ANTONIUS MAGAZINE EEN UITGAVE VAN HET ST. ANTONIUS ZIEKENHUIS Goede kankerzorg is zo veel meer Bezoek de informatiemarkt over kanker op 21 juni INHOUD Antonius Magazine 3 Kleinste pacemaker ter wereld Eind januari van dit jaar was Toine de Beer de eerste Nederlandse patiënt bij wie de kleinste pacemaker ter wereld werd ingebracht. “Een mooi stukje techniek, waarmee ik heel blij ben.” 8|17 Katern Goede kankerzorg is zo veel meer Op 21 juni wordt de informatiemarkt over kanker gehouden. Hier krijgt u informatie over diverse soorten kanker, de nieuwste behandelopties en belangrijke aanvullende zorg. Verder in dit katern: interviews met patiënten over hoe zij de zorg ervaren die zij kregen nadat ze de diagnose kanker hoorden. En artsen en verpleegkundigen van het St. Antonius Kankercentrum vertellen over de nieuwste behandeltechnieken en de zorg. 18 Nieuwe behandeling hoge bloeddruk Marjan van Berkt weet uit ervaring wat voor een verwoestende werking hoge bloeddruk op een mensenleven kan hebben. Gelukkig bracht een nieuwe behandeling uitkomst. “Ik heb mijn leven weer terug!” COLOFON ANTONIUS MAGAZINE Een uitgave van het St. Antonius Ziekenhuis NR. 10 | 2014 REDACTIE ARNOLD OTTEN - COMTEXT EINDREDACTIE MARKETING & COMMUNICATIE ST. ANTONIUS ZIEKENHUIS BASISONTWERP MOUNTAIN DESIGN VORMGEVING AAD VOERMANS - AANGENAAM ONTWERP FOTOGRAFIE 4/5 6 19/20 Kort nieuws Zwemmen voor poli Kinderen Met de bus, auto of trein naar het nieuwe ziekenhuis in Utrecht 5 St. Antonius Onderzoeksfonds in uw testament 7 Goed voor­ bereid de operatie tegemoet JARNO VERHOEF ONESHOE | JORIS LUCHTIGHEID VINCENT BLINDE BLADCOÖRDINATIE MARKETING & COMMUNICATIE ST. ANTONIUS ZIEKENHUIS HEEFT U VRAGEN? Stuur een mail aan de afdeling Marketing & Communi­catie van het St. Antonius Ziekenhuis: [email protected] of bel 088-320 84 00 2 Bezoek onze informatiemarkt over kanker op 21 juni! Lees meer op pagina’s 8 en 9 HARTOPERATIE ‘Een mooi stukje techniek, waar ik erg blij mee ben’ MAN VROUW | KLEINSTE PACEMAKER de laatste afspraken te maken voor een onderzoek waaraan het St. Antonius ging deelnemen. Hij was er razend enthousiast over. Als ik nog een maandje wachtte, kwam ik in aanmerking om mee te doen.” Mooie techniek En zo geschiedde. Op 23 januari van dit jaar was Toine de eerste Nederlandse patiënt bij wie de kleinste pacemaker ter wereld, via een katheter in de lies werd ingebracht. “De volgende dag mocht ik al naar huis en twee weken later stond ik alweer op de tennisbaan. Een mooi stukje techniek, waar ik heel blij mee ben.” De cardioloog Toine de Beer Kleinste pacemaker ter wereld nu ook in Nederland Toine de Beer mag dan de respectabele leeftijd van 75 jaar hebben bereikt, wie hem ziet tennissen of hardlopen zal moeite hebben dat te geloven. Bovendien voelt Toine zich ook nog eens zoals hij eruit ziet. Geen wonder dus dat hij onaangenaam verrast was toen hij hoorde dat zijn hart toe was aan de ondersteuning van een pacemaker. “Ik had nergens last van”, vertelt Toine de Beer in zijn huis in Doorn. “Ja, een jaar of vijftien geleden was wel ontdekt dat ik last van boezemfibrilleren had, maar als ik wat minder koffie zou drinken en me niet zo druk zou maken, vond de huisarts het geen probleem. En ik ook niet. Ik merkte het niet eens.” Onderzoek in 2013 liet echter zien dat de onregelmatigheden in de hartslag groter werden. De cardioloog van zijn eigen ziekenhuis adviseerde toch dringend de plaatsing van een pacemaker. Toine was niet enthousiast. “Ik ging eens op internet kijken en zag dat je er zo vier, vijf maanden zoet mee kunt zijn. Een paar weken geen autorijden, geen zware inspanningen. Ik stond niet bepaald te trappelen, nee. Zeker niet omdat ik me realiseerde dat ik na vijf maanden rust mijn conditie nooit meer op peil zou krijgen.” Second opinion Toine wilde niet, maar vond zijn kop in het zand te steken ook niet verstandig. Hij kwam voor een second opinion terecht in het St. Antonius. Daar hoorde hij aanvankelijk wat hij juist niet wilde horen. Cardioloog Lucas Boersma was het roerend eens met zijn collega. Maar, zo vroeg de goed geïnformeerde patiënt tijdens zijn poliafspraak, er is toch ook een nieuwe techniek, met een kleine pacemaker? “Dat had ik ergens op internet gelezen. Er was nog niet veel over bekend, maar ja, je kunt het altijd vragen.” Zijn vraag kwam op exact het juiste moment. “De week voor mijn afspraak was de cardioloog naar Amerika geweest om Lucas Boersma is de eerste cardioloog die de kleinste pacemaker ter wereld in Nederland plaatste - de zogenoemde ‘Micra transcatheter pacemaker’ is 90% kleiner dan een traditionele pacemaker, niet veel groter dan een vitaminepil. De belangrijkste verandering noemt Lucas, naast de geringe afmeting, de directe plaatsing in het hart. “De traditionele pacemaker wordt onder het sleutelbeen geplaatst. Van daaruit loopt een draad door een bloedvat naar het hart, wat complicaties en problemen kan veroorzaken.” Komend jaar worden er voor een wereldwijd onderzoek naar de effectiviteit van de minipacemaker ongeveer 800 minipacemakers geplaatst. Lucas Boersma 3 IN HET KORT Poli Vruchtbaarheidscentrum ook in Overvecht Het St. Antonius Ziekenhuis organiseert laagdrempelige zorg zo dicht mogelijk bij zijn patiënten. Vanaf 1 juli is er daarom voortaan elke woensdagmiddag een poli van ons Vruchtbaarheidscentrum in de Polikliniek Overvecht. fertiliteitsartsen ook wekelijks spreekuur in de St. Antonius Polikliniek Overvecht, aan de Neckardreef 6. ‘Als zwanger worden niet vanzelf gaat.’ Dan is gespecialiseerde hulp van harte welkom. Het St. Antonius Vruchtbaarheidscentrum levert die hulp al geruime tijd. Vanaf deze zomer houdt een van de Een fertiliteitsarts is een arts die gespecialiseerd is in de diagnostiek en behandeling van paren die een onvervulde kinderwens hebben. Een van die artsen is Tessa Cox. “Binnen ons centrum doen we uitgebreid onderzoek naar de reden voor het uitblijven van een zwangerschap.” Patiënten moeten zich veilig en prettig voelen in een dergelijk traject. “Iedere patiënt heeft één specialist als vast aanspreekpunt tijdens het hele traject. Aan de hand van een persoonlijk behandelplan zorgen we voor de beste behandeling met de hoogste kans op een zwangerschap. Volg ons op social media Het St. Antonius Ziekenhuis is actief op Twitter en Facebook. Hebt u een twitteraccount en bent u benieuwd naar de laatste nieuwtjes? Log dan in op www.twitter.com. We zijn te vinden onder: @antoniuszkh. Hebt u een Facebook-account? Dan kunt u ons ‘leuk vinden’. 