dit is waarom vrouwenbesnijdenis nog bestaat

Annemie Struyf en Judy, een van de meisjes die zich verbergt in het vluchthuis.
© Facebook/Via Annemie
Om misselijk van te worden: dit is waarom
vrouwenbesnijdenis nog bestaat




Lien Buyck
editor newsmonkey
14 februari 2014
http://newsmonkey.be/article/3665
Geschokt en misselijk, zo voelde ik mij na de afleveringen van Via Annemie vorige week
en gisteren. En heel wat anderen met mij. In 'Blijf van mijn lijfje' legde Annemie Struyf
bloot hoe jonge meisjes in Kenia nog steeds op grote schaal besneden worden, ondanks
het wettelijke verbod. We zagen enkele meisjes die gevlucht en in veiligheid waren, maar
een pak meer die de genitale verminking moesten ondergaan. Maar waarom? En hoe
vaak? En waar? Wij gingen op zoek naar een antwoord op deze vragen.
'ALS JE HEEL VEEL BLOED VERLIEST, GA JE DOOD. MAAR WAT KUNNEN WE
DOEN?' ARGH. WALGEN WALGEN WALGEN.
#VIAANNEMIE
— SPINOCLE (@SPINOCLE)
FEBRUARY 6, 2014
Wat?
Onder vrouwenbesnijdenis, vrouwelijke genitale verminking (VGV) of in het Engels female
genital mutilation (FGM) verstaanwe het gedeeltelijk of volledig wegsnijden van de clitoris
en/of de schaamlippen, zonder medische redenen.
De besnijdenis biedt helemaal geen gezondheidsvoordelen voor de meisjes, enkel pijn. Op
korte termijn is er vooral een risico op bloeduitstortingen, tetanus, bacteriële infecties,
urineretentie, beschadiging van het genitale weefsel en open wonden. Sommige meisjes
sterven zelfs aan een van de complicaties.
Op lange termijn is er een grote kans op blaas- en urineweginfecties, cystes, onvruchtbaarheid
en complicaties bij een latere bevalling.
Naast die fysieke pijn is er natuurlijk ook een helse psychologische pijn. De meisjes begrijpen
niet waarom ze zoveel pijn moeten lijden en voelen zich in de steek gelaten door hun familie.
De verminking benadrukt ook de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en de discriminatie
van die laatste.
De besnijdenis wordt uitgevoerd bij meisjes tussen 6 en 15 jaar, maar soms ook bij volwassen
vrouwen.
Hoe?
Traditioneel wordt de besnijdenis uitgevoerd door een vrouw zonder medische achtergrond.
Verdovende middelen of medicijnen gebruikt ze niet, wel een (scheer)mesje, schaar, scalpel
of zelfs glasstukjes. Soms brengen de meisjes hun eigen mesje mee, maar vaak worden
meerdere meisjes met hetzelfde mes besneden. In sommige gevallen wordt het meisje achteraf
dichtgenaaid.
In enkele landen gebeurt de besnijdenis tegenwoordig wel door een dokter.
Waarom?
De moeilijkste vraag vanuit een westers standpunt: waarom doen ze het? De oorsprong van de
vrouwenbesnijdenis is erg complex, niemand weet waar het exact ontstaan is, maar er zijn wel
enkele wijdverspreide argumenten die gebruikt worden om de praktijk te rechtvaardigen.
- Traditie en culturele identiteit
Uit Via Annemie bleek dat het vooral een traditie is, die gepaard gaat met een groot feest en
waar vooral de ouderen voorstander van zijn. Veel meisjes denken ook dat de besnijdenis
noodzakelijk is om geaccepteerd te worden in hun gemeenschap. Ze beseffen niet dat het in
andere delen van de wereld onaanvaardbaar is.
- Klaar om te trouwen
Daarnaast is het ook een overgangsrite: een meisje kan pas beschouwd worden als een vrouw
als ze besneden is. Met de besnijdenis wordt ze ook klaargestoomd voor het huwelijk. Pas na
