Naam: ____________________________ Een gezonde geest in een gezond lichaam... Datum: _______________________ Naam: ____________________________ Datum: _______________________ Ik voel me zo ziek... Voel jij je altijd zo gezond als een vis? Of heb je af en toe een verkoudheid? Het overkomt je soms ineens... Diarree, braken, hoesten, keelpijn, oorpijn, duizeligheid... Het zijn allemaal tekenen die vertellen dat er iets mis is met je lichaam. Hoe komt het dat je ziek wordt? In de lucht, op aarde, maar ook in ons lichaam leven miljarden kleine wezentjes. Die kunnen we niet met met het blote oog zien. Daarvoor heb je een sterke microscoop nodig. Het zijn...virussen en bacteriën. Bacteriën zijn heel kleine diertjes, ze worden ook wel microben genoemd. Virussen leven in je lichaam. Ze breken de goede cellen af en maken je ziek. Bekende ziektes die door virussen veroorzaakt worden zijn: mazelen, waterpokken en aids. Bacteriën in mijn lichaam? Wat nu? Je kunt zeggen dat er goede en slechte bacteriën zijn. De meeste bacteriën zijn zelfs nuttig. Ze helpen bijvoorbeeld bij het verteren van voedsel in je darmen. 'Slechte' bacteriën en virussen maken schadelijke stoffen aan die ons lichaam ziek maken. Ze dringen ons lichaam binnen, maar horen daar niet thuis. Daardoor word je ziek. Wij bacteriën zijn kampioenen in het vermenigvuldigen! Elke 20 minuten verdubbelt ons aantal. We kunnen je dus vlug helemaal ziek maken. Een vraagstukje? In je lichaam komen er 50 slechte bacteriën. Hoeveel bacteriën zijn er na 1uur? Als je hoest, vliegen er wel 1000 microben door de lucht. Als je niest, worden er dat wel 30 000. Als je je neus snuit, vliegen er ineens 5 miljoen microben uit je neus. Die microben kunnen andere mensen weer ziek maken. Een gezonde geest in een gezond lichaam... Je lichaam beschermt zichzelf tegen ziektes. Het vormt antistoffen. Wanneer je lichaam vecht tegen de bacteriën of virussen, maak je koorts, krijg je diarree, moet je braken... Je voelt je slecht... Je bent ziek! Wanneer was jij eens ziek? Weet je nog hoe je je toen voelde? Naam: ____________________________ Datum: _______________________ Bij de dokter... Enkele vraagjes: * Wie gaat er met je mee naar de dokter? * Moet je lang wachten in de wachtkamer? * Wat doe je in de wachtkamer? * Wie vertelt er aan de dokter wat er aan de hand is? Naar de dokter... Kies uit deze woorden om de zinnen aan te vullen: spatel, koortsthermometer, bloeddrukmeter, voorschrift, oorspiegel, stethoscoop, diagnose De dokter gebruikt een ….............................. om beter in je keel te kunnen kijken. Hij kijkt of deze rood of opgezwollen is. Met de …............................................................. meet de dokter je bloeddruk. Dat voelt wel raar aan je arm. Met een …................................................. onderzoekt de dokter het binnenoor. Zo kijkt hij naar je trommelvlies en kan hij zien of je geen oorontsteking hebt. Met de …..................................................... luistert de dokter naar je ademhaling. Zo kan hij horen of je een ernstige verkoudheid hebt. Je lichaamstemperatuur wordt gecontroleerd met een …........................................................... . Na het onderzoek stelt de dokter een ….............................. . Hij vertelt je wat er mis is en schrijft de nodige medicijnen voor die je moet innemen. Hij schrijft alles op een …..............................................., daarmee moet je naar de apotheek gaan. Die heeft bijna alle medicijnen in voorraad. De dokter kan ook een briefje schrijven voor school. Als je ziek bent, kun je enkele dagen thuis blijven. Opgelet! ° Speel nooit zelf voor dokter. Neem geen medicijnen zonder voorschrift! ° Neem de geneesmiddelen zoals de dokter het voorschrijft. ° Oude