4 Veel aandacht is er binnen het betrokken en enthousiaste team ook voor de sociaalemotionele aspecten die bij dit proces komen kijken.” Bij het Vruchtbaarheidscentrum worden jaarlijks ruim 700 paren behandeld bij wie het zwanger worden (nog) niet lukt. Het team bestaat uit twee gynaecologen met de specialisatie Voortplantingsgeneeskunde, drie fertiliteitsartsen met langdurige ervaring, fertiliteitassistentes, een psycholoog, een seksuoloog, en een androloog (gericht op aandoeningen bij de man). Wie meer informatie wil of een afspraak wil maken, kan bellen met het St. Antonius Vruchtbaarheidscentrum: 088-320 62 50. Golfkar nu ook in ziekenhuis Utrecht Op onze ziekenhuislocatie in Nieuwegein brengt de golfkar al een tijdje patiënten van en naar poli’s. Sinds kort heeft ook ons ziekenhuis in Utrecht een golfkar. Vooralsnog rijdt deze alleen op de begane grond, vanaf de hoofdingang tot aan Revalidatie. De golfkar wordt bestuurd door vrijwilligers en rijdt van 08.00 tot 17.00 uur. Open dag Polikliniek Houten Bent u nieuwsgierig naar ons zorgaanbod in Houten? Kom dan naar de open dag van de St. Antonius Polikliniek Houten en eerstelijns Medisch Centrum Hofspoor. Op zaterdag 28 juni van 10.00 tot 14.00 uur is iedereen van harte welkom. Op deze dag kunt u kennismaken met onze specialisten, verpleegkundigen en medewerkers. Zij staan klaar om uitleg te geven, vragen te beantwoorden en u te laten zien voor welke zorg u in de polikliniek terecht kunt. Ook kunt u een kijkje nemen in diverse behandel- en onderzoekskamers. Adres: St. Antonius Polikliniek Houten en MC Hofspoor - Hofspoor 2 en 4 3994 VZ Houten Het St. Antonius Onderzoeksfonds in uw testament Wetenschappelijk onderzoek ter verbetering van de zorg aan onze patiënten staat hoog in het vaandel bij het St. Antonius Ziekenhuis. De vele onderzoeken en publicaties zijn daar een bewijs van. Wetenschappelijk onderzoek is erg nuttig, maar kost tegelijkertijd veel geld. Daarom is in 2010 de onafhankelijke stichting het St. Antonius Onderzoeksfonds opgericht. U kunt nu op een bijzondere manier bijdragen aan het wetenschappelijk onderzoek. U kunt dit doen door het Onderzoeksfonds op te nemen in uw testament. U bepaalt met een testament immers zélf wat er later met uw bezit gebeurt. Het kan fijn zijn te weten dat u alles goed geregeld heeft, en te leven met het besef dat u ook na uw dood bijdraagt aan een betere wereld. Hoop op betere toekomst We spraken met drie vooraanstaande artsen van het St. Antonius Ziekenhuis over hun onderzoeksplannen; inspirerende plannen die hoop op een betere toekomst geven. Zo vertelde maag-, darm- en leverarts Bas Weusten dat hij graag een zogenoemde driedimensionale endoscoop zou willen ontwikkelen waarmee hij tijdens zijn slokdarmonderzoek veel meer diepte kan zien en daarmee een veel betere diagnose kan stellen. En met meer zekerheid kan zeggen of het om (darm)kanker gaat of niet. Longarts Jan Grutters werkt hard aan zijn Biobank-project. Dit moet de grootste en best getypeerde verzameling van weefsels van zeldzame longziekten van de wereld worden. Hiermee kan het ontstaan van bijvoorbeeld longfibrose opgespoord en ontrafeld worden. Uw nalatenschap kan deze bevlogen artsen verder helpen. Wilt u meer weten? Wij maken graag een afspraak, indien gewenst ook met een van deze inspirerende onderzoekers! Maag-, darm- en leverarts Bas Weusten Vaatchirurg Jean Paul de Vries zou graag een MRA-scan willen realiseren. Een dergelijke scan kan de exacte vernauwingsgraad bepalen van bloedvaten bij patiënten met slagaderverkalking. Als dit mogelijk zou zijn, is hij veel beter in staat zijn om te bepalen welke patiënt baat heeft bij een dotterbehandeling en welke patiënt juist niet. Dit voorkomt ongeveer 10 tot 15% onnodige interventies. Voor vragen en advies: Jan Versteegh, directeur St. Antonius Onderzoeksfonds - 06 - 535 88 552 - [email protected] - www.onderzoeksfonds.nl 5 POLI KINDEREN KIND | SPONSORZWEMMEN Sponsorzwemmen voor Antoniuskids op de kinderpoli zoek aan de kinderpoli kan voor onze jonge bezoekers soms best spannend zijn. Toen de Mixed Lions Club van onze wensen hoorde, besloten ze de opbrengst van het jaarlijkse sponsorzwemmen te doneren aan het St. Antonius Ziekenhuis. Onder het motto ‘Jij super, zij blij’ vindt op zaterdag 21 juni van 14.00 tot 16.00 uur het sponsorzwemmen plaats in zwembad Fletiomare in De Meern. Kinderen met minimaal zwemdiploma A kunnen meedoen. Enthousiaste club Wensen. Een ziekenhuis heeft er veel. Helaas is er niet altijd geld beschikbaar om al die wensen in te vullen. Zo willen we er graag voor zorgen dat kinderen zich snel op hun gemak voelen op onze kinderpoli. De Mixed Lions Club Utrecht Novum heeft aangeboden daar graag een steentje aan bij te dragen. En daar zijn wij heel blij mee. Een van de wensen is een mooie Antoniuskids boom. Het geeft de entree van de kinderpoli van ons nieuwe ziekenhuis in Utrecht direct een vriendelijker aanzicht. Een andere wens is speelgoed. Dit kan het wachten wat veraangenamen, want een be- 6 Dick Dijk, een van de leden van de Mixed Lions Club, vertelt over de club en de sponsoractiviteit. “Mixed Lions Club Utrecht Novum is een enthousiaste club vrouwen en mannen die zich belangeloos inzet voor vooral lokale, goede doelen. Het sponsorzwemmen in Leidsche Rijn organiseren we dit jaar voor de vijfde keer. Het idee is simpel: gezonde kinderen die zwemmen leuk vinden, zwemmen baantjes voor sponsorgeld dat wordt besteed aan zieke kinderen.” Kanjerketting Vorig jaar stond de actie in het teken van de Kanjerketting, een soort beloningssysteem voor kinderen met kanker. “De opbrengst bedroeg toen ongeveer 5.500 euro,” vertelt Dick. De keuze voor het doel van dit jaar lag voor de hand. “We zoeken naar doelen die te maken hebben met het welbevinden van kinderen. Het nieuwe ziekenhuis in Leidsche Rijn was een ideale kandidaat, zeker omdat we met de boom iets blijvends kunnen schenken.” Oefenen Jens (8) is een van de kinderen die meedoen aan het sponsorzwemmen. Hij zit in groep vijf van basisschool de Twaalfruiter in Vleuten. “Ik ga in de zomer vaak zwemmen met jongens hier uit de buurt”, vertelt hij. “Waarom ik meedoe aan deze actie? Nou, vooral omdat ik zwemmen leuk vind. En ik wil graag een keer oefenen om te