Profielwerkstuk: Kooiverrijking voor ratten als proefdier

Profielwerkstuk: Kooiverrijking voor ratten als proefdier
Aansluitende schoolvakken: biologie
In Nederland worden per jaar zo'n 115.000 ratten gebruikt als proefdier ten behoeve van
(bio)medisch onderzoek, het testen van medicijnen, stoffen en voeding, en voor
onderwijsdoeleinden. De inzet van dierproeven wordt streng gereguleerd door de Nederlandse
Voedsel- en Warenautoriteit. De individuele gezondheid van het proefdier, de verschillende
behandelingen die het moet ondergaan en het eventueel lijden van het dier worden nauwlettend in
de gaten gehouden. Zo is het in Nederland niet alleen verplicht om ratten te voorzien van adequate
voeding en huisvesting, maar ook om kooiverrijking te verschaffen, zoals schuilmogelijkheden en
nestmateriaal.
Echter, het is de vraag in hoeverre de kooiverrijking het welzijn van de rat verbetert. Bovendien zijn
onderzoekers gebaat bij het welzijn van de proefdieren, aangezien voor betrouwbare
onderzoeksresultaten de proefdieren in goede conditie moeten zijn en in goede omstandigheden
moeten leven.
In dit profielwerkstuk onderzoek je wat er verstaan wordt onder dierenwelzijn en hoe je dit kunt
waarborgen voor proefdieren. Je onderzoekt mogelijkheden van kooiverrijking voor ratten en kijkt
aan welke eisen dit moet voldoen. Aspecten waar je ook aan kunt denken bij kooiverrijking zijn
voedsel en groepssamenstelling.
Mogelijke onderzoeksvragen:









Hoe kun je het welzijn van ratten gehouden als proefdier verbeteren met verrijking?
Wat is dierenwelzijn?
Hoe kun je welzijn bepalen?
Wat zijn de wettelijke eisen omtrent welzijn m.b.t. het houden van ratten als proefdier in
Nederland?
Waaruit bestaat het natuurlijke gedrag van de rat?
Waarom zou kooiverrijking kunnen bijdragen aan het welzijn van de rat als proefdier?
Op welke terreinen zou je iets aan verrijking kunnen doen? (hint: voedsel,
groepssamenstelling, habitat)
Hoe ziet de ideale huisvesting van de rat als proefdier eruit, gezien zijn ethologische
behoeften?
Welke zaken binnen het proefdierkundig onderzoek zijn beperkend bij het ontwerpen van
een ideale huisvesting/verrijking?
Bronnen en links:

Meten dierenwelzijn: www.groenkennisnet.nl/dossiers/Pages/Welfare-Quality_Meten-vandierenwelzijn.aspx








Wetgeving: algemeen dierenwelzijn
www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/dieren/dierenwelzijn
Info huisdier rat: www.licg.nl/p3/dieren/zoogdieren/rat.html
Lectoraat www.vanhall-larenstein.nl/Lectoraten/Welzijn_van_Dieren.aspx
Informatie Dierproeven www.informatiedierproeven.nl/home.php
Jaaroverzicht van de NVWA over dierproeven en proefdieren
www.nkca.nl/object_binary/o5200_Zodoende-2011.pdf
Tips proefdierhuisvesting rat www.humaneendpoints.info/eng/index.php?option=com_content&view=article&id=71&Itemid=78&lang=
en
Baumans V. (2005). Science-based assessment of animal welfare: laboratory animals. Revue
scientifique et technique - Office international des épizooties 24 (2), 503-513.
www.oie.int/doc/ged/D2046.PDF
Van Loo P.L.P., Blom H.J.M., Meijer M.K., Baumans V. (2005). Assessment of the use of two
commercially available environmental enrichments by laboratory mice by preference
testing. Laboratory Animals Ltd. Laboratory Animals 39, 58-67.
la.rsmjournals.com/content/39/1/58.full.pdf
Aangeboden door de opleiding: Diermanagement
Heb je een vraag? Neem contact met ons op via: [email protected]