Loods 24, hoe het was…

Loods 24, hoe het was…
•Loods 24 in beeld gebracht
•Opdracht leerlingen bovenbouw
(groep 7 / 8)
Op weg naar loods 24…
vanuit
Het Joods ziekenhuis
Op 26 februari 1943 werd het joodse
ziekenhuis aan de Schietbaanlaan,
door de Duitse bezetters leeggehaald.
Deze joden werden meegenomen naar
o.a. Loods 24 om vanuit daar verder
gedeporteerd te worden naar
bijvoorbeeld kamp Westerbork.
De zijingang van het voormalig joods
ziekenhuis.
Achter het hek stond het ziekenhuis
en op hetzelfde terrein lag ook het
bejaardentehuis, maar de ingang van
het bejaardentehuis lag aan de Claes
de Vrieselaan.
Plaquette ter herinnering aan
degene die nooit teruggekeerd
zijn.
Door de poort werden op 26 februari 1943 zieken, bejaarden en verplegers van het
voormalige joodse ziekenhuis voor Israëlietische oude lieden en zieken te Rotterdam
naar buiten gedreven door de Duitse bezetter. Samen met de kinderen en verzorgers
uit het Israëlietisch weeshuis aan de Mathenesserlaan 208 werden ze via Westerbork
naar de vernietigingskampen van Auschwitz en Sobibor gevoerd. Van de tweehonderd
zieken, bejaarden en kinderen en 61 personeelsleden is niemand teruggekeerd, op
één persoon na.
Één zwaar zieke patiënt is vrijgelaten uit Loods 24, maar stierf in een ander
ziekenhuis.
Op weg naar loods 24…
vanuit
Het Joods bejaardentehuis
Samen met het joodse ziekenhuis
vormde het joods bejaardentehuis aan
de Claes de Vrieselaan één stichting.
Ook het bejaardentehuis werd op 26
februari 1943 ontruimd door de Duitse
bezetter.
Het joods bejaardentehuis, rond 1900.
Binnen in het bejaardentehuis.
Op weg naar loods 24…
vanuit
Het Joods weeshuis
In 1898 is een gebouw aan de
Mathenesserlaan 208 in gebruik
genomen, dat speciaal als weeshuis
gebouwd was. In het weeshuis was het
gebruik de directeur en de directrice
‘vader’ en ‘moeder’ te noemen.
Tijdens de deportaties op 26 februari
1943 vervulden de directeur en
directrice ook de rol als vader en
moeder.
Het was normaal dat er ongeveer achtentwintig kinderen in het weeshuis
woonden. Voor 1900 was dit aantal veel hoger, omdat er in het weeshuis
veel kinderen zaten die uit Duitsland gevlucht waren.
Op de dag van de deportatie waren zestien kinderen aanwezig.
De wezen werden op transport gezet
naar de vernietigingskampen in Polen.
Een plaquette aan de gevel herinnert
ons hieraan.
Op weg naar loods 24…
en toen
In totaal gingen 269 mensen op transport naar Westerbork,
inclusief mensen die doodziek waren.
In loods 24…
Rotterdam, juni 1940.
Hoe zag het eruit…
Hiernaast zie je de
bedrijvenpier
tussen de
Binnenhaven en
de
Spoorweghaven.
Bij de tweede
havenkraan stond
de beruchte
Loods 24.
Voor de Tweede Wereldoorlog woonden zo’n 12.000 joden in Rotterdam.
Het waren ongeveer 750 joden die de oorlog overleefden door onder te duiken.
Ongeveer 1000 joden keerden terug uit de kampen.
De rest zag men nooit meer terug.
De joden werden gedeporteerd vanuit Loods 24. Het was de verzamelplaats voor de
joden op een groot haventerrein.
Meer dan 12.000 mensen uit Rotterdam en omgeving werden tijdens de oorlog
vermoord door de Duitse bezetter. Dit alleen omdat zij joods waren.
