Antibiotica? Alleen als het echt moet

Diergeneeskunde
Antibiotica? Alleen als het echt moet
De ontdekking en de toepassing van antibiotica in 1928 betekende een doorbraak in de bestrijding van ziekteverwekkende
bacteriën. Over penicilline werd gesproken als een ‘wondermiddel’ dat een grote effectiviteit combineerde met geringe
bijwerkingen.
Antibiotica bestaan nog maar kort in de evolutie,
maar toch is er reeds veel resistentie tegen talrijke
verschillende soorten bacteriën beschreven. Indien
we willen dat ze werkzaam blijven, moeten we er
zorgvuldig mee omgaan, zowel in de diergeneeskunde
als de humane geneeskunde. Bij de mens worden
immers specifieke antibiotica gebruikt als ‘laatste’
redmiddel voor levensbedreigende infecties, maar die
in de diergeneeskunde ‘dagelijks’ ingezet worden.
Alle gebruik van antibiotica kan leiden tot resistentieontwikkeling. Verkeerd gebruik kan leiden tot
resistentiemechanismen bij de bacteriën, waardoor
volgende behandelingen minder werkzaam zijn. Deze
resistente bacteriën kunnen ook voor de mens
gevaarlijk zijn door overdracht via dierlijke producten.
AVEVE neemt het voortouw in antibioticareductie in de veehouderij
Bij AVEVE Veevoeding willen we een voortrekkersrol
spelen in een verantwoorde daling van het
antibioticagebruik in de dierlijke productie. Zowel de
dierenartsen als de commercieel verantwoordelijken
proberen de veehouders zo goed mogelijk te begeleiden
en te informeren over welke maatregelen ze moeten
nemen voor een duurzaam antibioticagebruik. De
doelstelling om het antibioticagebruik via inmenging
in gemedicineerde voeders in 2017 met 50% te laten
dalen ten opzichte van het referentiejaar 2011 moet en
zal slagen zonder verlies van productieresultaten!
Een strenger beleid
Zowel de overheid als de hele vleesproducerende
sector zetten in op meer registratie en een strenger
beleid van het antibioticagebruik.
BEMEFA riep zijn leden op om geen gemedicineerde
voeders met antibiotica meer te leveren bij varkens
vanaf de leeftijd van 16 weken. Ook verschillende
lastenboeken zoals Colruyt en Certus voerden
strenge voorwaarden in voor het algemeen gebruik
van antibiotica.
De leidende kracht in dit alles is AMCRA: het
kenniscentrum
waarin
alle
belanghebbenden
14
vertegenwoordigd zijn. AMCRA heeft de verschillende
klassen antibiotica in 3 groepen ingedeeld en een
kleurcode toegekend. Dit is afhankelijk van hun gebruik
in de humane geneeskunde, alsook naar resistentie toe.
Een aantal antibiotica zijn slechts in zeer uitzonderlijke
gevallen (dus: niet meer) toegelaten voor gebruik.
Deze antibiotica behoren tot de ‘rode’ klasse. Dit
zijn vooral de 2e en 3e-generatie cephalosporines
en kritische antibiotica voor humaan gebruik (vooral
fluoroquinolones).
Deze antibiotica zijn enkel toegelaten wanneer de
noodzaak ervan documentair is onderbouwd door
middel van bewijs van diagnose (laboratorium-analyse)
én uitgebreide antibiotica-gevoeligheidstesten.
Concrete maatregelen voor een verminderd antibioticumgebruik
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Hanteer een goed quarantaine-beleid
Optimaliseer de bioveiligheid op het bedrijf
Regelmatig handen wassen van zowel bezoekers
als varkenshouder
Werk zo hygiënische mogelijk
Hanteer strikte looplijnen
Controleer en optimaliseer de waterkwaliteit
Voer regelmatig diagnostisch onderzoek naar
aanwezige dierziekten
Optimaliseer het immuunsysteem van de dieren
door correcte vaccinaties
Enz …
Het is nog iets te vroeg voor concrete resultaten in
verband met het gebruik van gemedicineerde voeders
maar we merken dat er een substantiële daling is
ingezet. Later dit jaar kunnen we hierover meer
concrete resultaten aan jullie voorstellen.
Ook speciale toevoegingen in het voeder zoals
zurenmengsels en additieven worden ingezet om de
gezondheid van de dieren nog beter te ondersteunen.
Dus gebruik antibiotica … alleen als het echt moet!
Jan Van Steelant, dierenarts AVEVE Veevoeding