kijken hoeveel baantjes ik kan zwemmen.” Op dit moment is Jens nog druk bezig met het zoeken van sponsors. Opa, oma en andere familieleden hebben hun krabbel al op het sponsorformulier gezet. “Straks ga ik in de buurt nog langs de deuren om te kijken of mensen mij nog willen sponsoren.” Ook meedoen? Willen uw kinderen ook meedoen? Alle informatie vindt u op www.sponsorzwemmen.nl. Hier kunt u zich ook aanmelden én een sponsorformulier downloaden. Wees er snel bij, want het aantal plekken is beperkt. Wanneer? Zaterdag 21 juni van 14.00 tot 16.00 uur Waar? Zwembad Fletiomare in De Meern Wilt u meer weten over de kinderpoli? Kijk dan op www.antoniusziekenhuis/ kind_ouders of www.antoniuskids.nl ONDERZOEK MAN VROUW | VOORBEREIDING OPNAME Goed voorbereid de operatie tegemoet Een operatie of een onderzoek onder anesthesie? Dan brengt u vooraf, in ons ziekenhuis in Utrecht of Nieuwegein, een bezoekje aan ‘Voorbereiding Opname’. Alle disciplines die u kunnen helpen bij de voorbereiding op uw ingreep zitten hier bij elkaar. U kunt een afspraak maken met Voorbereiding Opname of hier spontaan langslopen na uw poliafspraak. Dat laatste deed ook Ingrid Hornstra. Zij wordt binnenkort opgenomen voor een heupoperatie. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1. Ingrid en haar man melden zich aan de balie. Het is rustig, dus ze zijn snel aan de beurt. De secretaresse vraagt alvast of er dagen zijn dat Ingrid liever niet geopereerd wordt. Dan kan zij daar in de planning rekening mee houden. 2. Nadat Ingrid een vragenlijst op de computer heeft in­gevuld, wordt bij de apothekersassistente het medicijngebruik gecontroleerd. Ook wordt ingelogd bij de eigen apotheek. De assistente geeft de gegevens door aan de anesthe­ sioloog. 3. In de kamer ernaast neemt de anesthesioloog Ingrids bloeddruk op. Hij vertelt over de verschillende mogelijk­ heden van anesthesie en hij bespreekt met Ingrid zijn voorkeur voor een combinatie van een ruggenprik en algehele anesthesie. Patiënten kunnen hier ook gezien worden door een medewerker van de preoperatieve screening. 4. De verpleegkundige vertelt daarna hoe de opname verloopt en welke maatregelen Ingrid eventueel thuis al kan nemen om het herstelproces na de operatie goed te laten verlopen. Ingrid krijgt folders mee en kan alle vragen die ze heeft direct stellen. 5. De fysiotherapeute geeft Ingrid enkele oefeningen die ze voorafgaand aan de operatie thuis kan doen. Zo wordt ze optimaal voorbereid op de ingreep. 6. We zijn een half uurtje verder. Het zit erop. Aan de balie krijgt Ingrid de geplande operatiedag te horen. Die is al een week later. Ingrid vindt het prima, hoe eerder hoe beter. 7 Goede kankerzorg is zo veel meer Veel mensen krijgen er op een dag mee te maken. Kanker. Een ingrijpende mededeling. Het is dan belangrijk goed op de hoogte te zijn van wat de ziekte inhoudt, welke behandelopties er zijn en welke aanvullende zorg u kunt krijgen. 8 KANKER MAN VROUW | INFORMATIEMARKT KANKER Op zaterdag 21 juni houden we een informatiemarkt over kanker in het St. Antonius Ziekenhuis Utrecht aan de Soestwetering 1 (direct aan de A2, afslag 7 Leidsche Rijn Centrum). Hier is alle kankerzorg geconcentreerd. De informatiemarkt is bedoeld voor iedereen die te maken heeft (gehad) met kanker of hier meer over wil weten. U bent van harte welkom tussen 10.00 - 16.00 uur. Aanmelden is niet nodig, de toegang is gratis. Met de informatiemarkt laten we zien dat goede kankerzorg zo veel meer omvat dan alleen medische zorg. Op deze dag Bezoek onze informatiemarkt over kanker op 21 juni! zullen we u daarom op allerlei manieren informeren over het onderwerp en kunt u op diverse plekken in het ziekenhuis uw vragen stellen. Informatiestands In de centrale gangen, vlak bij de Receptie op de eerste etage staan informatiestands. Hier vertellen onze verpleegkundigen en specialisten u meer over diverse vormen van kanker, waaronder borst-, prostaat-, long-, darm- en huidkanker. Ook is er informatie over bijvoorbeeld voeding, uiterlijke verzorging, psychosociale zorg en beweging. Daarnaast staan er verschillende stands van patiënten­ verenigingen en andere organisaties die te maken hebben met kankerzorg. Rondleidingen U kunt meelopen tijdens rondleidingen langs afdelingen waarmee een kankerpatiënt te maken kan krijgen, zoals de poli van het Kankercentrum, Dagbehandeling Kanker waar chemotherapie wordt gegeven, Radiologie (MRI- en CT-scan) en Endoscopie. Tijdens de dag vinden er meer­ dere rondleidingen plaats. Een rondleiding duurt zo’n 30 minuten. Aanmelden voor een rondleiding kan op de dag zelf. Open Colleges Ook zijn er op 21 juni Open Colleges over long-, darm-, prostaaten borstkanker. Tijdens deze interactieve bijeenkomsten gaat oud-nieuwslezer Charles Groenhuijsen in gesprek met specialisten en verpleegkundigen en krijgt u antwoord op vragen als: Hoe kun je kanker vroeg opsporen? Wat zijn de nieuwste behandelmethoden en -technieken? Welke ontwikkelingen zijn er op het gebied van kanker? Ook hier kunt u uw vragen stellen. Wilt u een Open College bij­ wonen, dan adviseren wij u om vooraf in te schrijven; het aantal plaatsen is namelijk beperkt. Inschrijven kan via www.antoniusziekenhuis/ kankercentrum Voor meer informatie over de informatiemarkt: www.antoniusziekenhuis.nl/ kankercentrum Programma Open Colleges Onder leiding van Charles Groenhuijsen St. Antonius Ziekenhuis Utrecht, auditorium Longkanker 10.15 - 10.30 uur Ontvangst 10.30 - 11.15 uur Open College Darmkanker 11.30 - 11.45 uur Ontvangst 11.45 - 12.30 uur Open College Prostaatkanker 13.15 - 13.30 uur Ontvangst 13.30 - 14.15 uur Open College Borstkanker 14.30 - 14.45 uur Ontvangst 14.45 - 15.30 uur Open College 9 ‘Het leven hoeft niet op te houden’ ‘Ik kan dit aan.’ Dat dacht Margriet uit Utrecht toen ze twee jaar geleden te horen kreeg dat ze borstkanker had. Later kwam er ook een moment dat ze het tegenovergestelde dacht. Iets meer dan twee jaar geleden ging ze voor het eerst met een verharding op haar linkerborst naar de huisarts. Nu weet ze dat een leven met borstkanker niet betekent dat het op hoeft te houden. Margriet Margriet is een levenslustige veertiger. Werkzaam in de wereld van de communicatie en gepassioneerd liefhebber van een bijzondere hobby: buikdansen. De Arabische muziek, de sierlijke, elegante bewegingen, de mooie kostuums. “Elke week dans ik met een leuke groep vrouwen. En heel af en toe op een feestje, in eigen kring.” Story of my life De verharding in haar borst deed aanvankelijk geen alarmbellen rinkelen. Margriet staat positief in het leven. Maar dat leven kreeg een onaangename wending toen ze van de arts in het St. Antonius hoorde: ‘U hebt borstkanker.’ “Ik voelde dat ik het volle pond zou krijgen”, blikt ze terug. “Het is the story of my life: keihard werken maar er uiteindelijk goed uitkomen. Ik kan dit wel aan, dacht ik.” Toen ze echter te horen kreeg dat haar borst niet gered kon worden, sloeg de paniek toe. “Ik ben trots op mijn lichaam, dit wilde ik niet, maar aan de andere kant…” Margriet legde zich neer bij de diagnose. En verdiepte zich in het leven na de amputatie. Plastisch chirurg Erik Zonnevylle stelde voor om van eigen weefsel uit de buik een nieuwe borst te maken zodat er geen inwendige borstprothese geplaatst hoefde te worden. De borst oogt en voelt hierdoor natuurlijker. 10 KANKER “Ik heb het er uitvoerig met vriendinnen over gehad”, vertelt Margriet. “Als ik hulp nodig had, hielden we bij mij thuis ‘borstberaad’. Nadeel van de reconstructie zoals Erik Zonnevylle die voorstelde was wel dat ik een litteken kreeg van bekken tot bekken. Niet leuk voor een buikdanseres.” Vertrouwd De operatie zelf duurde acht uur. Eerst verwijderde de borstkankerchirurg de aangetaste borst en daar direct aansluitend op maakte de plastisch chirurg de nieuwe borst. “Het was heel bijzonder. De avond voor de operatie kwam de chirurg nog aan mijn bed. Dat gaf een goed gevoel. En de avond na de operatie kwam hij ook langs. Ik was nog flink onder de invloed van de narcose, maar kan me herinneren dat ik op een bepaald moment zijn voetstappen hoorde. Die leren zolen, tussen de crocs van de verpleegkundigen. Het voelde heel vertrouwd.” Groot feest Inmiddels is de levenslust bij Margriet weer terug. Ze stopte gedurende het hele traject nooit helemaal met dansen, maar heeft de draad nu weer volledig opgepikt. Weliswaar met een buiknetje. “Maar dat is op mijn leeftijd toch ook beter”, lacht ze trots. “Ik vind het mooi geworden. Zeker nadat Erik Zonnevylle het litteken nog heeft gecorrigeerd.” De strijd van Margriet is ten einde. Een flinke strijd, die ruim anderhalf jaar duurde en die eigenlijk nog doorgaat omdat ze nog jaren aan de hormoonmedicatie vastzit. “Ik heb een groot feest gegeven en gedanst. Dat was mooi.” Ook mooi noemt Margriet dat een collega met borstkanker, MAN VROUW | BORSTKANKER na haar enthousiaste verhaal, besloot tot eenzelfde reconstructie. “Ik wil laten zien dat het leven bij borstkanker niet hoeft op te houden. Er zijn prachtige oplossingen en ik ben blij dat ik daar gebruik van heb mogen maken.” Borstkankerverpleegkundige biedt veiligheid Slecht nieuws! Dan stort de wereld even in. Bij het St. Antonius biedt een gespecialiseerde borstkankerverpleegkundige direct na die mededeling houvast. “Vanaf het eerste moment zijn wij het aanspreekpunt”, vertelt Liesbeth Brandsma, een van de verpleegkundigen. “Wij bieden veiligheid in de emotionele achtbaan van onze patiënten.” De rol van de borstkankerverpleegkundigen is divers. Ze nemen de tijd om met de patiënt de gesprekken met de arts nog eens door te lopen, geven informatie en begeleiding. Een grote rol vervullen ze ook bij het maken van de belangrijke beslissingen over het behandeltraject. Verpleegkundige Trees van Jaarsveld: “We spreken hier over shared decision. Vroeger gaf de arts een advies en werd dat opgevolgd. Nu bespreken we met de patiënt, in alle rust, de voors en tegens van bepaalde keuzes; welk traject staat je te wachten, welke gevolgen heeft een keuze? Patiënten krijgen meer eigen regie en ervaren dat als prettig.” Liesbeth Brandsma en Trees van Jaarsveld Binnen één dag Veel expertise Onzekerheid, wachten op een uitslag. Soms kan het niet anders. Voor patiënten die zich bij het St. Antonius Kankercentrum melden met een verdenking op borstkanker, hebben we onze processen zo ingericht dat onzekerheid tot een minimum beperkt blijft. Wie door de huisarts wordt doorverwezen, kan meteen terecht. Geen afspraak, gewoon komen. De noodzakelijke onderzoeken worden direct gedaan. De uitslag is er meteen, of hoogstens een dag later. En ter geruststelling: van de 4.000 vrouwen die jaarlijks naar het ziekenhuis komen met een verdenking op borstkanker, kan ongeveer 80% met een gerust hart weer meteen naar huis. Het St. Antonius Kankercentrum ziet de meeste patiënten in de regio Midden-Nederland met een verdenking op borstkanker. Onze teams zijn hierdoor zeer ervaren in het stellen van diagnoses en uitvoeren van behandelingen en operaties. Onze chirurgen zijn gespecialiseerd in reconstructietechnieken waarbij lichaamseigen weefsel wordt gebruikt voor de reconstructie van de nieuwe borst. Dit gebeurt vaak in dezelfde operatie als waarin de aangetaste borst wordt geamputeerd. Dat deze procedure in één operatie plaatsvindt, is vrij uniek; bij veel andere ziekenhuizen zie je vaak dat patiënten eenzelfde soort operatie krijgen, maar dan in twee etappes. Op 26 juni 2013 werd in de 200ste operatie gedaan. Dit hoge aantal draagt bij aan het bijzonder lage percentage aan complicaties. Vorig jaar steeg het slagingspercentage van een reconstructieoperatie naar bijna 100%! 11 ‘Dan leef je toch weer even op’ De vakantie staat voor de deur. Voor Jan van Zutphen uit Vleuten zal het een bijzondere zijn. Vier chemokuren heeft hij er dan opzitten. Hij is ‘schoon’ en klaar. Iets meer dan een jaar geleden, toen hij van zijn huisarts een ‘apk-tje’ kreeg, werd een vlekje op zijn longen geconstateerd. De diagnose deed de wereld van de aannemer instorten: longkanker. Jan van Zutphen 12 KANKER MAN VROUW | LONGKANKER Zijn vader stierf aan longkanker, zijn broer en zus ook. Gerookt heeft hij nauwelijks en drinken doet hij ook niet. En toen, dat vlekje. “Ongerust? Ja, wat denk je”, vertelt hij in het kantoor van zijn aannemersbedrijf in Utrecht. “Ik krijg nog de rillingen. Je staat machteloos. En jij niet alleen. Mijn vrouw heeft borstkanker overwonnen. Daar hebben we ons samen doorheen geknokt. En dan dit.” Tumor Het vlekje in de longkwab bleek een tumor van 2.4 centimeter. Op 7 maart dit jaar werd het aangetaste deel verwijderd. Jan: “Op vrijdag werd ik geopereerd en op dinsdag mocht ik naar huis. Ik voelde me eigenlijk meteen veel beter. De maanden ervoor had ik last van benauwdheid, na