Mondverzorging door verpleegkundigen

Les
5
Mondverzorging door verpleegkundigen
Bedoeling
Een onderdeel van je taken als verpleegkundige is de dagelijkse verzorging. Daarbij hoort ook
mondverzorging en mondonderzoek. Door regelmatig aan de patiënt te vragen of er klachten en
problemen in de mond zijn en door mondonderzoek te doen, kom je afwijkingen in de mond
tegen, waar je als verpleegkundige op dient te anticiperen. Dit kan door middel van het opstellen
van een mondverzorgingsschema. Of je kunt andere disciplines inschakelen, zoals de tandarts
of de mondhygiënist. Het is dan van belang dat verpleegkundigen weten bij welke afwijkingen je
een patiënt naar tandarts of mondhygiënist moet verwijzen. In de lessen één en twee heeft de
student o.a. geleerd wat kenmerken zijn van een gezonde en ongezonde mond. In les drie heeft
de student geleerd welke mondverzorgingstechnieken er zijn en welke wanneer ingezet kan
worden. In deze les leert de student welke rol de verpleegkundige heeft ten aanzien van
mondzorg.
Leerdoelen
-
De student kan verklaren wat de rol van de verpleegkundige is ten aanzien van
mondverzorging.
-
De student kan benoemen wat de rol is van een mondhygiënist en tandarts bij
multidisciplinair samenwerking.
-
De student kan naar aanleiding van mondonderzoek een onderbouwde beslissing nemen of
een tandarts en/of mondhygiënist in consult dient te komen.
-
De student kan naar aanleiding van mondonderzoek een individueel
mondverzorgingsschema opstellen.
De student is bekend met de TNO instructiekaarten en kan deze toepassen.
De inhoud uit deze module mag vrij gebruikt worden, mits er gebruik wordt gemaakt van een
bronvermelding:
HBO module Mondzorg, ZonMw project “Mondzorg bij Ouderen; bewustwording onder
zorgprofessionals”. Hogeschool Utrecht en ROC Midden Nederland
Vooropdracht
Bestudeer de taken en bevoegdheden van de mondhygiënist, tandarts en ouderentandarts/
gerodontoloog op www.allesoverhetgebit.nl
Schrijf op welke interventies van deze disciplines specifiek gericht kunnen zijn op ouderen.
Mondhygiënist; tandsteen verwijderen, voorlichting en instructie geven.
Tandarts; prepareren, restaureren, extraheren, uitneembare voorzieningen repareren.
Gerodontoloog; wordt om hulp gevraagd bij complexe mondproblemen gerelateerd aan de leeftijd
van de cliënt.
Activiteit
Voor de bijeenkomst:
-
Zorg voor een computer en beamer i.v.m. gebruikt PowerPoint en het gebruiken van
internet.
-
Zorg voor voldoende papieren versies (twee per student) van het mondverzorgingsschema
(bijlage IX).
Naar aanleiding van casuïstiek zal de student een mondverzorgingsschema opstellen volgens het
mondverzorgingsschema uit de Richtlijn Mondzorg bij ouderen:
http://www.zorgvoorbeter.nl/docs/PVZ/vindplaats/Mondzorg/richtlijn_mondzorg_zorgafh_cliënten.pdf
(blz 64 ) indien van toepassing, met gebruik van de TNO instructie kaarten;
https://www.tno.nl/media/5698/tnopoetsinstructiekaarten.pdf
In de PowerPoint (Bijlage X)staat een casus gevolgd door twee foto’s van wat de verpleegkundige
aan kan treffen in de mond. Dus dan is de vraag; ‘wat zie je?’ Dat is aan bod geweest in de vorige
lessen de volgende vraag is kan de verpleegkundige dit zelf behandelen/ aanpakken of moet er
multidisciplinair worden gewerkt.
Casus 1 en 2 zijn voornamelijk gericht op het mondonderzoek en verwijzen naar de mondzorg
professional. Bij casus 3 wordt van de studenten verwacht dat er een mondverzorgingsschema
wordt opgesteld volgens de richtlijn ‘mondzorg bij ouderen’ en met behulp van de TNO
instructiekaarten.
Bij casus 4 wordt er van de studenten verwacht dat er een mondverzorgingsschema wordt
opgesteld naast dat verwijzing nodig is.
Mondverzorgingsschema voor casus 3 en 4 in de bijlage (bijlage IX).
De inhoud uit deze module mag vrij gebruikt worden, mits er gebruik wordt gemaakt van een
bronvermelding:
HBO module Mondzorg, ZonMw project “Mondzorg bij Ouderen; bewustwording onder
zorgprofessionals”. Hogeschool Utrecht en ROC Midden Nederland
Evaluatie; klaag- en jubelmuur
Na bovenstaande opdrachten, kunnen de studenten een beeld vormen van de taken en
verantwoordelijkheden van verpleegkundigen ten aanzien van mondzorg bij ouderen.
Om drempels en vooroordelen bespreekbaar te maken is de klaag- jubelmuur een goede afsluiting
voor deze les. Schrijf op een flap over; ‘mondzorg bij ouderen, ik vind dit….;’
Resultaat
In deze bijeenkomst hebben de studenten een mondverzorgingsschema opgesteld n.a.v. casuïstiek
en met gebruik van TNO instructie kaarten. Daarnaast hebben de studenten de eigen gevoelens
ten aanzien van mondverzorging bij ouderen expliciet gemaakt op de jubel- klaagmuur.
Tijd
Contacttijd: 2 uur
Zelfstudietijd: 2 uur
Literatuur

Deerenberg-Kessler, W., Brevé, M.T., Hazen, J., Lugt-Lustig, K. de, Moerenburg, J.A.H.G.,
Nieuwlands, T.C.M., Pelkmans-Tijs, W.F.M., Putten, G.J. van der, Vreeburg, E.M. (2007).
Richtlijn Mondzorg voor zorgafhankelijke cliënten in verpleeghuizen. NVVA/Verenso.

http://www.allesoverhetgebit.nl

TNO instructiekaarten; https://www.tno.nl/media/5698/tnopoetsinstructiekaarten.pdf
Optioneel;

http://www.gerodontologie.nl/uploads/pdf_bestanden/Rood_boek_totaal.pdf

http://www.zorgvoorbeter.nl

http://www.daarzitmeerachter.nl
De inhoud uit deze module mag vrij gebruikt worden, mits er gebruik wordt gemaakt van een
bronvermelding:
HBO module Mondzorg, ZonMw project “Mondzorg bij Ouderen; bewustwording onder
zorgprofessionals”. Hogeschool Utrecht en ROC Midden Nederland