan tot nu toe werd aangenomen", aldus de Braziliaanse hoogleraar Professor Waldemar Grummt Het algemene standpunt dat een tandarts alleen maar een technicus is die niets anders doet dan het gebit in orde houden met het doel een aangenaam uiterlijk aan de patient te verschaffen, is volledig onjuist en moet dringend gekorrigeerd worden. Het beroep tandarts is in feite niet anders dan dat van de arts: "De tandarts staat eigenlijk op een voorpost in de strijd om de gezondheid van zijn medemens", aldus Professor Konrad Thielemann." Eén van de meest ervaren artsen die zich heeft gespecialiseerd in ziekten door haarden in het gebit, is de Weense arts Dr. Franz Hopfer. In zijn hoedanigheid van kontrolerend geneesheer van één der grootste Oostenrijkse ziekteverzekeringen, kan hij honderdduizenden ziektegeschiedenissen overzien. Op grond van zijn ervaringen heeft hij een lijst opgesteld van de meest voorkomende afwijkingen in het gebit die als storingshaard in aanmerking komen. Behalve de aan ieder bekende etterende haarden, behoren daartoe de volgende afwijkingen: I. 2. 3. 4. dode tanden of kiezen en wortelresten; chronische ontstekingen van het kaakbeen; tanden die niet op hun natuurlijke plaats liggen of ingeklemd zijn; tandvleeszakjes (ruimte tussen het tandvlees en de tand) opgevuld met spijsresten of pus; 5. amalgaanvullingen die een chronische kwikvergiftiging veroorzaken. Zogenaamde 'dode tanden' of 'kiezen' zijn elementen waarvan de zenuw is doodgemaakt en waarbij een wortelkanaalbehandeling heeft plaatsgevonden. Het kanaal waarin de zenuw, hloedvaten en bindweefsel waren gelegen, is na het uitruimen met een vulling afgesloten om daardoor ziekmakende stoffen te verhinderen via dit gat in de kaak te komen. Maar dode tanden zijn niet dood. Alleen de zenuw is gedood, de tand zelf leeft door en hij is met fijne evenwijdig verlopende kanaaltjes verbonden met het kaakbeen. "De 'dode tand' staat dus gewoon met het gehele organisme in een 'stofwisselingskontakt' ", aldus Dr. Hopfer en kan gewoon zijn schadelljke afbraakstoffen in het lichaam afgeven." Iedere ziekelijke verandering van deze tand of kies kan dus overgedragen worden op de rest van het lichaam. Dit lichaam moet dan via haar weerstand deze schadelijke stoffen weer weg zien te werken en zal ook proberen een schild om de haard heen op te bouwen. Komt het echter door extra belastingen van de gezondheid hij oververmoeidheid, griep of andere ziekte tot het instorten van deze weerstand, hetgeen overigens ook bij het ouder worden vanzelf ontstaat, dan hegint de ziekmakende werking van de haard op een andere plaats in het lichaam te ontstaan. Tanden of kiezen met kanaalbehandeling, waarbij de zenuwen dus zijn verwijderd, zijn 5/ 5 daarom altijd een gevaar, omdat ze later een gevaarlijke storingshaard kunnen worden. Het is daarom beter vroegtijdig naar de waarschuwingen van de tandartsen te luisteren en bun raad op te volgen omtrent juiste voeding en het juiste onderhoud van het gebit, voordat de cariëstandwolf) de tand tot op het merg heeft aangetast en technische ingrepen noodzakelijk zijn. Een patient moet er ook niet al te zeer op aandringen dat de tandarts zijn zieke tand of kies zo veel mogelijk spaart. Als de tandarts ervan overtuigd is, dat een zieke tand of kies getrokken moet worden dan moet men zich daaraan houden. Maar niet alloen "dode" tanden of kiezen, maar ook niet grondig verwijderde wortelresten leven nog lange tijd door en kunnen schadelijke gevolgen hebben. "Bij de verwijdering van deze wortelresten moet het kaakbot tot op het gezonde gedeelte worden weggekrabd, omdat anders ziekmakende faktoren blijven bestaan en prikkels vanuit dit punt