de operatie kon ik weer vrijer ademen.” Op de begeleiding in het St. Antonius kijkt Jan bijzonder tevreden terug. “Het zijn schatten van mensen. Je kunt ze alles vragen. Ook voor je familie staan ze altijd klaar. Voordat ik aan de tweede chemo begon, heb ik uitvoerig gesproken met een verpleegkundige die me alles nog eens rustig en uitgebreid uitlegde. Ze gaf ook nog eens aan dat de chemo’s preventief waren en dat ik in principe klaar ben als de zomer begint. Dan leef je toch weer even op, hé.” Conditie Jan en zijn gezin hebben het gewone leven intussen weer opgepakt. De fysiotherapie die hij in het ziekenhuis krijgt, zorgt ervoor dat ook zijn conditie langzaam verbetert. “Ik ben niet meer elke ochtend om half zes op de zaak. Dat is zeven uur geworden. Verder zijn we niet anders gaan leven. We hebben ons ook hier, samen met ons gezin doorheen geknokt. Het was een heftige tijd. Fijn dat we dat nu kunnen afsluiten.” Specialistische behandeling Naast de patiënt Het St. Antonius Kankercentrum is een van de grootste Nederlandse centra op het gebied van de diagnose en behandeling van kankersoorten. Voordeel daarvan is dat een groot team met verschillende disciplines de patiënt met raad en daad terzijde staat. De verpleegkundig specialist speelt in het team een spilfunctie. Angelique Dernison is een van de verpleegkundig specialisten van het St. Antonius Kankercentrum. “Vanuit onze poli worden alle noodzakelijke onderzoeken ingepland”, vertelt ze. “Daarvoor ben ik verantwoordelijk. Ik sta zoveel mogelijk naast de patiënten. Ik informeer ze en heb tijd om met ze te praten over zaken als pijn, afvallen, roken, sociale en levensvragen. Tijd en aandacht voor de patiënt zijn enorm belangrijk. Bij de constatering dat je longkanker hebt, staat de wereld op z’n kop. Vragen, onzekerheden. Je wilt erover praten, wilt weten waar je aan toe bent.” Snelheid is dan belangrijk. “Dat klopt”, zegt Angelique, “maar eerlijkheid ook. We werken er met man en macht aan om de patiënt zo snel en zo volledig mogelijk voor te lichten patiënten met verdenking op longkanker kunnen binnen één werkdag bij ons terecht - maar soms is aanvullend onderzoek gewoon nodig en duurt het wat langer.” Angelique bereidt de patiënten die een operatie moeten ondergaan zo goed mogelijk voor op deze ingreep en pikt de begeleiding enkele dagen na de operatie ook weer op. “De kern is altijd dat we patiënten een behandeling op maat geven. Geen enkele patiënt is hetzelfde. Begeleiding is dus altijd afgestemd op de patiënt en zijn familie.” Angelique Dernison In Nederland wordt per jaar bij ruim 12.000 mensen longkanker vastgesteld. Het is na prostaatkanker de meest voorkomende kanker bij mannen. Longkanker is van oudsher een belangrijke specialisatie van het St. Antonius Kankercentrum. “Jaarlijks voeren we veel meer chirurgische longingrepen voor longkanker uit dan de landelijke kwaliteitsnorm vereist. In 2013 deden we 96 ingrepen, terwijl de landelijke norm op 20 operaties per ziekenhuis per jaar is gesteld”, zegt longarts Franz Schramel. Het St. Antonius Kankercentrum loopt voorop als het gaat om wetenschappelijk onderzoek. Dit resulteert vaak in specialistische behandelingen die niet in alle ziekenhuizen mogelijk zijn, zoals de endobronchiale behandeling. Franz: “Dit is een laserbehandeling waarmee kleine tumoren in de luchtwegen worden verwijderd. Slechts een klein aantal specialisten in Nederland kan deze technisch moeilijke behandeling uitvoeren.” In het St. Antonius Kankercentrum voeren onze specialisten deze ingreep bijna elke week uit. 13 Nieuwe methode voor opsporen prostaatkanker ‘Dit kan voor veel mannen heel veel betekenen’ Harm van Melick is uroloog in het St. Antonius Ziekenhuis. Deze zomer start hij met een onderzoek naar een nieuwe methode voor het opsporen van prostaatkanker. “Dit kan voor veel mannen echt heel veel betekenen”, aldus een enthousiaste uroloog. Harm van Melick Jaarlijks krijgen meer dan 10.000 mannen te horen dat ze prostaatkanker hebben. En dat is niet gek, zegt Harm. “Prostaatkanker komt in vele gedaantes voor; van heel weinig agressief tot zeer agressief. Ongeveer 80% van de mannen van tachtig jaar heeft een vorm van prostaatkanker en ongeveer 90% procent van de mannen van negentig jaar. Dat geeft al aan dat heel veel mensen het hebben, er niets van merken en uiteindelijk ook aan iets anders overlijden.” Vervelend onderzoek Het aantal mannen met prostaatkanker lijkt te groeien. Tenminste, het aantal mannen dat zich bij de Nederlandse urologen meldt. Logisch, omdat steeds meer mannen hun bloed laten onderzoeken op een eventuele verhoging van de PSA-waarde. Harm: “Die waarde geeft aan dat er iets in de prostaat niet helemaal goed is. Maar wat? Meestal is het een goedaardige afwijking en hoeft er niets te gebeuren.” Wie zich met een verhoogd PSA meldt bij de uroloog wacht een vervelend onderzoek. Via de anus worden biopten, kleine stukjes weefsel, uit de prostaat geplukt om in het laboratorium te onderzoeken. De uroloog doet dat onderzoek met behulp van een echoapparaat. “Maar het zicht in de prostaat is erg slecht”, zegt Harm. “Je ziet niet 14 KANKER MAN | PROSTAATKANKER op welke plaats je een biopt moet nemen.” Het gevolg is duidelijk: als in het weefsel geen kanker wordt aangetroffen is de boodschap niet: u hebt geen kanker. “Nee, we kunnen alleen zeggen dat we in de betreffende stukjes niks hebben aangetroffen. Maar echt geruststellen kunnen we de patiënt niet.” Wetenschappelijk onderzoek leert dat ongeveer 30% van de prostaatkankergevallen gemist wordt tijdens het onderzoek. Nieuwe, pijnlijke onderzoeken volgen dan vaak. Nieuwe techniek Op diverse plaatsen in de wereld is en wordt gezocht naar manieren om de onderzoeksvorm naar prostaatkanker te verbeteren. Ook in het St. Antonius wordt, met geld uit het St. Antonius Onderzoeksfonds en het Innovatiefonds, gestart met onderzoek naar een nieuwe techniek. Harm: “Mensen bij wie tijdens de bioptie geen afwijkingen zijn gevonden, krijgen in Nederland op dit moment een MRI-scan. Als daarop ook niets te zien is, worden ze normaal gevolgd en doen we verder niets. Is er op de MRI wél iets te zien, dan wordt opnieuw gebiopteerd. De uroloog kan dan de foto van de MRI-scan gebruiken om de biopten iets nauwkeuriger te kunnen wegnemen. In één ziekenhuis in Nederland is zelfs een apparaat in gebruik waardoor de patiënt steeds