De deportaties begonnen op 30 juli 1942. 2000 joden kregen een aantal dagen
daarvoor een oproep. Ze moesten zich melden om naar Duitsland te gaan om daar
te gaan werken. Ze wisten niet dat het anders zou aflopen... .
Duitse militairen
houden de boel
in de gaten vanaf
de brug.
Duitse troepen trekken door
Rotterdam
Daar sta je dan…
1120 mensen staan bij Loods 24 om zich
te melden. Vele joden kozen er
toch voor om thuis te blijven of
om onder te duiken.
Na de eerste oproep, doen de
Duitsers toch een tweede oproep.
Hiervoor melden zich 800 joden en bij de derde oproep waren dat er slechts 520.
Eerst werden vanuit Loods 24 de joden tussen de 60 en 95 jaar op transport gezet om eerst
naar Westerbork te gaan en om vanuit daar naar de vernietigingskampen te worden
afgevoerd. Een week later waren dat ook alle vrouwen en kinderen van degenen die al
weggevoerd waren.
In oktober 1942 begonnen de Duitsers ook mensen uit hun huis te halen. Zo haalden ze
ook het weesthuis, het bejaardentehuis en het ziekenhuis leeg.
Huisuitzetting
Bagage en goederen van joodse gezinnen.
Het staat al klaar om getransporteerd
naar Duitsland te worden.
Achter de beruchte muur lag Loods 24. Het was de plek waar de joden zich
moesten melden voordat zij gedeporteerd werden naar Westerbork en de
vernietigingskampen.
Het was een plek waar niet veel mensen kwamen. Er stonden ook geen huizen in de
omgeving. Wel liep er langs de loods een enkele spoorbaan.
De Duitsers vonden dus een plek waar men ongemerkt, ongezien en ongehoord
zijn gang kon gaan.
De omgeving…
Links op de foto zie je
de spoorweg.
Rechts zie je een stuk
van de loodsen die in
Rotterdam aanwezig
waren.
Een aantal loodsen
aan de haven, dichtbij
Loods 24.
De loodsen staan op
de Binnenhaven,
gezien vanaf het
Poortgebouw waar de
joden onderdoor
moesten om bij de
loods aan te komen.
Brand op het terrein waar ook Loods 24 lag.
Rechts wordt er geprobeerd om een loods te blussen.
Enkele loodsen op het terrein.
En nu…?
In 1987 is het comité Loods 24 opgericht. Het doel van het comité was om er voor te
zorgen dat de plek waar Loods 24 heeft gestaan, onbebouwd blijft.
Zo probeert het comité ervoor te zorgen dat wij ons nu nog dit drama kunnen blijven
herinneren.
Ook heeft het comité ervoor kunnen zorgen dat een aantal straten in de buurt vernoemd
zouden worden naar mensen die zich voor, tijdens en na de oorlog ingezet hebben om
aan het lot van de joodse gemeenschap te denken.
Op de plek waar Loods 24 heeft gestaan ligt nu het Plein Loods 24.
De plekken waar men het drama
kan herdenken.
Bronnenlijst
1)
2)
3)
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
Gemeentearchief Rotterdam, 10 november 2009.
Maas J. & Bonnewits H. (1996). Loods 24, een wandeling door joods
Rotterdam. Rotterdam: Stichting Comité Loods 24.
Stichting Comité Loods 24 (1993). Loods 24, vervolging Rotterdamse
joden in de oorlog. Rotterdam: Stichting Comité Loods 24.
http://www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten/zoeken/monumentdetail/_rp_main_elementId/1_17034
http://www.gemeentearchief.rotterdam.nl/content/index.php?option=com_wrappe
r&Itemid=148
http://home.planet.nl/~karelmg/10sjoa3.htm#G
http://home.planet.nl/~rdam0002/loods/ljgloods4.html
http://www.jhm.nl/nederland.aspx?ID=138
http://rotterdam.joodsamsterdam.nl/gebloods24.htm
http://nl.wikipedia.org/wiki/Loods_24
http://www.xs4all.nl/~couvreur/ned/rdam/wand-5a.htm