Afstandsleren orthopedagogie

Afstandsleren
orthopedagogie
2016-2017
INHOUD
Inleiding
3
Professionele bachelor in de orthopedagogie
Aan het werk
4
6
Afstandsleren aan Hogeschool Gent
7
Toelatingsvoorwaarden
Inschrijving
Programma
Contactmomenten
Examenregeling
Aanvraag vrijstellingen: EVK/EVC
FAQ's
10
Bachelor in de orthopedagogie - programma
15
Verkorte leertrajecten
18
Inhoud van de opleidingsonderdelen
32
Studentenvoorzieningen en faciliteiten
41
Infomomenten en opendeurdag
44
Contact
46
INLEIDING
Behaal je bachelor in de orthopedagogie via afstandsonderwijs!
Heb je nog geen diploma?
Heb je met je A2-diploma of graduaatsopleiding al heel wat ervaring op zak, maar wil
je graag een bachelordiploma aan je CV toevoegen zodat je kan doorgroeien in je job?
Heb je al een bachelor of masterdiploma gehaald, maar wil je je toch nog bijscholen?
Overweeg je een carrièreswitch, maar wil je niet dagelijks op de schoolbanken
zitten?
Hogeschool Gent heeft voor jou de oplossing!
■ Heb je al een diploma hoger onderwijs in de sector mens en welzijn op zak
(vb. VLOD, VSPW, sociaal werk, toegepaste psychologie, gezinswetenschappen, onderwijs, criminologie, psychologie, ...) of heb je een diploma Bijzondere
Jeugdzorg, Jeugd- en Gehandicaptenzorg, Leefgroepenwerking,... dan kan je
een verkort traject volgen. Naargelang je vooropleiding en ervaring kan je het
verkorte programma in één of meerdere jaren doorlopen.
3
■ Heb je geen ervaring of diploma: volg dan via afstandsonderwijs het
programma identiek aan de dagopleiding, maar kies zelf hoeveel studiepunten je opneemt per semester. Zo bepaal je zelf waar, wanneer en hoeveel je wil
studeren.
Je einddiploma is uiteraard identiek aan dat van de dagopleiding.
We richten ons met dit programma tot volwassenen die graag zelfstandig aan de slag
gaan.
Motivatie en zelfdiscipline zijn sleutelbegrippen om de opleiding succesvol te beëindigen.
Afstandsonderwijs bestaat immers voornamelijk uit ‘begeleide’ zelfstudie. Dit impliceert
dat kennis, inzichten en vaardigheden grotendeels via zelfstudie verworven moeten
worden, maar dat op vastgelegde contactmomenten ook begeleiding en ondersteuning
wordt voorzien. Tijdens de contactmomenten wordt de cursusinhoud toegelicht, wordt
ingegaan op vragen en wordt feedback gegeven op de gemaakte opdrachten.
Naast de contactmomenten wordt er ook gewerkt met een digitaal leerplatform zodat
je ook daar terecht kan bij de lesgevers met vragen over je leertraject, feedback bij
opdrachten en vragen over de leerstof. Voor elk opleidingsonderdeel zijn er cursussen,
handboeken en ander didactisch materiaal ter beschikking. Via het digitaal leerplatform
krijg je als afstandsstudent toegang tot informatie, studiemateriaal, studietips en communicatiemiddelen voor je opleiding. Zo kan je studeren waar en wanneer het jou past.
Alvast hartelijk welkom en veel succes!
Marie-Rose Pauwels, opleidingsvoorzitter
en het ortho-team
PROFESSIONELE BACHELOR IN DE ORTHOPEDAGOGIE
Een afgestudeerde studente afstandsleren aan het woord
"We staan hier dan wel met ons diploma in de hand, maar veel meer dan een mens
met een extra diploma, zijn we een mens geworden met extra bagage. Een mens
die zichzelf beter heeft leren kennen. Het vele reflecteren wierp zeker zijn vruchten
af. De cursussen zijn geen cursussen meer, maar kennis. De praktijklessen (ik denk
aan Praktijk van het Orthopedagogisch Handelen en Muzische Vaardigheden en
Methoden) gaven een extra, persoonlijke toets aan de opleiding. Als opvoeders
kunnen we een job uitoefenen die er echt toe doet. Een job waar we onszelf volledig
in kunnen geven, maar waar we toch elke dag weer energie uit kunnen putten. Dit
heb ik geleerd tijdens de stage.
Toen ik begon aan deze studie, deed ik dit eigenlijk vooral uit interesse. Het was niet
zeker dat ik ooit iets met dit diploma zou doen, ik had mijn job. Tot ik op stage ging,
en zelf mocht ervaren hoe je niet alleen een deel van jezelf in je job legt, maar hoe je
ook veel uit je job kunt halen. Energie, levensvreugde, liefde voor en van anderen,
het kleine geluk van alledag. Of je nu werkt met mensen met een beperking, kinderen uit moeilijke gezinssituaties, of ouderen, het zijn allemaal mensen aan de rand
van de maatschappij, die je door hun uitzonderlijke positie veel te leren hebben."
4
PROFESSIONELE BACHELOR IN DE ORTHOPEDAGOGIE
Als gespecialiseerd opvoeder/begeleider ben je een spilfiguur bij de (preventieve)
ondersteuning van kinderen, jongeren en volwassenen in moeilijke opvoedings- of
leefsituaties
Je wordt opgeleid om aan de slag te gaan in een breed werkveld en bij verschillende
doelgroepen, waaronder:
5
•
k inderen en jongeren (0-18 jaar) in moeilijke opvoedingssituaties binnen het gezin
of andere opvoedingscontexten.
•
kinderen en jongeren in kwetsbare opvoedingssituaties omwille van
ontwikkelings-, gedrags- of opvoedingsproblemen (ADHD,
autismespectrumstoornis, ...).
•
kinderen en jongeren met leermoeilijkheden (dyslexie, dyscalculie, ...).
•
kinderen, jongeren en volwassenen die omwille van een handicap (fysieke,
verstandelijke, visuele, auditieve,... beperking) ondersteuning nodig hebben binnen
het dagdagelijkse leven.
•
kinderen, jongeren en volwassenen die kampen met emotionele en/of psychishe
moeilijkheden (depressie, faalangst, ...).
•
jongeren en volwassenen met alcohol- of drugproblemen.
•
ouderen in kwetsbare situaties.
Gedurende je opleiding staan belangrijke professionele competenties centraal:
orthopedagogisch handelen, communiceren en samenwerken, ondernemend en
innoverend handelen en praktijkgericht onderzoeken. Als opvoeder/begeleider ben je
met andere woorden een geëngageerde kritische reflectieve practitioner!
AAN HET WERK
Je ben inzetbaar in alle sectoren en bij alle doelgroepen in het werkveld.
•
begeleidingstehuizen en gezinstehuizen
•
begeleidingsdiensten
•
onthaal-, oriëntatie en observatiecentra
•
tehuis werkenden
•
thuisbegeleidingsdiensten
•
tehuis niet werkenden (bezigheids- of nursingtehuizen)
•
thuisbegeleidingsdiensten
•
medisch pedagogische instituten
•
dagcentra
•
observatie- en behandelcentra
•
tehuis voor kortverblijf
•
diensten voor begeleid en zelfstandig wonen
•
kinder-, jeugd- en volwassenenpsychiatrie
•
geriatrische instellingen
•
opvang- en therapeutische centra voor personen met alcohol- of drugsproblemen
•
rust- en verzorgingstehuizen
•
diensten voor vroeg- en thuisbegeleiding
•
pleegzorg
•
kinderopvang
•
centra voor kinderzorg en gezinsondersteuning
•
centra voor integrale gezinszorg
•
onderwijs en buitengewoon onderwijs
•
opvoedingswinkels
6
AFSTANDSLEREN AAN HOGESCHOOL GENT
Faculteit Mens en Welzijn, studiegebied sociaal-agogisch werk,
bachelor in de orthopedagogie
Op afstand studeren en zo een volwaardig bachelordiploma behalen voor orthopedagogie? Zelf kiezen waar en wanneer je wenst te studeren? Het kan!
Wij bieden je een opleiding en de noodzakelijke begeleiding om op afstand
succesvol je diploma te behalen. Onze cursussen zijn herwerkt in functie van zelfstudie;
zo heeft elke cursus een overzichtelijke studiewijzer met studietijdraming en talrijke tips.
Feedback bij de oefeningen en zelftests geven je controle over je vorderingen in de
leerstof. Je bent ook welkom op de contactmomenten, die bij het begin van het academiejaar worden bekendgemaakt.
Op ons digitaal leerplatform vind je een leerpad, oefeningen, zelftests, aankondigingen,… kortom alles wat je nodig hebt bij elke cursus. Via e-mail blijf je in contact met je
lectoren. Zo krijg je zeker de nodige begeleiding, waar en wanneer jij wil.