in en uit de MRI wordt gehaald om te kijken of de uroloog op de juiste plek aan het werk is.” Beelden fuseren Het nieuwe element dat het St. Antonius gaat toevoegen, is een systeem waarbij de door de MRI gemaakte beelden, tegelijk te zien zijn met de ‘live’-beelden van de echo. “Dit systeem combineert of fuseert de beelden van de MRI met de echo”, zegt Harm. Daardoor denken we nog veel nauwkeuriger te kunnen werken. Bovendien is het een methode die in mijn ogen erg patiëntvriendelijk is.” Op de eigen Harley Davidson Liberator door de VS toeren. Het was de grote wens van een vriendengroep uit Utrecht en om­ geving. Elk jaar maken ze samen rond Pinksteren een flinke tocht met hun favoriete motor. Amerika, dat was een droom. In het onderzoek, waarbij wordt samengewerkt met het Radboud Ziekenhuis en het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis worden de resultaten van drie technieken met elkaar vergeleken: de huidige methode, de methode waarbij de patiënt in en uit de MRI wordt geschoven én de nieuwe MRIecho-fusietechniek. Toen vorig jaar het plan bij de groep ontstond om de droom maar eens in vervulling te laten gaan, werd besloten tot een sponsor­ actie, ter nagedachtenis aan de overleden vrienden. De groep zocht de publiciteit en zamelde geld in voor het op deze pagina’s beschreven onderzoek naar de behandeling van prostaatkanker. Meer dan 9.000 euro werd opgehaald en afgelopen april overhandigd. Een mooi gebaar. Arno: “Het was een onvergetelijke ervaring, waarbij we ook nog iets hebben kunnen bijdragen aan opsporing van prostaatkanker.” Donatie motorclub Twee jaar geleden werd de groep opgeschrikt door het over­ lijden van een van de groepsleden. “De grootste dromer van ons allemaal”, vertelt Arno van Rooijen. “Hij overleed aan prostaatkanker. Net als een andere, goede vriend, ook in diezelfde tijd.” “Doel is natuurlijk dat mensen een vervelend onderzoek bespaard wordt. Bovendien zien we vrij vaak infecties optreden als biopten uit de prostaat worden genomen. Het onderzoek dat we doen is wereldwijd het enige dat deze drie technieken naast elkaar zet. We zijn dus erg benieuwd naar de resultaten.” Veel ervaring Het St. Antonius Kankercentrum heeft erg veel ervaring met prostaat-, blaas- en nierkankeroperaties, samen ook wel oncologische urologie genoemd. Bij blaaskankeroperaties behoren we zelfs tot de top 3 van Nederland, bij nier- en prostaatkankeroperaties staan we in de top 10. Jaarlijks doen onze urologen veel meer operaties dan de landelijke norm voorschrijft. Deze landelijke normen zijn ingevoerd om de kwaliteit door de ervaring van de specialist te waar­ borgen. Een groot deel van de operaties wordt in het St. Antonius Kankercentrum uitgevoerd met behulp van de da Vinci-robot. Soort operatie Prostaatkankeroperatie Blaaskankeroperatie Nierkankeroperatie Aantal in St. Antonius in 2013 157 68 68 Landelijke norm in 2013 20 10 10 Voor meer informatie over oncologische urologie: www.antoniuskankercentrum.nl 15 ‘Steeds minder complicaties na operatie darmkanker’ De grafieken vertellen een helder verhaal. Het aantal complicaties bij darmoperaties is de laatste jaren enorm afgenomen. De cijfers van het St. Antonius Ziekenhuis zien er zeer goed uit. Chirurg Anke Smits is er, zoals ze zelf zegt, supertrots op. Maar, zo zegt ze direct, “iedere patiënt die als gevolg van een complicatie sterft is er één teveel. Het zal je familielid maar zijn. Ik zal alles doen wat in mijn macht ligt om dat te voorkomen.” Anke Smits 16 KANKER MAN VROUW | DARMKANKER Anke Smits maakt een gedreven indruk. Al vele jaren geleden specialiseerde ze zich in de kijkoperaties bij darmkanker. Ondertussen ‘doet’ ze er ruim tweehonderd per jaar. Operaties aan de dikke darm of aan het laatste stukje van die dikke darm, de endeldarm. Voor de leek misschien een eenvoudige ingreep: het stukje darm dat is aangetast door een tumor wordt verwijderd en de twee ‘open eindjes’ van de darm worden weer aan elkaar gemaakt. Op papier, ja. De werkelijkheid is helaas iets gecompliceerder. gespecialiseerde team, werden systematisch verbeteringen aangebracht. Soms heel ingrijpend, soms verbijsterend eenvoudig. “Zo zorgen we er tijdens de operatie tegenwoordig voor dat patiënten niet teveel afkoelen. We zagen dat patiënten na hun operatie opwarmden, wat hartritmestoornissen tot gevolg kon hebben. Sinds we de temperatuur scherper bewaken en regelen, komt dat bijna niet meer voor. Bijkomend voordeel bleek ook nog dat er minder vaak een infectie van de wond optreedt als de patiënt warm blijft.” De meest voorkomende complicatie bij een darmoperatie is een naadlekkage. Buikvliesontsteking en een sterk vergrote kans op overlijden liggen dan op de loer. Toen Anke Smits jaren geleden de landelijke cijfers en de cijfers van het eigen St. Antonius Ziekenhuis met betrekking tot naadlekkage analyseerde, realiseerde ze zich dat hier nog veel winst te behalen was. “Ik ben vooral gaan kijken naar welke zaken we in alle stadia van het proces zouden kunnen verbeteren. Daar zijn we ondertussen een heel eind mee, dat laten de cijfers ook zien, maar in mijn ogen kan het altijd beter. We blijven ons daarom focussen op details. Het betreft hier een bijzonder kwetsbare patiëntengroep en de gevolgen van de complicaties zijn enorm groot; dat is mijn drijfveer, mijn passie. Waar het nóg beter kan, moet het gewoon nóg beter.” Ook de hulp van de techniek werd ingeroepen. Mooiste voorbeeld daarvan is de speciale spons die voorkomt dat patiënten tijdens de operatie helemaal achterover moet liggen. Anke: “Dat deden we vroeger omdat de dunne darm, zes meter lang, erg in de weg lag bij een endeldarmoperatie. Door het lichaam achterover te kantelen, kreeg de chirurg ruimte in de buikholte.” Samen met een Japans bedrijf ontwikkelde Anke een speciale spons. “Die brengen we in door een van de gaatjes die we maken voor de kijkoperatie. In het lichaam spuiten we er een beetje water op, waardoor de spons uitzet en als een soort scheidingswand tegen de dunne darm wordt gelegd. Veel patiëntvriendelijker én weer minder kans op complicaties.” Systematisch verbeteren Anke bracht alle risicofactoren in beeld en, samen met het in darmkanker Betere voorbereiding Anke kan urenlang vertellen over de vele aanpassingen aan het operatieproces zoals die de afgelopen jaren zijn doorgevoerd. Over een nieuw soort nietmachine dat wordt ‘De