Nieuw! Memo bovenbouw havo/vwo 4e druk

Paragraaf 1 Afrika: een rijk werelddeel?
Een schat aan natuurlijke rijkdommen
• Gunstige klimaten
• Vruchtbare bodems
• Kostbare delfstoffen
- geologische opbouw
- ertsen en mineralen
- goud
- diamanten
- koper
- steenkool
Genoeg ruimte en een jonge bevolking
• 54 landen
- 40 groter dan Nederland
• 1 miljard mensen
- jonge bevolking
- helft jonger dan 25 jaar
• Veel verschillen in welvaart
• Ten noorden van de Sahara: Arabisch
• Ten zuiden van de Sahara: zwart
• Grensgebied: Sahel
- tegenstellingen tussen noord en zuid
- Sudan
- Nigeria
Het Afrikaanse Wirtschaftswunder
• Grote economische groei
- Ghana, Mozambique, Ethipië, Angola, Liberia
• Nederland profiteert
- export naar Afrika
- import uit Afrika
• Omgekeerde migratie
- van Europa naar Afrikaanse
booming economies
Paragraaf 2 Te weinig water op aarde?
Soorten water
• Zout (>0,9%), zoet (<0,1%) en brak (0,1-0,9%)
• Zout water kan in de ondergrond zoet water verdringen
(verzilting)
• Oppervlaktewater
- zee
- rivieren
• Infiltratie
1. Grondwater
2. Bodemwater
- capillair water
- hangwater
Waterkwantiteit en waterkwaliteit
• Waterkwantiteit
- hoeveelheid
- afhankelijk van neerslag
• Stijgende luchtbeweging
- tropen: equatoriale stijgingsregens
- gematigde breedte: frontale regens
- berggebieden: stuwingsregens
- gebieden met moessonregens
• Dalende luchtbeweging
- weinig neerslag (woestijnen)
• Neerslag: meestal van goede waterkwaliteit
Water in Afrika
• Weinig frontale regens
• Stuwingsregens
- Drakensbergen
- Atlasgebergte
• Equatoriale stijgingsregens
• Woestijnen
- Sahara
- Kalahari
- Namibwoestijn
• Grondwater (fossiel water)
- aquifer
Paragraaf 3 Waterwinning en watergebruik
Gebruik en verbruik van water
•
•
•
Watergebruik
- tijdelijk, komt terug als afvalwater
- huishoudens
- industrieën
- proceswater
Waterverbruik
- kan niet worden hergebruikt
- verdampt, verwerkt, ernstig vervuild
- landbouw
Watervoetafdruk
Groen, blauw en grijs water
•
•
•
Groen water
- bodemwater (planten)
Blauw water
- onttrokken uit oppervlaktewater
Grijs water
- licht verontreinigd afvalwater
Watergebruik in Afrika
• Verschillen in watergebruik
- welvaartsniveau
- klimaat
• Droog klimaat: veel
blauwwatergebruik
1. Beregening
2. Oppervlakte-irrigatie
3. Druppelirrigatie
• Neerslaan van zouten: verzilting
- drainage
- kleinste kans bij druppelirrigatie