medicijnen kun je terugbrengen naar de apotheek. Een gezonde geest in een gezond lichaam... Soms moet je ook naar de dokter zonder dat je eigenlijk ziek bent, dan krijg je een spuitje om je te beschermen tegen allerlei kinderziektes. Naam: ____________________________ In goede gezondheid Datum: _______________________ Je lichaam is gemaakt om gezond te zijn. Het liegt nooit. En het speelt een belangrijke rol. Het stuurt signalen uit als het ergens behoefte aan heeft. Of als er een probleem is. Ben jij je bewust van die signalen? Luister je naar je lichaam? Verbindt elke situatie met het signaal dat je lichaam geeft. Schrijf op de gepaste plaats hoe je lichaam dan reageert. Kies uit: zweet ik, krijg ik kippenvel, geeuw ik, grolt mijn maag, heb ik een droge mond Een gezonde geest in een gezond lichaam... Naam: ____________________________ Datum: _______________________ Verzorg je goed... Jezelf goed verzorgen, helpt om niet ziek te worden. Doe je dat? Denk even na en antwoord eerlijk... altijd vaak soms Ik eet veel fruit en groenten Ik neem drie keer per week een bad of douche Elke keer als ik gegeten heb, poets ik mijn tanden Voor het eten en als ik naar het toilet ben geweest, was ik mijn handen. Ik maak regelmatig mijn kamer schoon Ziek Ik wil mijn laarzen aan mijn rode jas stampen in een plas maar... ik ben ziek sta voor het raam mijn pyjama aan ik mag niet naar buiten mijn neus plat op het glas en druppels op de ruiten ik wou dat ik al beter was! Hans en Monique Hagen Je wordt veel minder snel ziek als je gezond eet. Door veel fruit en groenten te eten, krijg je goede stoffen binnen. Die helpen je gezond te blijven. Gezonde voeding is dus heel belangrijk! Word je er fit van? Kleur het bolletje. O chips eten O tv kijken O wandelen O een boek lezen O buiten spelen O zonnen O fietsen O fruit eten O turnen Wat doe jij om fit te blijven? Een gezonde geest in een gezond lichaam... nooit Naam: ____________________________ Voorkom besmetting... Zo doe je dat... Datum: _______________________ Was je handen grondig!Doe het altijd voor en na het eten en na een bezoek aan het toilet. Schrob goed je vingers en je nagels. Ook als je dieren aanraakte. Drie regels om tandbederf te voorkomen: Poets ja tanden na elke maaltijd. Eet niet te vaak suiker. Ga minstens één keer per jaar naar de tandarts Hou je hand of een zakdoekje voor je mond wanneer je hoest of niest. Snuit je neus in papieren zakdoekjes. Gooi ze na gebruik weg. Heb je een wondje? Was dan eerst je handen en maak het wondje schoon. Trek regelmatig schone kleren aan. Ga drie keer per week in bad of ander de douche. Niet enkel gezonde voeding is belangrijk, kijk ook naar de vervaldatum om te zien of het voedsel nog oké is. Eten dat niet voldoende gekoeld is, kan je ook ziek maken. Een gezonde geest in een gezond lichaam... Naam: ____________________________ Waarom moet je wondjes ontsmetten? Datum: _______________________ Via een wondje kunnen microben makkelijk je lichaam binnendringen. Of de wond nu klein, oppervlakkig, groot of diep is. Daarom moeten wonden altijd zo snel mogelijk ontsmet worden. Zo vermijd je infecties en een ontstoken wond kan flink pijn doen. Volg deze stappen: 1. was je handen zorgvuldig en vermijd contact met bloed van een gewonde persoon. 2. Was de wond van binnen naar buiten om al het vuil te verwijderen. 3. Ontsmet de wonde en de huid eromheen. Zo dood je de microben. Je kan ontsmettingsmiddel gebruiken dat niet prikt. 