verbetering moet meerwaarde opleveren voor de patiënt’ gebruikt bij het aan elkaar maken van de twee stukken darm, over de techniek waarbij wordt gecontroleerd of er wel een verbinding wordt gemaakt tussen twee gezonde stukken darm, over de veranderde visie op de hoogte van de bloeddruk en over de bewaking die patiënten ouder dan tachtig jaar en extra kwetsbare patiënten standaard krijgen. Naast die procesverbeteringen rondom de operatie heeft Anke Smits zich echter ook sterk gemaakt voor een betere voorbereiding. “Het belang van een ‘fitte’ patiënt wordt soms nogal eens onderschat”, zegt ze. “Op onze poli richten we ons op de mobiliteit, het eten en het roken. We adviseren de patiënten dus om goed te bewegen, goed te eten, eventueel met een aangepaste voeding, en om te stoppen met roken. Ook als je nog drie weken tot de operatie te gaan hebt, en je hebt je hele leven al gerookt, dan nog levert het aanwijsbare voordelen op als je stopt. Dat is iets wat ik de patiënten altijd meegeef in een eigen, persoonlijk behandelplan.” Meerwaarde Het is inspirerend om met Anke Smits over haar passie, haar beroep te praten. Altijd op zoek naar verbetering, maar altijd met een kritische blik. “Ik ben niet iemand die met elk nieuw technisch snufje meegaat. Het moet vooral meerwaarde opleveren voor de patiënt. Daar gaat het om.” Goede cijfers In 2010 ontstond bij 12% van de patiënten die in het St. Anto­ nius Ziekenhuis geopereerd werden een naadlekkage. Landelijk lag dat cijfer destijds op 6%. In 2012 laten de cijfers een compleet ander beeld zien: 3% in St. Antonius en 6% landelijk. De sterfte binnen 30 dagen in 2012, van patiënten geopereerd aan darmkanker in het St. Antonius Ziekenhuis, was 4%, gelijk aan het landelijke percentage. In 2013 is dat gedaald naar 1% in het St. Antonius, vergeleken met landelijk 3%. Bij endeldarm­ kanker is de sterfte in het St. Antonius al twee jaar 0%, vergeleken met landelijk 2 en 1%. 17 HOGE BLOEDDRUK MAN VROUW | NIEUWE BEHANDELING ‘Ik heb mijn leven weer terug!’ Hoge bloeddruk! Marjan van de Berkt (54) vond het best. Nergens last van, zal wel meevallen, dacht ze toen ze in 2002 de uitslag van haar bloedtest hoorde. Ze had bloed laten prikken om te kijken of ze een erfelijke aandoening had. De hoge bloeddruk was een ‘bijvangst’. goed horen wat dat was”, vertelt Marjan die van de cardioloog alle informatie kreeg. Na gesprekken thuis besloot ze mee te doen. “Tja, stel dat het helpt.” En dat deed het. De dag dat het implantaat werd ingebracht daalde de bloeddruk, de dag erna zette die daling zich voort en een half jaar later is duidelijk dat het leven van Marjan drastisch is veranderd. “Ik heb mijn leven weer terug! Ik werk fulltime, sport en mag alles eten. Mijn medicijngebruik is al flink afgenomen, misschien kom ik er wel helemaal vanaf.” In 2014 kijkt Marjan terug op veertien moeilijke jaren. Jaren waarin steeds duidelijker werd welke verwoestende werking hoge bloeddruk op een mensenleven kan hebben. “In het begin merkte ik niks, maar dat veranderde snel. Ik kreeg hoofdpijn. Steeds heftiger, steeds langer. En ik was moe. Doodmoe.” Aanbeland in de medische molen kreeg Marjan medicijnen. “Maar die hielpen niet. Ik werkte nog maar een paar uur per dag, kon niet meer sporten en slikte meer dan de maximale hoeveelheid paracetamol. Daarbij moest ik heel erg op mijn eten letten. De lol was er behoorlijk vanaf, ja.” Toen de behandelend internist van het St. Antonius Marjan wees op een onderzoek naar een nieuwe behandeling in een ander ziekenhuis, twijfelde ze geen moment. “Natuurlijk niet. Ik wilde er vanaf.” Bij de nieuwe behandeling wordt de werking van de nierzenuwen uitgeschakeld. “Het schijnt bij veel mensen te werken, maar bij mij niet.” Drastisch veranderd Langzaam ontstond bij Marjan het idee dat ze maar moest proberen te leven met de gevolgen van haar hoge bloeddruk. Totdat vorig jaar de internist wees op een nieuwe mogelijkheid. In het St. Antonius was cardioloog Jan van der Heyden gestart met een onderzoek naar de werking van een halsslagaderimplantaat. “Ik wilde eerst weleens 18 Marjan van Berkt Het implantaat Kleine ingreep met groots effect Cardioloog Jan van der Heyden noemt het halsslagader­ implantaat een relatief kleine ingreep met een groots effect. “Bijna 35% van de mensen met hoge bloeddruk reageert onvoldoende op de medicijnen. Zij lopen een verhoogde kans op een herseninfart, een hartinfarct of bijvoorbeeld problemen met nieren en ogen.” Het implantaat wordt via de lies in de halsslagader gebracht. Van daaruit wordt het eigen systeem dat de bloeddruk in het lichaam regelt extra gestimuleerd om de bloeddruk te verlagen. De cardioloog is nog op zoek naar mensen die ook voor deze techniek, die zich nog in de onderzoeksfase bevindt, in aanmerking willen komen. Aanmelden kan bij Research & Development Cardiologie, telefoon 030 - 609 22 78. Jan van der Heyden St. Antonius Ziekenhuis Utrecht goed bereikbaar met auto, trein en bus MAARSSEN STATION MAARSSEN Buslijnen naar St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Zuilense Ri ng N230 GROENEKAN 39 A2 A B 48 30 STATION ZUILEN 19-39 VLEUTEN E NS Spoorlijn 1 DE BILT Shoppingcenter Overvecht STATION OVERVECHT A27 UTRECHT STATION TERWIJDE STATION LEIDSCHE RIJN A28 19 -39 UTRECHT CS DE UITHOF A St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1 / Spoedeisende Hulp B St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6 C St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1 / Spoedeisende Hulp D St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2 E St. Antonius Spatadercentrum Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern 1 Shoppingcenter Overvecht ZEIST 2 Winkelcentrum Kanaleneiland DE MEERN Het nieuwe St. Antonius Ziekenhuis Utrecht is gevestigd aan de Soestwetering 1 in BUNNIK Utrecht. Het ziekenhuis is goed bereikbaar met de auto en het openbaar vervoer. Op deze en de volgende pagina informeren wij u over hoe u bij ons nieuwe ziekenhuis ODIJK in Utrecht kunt komen met de bus, auto of trein. Winkelcentrum Kanaleneiland A12 2 48 10 STATION LUNETTEN A12 A2 HOUTEN 48 C STATION HOUTEN NIEUWEGEIN D IJSSELSTEIN Ho u De ten M , St M ole atio ol n n e Ho De nz ut Er oom en Ou ve de n/D De Do e S S rp ch af De taa t Ve rt De st Bo e/D Pr rc e S ov he la Ko .we n/D gen pp g/ oo Ni eld Doo rnk eu ij rn a k ka de M we de ar ge co in M n ,M er i ( w h a