Titelslide 1 - GGD GHOR Kennisnet

Naam spreker: Anoek Voermans
Datum:22 november 2011
Meisjesbesnijdenis:
beleid en vervolging
Netwerkcongres meisjesbesnijdenis GGD
Cijfers 2009/2010:
Risicogroep in Nederland: ong. 25.000 meisjes
Aantal (afgedane) strafzaken: 0
Land van Herkomst
Aantal mannen
(2009)
Prevalentie*
Aantal
vrouwen**
(2009)
Aantal vrouwen
0 - 20 jaar
(2009)
Egypte
96%
12.321
7.655
4.081
Ethiopië
74%
5.834
5.112
1.843
Ghana
4%
9.809
9.924
3.826
Nigeria
19%
5.147
4.306
2.210
Sierra Leone
94%
4.000
2.008
913
Soedan
90%
3.998
2.400
1.133
Somalië
98%
11.753
10.045
4.398
Overige
1%
18.000
14.554
6.581
70.870
56.004
24.985
TOTAAL
Beleidsontwikkelingen
• Vòòr 2006: nadruk ligt op preventie en voorlichting
• Eind 2006: Beleidsbrief VWS ‘Beschermd en Weerbaar’
• 2007/2008: Onderzoek Van Montfoort naar gevallen VGV die
niet zijn doorgemeld aan OM door Raad voor de
kinderbescherming en AMK: 27 gevallen
• 2008: Ontwikkelingen in internationaal perspectief:
Werkbezoek Frankrijk
• 2008/2009: Invoering KNMG-meldcode
• 2009: Aanwijzing Kindermishandeling met paragraaf VGV:
strafrecht is ondersteunend aan de preventie
• 09/10: Voorlichtingen aan AMK en RvdK m.b.t. doen van
aangiften VGV: bevorderen van het aantal aangiften
Uitgangspunten Aanwijzing KM:
•
•
•
Het Openbaar Ministerie is van mening dat de inspanningen bij de
aanpak van meisjesbesnijdenis vooral gericht moeten te zijn op het
voorkomen van meisjesbesnijdenis en dat dit het beste kan gebeuren
door voorlichting en deskundigheidsbevordering te intensiveren.
Meisjesbesnijdenis wordt echter beschouwd als een ernstige inbreuk
op de lichamelijke integriteit van zeer kwetsbare personen. Als zich
zo’n geval heeft voorgedaan, zal (zullen) de dader(s) mede uit
oogpunt van generale preventie zo mogelijk ook strafrechtelijk moeten
worden vervolgd.
Een vermoeden van (aanstaande / geplande) VGV dient derhalve
serieus te worden onderzocht en er dienen mogelijkheden van
tijdelijke OTS te worden overwogen, om ouders onder druk te zetten
de reis af te zeggen of ‘vrijwillige’ controle voorafgaand en na afloop
van de reis af te dwingen.
Uitgangspunten voor vervolging van VGV
Criteria ten aanzien van de competentie (I):
Valt het feit onder een d.o.?
• 300 WvSr : mishandeling (vier jaar)
• 301 WvSr : mish. met voorb. rade (6 jaar)
• 302 WvSr : zware mishandeling (8 jaar)
• 303 WvSR: zware mish met voorb. rade (12 j)
• 304 WvSR: een derde verhoging bij
familierechtelijke betrekking tot het kind
Criteria ten aanzien van de competentie (II)
Relatieve competentie:
• WvSr art. 2: Pleegplaats in Nederland
• WvSr art. 5: Pleegplaats in buitenland
• Verdachte is Nederlander
• WvSR art. 5a: Pleegplaats in buitenland
- Verdachte is geen Nederlander, maar
- Verdachte woont in Nederland of is er gaan
wonen, ten tijde van het plegen van het delict of
direct erna (sinds 1 februari 2006)
Criteria ten aanzien van het bewijs
• Er moet sprake zijn van een uitgevoerde VGV
• Er zijn verklaringen van s.o. / getuigen die leiden
naar een verdachte ex artikel 5 of 5a WvSr
• Verdachtenspoor kan uitgerechercheerd worden
• Verklaring verdachte dat VGV is uitgevoerd
• Snijdster is bekend
• Aanwijzingen dat ouder(s) betrokken zijn (uitlokker
en/of medeplichtig / medepleger)
Hoe stellen politie en justitie besnijdenis vast
• Inzetten deskundige
• Wie is deskundig bij zo weinig besnijdeniszaken?
- forensisch pediatrisch arts NFI
- forensisch pediatrisch arts van Forensische Polikliniek
Utrecht
• De deskundige moet het kind onderzoeken
- er is geen kliniek waarin dat onderzoek kan plaatsvinden
- er wordt dus veelal gewerkt aan de hand van de medische
gegevens van behandelend artsen;
- die gegevens zijn nu juist onvoldoende deskundig
Mogen we in het kader van Strafvordering het kind
onderzoeken?
•
•
•
•
het kind is minderjarig; toestemming van de ouders
de ouders zijn verdachte(n): zij mogen weigeren
Sv kent niet de mogelijkheid een slachtoffer ergens toe te dwingen
art 195 lid 3 Sv:
• bij dringende noodzakelijkheid
• kan de rc
• degene van wie wordt vermoed dat zij sporen van het strafbare
feit aan het lichaam of de kleding dragen
• aan zijn lichaam of kleding laten onderzoeken
• rectaal en vaginaal onderzoek zijn NIET onderzoeken aan het
lichaam
Problemen ten aanzien van de compentie / het
bewijs
• Snijdster is geen Nederlander en feit gepleegd in
het buitenland
• Hoe toon je een uitgevoerde VGV aan?
- herkenning/kennis
- culturele barrière
• Problemen rond de opzet / voorwaardelijke opzet
• Wat te doen bij een voorgenomen, maar nog niet
uitgevoerde VGV?
Overige problemen waarmee het OM
geconfronteerd wordt:
•
•
•
•
•
Geen aangiften
Medisch beroepsgeheim
Angst’ voor het OM
zorg versus straf
goed ouderschap / daad in cultureel
perspectief plaatsen
Kortom:
het opsporen en vervolgen van
VGV is een lastige zaak
Voor nu is het:
- wachten op aangiften!
- wachten op de eerste veroordeling
- nadruk ligt op preventie en voorlichting
- strafrecht is ondersteunend aan
de preventie
- OM is graag bereid mee te denken op casus-nivo
Dank voor de aandacht
Vragen?