de ingreep kan een meisje uitgehuwelijkt worden ... en kunnen de ouders een bruidsschat
ontvangen.
- Controle over de seksualiteit van de vrouw
Maagdelijkheid is in veel Afrikaanse culturen een voorwaarde om met een vrouw te trouwen.
Een besnijdenis kan helpen om daarvoor te zorgen, want die doet de seksuele verlangens én
het genot van een vrouw afnemen.
- Hygiëne
Er heerst ook een idee dat de vrouwelijke genitaliën lelijk en vuil zijn, dus moeten ze
verwijderd worden. Niet-besneden meisjes en vrouwen mogen in sommige culturen zelfs geen
voedsel en water aanraken.
- Religie
De vrouwenbesnijdenis is ouder dan de islam en wordt door de meerderheid ook niet
uitgevoerd. Maar als ze het wel doen, dan gebruiken ze hun religie wel als reden.
© Unicef
Waar?
Volgens schattingen lopen jaarlijks maar liefst drie miljoen meisjes ter wereld het risico om
besneden te worden. De praktijk is wijdverspreid in de westelijke, oostelijke en noordoostelijke gebieden van Afrika en in sommige landen in het Midden-Oosten en Azië
(zie kaart). In de 29 landen waar vrouwenbesnijdenis het meest voorkomt, lopen 100 à 140
miljoen besneden meisjes en vrouwen rond.
In sommige landen (Egypte, Ethiopië, Somalië en Sudan) gebeurt het bij 98 procent van de
meisjes. In andere landen (zoals Nigeria, Kenia, Togo en Senegal) varieert het aantal tussen
20 en 50 procent.
Maar vergis je niet: ook in Europa lopen vrouwen risico, vooral door immigraties. Het aantal
besneden en bedreigde meisjes en vrouwen in Europa loopt op tot 500.000. In België zouden
naar schatting meer dan 13.000 besneden vrouwen leven. Het aantal meisjes dat in ons land
risico loopt om besneden te worden, is 4.084. In 2007 waren dat er nog 1.975.
Verboden?
Nochtans is het besnijden van vrouwen in heel wat Afrikaanse landen verboden, zoals je
in deze tabel kan zien. Dat is bijvoorbeeld het geval in Burkina Faso, Tanzania, Sudan.
Helaas zijn er ook een pak landen waar er wel een wet is, maar waar er in de praktijk weinig
gedaan wordt tegen de vrouwenbesnijdenissen. Dat zien we bijvoorbeeld in de CentraalAfrikaanse Republiek, Ethiopië, Indonesië en ook in Kenia, waar Annemie Struyf naartoe
trok.
In andere landen (Kameroen, Sierra Leone, Somalië, ...) is er zelfs helemaal geen wet die de
genitale verminking verbiedt.
© epa
Wat kunnen wij doen?
Na de uitzending van Via Annemiehadden veel mensen dezelfde vraag: wat kunnen wij doen
om vrouwenbesnijdenissen te stoppen? In de eerste plaats kan je helpen door andere mensen
bewust te maken van het probleem, want het is nog steeds een taboe. Door dat te doen, zal het
ook in de aandacht komen van politici en organisaties die iets kunnen doen.
Natuurlijk kan je die organisaties ook financieel steunen. Zo is er bijvoorbeeld
een campagne van Amnesty International met een aantal Europese lidstaten, waarvoor je
een donatie kunt doen. Ook GAMS België zet verschillende acties op poten, onder andere
voor de besneden vrouwen zelf. Ook deze organisatie kan je financieelsteunen.
Annemie Struyf zelf stelt ook voor om het vluchthuis van Tobias en Amina, met wie we
kennismaakten in de aflevering van gisteren, rechtstreeks te steunen. Dat doe je zo:
Annemie Struyf schreef samen met haar dochter Johanna ook een boek over het onderwerp.
Lees meer



How the world failed women in 2013
Zo denken moslims echt over vrouwen
19 vrouwen waar de wereld trots op mocht zijn in 2013