7
Toelatingsvoorwaarden
Kan je werken met een PC, heb je een diploma secundair onderwijs op zak en ben je
voldoende gemotiveerd om zelfstandig een diploma ‘professionele bachelor in de orthopedagogie’ te behalen? Dan is afstandsleren waarschijnlijk iets voor jou.
Afstandsleren is alvast een ideale studievorm voor werkstudenten, afgestudeerden uit
het Hoger Onderwijs voor Sociale Promotie / Volwassenenonderwijs of minder mobiele
studenten. Op de infodagen of tijdens een intakegesprek kom je te weten of afstandsleren ook voor jou de optimale keuze is.
Inschrijving
Hiervoor moet je steeds een afspraak maken met [email protected]
Vanaf 22 augustus 2016 kan je inschrijven. Bij het inschrijven breng je je diploma
secundair onderwijs mee, eventueel andere attesten of diploma’s, je curriculum
vitae en je identiteitskaart. Het inschrijvingsgeld hangt af van je statuut als (niet-)
beursstudent en van het aantal opgenomen studiepunten. In het academiejaar 20162017 is het inschrijvingsgeld bij benadering 230 euro (vast bedrag) plus 11 euro per
ingeschreven studiepunt. Wil je pas inschrijven vanaf het 2e semester, dan kan dit vanaf
1 december 2016.
Programma
Als afstandsstudent stel je zelf je programma samen, in functie van je beschikbare tijd,
behoeften en wensen. Wij zien er uiteraard op toe dat je keuze realistisch en consistent
is. Jij bepaalt zelf hoeveel opleidingsonderdelen je per semester opneemt uit een verkort
programma of uit het totaalprogramma van 180 studiepunten. Dit programma is niet
opgesplitst in jaren, precies om jou als afstandsstudent maximaal greep te geven op je
opleiding. Wel hebben we de vereiste begincompetenties uitgeschreven, zodat je weet
in welke volgorde je de opleidingsonderdelen best volgt.
AFSTANDSLEREN AAN HOGESCHOOL GENT,
SOCIAAL-AGOGISCH WERK
Contactmomenten
Bij het begin van elk semester is er een onthaalmoment van 18u00 tot 22u00 gepland.
Voor de examenperiode van januari en juni wordt ook een terugkommoment gepland
waarbij je aan de betrokken collega’s vragen kan stellen.
De collega’s zijn ook per mail bereikbaar om eventuele bijkomende vragen te beantwoorden.
Voor 3 opleidingsonderdelen uit het eerste modeltraject nl. ‘Praktijk van het orthopedagogisch handelen’,’Muzische vaardigheden en methoden 1’ en ‘Muzische vaardigheden
en methoden 2’ moet je 3 of 4 avonden per semester verplicht aanwezig zijn van 18u00
tot 22u00.
Voor 'Coaching' een opleidingsonderdeel uit het 3e modeltraject moet je 4 à 5 avonden
verplicht aanwezig zijn.
Voor alle andere opleidingsonderdelen zijn er geen verplichte contactmomenten.
Instapstage kan je afleggen nadat je minimum 45 studiepunten behaald hebt en
geslaagd bent voor ‘Praktijk van het orthopedagogisch handelen’.
Doorgroeistage leg je pas af nadat je alle of bijna alle opleidingsonderdelen afgelegd
hebt. Stage mag op de werkplek gebeuren wanneer je werkplek beantwoordt aan
de opgelegde criteria van onze stageplaatsen en dit in samenspraak met de verantwoordellijken van de stagecoördinatie.
8
AFSTANDSLEREN AAN HOGESCHOOL GENT,
SOCIAAL-AGOGISCH WERK
Examenregeling
De examenregeling is afhankelijk van je zelf gekozen curriculum. De examenperiodes
liggen in januari en juni, met herkansingsmogelijkheid in augustus/ september. Je legt
examen af in januari of juni over de vakken die je in het eerste, respectievelijk tweede semester opneemt. De examens vinden overdag plaats, in de voor en/of in de namiddag.
De examenroosters zijn 5 weken vooraf gekend.
Aanvraag vrijstellingen: EVK/EVC
Op basis van relevante werkervaring (EVC) of een vroeger behaald diploma (EVK) kan
je vrijstellingen bekomen voor diverse opleidingsonderdelen.
EVK (eerder verworven kwalificaties)
Op basis van een eerder behaald bachelor/masterdiploma (voornamelijk in de sector
mens en welzijn) kan je vrijstellingen verkrijgen voor bepaalde opleidingsonderdelen.
9
Om na te gaan of je voor deze opleidingsonderdelen recht hebt op een vrijstelling kan
je contact opnemen met de studietrajectbegeleider Annemie Bucquoye.
Dit kan via e-mail: [email protected].
Studenten met een graduaatsdiploma in de orthopedagogie kunnen door middel van
een vastgelegd verkort traject van 60 studiepunten een bachelordiploma halen.
EVC (eerder verworven competenties)
Met een EVC-procedure kan je jouw relevante (beroeps)ervaring gebruiken om te bewijzen dat je al competenties bezit die essentieel zijn voor een beginnende bachelor in de
orthopedagogie.
Speciaal hierbij vermelden we de EVC-procedure voor de studenten met een diploma
Bijzondere Jeugdzorg, Jeugd- en Gehandicaptenzorg en Leefgroepenwerking met
ten minste vier jaar effectieve en relevante beroepservaring.
Deze studenten kunnen een studieomvangsvermindering van 33 studiepunten aanvragen, op basis van hun eerder verworven competenties (werkervaring). Hiervoor moet
een portfolio samengesteld worden. Dit is een verzamelmap waarin iemand z’n kwaliteiten aantoont als beroepsbeoefenaar.
Wens je meer informatie over deze procedure, het portfolio of wil je de EVC-gids alvast
downloaden, dan kan je surfen naar onze website:
http://fmw.hogent.be/studeren/flexibele-leerwegen/evc-evk/
of contact opnemen met de EVC-begeleider van de Hogeschool Gent. Dit kan per
e-mail: [email protected].
VEEL GESTELDE VRAGEN OVER AFSTANDSONDERWIJS
1. Wanneer kan ik inschrijven?
Om je in te schrijven moet je een afspraak maken met onze opleidingsvoorzitter Marie-Rose Pauwels (0476/461632). Breng voor een inschrijving altijd je
CV, je diploma van het secundair onderwijs en eventuele andere diploma’s mee.
Inschrijven kan vanaf 22 augustus 2016.
2. Wat kost de opleiding?
Het inschrijvingsgeld hangt af van je statuut als (niet-)beursstudent en van het aantal
opgenomen studiepunten. In het academiejaar 2016-2017 is het inschrijvingsgeld
bij benadering 230 euro (vast bedrag) plus 11 euro per ingeschreven studiepunt.
3. Kan ik mij ook in het tweede semester inschrijven?
Dat kan vanaf 1 december 2016 door een afspraak te maken met Marie-Rose
Pauwels (0476/461632). Breng voor een inschrijving altijd je CV, je diploma van het
secundair onderwijs en eventuele andere diploma’s mee.
4. Kan ik ook met een buitenlands diploma afstandsonderwijs volgen?
Om na te gaan of je op basis van je buitenlands diploma secundair onderwijs, kan
inschrijven voor een opleiding in het hoger onderwijs in België, moet je contact opnemen met Katrien Van Acker, centrale administratie van de Hogeschool Gent. Je
vindt hieronder haar coördinaten:
Katrien Van Acker
Foreign student admission
9000 Gent
T. 09/243.34.59
[email protected]
5. Geldt het systeem van het leerkrediet ook bij afstandsonderwijs?
Ja, ook als je opleidingsonderdelen opneemt in afstandsonderwijs, zet je hiervoor
leerkrediet in. Meer informatie over het leerkrediet vind je op www.studentenportaal.
be.
6. Kan ik vrijstellingen aanvragen op basis van eerder verworven
kwalificaties (EVK)?
Dat kan zeker. Daarvoor moet je je puntenbrieven inscannen, en je voegt de
studiefiches toe van de opleidingsonderdelen waarvoor je geslaagd bent en op
basis waarvan je de vrijstelling wil aanvragen. Deze mail je door naar
[email protected]. Let op: het moeten studiefiches zijn van het
academiejaar waarin je dat opleidingsonderdeel met vrucht hebt gevolgd!
10
VEEL GESTELDE VRAGEN OVER AFSTANDSONDERWIJS
7. Kan ik vakken uit het eerste semester ook in het tweede semester volgen of omgekeerd?
Neen, van elk vak wordt maar in 1 semester examen afgenomen. Het is niet mogelijk om
de vakken in beide semesters te organiseren.
8. Moet ik op vaste dagen de les volgen?
Neen, enkel voor de vakken die aangestipt zijn met een sterretje moet je soms een
aantal avonden naar de Hogeschool komen. Deze momenten zijn eind augustus bekend
voor het hele academiejaar.