Bi es oo rtin nn te g) b aa St enw intu n ad a n n el St shu l ad is No sce o nt Ba rdst rum rn ed De ste ew B en eg M ate drif id n t d Re en m we De bra ide K nd Ga em tha le pe ge He cop nae rm pe rp Ut an rdi ark re H jk M cht eije er , P rm Pa cato ape an pe rl nd sh Ut nd aan orp ove re orp Zu id In cht No fo se o ct B rd W r. az ille Le a a M m- idsc r ad A h l e e r Ja ids xa Ri n tr nd jn W a St ol at erp at ke ar i k So on rssi es Le ng i t e Ri w. dsc l jp /A h w e Ot et nto Ri to eri niu jn n Sa Ha g s Z kh va hn Ni nna we el h g s w Am Bo eg ba hrw Co ch eg m ts M put we aa er g Pl rsse weg an n b An ete roe til nba k, o St pe an He at s tK io po w n o ad M r ra aa nt rs se n Buslijn 48 vanuit o.a. Houten, Nieuwegein, LeidscheA27 Rijn Centrum en Maarssen VIANEN Ut re Ja cht ar , C Ha beu S Ja se rs ar Va bro plei beu n ek n rs zi M Koe str jd aj ts aa e el ve t Vr lap ld ed a st r M enb k raa t ad u r r i Ja ds g L n tr eid St Wol aat sch at ke e i R. Ja on rssi zz Le ng i s e d Du ing sc l ke e he W El l/An Ri at lin to jn e M rw gto niu us in ns s Z p W ical ark traa kh alt ka t e Ri r K de oo o l Kr lwa lola om te an Th m rzu e ew ive So Wa ete ring rin es ll g St tw. Zu at /A id io nt n o Le ni u id s sc Zk he h Ri jn Buslijn 19 vanuit o.a. Utrecht Centraal, Lombok, Oog en Al en Leidsche Rijn Centrum Let op: buslijn 19 stopt bij 2 haltes vlakbij het ziekenhuis Ut re Ja cht ar , C Ha beu S Ja se rs ar Va bro plei beu n ek n rs zi M Koe str jd aj ts aa e el ve t Vr lap ld ed a st r M enb k raa t ad u r r i Ja ds g L n tr eid St Wol aat sch at ke e i R. Ja on rssi zz Le ng i s e d Du ing sc l ke e he W El l/An Ri at lin to jn e M rw gto niu us in ns s Z p W ical ark traa kh alt ka t e Ri r K de oo o l M lwa lola ei te an j He ew rzu ld ete ive M inn rin ring aa en g An rsse laan ti n St lop bro at es ek io po , V n o e M r rb aa in di rs ng se n s w eg Buslijn 39 vanuit o.a. Utrecht Centraal, Lombok, Oog en Al, Leidsche Rijn Centrum en Maarssen Zie pagina 20 voor buslijnen 10 en 30. De reisinformatie op deze pagina is onder voorbehoud. Kijk voor de meest actuele reisinformatie op www.u-ov.info, www.9292.nl of raadpleeg www.antoniusziekenhuis.nl Raadpleeg antoniusziekenhuis.nl voor de routebeschrijvingen naar onze andere ziekenhuislocatie in Nieuwegein, onze poliklinieken in Houten en Overvecht en ons Spatadercentrum in De Meern. 19 St. Antonius Ziekenhuis Utrecht goed bereikbaar met auto, trein en bus MAARSSEN STATION MAARSSEN Buslijnen naar St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Zuilense Ri ng N230 GROENEKAN 39 A2 A B 48 30 STATION ZUILEN 19-39 VLEUTEN E NS Spoorlijn 1 DE BILT Shoppingcenter Overvecht STATION OVERVECHT UTRECHT STATION TERWIJDE STATION LEIDSCHE RIJN A27 A28 19 -39 UTRECHT CS A St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1 / Spoedeisende Hulp B St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6 C St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1 / Spoedeisende Hulp D St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2 E St. Antonius Spatadercentrum Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern 1 Shoppingcenter Overvecht ZEIST 2 Winkelcentrum Kanaleneiland DE UITHOF DE MEERN Winkelcentrum Kanaleneiland A12 2 48 10 STATION LUNETTEN A12 A2 HOUTEN 48 C NIEUWEGEIN STATION HOUTEN D IJSSELSTEIN re Te cht xe , S Br l tati on en Lu St ner ne el ba vi a tte Ut ob n n re aa c n ‘t ht Go ,L u So yla ne cr an tte a nb Eu te aa ro sla n p a Va ap n sc le i o n Af d rik a G St ala am ru an al 24 yck 2 aan O en W kto laan el b 2 g e De ele rpl n ge ein Be Hom n -Zu et m id Ev hov el er en Ra ard laa ci M n Sp nela eys in an te rla Vr oza an ed w e M enb g ad u r Ja rids g L n tr eid W aa s St ol t ch at ke e i R. So on rssi es Le ng tw ids el ./A ch nt e R on ij iu n sZ kh Buslijn 10 vanuit o.a. Lunetten, Transwijk, Kanaleneiland A27 en Oog en Al Ut VIANEN Ut re Ui cht th W He of A KZ id Z Bo elb U ta erg Ri nis laa jn ch n s Ri we e Tu jn er in s Sa we d Zu en rtr er id Va ew d N n eg oo rd Ju Eve liu rd i n s M st ge r. T ra n a St rip t laan at ka io de Ru n bi Ov Ko con erv rf dr ec Th oed eef ht ee re Za ms ef m dr Ei enh eef ns o f 1 Va tein dre n dr ef M Hoo eef 1 ar rn n St ixl eka at aa d n e i Sc on he Zu Vr pe ilen ed nb M enb uur ad u t r Ja rids g L n tr eid W St ol aat sch at ke e i R. So on rssi es Le ng Th tw. idsc el e /A he So Wa nto Ri es ll niu jn tw sZ ./A kh nt on iu sZ kh Buslijn 30 vanuit oa. De Uithof, Overvecht, Zuilen en Leidsche Rijn Centrum Zie pagina 19 voor buslijnen 48, 19 en 39. De reisinformatie op deze pagina is onder voorbehoud. Kijk voor de meest actuele reisinformatie op www.u-ov.info, www.9292.nl of raadpleeg www.antoniusziekenhuis.nl Wist u dat... u met de bus vanuit Winkelcentrum Kanaleneiland en Shopping­center Overvecht zonder overstap in 20 minuten bij ons nieuwe ziekenhuis kunt zijn? 20 Met de auto bent u in ongeveer 15 BUNNIK minuten in het nieuwe ziekenhuis, vanuit heel Utrecht, Vleuten, De Meern, Maarssen en Breukelen. Het ziekenhuis ligt vlak bij de snelweg A2. Let erop dat u op de A2 de Ring A2/Utrecht volgt (dus niet de hoofdrijbaan). ODIJK Vanaf de Ring neemt u afslag 7, Leidsche Rijn Centrum. U kunt vanaf afslag 7 op de A2 de verwijzingen op de ANWB-borden volgen naar ‘H St. Antonius’. Vanuit Station Utrecht Centraal Trein (sprinter) richting Den Haag/Woerden (2x per uur). U stapt al na 4 minuten uit bij het eerste station ‘Leidsche Rijn Centrum’ dat op 600 meter van het ziekenhuis ligt. U kunt vanaf hier de bus nemen naar het ziekenhuis (lijn 19, 30 of 39, uitstappen halte Jazzsingel of Soestwetering). Of u kunt naar het ziekenhuis lopen (ca. 5 minuten). Vanuit Station Maarssen Trein (sprinter) richting Utrecht Centraal. U stapt uit op station Utrecht Zuilen en neemt buslijn 30 richting St. Antonius Ziekenhuis. U stapt uit bij bushalte Soestwetering, vlakbij de hoofd­entree van het ziekenhuis. Vanuit Station Breukelen • Trein (sprinter) richting Utrecht Centraal. U stapt uit op station Utrecht Zuilen en neemt buslijn 30 richting St. Antonius Ziekenhuis. U stapt uit bij bushalte Soestwetering, vlakbij de hoofd­entree van het ziekenhuis. • Trein (sprinter) richting Rhenen. U stapt uit op Station Maarssen en neemt buslijn 39 richting Utrecht Centraal. U stapt uit bij bushalte Jazzsingel, vlakbij de hoofd­ entree van het ziekenhuis.