Inhoud DEEL 1 ORGANISMEN VERKRIJGEN INFORMATIE UIT HUN OMGEVING Hoofdstuk 1 Inleiding 1 2 3 4 Belang van zintuigen Soorten prikkels en hun receptoren Reactie op prikkels Samenhang prikkel – receptor – effector Hoofdstuk 2 Studie van het oog 1 2 3 4 Belang van zien Bouw van het menselijk oog 2.1 Uitwendige bouw van het oog 2.2 Inwendige bouw van het oog Werking van het menselijk oog 3.1Lichtbreking 3.2Beeldvorming 3.3Accommodatie 3.3.1Nabijheidspunt 3.3.2 Gezichtsproblemen 3.4 Kleuren en vormen zien 3.4.1Nawerking 3.4.2Kleurenblindheid 3.5 Zien doe je met de hersenen 3.5.1 Beelden zien in 3D 3.5.2 Optische illusie Zintuiglijke stoornissen van het oog Hoofdstuk 3 Studie van het oor 1 Belang van horen 2 Studie van het geluid 3 Bouw van het menselijk oor 4 Werking van het menselijk oor 4.1Gehoorzintuig 4.1.1 Uitwendig oor 4.1.2Middenoor 4.1.3 Inwendig oor 5 Zintuiglijke stoornissen van het oor 10 11 11 12 13 13 16 16 18 22 22 23 25 26 26 28 30 31 31 31 32 33 38 38 39 41 42 42 42 43 45 51 58 Hoofdstuk 5 Studie van de huid 72 DEEL 2 Organismen vertonen reacties op prikkels uit hun omgeving 103 Hoofdstuk 1 Inleiding 104 Soorten reacties op prikkels Hoofdstuk 2 Bewegingen door spierwerking 1 2 10 Hoofdstuk 4 Studie van neus en mond 1 6 9 Belang van het spierstelsel Soorten spieren 2.1 Dwarsgestreepte spieren 2.1.1Skeletspieren 104 106 106 107 109 109 2.1.2Beenderen 2.1.4Gewrichten 2.1.8 Antagonistische spieren 2.2 Gladde spieren 2.2.1 Microscopische bouw en werking 2.2.2 Antagonistische spieren Hoofdstuk 3 Secreties door klierwerking 1 Belang van het klierstelsel 2.1 Alvleesklier: endocriene én exocriene secretie 4 Gedrag als samenhang tussen prikkels en reacties 110 112 115 116 116 117 124 124 126 128 DEEL 3 Organismen verwerken en coördineren prikkels en reacties. 137 Hoofdstuk 1 Inleiding 138 1 Belang van de informatieoverdracht 2Overzicht Hoofdstuk 2 Zenuwstelsel 1 2 3 Bouw van het zenuwstelsel 1.1 Bouw van het centrale zenuwstelsel 1.1.1 Macroscopische studie van de hersenen 1.1.2 Macroscopische studie van het ruggenmerg 1.2 Bouw van het perifere zenuwstelsel 1.3 Microscopische bouw van het zenuwweefsel 1.4 Impulsgeleiding 1.4.1 Impulsgeleiding tussen neuronen 1.4.2 Impulsgeleiding binnen neuronen 1.4.3 Kenmerken van de impulsgeleiding Functies van het zenuwstelsel 2.1 Functies van de hersenen 2.1.1 Taken van de grote hersenen 2.1.2 Taken van de kleine hersenen 2.1.3 Taken van de hersenstam 2.2 Functies van het ruggenmerg 2.2.1 Reflex versus gewilde beweging 2.3 Functies van het perifere zenuwstelsel 2.4 Animale en autonome zenuwstelsel Aandoeningen van het zenuwstelsel Hoofdstuk 3 Hormonenstelsel 1 Belang van het hormonenstelsel 2 Kenmerken van hormonen 3 Hormonen en hun coördinerende functie 3.1 Coördinatie van de bloedsuikerspiegel 3.2 Coördinatie van hormonen via de hypofyse 3.3 Coördinatie via het feedbacksysteem 3.3.1 Samenwerking tussen de hypofyse en de schildklier 3.3.2 Samenwerking van de coördinatiestelsels bij borstvoeding 138 139 140 140 141 141 143 145 145 148 148 150 151 152 158 158 160 160 160 161 162 162 164 170 170 171 172 172 173 175 175 176 7