Straatnamen in de Kruidenwijk - IVN Hellendoorn

De Bruine rat
Een slim dier, maar niet geliefd
Als mensen overlast hebben van ratten
gaat het bijna altijd om de Bruine rat
(Rattus norvegicus), ook wel ‘rioolrat’
genoemd. De Zwarte rat komt in onze
omgeving niet meer voor.
Ratten zijn echte cultuurvolgers en ze
houden van een omgeving met water en
ruigte waar goede schuilgelegenheid
aanwezig is en natuurlijk voldoende
voedsel. Oudere woonwijken zijn
kwetsbaarder voor overlast. Huizen en
schuren zijn er vaak minder ‘ratdicht’.
Een ouder rioolsysteem kan door
verzakking in of bij een woning gaten
vertonen. In huis vindt de rat dan goede
schuilplekken in kruipruimte of tussen
dakbeschot. Ratten graven holen in de
grond waarbij voor de ingang hopen aarde
blijven liggen. Door resistentie tegen gif
haalt de Bruine rat de laatste tijd
regelmatig de krant. Als hij langdurig elke
dag iets gif eet, kan ongevoeligheid
ontstaan.
De Bruine rat is een sociaal dier en komt
algemeen voor. De bijna kale staart is iets
minder lang dan het lichaam, rond en
vertoont veel ringen. Bruine ratten leven
meestal in groepen en kennen daarbinnen
een strikte rangorde. Het zijn alleseters.
Het jongt flink aan met per jaar vijf
worpen van ongeveer acht jongen. Op een
leeftijd van drie maand zijn de vrouwtjes
al geslachtsrijp. Ratten zijn voornamelijk
’s nachts actief en ze zijn erg slim. Bij het
vinden van nieuw voedsel neemt slechts
één rat, de minste in rang, een beetje
voedsel tot zich en als dat bij snel
werkend gif slecht afloopt, raakt de rest
het voedsel niet meer aan. Bij langzaam
werkend gif gaan meer exemplaren dood.
Beide methodes geven extra overlast
doordat dode ratten gaan stinken met als
gevolg vliegenoverlast. Gif neemt niet de
oorzaak weg, zodat een volgende
overlastcyclus verwacht kan worden.
Beter is te onderzoeken waar en
waardoor de overlast ontstaat en via
welke wegen de rat binnenkomt. De
gemeente Hellendoorn kent nog geen
extra overlast. Ze geeft wel advies en
bestrijding bij particulieren is ook
mogelijk. In mijn eigen jeugd wemelde
het soms van de ratten onder de bodem
van het kippenhok. Water was toen een
middel om een flink deel van de ratten
boven de grond te krijgen waarna ze met
een schop ‘getikt’ werden. Preventief was
dat niet!
maart 2009
Herman Stevens Dzn
Rattenkoning
In zeer koude winters kruipen Zwarte
ratten dicht op elkaar om warm te
blijven. Een hele groep kan dan met de
lange staarten in elkaar verward raken.
Ze kunnen dan geen voedsel meer zoeken
en sterven als groep. Dat noemt men een
rattenkoning! De naam is een verwijzing
naar het volksgeloof dat de koning van
een rattennest een troon moet hebben en
dat deze gevormd wordt door de staarten
van zijn ondergeschikten. Er zijn nooit
rattenkoningen van Bruine ratten
gevonden. De laatste rattenkoning in
Europa werd in 1963 gevonden in
Rucphen, Noord-Brabant. Die wordt goed
bewaard in museum Naturalis in Leiden.