kunnen uitgaan," aldus Dr. Adler. De in zulke gebieden vastgestelde 'ostitis' (= chronische botontsteking) kan leiden tot zware orgaanziekten op andere plaatsen in het lichaam. Volgens Dr. Hopfer zou bij ruim 25% van alle chronische ziekten de oorzaak in storingshaarden moeten worden gezocht. Deze mening berust op 2000 ziektegevallen waarbij zowel door kaakchirurgen als pathologen (weefselonderzoekers) het hestaan van ziekelijk veranderd weefsel is aangetoond. Dat deze ziekelijke afwíjkingen in het gebit oorzaak waren voor een chronische ziekte elders in het lichaam is gebleken, doordat deze ziekten genazen, na het verwijderen van het kleine gebiedje in de kaak waar de botontsteking was aangetroffen. Het is bijzonder moeilijk te begrijpen dat dergelijke botontstekingen geen pijn veroorzaken. Het is bovendien moeilijk dat ze vaak op het rbntgenbeeld slecht zijn te herkennen en het is voor de leek wel heel moeilijk om dan te geloven dat zijn ziekte (b.v. reuma of migraine e.d.) door zo'n schijnbaar geringe afwijking wordt veroorzaakt. Een volgend probleem is, dat dergelijke afwijkingen nogal eens voorkomen bij mensen die 20 of 30 jaar geleden al hun tanden en kiezen hebben laten trekken en die pas enkelo jaren lijden áan de één of andere felbronisetl'e kwaal. Toch kan het ook in zulke gevallen voorkomen, dat een ziekte geneest wanneer een z.g. lege kaak op de juiste plaats wordt schoongekrabd en zo een fout die wellicht 30 of 40 jaar geleden is gemaakt, wordt hersteld. Dr. Hopfer is van mening dat ongeveer 30% van zijn chronische patienten met een tandeloze mond aiwijkingen in hun kaak hebben. Een eveneens belangrijke schadelijke faktor wordt gevormd door tanden of kiezen die bekneld zitten en daarom niet hun natuurlijke plaats kunnen innemen. Ook scheefliggende tanden of kiezen moeten hieronder worden gerekend. Vooral verstandskiezen zijn in dit opzicht berucht. Dr. Adler wijst erop dat de lengtegroei van de menselijke kaak in de afgelopen eeuwen steeds meer is afgenomen. Daarom hebben de verstandskiezen meestal niet meer voldoende ruímte voor hun natuurlijke ontwikkeling, zodat ze op zenuwen drukken die in de kaak lopen. Dit begunstigt het ontstaan van chronische ziekteprocessen op andere plaatsen in het lichaam. Een andere veelvuldig ziekmakende oorzaak in het gebit wordt gevormd door de z.g. tandvleeszakjes. Deze ontstaan door de beruchte paradontose (het verdwijnen van tandvlees) waardoor zakvormige holten ontstaan tussen het tandvlees en het bot, die vaak met geinfekteerd materiaal zijn gevuld en tot ontsteking leiden. Ook vanuit zulke punten kunnen gevaarlijke storingen van -de algemene gezondheidstoestand optreden. Wanneer men het panorama van ziekten, veroorzaakt door het gebit, overziet, dan kan men niet anders konkluderen dan dat het toch wel dubbel en dwars geboden is de waarschuwing van deskundigen ter harte te nemen. Ten eerste een gezonde dus natuurlijke voeding. Ten tweede een regelmatig en goed onderhoud van het gebit waardoor veel van deze ernstige ziekteprocessen vermeden kunnen worden. Maar wanneer de cariës eenmaal het merg van tand of kies heeft aangevreten, dan moet de zenuw gedood worden en nog beter: de tand getrokken worden. Heeft de paradontose eenmaal geleid tot terugtrekking van het tandvlees en loszitten van tanden of kiezen, dan ontstaan des e gemakkelijker tandvleeszakjes met daarin ontstekingsmateriaal; dan is de botgenezing slecht en dan is het terrein voor een chronische botontsteking geschapen. Wie zich dan ook onbezorgd afwendt van de adviezen van arts en tandarts, riskeert dat zijn gebit tot een gevaarlijke storingshaard en dus tot een tijdbom voor zijn gezondheid wordt.