4. Bedek de wond met een steriele pleister, zo kunnen er geen microben meer bij. EHBO EHBO staat voor : Eerste Hulp Bij Ongelukken Bij kleine ongelukjes kan iedereen een handje helpen. Ontsmetten, een pleister aanbrengen... Er zijn natuurlijk ook dingen die je kan doen als het ongeluk ernstiger is. Daarvoor kun je een cursus of les volgen. Zo weet je op welke manier je moet reageren als iemand iets erg overkomt. Je leert er bijvoorbeeld kompressen en zwachtels aanbrengen, maar ook reanimeren. Dan kun je in noodgevallen iemand beademen of weet je wat je moet doen als iemand veel bloed verliest. Een gezonde geest in een gezond lichaam... Naam: ____________________________ Datum: _______________________ Tafelmanieren Natuurlijk kent iedereen de voor de hand liggende regels: niet met volle mond praten niet blazen bij warm eten niet te veel opscheppen Maar hier zijn nog enkele tips die zeker van pas zullen komen! Als je bij iemand gaat eten, wacht dan altijd tot de gastheer/gastvrouw begint met eten of aangeeft dat er gegeten kan worden. Doe geen zout, peper of sauzen op je eten voordat je het geproefd hebt. Kauw en slik het voedsel door voordat je een slok van je drinken neemt. Leg mes en vork als je klaar bent naast elkaar in het midden van je bord. Houding Zit rechtop. Ellebogen mogen alleen op de tafel tussen de gangen door, als de borden zijn opgehaald. Nooit tijdens het eten. Servet Leg je servet op je schoot, stop ze niet in je t-shirt of kraag, als een soort slab. Snuit nooit je neus in het servet. Tafel dekken 1. boter en brood bordje 2. water 3. rode wijn 4. witte wijn 5. dessert wijn Je begint altijd met het bestek dat aan de buitenkant ligt en je werkt naar binnen toe. Bestek Kip of pizza mag je met je vingers eten. In andere gevallen gebruik je mes en vork. Hou de vork in je linkerhand en het mes in de rechter. De vorken liggen links. Messen en lepels liggen rechts. Boven je bord ligt de dessertlepel. Een gezonde geest in een gezond lichaam... ... Naam: ____________________________ Datum: _______________________ Zalige zintuigen Ons lichaam stuurt signalen naar de hersenen. Daardoor kunnen we voelen, horen, ruiken, zien en proeven. De tastzin, het gehoor, de reuk, het zicht en de smaak noemen we de vijf zintuigen. Wat hoort bij elkaar? Kies uit: horen, huid, neus, smaken, voelen, ruiken, ogen, zien, oren, tong Zintuig Wat we er mee doen Zeg het met je lichaam! Wat betekenen deze uitdrukkingen? Herken je de zintuigen er in? Dat gaat het ene oor in, het andere uit. • • Hij vertelt niet alles wat hij weet. Hij verliest hem uit het oog. • • Hij bemoeit zich met alles. Hij zal zijn huid duur verkopen. • • Hij vergeet het onmiddellijk. Hij laat het achterste van zijn tong niet zien. • • Hij geraakt het contact met hem kwijt. • • Hij zal zich zeer goed verdedigen. Hij steekt zijn neus overal in. Om over na te denken... Welke zintuigen gebruik je hier? ° Je eet frietjes in de frituur. ° Je kijkt naar televisie. ° Je wandelt door het park. ° Mama zet koffie. ° Je speelt een voetbalmatch Een gezonde geest in een gezond lichaam... Naam: ____________________________ Nog meer spreekwoorden... Datum: _______________________ Hier vind je nog meer spreekwoorden die te maken hebben met ons lichaam. Weet jij wat ze willen zeggen? Onder de duim houden. • • Weerstand bieden. Uit de duim zuigen. • Knoop het in je oren! • • Verzinnen • In bedwang houden. Met hand en tand verzetten. • • Onthoud het goed! Iets in de handen hebben. • • Heel erg pesten. Het bloed vanonder de nagels halen. • Elkaar in de haren vliegen. • • Ruzie maken. • Stiekem lachen. In zijn vuistje lachen. • • Het onder controle hebben. Iemand op de hielen zitten. • • Nu meteen! Op staande voet. • Twee linkerhanden hebben. • • Iemand inhalen. • Niet weten wat zeggen. Met je mond vol tanden staan. • • Erg onhandig zijn. Uit het vuistje eten. • • Een standje krijgen. De oren wassen. • De ogen sluiten. • • Zonder bestek eten. • Iets niet willen zien. Dat stuit me tegen de borst. • • Dat vind ik niet goed. Een gezonde geest in een gezond lichaam...