9. Hoe en tot wanneer kan ik mij uitschrijven?
11
Als je wil uitschrijven moet je een mail sturen naar [email protected] met
daarin de melding: “ Ik ben student afstandsonderwijs en wil me graag uitschrijven voor
volgende opleidingsonderdeel/-delen….”. Je kan op elk moment uitschrijven maar je
moet letten op onderstaande data om niet onnodig leerkrediet en geld te verliezen:
In semester 1 heb je 2 uitschrijfdata
1. Voor 1 november uitschrijven = inschrijvingsgeld terug + geen leerkrediet kwijt
2. Voor 1 december uitschrijven = geen leerkrediet kwijt, maar wel je
inschrijvingsgeld van het eerste semester.
In semester 2 heb je maar 1 datum
1. Voor 15 maart uitschrijven = inschrijvingsgeld terug + geen leerkrediet kwijt
Om te garanderen dat het dossier met betrekking tot wijziging van jaarprogramma volledig in orde kan gebracht worden, moet je respectievelijk vóór 16 november en vóór 1
maart een schriftelijke aanvraag tot wijziging in overleg met de studietrajectbegeleider,
op het studentensecretariaat/servicepunt indienen.
Indien je volledig uitschrijft binnen bovenvermelde termijn en je studies stopzet, wordt wel de administratieve vaste kost van bij benadering 230 euro steeds
aangerekend.
10. Hoe betaal ik voor de opleiding? En kan ik ook opleidingscheques
gebruiken?
Wanneer je je inschrijft, ontvang je achteraf per post een overschrijving. Opleidingscheques (zie pg. 41) kunnen gebruikt worden in bepaalde omstandigheden, ook na de
betaling van je overschrijving kan je de cheques achteraf nog aangetekend opsturen
t.a.v Mevr. Claudia Claes, Valentin Vaerwyckweg 1 - gebouw E, 9000 Gent. De opleidingscheques kan je aanvragen via de VDAB op www.vdab.be.
Belangrijke wijzigingen vanaf 1/3/2015!
De toegang tot opleidingscheques voor hooggeschoolden wordt beperkt.
Ben je hooggeschoold, dan kom je vanaf 1/3/2015 enkel nog in aanmerking voor
opleidingscheques als je in het kader van loopbaanbegeleiding een loopbaangerichte
opleiding wil volgen. Je bent hooggeschoold als je hogere studies hebt afgerond, zoals
studies die leiden tot het diploma van bachelor of hoger onderwijs, een lerarenopleiding, een getuigschrift voor pedagogische beroepsbekwaamheid en studies in het
hoger onderwijs ingericht door het onderwijs voor sociale promotie.
VEEL GESTELDE VRAGEN OVER AFSTANDSONDERWIJS
11. Kan ik als zelfstandige ook opleidingscheques verkrijgen?
Ook zelfstandigen kunnen subsidies krijgen. Meer informatie en de subsidie aanvragen
kan via http://www.agentschapondernemen.be/themas/kmo-portefeuille.
12. Kan ik educatief verlof krijgen voor deze opleiding?
Dit hangt af van je werkgever en of je voldoende contacturen hebt, dit hangt ook samen
met de opleidingsonderdelen die je kiest. Je hebt minstens 32 contacturen nodig om
recht te hebben op educatief verlof, wat wil zeggen dat je enkele praktijkvakken moet
opnemen. Als je enkel theoretische vakken volgt, dan zal je niet aan voldoende contacturen komen. Je kan zelf aan de hand van je individueel programma berekenen of je aan
voldoende uren geraakt.
13. Hoe start ik concreet na mijn inschrijving?
Je krijgt na je inschrijving je gebruikersnaam, wachtwoord en hogent e-mailadres toegestuurd. Daarmee kan je inloggen op je mail en op https://chamilo.hogent.be, de elektronische leeromgeving. Hierop bieden lesgevers studiemateriaal, oefeningen, zelftoetsen,
studiewijzers en soms discussiefora aan. Nadat je ingelogd bent, ga je naar het vak dat
je wil bekijken, daar klik je door naar het leerpad. Daar vind je een inhoudelijk overzicht
en kan je zien of er een opdracht moet gemaakt worden voor dat vak.
14. Waar kan ik cursussen en boeken aankopen? Op welk bedrag komt dit
per modeltraject?
Zodra de cursussen van semester 1 beschikbaar zijn kan je deze online bestellen. Voor
het tweede semester word je hier via mail van op de hoogte gebracht.
Je meldt je aan met je HoGent-account op http://standaardstudentenshop.hogent.be om
je cursussen te reserveren. Betalen gebeurt online. Zodra je betaling ontvangen is, krijg
je een bevestigingsmail. Na ongeveer 5 werkdagen ontvang je een mail dat je cursussen
beschikbaar zijn, deze kan je dan gaan afhalen in de cursusshop van de standaard of
laten afleveren in dichtstbijzijnde standaard of thuis laten afleveren mits kleine meerkost. Dit moet je wel aanvinken bij je bestelling.
15. Hoe geraak ik op Chamilo?
Je surft naar de website https://chamilo.hogent.be. Daar kan je met de inloggegevens
die je bij de inschrijving gekregen hebt, inloggen. Meer informatie kan je vinden bij de
cursus ‘informatie afstandsonderwijs’ op Chamilo zelf.
12
VEEL GESTELDE VRAGEN OVER AFSTANDSONDERWIJS
16. Hoe kom ik te weten wanneer ik voor mijn praktijkvak naar de les moet
komen?
De contactmomenten (= de momenten waarop je op school verwacht wordt) worden per
vak mooi weergeven in een apart document op Chamilo.
17. Hoe verlopen de examens?
De examens afstandsonderwijs vallen samen met de examens van de reguliere studenten. Voor het eerste semester vallen de examens in januari, voor het tweede semester
in juni en de tweede zittijd is eind augustus en september. De examens gaan door in de
voor- en/of namiddag tijdens weekdagen. De examenroosters worden vijf weken voor de
start van de examenperiode op de digitale leeromgeving Chamilo geplaatst. Lees steeds
goed in de studiefiche van elk opleidingsonderdeel na welke examenvormen er gebruikt
worden. Soms is er een verplichte opdracht verbonden aan een bepaald vak die je moet
indienen voor de examens. Gelieve de deadlines altijd te respecteren.
13 18. Ik heb ICT problemen, bij wie kan ik terecht?
Je kan voor alle problemen met Chamilo, je hogent mail terecht bij
[email protected].
19. Waar en wanneer kan ik mijn examenresultaten/puntenbriefjes
raadplegen?
Deze kan je raadplegen via de site https://ibamaflex.hogent.be op de datum die je
terug vindt op Chamilo (https://chamilo.hogent.be). Let op: je examenresultaten zijn maar
enkele dagen raadpleegbaar; het is aangeraden om je puntenbriefje af te printen.
BACHELOR IN DE ORTHOPEDAGOGIE - PROGRAMMA
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
Psychologie
6 stp
S1
Ontwikkelingspsychologie
3 stp
S1
Filosofie
3 stp
S1
Orthopedagogische doelgroepen en
werkvelden 1
6 stp
S1
Inleiding tot de theoretische orthopedagogiek
3 stp
S1
Praktijk van het orthopedagogisch handelen**
12 stp
Modeltraject 1:
15
Jaarvak
Muzische vaardigheden en methoden 1*
3 stp
S1
Sociologie
3 stp
S2
Recht
3 stp
S2
Inleiding genetica en neurowetenschappen
3 stp
S2
Sociale psychologie
3 stp
S2
Pedagogiek
3 stp
S2
Orthopedagogische doelgroepen en
werkvelden 2
6 stp
S2
Muzische vaardigheden en methoden 2*
3 stp
S2
* Voor de opleidingsonderdelen met een * moet je 3 of 4 avonden verplicht aanwezig zijn op de
Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
** Voor Praktijk van het orthopedagogisch handelen moet je 7 of 8 avonden verplicht aanwezig zijn op
de Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
Gespreksmodellen
3 stp
S1
Groepsdynamica
3 stp
S1
Gezins- en contextbegeleiding
6 stp
S1
Orthopedagogische methoden en interventies
6 stp
S1
Orthopedagogische handelingsplanning
3 stp
S1
Muzische vaardigheden en methoden 3
3 stp
S1
Deontologie
3 stp
S1
Jeugdbescherming met inleiding jeugdrecht
3 stp
S1
15 stp
S2
Gezinsondersteuning
3 stp
S2
Psychopathologie
3 stp
S2
Persoonlijkheidspsychologie
3 stp
S2
Inleiding tot praktijkgericht wetenschappelijk
onderzoek
3 stp
S2
3 stp
S2
Modeltraject 2:
Instapstage
Keuzelijst 1:
Personen met een verstandelijke beperking
Personen met een sensoriële en/of fysieke
beperking
Een verkenning van ‘verborgen’ orthopedagogische
doelgroepen
Kinderen en jongeren met gedrags-, emotionele en/
of psychosociale problemen
Kinderen en jongeren met ontwikkelingsstoornissen
en leerstoornissen
Orthopedagogische doelgroepen in een
internationale context
16
Opleidingsonderdeel
Studiepunten Semester
Modeltraject 3:
Doorgroeistage
17
21 stp
S1
Bachelorproef
9 stp
Jaarvak
Beleid en ethiek in de Social Profit
6 stp
S2
Community based werken in internationaal
perspectief
3 stp
S2
Integratief project met het ortho(ped)agogisch
werkveld
6 stp
S2
Coaching*
3 stp
S2
Verdieping in de theoretische orthopedagogiek
3 stp
S2
Ouderschap
3 stp
S2
Keuzelijst 1:
3 stp
S2
3 stp
S2
Actuele pedagogische thema's
Ouder worden vanuit een orthopedagogisch perspectief
Working in intercultural context
Criminologie en inleiding tot het strafrecht
Keuzelijst 2
Omgaan met agressie
Ondersteunende communicatie
Gezins- en contextbegeleiding in de praktijk
Creatief agogisch project
Basale stimulatie als concept en methodiek in een internationaal perspectief
Ondernemen
Studium generale
Opleidingsonderdeel uit een andere opleiding
* Voor Coaching moet je 4 of 5 avonden verplicht aanwezig zijn op de Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
HBO5-DIPLOMA ORTHOPEDAGOGIE
(MINSTENS 2100 CONTACTUREN)
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
Orthopedagogische doelgroepen en
werkvelden 1
6 stp
S1
Orthopedagogische handelingsplanning
3 stp
S1
Gespreksmodellen
3 stp
S1
Orthopedagogische methoden en
interventies
6 stp
S1
Jeugdbescherming met inleiding jeugdrecht
3 stp
S1
Muzische vaardigheden en methoden 3
3 stp
S1
Orthopedagogische doelgroepen en
werkvelden 2
6 stp
S2
Inleiding genetica en neurowetenschappen
3 stp
S2
Inleiding tot praktijkgericht wetenschappelijk
onderzoek
3 stp
S2
Beleid en ethiek in de Social Profit
6 stp
S2
Verdieping in de theoretische
orthopedagogiek
3 stp
S2
Coaching *
3 stp
S2
Ouderschap
3 stp
S2
Bachelorproef
9 stp
Jaarvak
TOTAAL 60 STUDIEPUNTEN (of 90 studiepunten afhankelijk van het gevolgd
aantal lestijden - zie traject pagina 30)
* Voor Coaching moet je 4 of 5 avonden verplicht aanwezig zijn op de Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
18
VERKORT TRAJECT - DIPLOMA BACHELOR IN HET
SOCIAAL WERK
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 1
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
Orthopedagogische doelgroepen en
werkvelden 1
6 stp
S1
Inleiding tot de theoretische orthopedagogiek
3 stp
S1
Orthopedagogische doelgroepen en
werkvelden 2
6 stp
S2
Inleiding genetica en neurowetenschappen
3 stp
S2
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 2
19
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
Orthopedagogische handelingsplanning
3 stp
S1
Orthopedagogische methoden en
interventies
6 stp
S1
Gezins- en contextbegeleiding
6 stp
S1
Jeugdbescherming met inleiding jeugdrecht
3 stp
S1
Gezinsondersteuning
3 stp
S2
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 3
Opleidingsonderdeel
Doorgroeistage
Studiepunten
Semester
21 stp
S1
Integratief project met het
orthopedagogisch werkveld
6 stp
S2
Coaching*
3 stp
S2
Ouderschap
3 stp
S2
TOTAAL 72 STUDIEPUNTEN
* Voor Coaching moet je 4 of 5 avonden verplicht aanwezig zijn op de Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
VERKORT TRAJECT - DIPLOMA BACHELOR IN HET
ONDERWIJS
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 1
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 1
6 stp
S1
Inleiding tot de theoretische orthopedagogiek
3 stp
S1
Praktijk van het orthopedagogisch handelen*
12 stp
Jaarvak
Sociologie
3 stp
S2
Recht
3 stp
S2
Inleiding genetica en neurowetenschappen
3 stp
S2
Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 2
6 stp
S2
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 2
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
Orthopedagogische handelingsplanning
3 stp
S1
Orthopedagogische methoden en
interventies
6 stp
S1
Jeugdbescherming en inleiding jeugdrecht
3 stp
S1
Gespreksmodellen
3 stp
S1
Deontologie
3 stp
S1
Gezins- en contextbegeleiding
6 stp
S1
Groepsdynamica
3 stp
S1
Gezinsondersteuning
3 stp
S2
Psychopathologie
3 stp
S2
* Voor Praktijk van het orthopedagogisch handelen moet je 7 of 8 avonden verplicht aanwezig zijn op
de Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
20
VERKORT TRAJECT - DIPLOMA BACHELOR IN HET
ONDERWIJS
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 3
Opleidingsonderdeel
Doorgroeistage
21
Studiepunten
Semester
21 stp
S1
Beleid en ethiek in de Social Profit
6 stp
S2
Coaching*
3 stp
S2
Ouderschap
3 stp
S2
TOTAAL 102 STUDIEPUNTEN
* Voor Coaching moet je 4 of 5 avonden verplicht aanwezig zijn op de Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
VERKORT TRAJECT - DIPLOMA BACHELOR IN DE
ERGOTHERAPIE
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 1
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
6 stp
S1
Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 1
Praktijk van het orthopedagogisch handelen *
12 stp
Jaarvak
Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 2
6 stp
S2
Pedagogiek
3 stp
S2
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 2
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
Orthopedagogische handelingsplanning
3 stp
S1
Orthopedagogische methoden en interventies
6 stp
S1
Gezins- en contextbegeleiding
6 stp
S1
Jeugdbescherming met inleiding jeugdrecht
3 stp
S1
Gezinsondersteuning
3 stp
S2
Persoonlijkheidspsychologie
3 stp
S2
Keuzelijst
3 stp
S2
* Voor Praktijk van het orthopedagogisch handelen moet je 7 of 8 avonden verplicht aanwezig zijn op de
Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
22
VERKORT TRAJECT - DIPLOMA BACHELOR IN DE
ERGOTHERAPIE
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 3
Opleidingsonderdeel
Doorgroeistage
Studiepunten
Semester
21 stp
S1
Beleid en ethiek in de Social Profit
6 stp
S2
Ouderschap
3 stp
S2
Coaching*
3 stp
S2
Verdieping in de theoretische orthopedagogiek
3 stp
S2
TOTAAL 90 STUDIEPUNTEN
23
* Voor Coaching moet je 4 of 5 avonden verplicht aanwezig zijn op de Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
VERKORT TRAJECT - DIPLOMA BACHELOR IN DE
CRIMINOLOGIE
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 1
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
6 stp
S1
Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 1
Praktijk van het orthopedagogisch handelen *
12 stp
Jaarvak
Muzische vaardigheden en methoden 1**
3 stp
S1
Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 2
6 stp
S2
Inleiding genetica en neurowetenschappen
3 stp
S2
Muzische vaardigheden en methoden 2**
3 stp
S2
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 2
Opleidingsonderdeel
24
Studiepunten
Semester
Orthopedagogische handelingsplanning
3 stp
S1
Orthopedagogische methoden en interventies
6 stp
S1
Gezins- en contextbegeleiding
6 stp
S1
Groepsdynamica
3 stp
S1
Psychopathologie
3 stp
S2
Gezinsondersteuning
3 stp
S2
Persoonlijkheidspsychologie
3 stp
S2
Keuzelijst
3 stp
S2
* Voor Praktijk van het orthopedagogisch handelen moet je 7 of 8 avonden verplicht aanwezig zijn op de
Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
** Voor Muzische vaardigheden en methoden moet je 3 of 4 avonden verplicht aanwezig zijn op de
Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
VERKORT TRAJECT - DIPLOMA BACHELOR IN DE
CRIMINOLOGIE
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 3
Opleidingsonderdeel
Doorgroeistage
Studiepunten
Semester
21 stp
S1
Ouderschap
3 stp
S2
Coaching*
3 stp
S2
TOTAAL 90 STUDIEPUNTEN
25
* Voor Coaching moet je 4 of 5 avonden verplicht aanwezig zijn op de Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
VERKORT TRAJECT - DIPLOMA BACHELOR IN DE
TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 1
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
6 stp
S1
Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 1
Praktijk van het orthopedagogisch handelen *
Jaarvak
Muzische vaardigheden en methoden 1**
3 stp
S1
Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 2
6 stp
S2
Muzische vaardigheden en methoden 2**
3 stp
S2
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 2
Opleidingsonderdeel
12 stp
Studiepunten
Semester
Orthopedagogische handelingsplanning
3 stp
S1
Jeugdbescherming met inleiding jeugdrecht
3 stp
S1
Orthopedagogische methoden en interventies
6 stp
S1
Gezins- en contextbegeleiding
6 stp
S1
Psychopathologie
3 stp
S2
Gezinsondersteuning
3 stp
S2
* Voor Praktijk van het orthopedagogisch handelen moet je 7 of 8 avonden verplicht aanwezig zijn op de
Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
** Voor Muzische vaardigheden en methoden moet je 3 of 4 avonden verplicht aanwezig zijn op de
Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
26
VERKORT TRAJECT - DIPLOMA BACHELOR IN DE
TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 3
Opleidingsonderdeel
Doorgroeistage
Studiepunten
Semester
21 stp
S1
Coaching*
3 stp
S2
Ouderschap
3 stp
S2
Verdieping in de theoretische orthopedagogiek
3 stp
S2
Beleid en ethiek in de Social Profit
6 stp
S2
TOTAAL 90 STUDIEPUNTEN
27
* Voor Coaching moet je 4 of 5 avonden verplicht aanwezig zijn op de Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
DIPLOMA BACHELOR IN DE PEDAGOGISCHE
WETENSCHAPPEN
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 1
Opleidingsonderdeel
Praktijk van het orthopedagogisch handelen*
12 stp
Semester
Jaarvak
Muzische vaardigheden en methoden 1**
3 stp
S1
Muzische vaardigheden en methoden 2**
3 stp
S2
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 2
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Studiepunten
Semester
Orthopedagogische handelingsplanning
3 stp
S1
Gespreksmodellen
3 stp
S1
Groepsdynamica
3 stp
S1
Gezins- en contextbegeleiding
6 stp
S1
Gezinsondersteuning
3 stp
S2
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 3
Opleidingsonderdeel
Doorgroeistage
Studiepunten
Semester
21 stp
S1/S2
Bachelorproef
9 stp
Jaarvak
Coaching*
3 stp
S2
Ouderschap
3 stp
S2
Beleid en ethiek in de Social Profit
6 stp
S2
TOTAAL 78 STUDIEPUNTEN
* Voor Praktijk van het orthopedagogisch handelen moet je 7 of 8 avonden verplicht aanwezig zijn op
de Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
** Voor Muzische vaardigheden en methoden moet je 3 of 4 avonden verplicht aanwezig zijn op de
Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
28
DIPLOMA BACHELOR IN DE GEZINSWETENSCHAPPEN
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 1
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
6 stp
S1
Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 1
Praktijk van het orthopedagogisch handelen*
29
12 stp
Jaarvak
Muzische vaardigheden en methoden 1**
3 stp
S1
Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 2
6 stp
S2
Muzische vaardigheden en methoden 2**
3 stp
S2
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 2
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
Orthopedagogische handelingsplanning
3 stp
S1
Orthopedagogische methoden en interventies
6 stp
S1
Groepsdynamica
3 stp
S1
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 3
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
21 stp
S1
Verdieping in de theoretische orthopedagogiek
3 stp
S2
Coaching***
3 stp
S2
Doorgroeistage
TOTAAL 69 STUDIEPUNTEN
* Voor Praktijk van het orthopedagogisch handelen moet je 7 of 8 avonden verplicht aanwezig zijn op de
Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
** Voor Muzische vaardigheden en methoden moet je 3 of 4 avonden verplicht aanwezig zijn op de
Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
*** Voor Coaching moet je 4 of 5 avonden verplicht aanwezig zijn op de Hogeschool van 18u00 tot 22u00.
HBO5-DIPLOMA ORTHOPEDAGOGIE
(MINDER DAN 2100 CONTACTUREN)
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 1
Opleidingsonderdeel
Studiepunten
Semester
Orthopedagogische doelgroepen en
werkvelden 1
6 stp
S1
Muzische vaardigheden en methoden 1**
3 stp
S1
Orthopedagogische doelgroepen en
werkvelden 2
6 stp
S2
Muzische vaardigheden en methoden 2**
3 stp
S2
Inleiding genetica en neurowetenschappen
3 stp
S2
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 2
Opleidingsonderdeel
30
Studiepunten Semester
Orthopedagogische handelingsplanning
3 stp
S1
Gespreksmodellen
6 stp
S1
Orthopedagogische methoden en interventies
3 stp
S1
Muzische vaardigheden en methoden 3
3 stp
S1
Inleiding tot praktijkgericht wetenschappelijk
onderzoek
3 stp
S2
Jeugdbescherming met inleiding jeugdrecht
3 stp
S2
Studiepunten
Semester
Nog te volgen opleidingsonderdelen uit Modeltraject 3
Opleidingsonderdeel
Doorgroeistage
21 stp
S1/S2
Bachelorproef
9 stp
Jaarvak
Beleid en ethiek in de social profit
3 stp
S2
Verdieping in de theoretische orthopedagogiek
3 stp
S2
Coaching***
3 stp
S2
Ouderschap
3 stp
S2
Community based werken in internationaal
perspectief
3 stp
S2
TOTAAL 90 STUDIEPUNTEN
INHOUD VAN DE OPLEIDINGSONDERDELEN
Psychologie: Er wordt een gestructureerd globaal overzicht aangeboden van de voor-
Filosofie: In filosofie leer je afstand te nemen van de concreetheid van je opleiding
Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 1: Om de trends binnen de
naamste basisbegrippen, theorieën, domeinen en scholen binnen de psychologie.
en je toekomstige beroep. Het opleidingsonderdeel biedt een instrumentarium om de
opleiding en het beroep te bevragen, zowel qua inhoud als qua grondslagen.
orthopedagogiek te begrijpen, moet je ze in een ruimer perspectief kunnen situeren.
Kennis over de aard en de complexiteit van de verschillende doelgroepen en werkvelden
is noodzakelijk voor een correcte en effectieve begeleiding.
Ontwikkelingspsychologie: Je krijgt een inleiding in de ontwikkelingspsychologie,
één van de belangrijkste hulpwetenschappen van de orthopedagogiek. De achterliggende gedachte is dat je zicht krijgt op ‘het bijzondere’ door kennis van ‘het gewone’. In ‘ontwikkelingspsychologie’ worden de levensfasen van de mens besproken op lichamelijk,
sociaal, emotioneel en cognitief vlak. Inleiding tot de theoretische orthopedagogiek: Wat is orthopedagogiek? Wat
is het verschil met pedagogiek? Hoe kijken we vandaag naar personen in kwetsbare
situaties en hoe is onze beeldvorming doorheen de jaren veranderd? We staan stil bij
verschillende basiskaders uit de theoretische orthopedagogiek en hun consequenties
voor de praktijk. Daarnaast bespreken we het werk van een aantal belangrijke kopstukken uit de orthopedagogiek (o.a. Ter Horst, Kok, Freire, Van Gennep, Broekaert,…) die
mee hun stempel drukken op de orthopedagogische theorie en praktijk van vandaag.
Praktijk van het orthopedagogisch handelen: Het opleidingsonderdeel Praktijk
van het Orthopedagogisch Handelen is een essentieel onderdeel binnen de opleiding.
Binnen dit OLOD komen de agogische basisvaardigheden aan bod welke verworven
moeten worden om de stap naar stage te zetten. Dit opleidingsonderdeel kent een
graduele opbouw:
•
eerst komen leerinhouden aan bod die ingezet worden binnen het verantwoordelijkheidsdomein van ‘de opvoeder/begeleider & zichzelf’, zoals het reflecteren.
•
hierna reiken we leerinhouden aan die toegepast worden binnen het verantwoordelijkheidsdomein van ‘de opvoeder/begeleider & de ander’ zoals communicatie- en
samenwerkingsvaardigheden, vergadervaardigheden, enz…
•
als laatste komen vaardigheden aan bod binnen het verantwoordelijkheidsdomein
van ‘de opvoeder/begeleider & de cliënt’, vb. observeren en rapporteren, verzorging,
EHBO,…
We trachten een graduele verdieping te bewerkstelligen in de verschillende
leerniveaus (weten, inzien, toepassen en integreren) met op het einde een sterk
accent op toepassen en integreren van de leerinhouden
32
INHOUD VAN DE OPLEIDINGSONDERDELEN
Muzische vaardigheden en methoden 1: Het opleidingsonderdeel muzische
vaardigheden en methoden is essentieel om zelfinzicht te krijgen. Experimenteren met
twee disciplines: ‘drama’ en ‘spel’ staan hier centraal.
Sociologie: Een degelijke kennis van de wetenschappelijke disciplines die ‘het gedrag’
bestuderen is voor een opvoeder geen overbodige luxe. Via het opleidingsonderdeel
sociologie leer je meer over interactie en beïnvloedingspatronen, leer je maatschappelijke factoren analyseren die de problemen bij zorg, hulp, opvoeding en behandeling
beïnvloeden. Daarnaast stimuleren we je om de politieke en sociale actualiteit te volgen
en zo de maatschappelijke evoluties in de samenleving te duiden.
Recht: Algemene principes, met inbegrip van de staatsstructuur; daarbij aansluitend
krijg je een beknopte analyse van de juridische verhoudingen tussen personen in het
deel ‘gezinsrecht’.
33
Inleiding genetica en neurowetenschappen: We bespreken de achterliggende
biologische etiologie van de doelgroepen. In het eerste deel van de cursus bespreken
we de basisprincipes van de genetica en de bijhorende pathologieën. In het tweede deel
van de cursus staan we stil bij de basisprincipes van de neurowetenschappen en de
bijhorende pathologie, in het bijzonder de epilepsie.
Sociale Psychologie: Sociale psychologie bestudeert op een wetenschappelijke
manier hoe onze gedachten, gevoelens en gedragingen worden beïnvloed door anderen. De manier waarop we ons gedragen in een winkelstraat, op een vergadering,
binnen een klas/werksituaties of tegenover vrienden wordt grotendeels bepaald door
wat we zien bij anderen en wat we denken dat die anderen denken. Zo komen we
er uiteindelijk toe om ons te conformeren, of bepaalde attitudes over te nemen, of de
gevoelens van anderen te spiegelen. We worden in grote mate bepaald door de anderen in onze omgeving maar gek genoeg doen we ons uiterste best om vooral anderen
op te zoeken die sowieso al sterk op ons gelijken. Door experimenten en het uitwerken
van theorieën zoekt de sociale psychologie naar inzichten en verklaringen over deze
wederzijdse beïnvloeding tussen mensen onderling en tussen groepen.
Pedagogiek: Er wordt gefocust op de relatie tussen ouders en kinderen. De
verschillende opvoedingsstijlen worden besproken. Er wordt uitgebreid naar de
beïnvloedende milieus van de opvoeding: het gezin, de school, de vriendenkring, de
maatschappij. Een extra hoofdstuk wordt gewijd aan de kinderrechten.
Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 2: Analyseert de beeldvor-
ming over kinderen en jongeren met gedragsproblemen en emotionele problemen of
met enkele specifieke ontwikkelingsstoornissen. Ook de beeldvorming over bejaarden,
personen met een niet-aangeboren hersenletsel, geïnterneerden, personen met een
andere etnisch-culturele achtergrond en thuislozen.
Muzische vaardigheden en methoden 2: Twee disciplines: ‘beeld’ en ‘muziek’,
vormen de basis. Met dit opleidingsonderdeel stimuleren we het probleemoplossende
vermogen.
INHOUD VAN DE OPLEIDINGSONDERDELEN
Gespreksmodellen: Als toekomstig opvoeder/begeleider is het van primordiaal
Groepsdynamica: In het werkveld wordt een bachelor in de orthopedagogie
Gezins- en contextbegeleiding: Gezins- en contextbegeleiding behoort meer en
meer tot de basistaken van elke professionele bachelor in de orthopedagogie. In dit
opleidingsonderdeel bieden we je het systeemtheoretisch en contextueel kader aan om
gezinsdynamieken en gezinsprocessen te leren herkennen en verklaren. Vervolgens
passen we deze theoretische kaders toe op specifieke gezinscontexten en bieden we je
concrete handvatten aan om op een professionele manier een gezin te begeleiden en
contextversterkend te werken.
belang dat je op een methodisch verantwoorde wijze hulpverleningsgesprekken kan
opzetten in het kader van intake, handelingsplanning en begeleiding van de cliënt en het
cliëntsysteem.
bijna voortdurend geconfronteerd met systemen, (leef)groepen, teams, gezinnen, e.d.
die volop in beweging zijn. Je werkt te midden van anderen (collega’s, cliënten). Dit
opleidingsonderdeel beoogt het geven van de nodige basisinzichten en methoden om
zinvol en efficiënt te kunnen functioneren binnen groepen.
Orthopedagogische methoden en interventies: Binnen het cyclische
orthopedagogisch handelen vertrekken we vanuit de vraagstelling van de cliënt om tot
handelen te komen. De opvoeder/begeleider dient kritisch methodisch en vraaggestuurd
te handelen. Daartoe verwerf je in dit opleidingsonderdeel kennis over diverse
orthopedagogische methodieken die je kritisch bestudeert en toepast. We bespreken
methodieken die bij verschillende doelgroepen toepasbaar zijn, waaronder bijvoorbeeld
videohometraining, gentle teaching, LSCI, omgaan met agressie, preventiemethodieken,…
Orthopedagogische handelingsplanning: Het cyclische proces van handelings-
planning is voor de professionele opvoeder/begeleider het richtsnoer voor zijn handelen.
Dit proces is een cyclische opvolging van beeldvorming, interpretatie, planning, actie en
evaluatie die door de professionele hulpverlener zorgvuldig wordt gehanteerd. Hierbij
mondt de vraagstelling van de cliënt uit in een plan dat wordt uitgevoerd,continu wordt
geëvalueerd en zonodig wordt bijgesteld en aangepast. De praktijk van handelingsplanning kan door verschillende ‘zorgparadigma’s’ worden ondersteund. De student zal deze
kritisch bestuderen.
34
INHOUD VAN DE OPLEIDINGSONDERDELEN
Muzische vaardigheden en methoden 3: Binnen de Olods ‘Muzische vaardighe-
den en methoden 1 en 2’ stond vooral je eigen creatieve leerproces centraal, wat zijn
jouw kwaliteiten, wat zijn jouw groeipunten… Het Olod ‘Muzische vaardigheden en
methoden 3’ zal hierin verdiepend op verder bouwen. De gekende activiteitenmethodiek
wordt nu binnen ‘Agogisch spel’ meer doelgericht ingezet. Binnen ‘Drama’ ligt de focus
op het integreren en toepassen van de creatieve functies en principes. Bij ‘Beeldende
expressie’ gaan de studenten het werken in collectieve beeldende sessies vormgeven
en van daaruit specifieke aspecten ontdekken. Het domein ‘Muziek en beweging’ zal
nog andere invalshoeken aansnijden. De doelgroep komt nu meer op de voorgrond en
krijgt een centrale plaats. Via deze muzische tools ontwikkelt de opvoed(st)er/begeleid(st)er verder zijn/haar verbindende non verbale, creatieve communicatie. Feedback
en reflectie zijn belangrijke aspecten die inzicht geven in het eigen leer- en groeiproces.
Deontologie: Een professionele bachelor in de orthopedagogie moet inzicht hebben in
35
de specifieke deontologische facetten van het werkveld en van hulpverlening, opvoeding
en begeleiding. Hij moet zich bewust zijn van de eigen waarden en normen en de invloed
ervan op zijn handelen. Bovendien moet hij in staat zijn om maatschappelijke, sociale
en persoonlijke factoren in te schatten met betrekking tot hulpverlening en professioneel
handelen. Vanuit een gediversifieerd denken moet hij deontologische situaties kunnen
analyseren en een aanzet maken tot een persoonlijk standpunt. Het is belangrijk dat de
studenten komen tot een basishouding van levenslang gericht zijn op het maken van
deontologische reflecties.
Jeugdbescherming met inleiding Jeugdrecht: Een aanzienlijk deel van de
opvoeders/begeleiders komt in contact met jongeren in een verontrustende opvoedingssituatie (VOS) of jongeren die een als misdrijf omschreven feit (MOF) hebben gepleegd.
Kennis van jeugdbescherming en jeugdrecht zijn bepalend om deze jongeren een
professionele hulpverlening te bieden. Het opleidingsonderdeel wil een totaalbeeld
schetsen van de jeugdbescherming/jeugdrecht in België. Hiervoor wordt er gestart met
een historisch overzicht van het jeugdrecht en de jeugdbescherming. Maatschappelijke en juridische tendensen, visies en invloeden m.b.t. het kindbeeld worden historisch
gekaderd. Verder worden de verschillende wetten, decreten besproken die uiteindelijk
leiden tot de wet op de jeugddelinquentie van 2006 en de integrale jeugdhulpverlening
die sinds 2014 ook de jeugdbescherming regelt. De invoering van de Familierechtbank
in september 2014 leidt tot de bespreking van burgerrechtelijke begrippen die nodig zijn
om de jeugdbescherming/jeugdrecht als een integrale materie te zien. Kinderrechten
en decreet rechtpositie kunnen in dit OLOD zeker niet ontbreken en lopen als een rode
draad doorheen de aangeboden colleges. Tot slot wordt er verwacht dat de studenten de
actualiteit van dit OLOD bijhouden en kritisch benaderen.
INHOUD VAN DE OPLEIDINGSONDERDELEN
Instapstage: Stages nemen een centrale plaats in binnen de opleiding professionele
bachelor in de orthopedagogie. Ze hebben tot algemeen doel de beroepsbekwaamheid
en beroepsidentiteit van studenten als toekomstig opvoeder/begeleider te ontwikkelen.
Instapstage heeft een oriënterend en explorerend karakter en is gericht op een eerste
grondige kennismaking met de praktijk in al zijn facetten. De studenten passen het geheel van inhouden, die werden aangereikt tijdens de opleiding, toe in een authentieke
praktijksituatie.
Gezinsondersteuning: Sinds de jaren negentig wordt op de verschillende terreinen
van de samenleving de zinvolheid van en de behoefte aan gezinsondersteuning steeds
meer erkend. Er is nog altijd een groeiende aandacht voor het thema in de praktijk, in het
beleid en in de theorievorming. Bovendien is het aanbod van gezinsondersteuning in de
verschillende welzijnssectoren de laatste jaren sterk uitgebreid.
Psychopathologie: Binnen dit opleidingsonderdeel belichten we de vraagstelling van
de cliënt vanuit klinisch perspectief. Het is belangrijk dat je als opvoeder/begeleider zicht
hebt op mogelijke psychopathologieën bij de cliënt. De opvoeder/begeleider gebruikt
deze kennis om zijn handelen te sturen. Naast het bestuderen van het klinische beeld
van diverse psychopathologieën, word je in dit opleidingsonderdeel aangezet tot het
vormen van een kritische kijk op mensbeeld en visie in de geestelijke gezondheidszorg.
Persoonlijkheidspsychologie: In het werkveld wordt een bachelor in de orthope-
dagogie geconfronteerd met zijn eigen persoonlijkheid en emoties en die van anderen,
met individuele en groepsverschillen en met de noodzaak om niet alleen voor de ander
maar ook voor zichzelf te zorgen. Dit opleidingsonderdeel wil meer inzicht verschaffen
in deze thematieken door basisbegrippen, theorieën en onderzoeken te schetsen en de
link te leggen met het persoonlijk functioneren.
Inleiding tot praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek: Dit opleidingsonderdeel beoogt de studenten kennis te laten maken met orthopedagogisch praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek en de toepassing ervan in het werkveld. Binnen de
wetenschappelijke ontwikkeling heeft de opvoeder/begeleider immers een specifieke rol.
Zo is zijn handelen gebaseerd op wetenschappelijke inzichten en toetst hij zo ook de
bruikbaarheid van wetenschappelijke bevindingen in het concrete handelen. Het vak bereidt de studenten op die manier voor op het maken van hun bachelorproef als sluitstuk
van hun opleiding.
Keuzelijst:
Personen met een verstandelijke beperking
Personen met een sensoriële en/of fysieke beperking
Een verkenning van ‘verborgen’ orthopedagogische doelgroepen
Kinderen en jongeren met ontwikkelingsstoornissen en leerstoornissen
Kinderen met gedrags-, emotionele- en/of psychosociale problemen
Orthopedagogische doelgroepen in internationale context
36
INHOUD VAN DE OPLEIDINGSONDERDELEN
Doorgroeistage:Heeft een verdiepend en verbredend karakter. Er wordt vooropgesteld dat de student leer- en werkinzichten opdoet uit reëel ervaren praktijksituaties,
dat de student komt tot een grondige integratie van deze inzichten met de al verworven
theoretische kennis en dat de student een eigen beroepsidentiteit verdiept en uitbouwt.
Dit wordt gerealiseerd door het zelfstandig verrichten van deeltaken en opdrachten. Het
geheel wordt ondersteund door reflectieve leerbegeleiding vanuit de opleiding. Door
confrontatie tussen praktijkervaringen en theoretische inzichten streven we naar een
inzicht in en integratie van de (wederzijdse) link tussen theorie en praktijk.
Bachelorproef: In het werkveld zal de opvoeder/begeleider geconfronteerd worden
37
met complexe situaties die je zal moeten begeleiden. Via je afstudeerproject demonstreer je de bekwaamheid om methodisch te handelen in complexe situaties. Je moet
hiervan schriftelijk verslag uitbrengen, mondeling presenteren en verdedigen. Daarbij
toon je aan dat je theorie beheerst en vanuit een professionele houding verworven kennis en inzichten toepast. Het afstudeerproject zet je aan tot zelfstandig en planmatig
integreren van theorie, vaardigheden en attitudes.
Beleid en ethiek Social profit: de orthopedagogische sector wordt de laatste
jaren geconfronteerd met nieuwe tendensen die het beheer en beleid van organisaties voor fundamentele uitdagingen plaatst: vraaggestuurde zorg, sociaal ondernemen,
kwaliteitsdecreet, inspraak en participatie, maatschappelijke legitimering, besparing
op het overheidsbudget e.d. zijn maar enkele elementen in de actuele ontwikkelingen.
Bachelors in de orthopedagogie moeten een kritische analyse kunnen maken van een
aantal actuele beleidsconcepten en -principes. Deze concepten en principes kennen
ook een moreel principe en een hulpverlener moet levenslang oog hebben voor de
ethische aspecten van de hulpverlening door het opvolgen van de actualiteit binnen
onze samenleving. Aan de hand van diverse modellen leert de student via casuïstiek
actuele ethische dilemma’s grondig ethisch te argumenteren. Daarnaast zijn afgestudeerden uit de opleiding bachelor in de orthopedagogie potentieel de beleidsverantwoordelijken die gaan meekijken in de toekomst. Het is de bedoeling van deze cursus inzicht te
verwerven in belangrijke processen rond organisaties en organisatieontwikkeling,
leiding geven, sociale wetgeving,….
Community based werken in internationaal perspectief: Het orthopedagogisch werkveld is voortdurend in beweging, onder impuls van de toenemende
differentiëring en verbreding van ondersteuningsnoden en van initiatieven om een
betere afstemming te realiseren tussen deze noden en het zorgaanbod. De laatste
jaren zien we binnen verschillende sectoren (GGZ, integrale jeugdhulp, sector voor
personen met een beperking) tendensen naar vermaatschappelijking van de zorg,
waarbij het ondersteunen van mensen in hun eigen leefwereld het streefdoel is. Dergelijke
ontwikkelingen brengen veranderingen mee voor de positie, competenties en
werkvormen van de professional in een cultureel diverse maatschappelijke en
professionele context. De professional dient steeds meer leefwereldgericht en
outreachend te werken, wat ook maakt dat de socio-culturele context centraler
komt te staan. Het vertrekken vanuit de (culturele) eigenheden en sterktes van een
cliënt en diens omgeving, met een focus op empowerment en het bevorderen van
maatschappelijke participatie is hierbij het streefdoel. INHOUD VAN DE OPLEIDINGSONDERDELEN
Binnen dit opleidingsonderdeel willen we studenten bewust maken van specifieke
aandachtspunten die gepaard gaan met deze manier van werken, relevante methodieken die inzetten op ‘vermaatschappelijking’ en cultuur-sensitieve zorg, en de implicaties
die deze met zich meebrengen voor het orthopedagogisch handelen. Het opleidingsonderdeel ondersteunt de eventuele integratie van de behandelde inhouden in stageervaringen en in het toekomstig professioneel handelen in het werkveld.
Integratief project met het ortho(ped)agogisch werkveld: De doelstelling
van dit opleidingsonderdeel bestaat erin de student de kans te geven een ortho(ped)
agogisch vraagstuk om te zetten in een krachtig project. Om inzicht in een complex
vraagstuk te verwerven, maakt de student in eerste instantie gebruik van eerder verworven kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes. Verder wordt vanuit de opleiding veel
aandacht besteed aan de wisselwerking van wetenschappelijk onderzoek en de praktijk
op de werkvloer. In dit opleidingsonderdeel neemt de student zijn leerproces in eigen
handen door theorie en praktijk voortdurend te verbinden. De student baseert zich op
wetenschappelijk gefundeerde inzichten om tot bruikbare uitkomsten voor het
praktijkveld te komen. Tenslotte wordt de kans geboden om de probleemstelling een
internationale dimensie te geven. De student moet zijn probleemstelling theoretisch
onderbouwen aan de hand van internationaal gerefereerde, wetenschappelijke literatuur.
Coaching: In dit opleidingsonderdeel word je getraind in het coachen van
cliënten. Je coachende vaardigheden worden aangescherpt tijdens een intensieve
kennismaking in het oplossingsgericht denken. We bieden jou de mogelijkheid om je te
verdiepen in het Brugs Model en het taalgebruik van een oplossingsgerichte coach. Heel
wat studenten zijn verrast door de vele toepassingsmogelijkheden van dit metamodel, de
praktische bruikbaarheid van de lesinhoud in het werkveld en de positieve focus op de
gewenste situatie en sterktes van de cliënten. Kortom: ervaren, oefenen en theoretische
verdieping zijn de belangrijkste ingrediënten van dit opleidingsonderdeel. Aangezien dit
opleidingsonderdeel vooral bestaat uit het trainen van vaardigheden is het noodzakelijk
dat we oefensituaties creëren tijdens de lessen. We kiezen dus voor contactonderwijs,
waarbij iedere student zijn aanwezigheid gewenst is. De laatste les wordt afgesloten met
een praktische proef
.
Verdieping in de theoretisch orthopedagogiek: In dit opleidingsonderdeel
wordt dieper ingegaan op de verschillende belangrijke orthopedagogische denkkaders.
Het vak biedt een verdieping op het inleidende vak ‘Inleiding in de theoretische orthopedagogiek’ uit modeltraject 1. Er wordt expliciet gekozen om studenten zelf aan de
slag te laten gaan met primaire bronnen, i.c. originele teksten/boeken van invloedrijke
(orthopedagogische) auteurs. De studenten worden op basis van groepsdiscussies in
de vorm van een leergesprek ondersteund tot het zelfstandig kritisch reflecteren over
orthopedagogische theorieën en kaders, en de orthopedagogische praktijk, evenals de
complexe wisselwerking hiertussen.
38
INHOUD VAN DE OPLEIDINGSONDERDELEN
Ouderschap: Gezins- en contextbegeleiding impliceert ook ouderbegeleiding.
Ouderbegeleiding echter wordt vaak verengd tot opvoedingsondersteuning, waardoor
er voorbij gegaan wordt aan de vragen en noden van ouders als ouders, en ouders zich
niet of te weinig ondersteund voelen in hun ouderschap. In dit opleidingsonderdeel
ouderschap staan we uitgebreid stil bij het concept (kwetsbaar) ouderschap. Een
degelijk inzicht in ouderschapstheorieën en “goede” ouderbegeleiding zal je in staat
stellen om op een gepaste manier een begeleidingsrelatie uit te bouwen met ouders.
Keuzelijst 1:
Actuele pedagogische thema’s
Ouder worden vanuit een orthopedagogisch perspectief
Working in an intercultural context
Criminologie en inleiding tot het strafrecht
Keuzelijst 2:
39
Omgaan met agressie
Ondersteunende communicatie
Gezins- en contextbegeleiding in de praktijk
Creatief agogisch project
STUDENTENVOORZIENINGEN EN FACILITEITEN
Individuele onderwijs- en examenmaatregelen
Een individuele onderwijs- en examenmaatregel is een aanpassing op maat om gelijkheid van kansen voor studenten te waarborgen, zodat ze volwaardig kunnen participeren aan onderwijs- en examenactiviteiten. Deze maatregelen worden natuurlijk niet
zomaar toegekend en moeten altijd aangevraagd worden. Aanvragen worden getoetst
aan vier criteria: noodzakelijkheid, uitvoerbaarheid, verdedigbaarheid en competentiebewaking.
• Noodzakelijkheid: zonder deze maatregel kan de student niet volwaardig
deelnemen aan de onderwijs- en examenactiviteiten.
• Uitvoerbaarheid: de maatregel mag geen aantoonbare onevenredige belasting
teweegbrengen voor de organisatie.
• Verdedigbaarheid: de maatregel is te verantwoorden t.o.v. de betrokkenen.
41
• Competentiebewaking: de maatregel mag de beoogde eindcompetenties niet
aantasten. Alleen het proces om deze competentie te verwerven, wordt door het
toekennen van de maatregel aangepast.
Onderwijs- en examenmaatregelen kan je onder meer aanvragen op basis van
medische redenen en/of functiebeperkingen, uitzonderlijke sociale of individuele
omstandigheden. Hou er rekening mee dat je over de nodige attesten en bewijsstukken moet beschikken om de individuele onderwijs- en examenmaatregelen te
kunnen aanvragen. Meer info op http://www.hogent.be/studeren/trajectbegeleiding/ en op
www.hogent.be/functiebeperking of bij de studietrajectbegeleider Annemie Bucquoye.
Dit kan telefonisch op het nummer: 09 243 23 18 of via e-mail: annemie.bucquoye@
hogent.be.
Financiële ondersteuning via Studentenvoorzieningen
Als je geen recht hebt op een studietoelage van de Vlaamse Overheid of als de toelage
onvoldoende is, kan studentenvoorzieningen je financieel helpen bij het betalen van
je studiekosten (studiegeld, boeken, vervoer, laptop,…). Iedere vraag tot financiering
wordt individueel met de nodige discretie behandeld. Een financiële studieondersteuning kan je ook digitaal aanvragen. Kom je niet in aanmerking voor een studietoelage van de Vlaamse Overheid omdat het referentie-inkomen net boven de financiële
maximumgrens ligt, heb je misschien recht op een bijna-beurstarief. Neem hiervoor
contact op met afdeling zorg. Voor meer informatie surf naar http://www.hogent.be/
studentenvoorzieningen/overzicht
STUDENTENVOORZIENINGEN EN FACILITEITEN
Studietoelage van de Vlaamse Overheid
Er zijn drie voorwaarden waaraan je moet voldoen om een studietoelage van de Vlaamse Overheid te verkrijgen, nl. pedagogische, financiële en nationaliteitsvoorwaarden.
Surf voor up-to-date informatie naar de websitewww.centenvoorstudenten.be.
Je kan een aanvraagformulier downloaden op www.studietoelagen.be of online je aanvraag indienen. Kom je niet in aanmerking voor een studietoelage van de Vlaamse Overheid omdat het referentie-inkomen net boven de financiële maximumgrens ligt, heb je
misschien recht op een bijna-beurstarief. Neem hiervoor contact op met studentenvoorzieningen.
Opleidingscheques voor werknemers/bijkomende tegemoetkoming
Je kan een (deel) van het inschrijvingsgeld met opleidingscheques betalen, maar dit
kan ENKEL als je binnen je studieprogramma van dat academiejaar één of meerdere opleidingsonderdelen opneemt met contactmomenten die 's avonds of in het
weekend vallen én je moet hierbij minstens aan 32 dergelijke contacturen komen.
Heb je geen bachelor- of masterdiploma en volg je een opleiding waarmee je een
bachelordiploma kan behalen, dan kan je een bijkomende tegemoetkoming krijgen.
Werknemers die in aanmerking komen, kunnen de helft van het bedrag dat boven het
persoonlijk forfaitair jaarbedrag van de opleidingscheques (€ 250,00) ligt, terugbetaald
krijgen via de VDAB, met een maximum van € 125,00.
Het aanvraagformulier vind je op de VDAB-website.
Meer informatie:
www.vdab.be/opleidingscheques of op het gratis telefoonnummer 0800 30 700 elke
werkdag van 8u00 tot 20u00.
Als zelfstandige
Ook zelfstandigen kunnen subsidies krijgen. Meer informatie en de subsidie aanvragen
kan via http://www.agentschapondernemen.be/themas/kmo-portefeuille.
42
STUDENTENVOORZIENINGEN EN FACILITEITEN
Tijdskrediet of loopbaanonderbreking
Deze formule biedt je de mogelijkheid tijdelijk je beroepsloopbaan geheel of gedeeltelijk
te onderbreken. Als werknemer moet je tijdskrediet of loopbaanonderbreking schriftelijk
aanvragen bij je werkgever. Na akkoord van je werkgever, dien je een aanvraag voor
een uitkering in bij de RVA. Gedurende de onderbrekingsperiode van je arbeidsovereenkomst of van je verminderde arbeidsprestaties, geniet je een onderbrekingsuitkering, betaald door de RVA.
De duur van het tijdskrediet bedraagt één jaar over de ganse loopbaan, op te nemen
in periodes van minstens drie maanden. De maximumduur van één jaar kan eventueel
verlengd worden als een sectorale of ondernemings-CAO hierin voorziet. Is dat het
geval, dan kan deze maximumduur uitgebreid worden tot vijf jaar.
43
Daarnaast kan je onder bepaalde voorwaarden bij de Vlaamse Regering aanspraak
maken op een aanmoedigingspremie (info over aanmoedigingspremies, bel 1700 of
http://www.vlaanderen.be).
Meer informatie:
• bij je werkgever
• bij je vakbond
• de RVA: www.rva.be
Educatief verlof
Om recht te hebben op educatief verlof moet je minimum 32 contacturen hebben; dit
kan enkel als je tijdens je jaarprogramma praktijkvakken volgt. Educatief verlof is het
recht van voltijdse en sommige deeltijdse werknemers in de privésector en van contractuele werknemers bij een autonoom overheidsbedrijf, die bepaalde algemene of
beroepsopleidingen volgen, om op het werk afwezig te zijn met behoud van het normale
(weliswaar geplafonneerd) loon. Meer informatie bij www.werk.belgie.be.
Studeren met een werkloosheidsuitkering
Surf voor de meest actuele informatie naar: www.rva.be
INFOMOMENTEN
Infomomenten
Op de infosessies stellen alle faculteiten van de Hogeschool Gent hun opleidingen en
afstudeerrichtingen voor. Je kan een kijkje nemen op de campus, je kan de cursussen
inkijken en vragen stellen aan docenten en studenten.
De infosessies vinden plaats op:
- zaterdag 25 juni 2016 van 9u30 tot 12u30
- zaterdag 3 september 2016 van 9u30 tot 12u30
Meer info over het programma en de locatie vind je op www.hogent.be/fmw.
44
CONTACT
Valentin Vaerwyckweg 1
9000 Gent
Tel: +32 (09) 243 26 31
Website: http://www.hogent.be/fmw
E-mail: [email protected]
Annemie Bucquoye, studietrajectbegeleider
Tel: +32 (0)9 243 23 18
Marie-Rose Pauwels, opleidingscoördinator orthopedagogie
Tel: +32 (0)9 243 26 56
GSM:+32 (0) 476 46 16 32
[email protected]
46
vu HoGent, Faculteit Mens en Welzijn, Kelly Ott - ed 2016.04
HoGent
FACULTEIT MENS EN WELZIJN
Valentin Vaerwyckweg 1
9000 Gent