Startopdracht KiC

advertisement
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Klassieke Oudheid!
ca. 800 v. Chr. - 476!
!
Doryphorus, kopie naar Polykleitos, 450 - 440 v. Chr., (Contra Posto houding)!
Kunst en religie, levensbeschouwing!
De Grieken geloofden vooral in de mythologieën die in de Ilias en Odyssee van Homerus
beschreven staan. Bijna elke stad had zijn eigen God die vereerd werd en kreeg een eigen
‘akropolis’ (een stad boven de stad van het volk) waar men een tempel bouwde wat het huis van
die God zou zijn. Zoals het Parthenon in Athene, waar de Godin Athena, beschermgodin van
Athene werd vereerd.!
De tempels werden versierd met allerlei beeldhouwwerken van strijdtaferelen van mythologische
verhalen. Deze verhalen stonden als een metafoor van de strijd tussen de menselijke volkeren. !
!
Kunst en esthetica!
Polykleitos, een van de eerste beeldhouwers die we bij naam kennen, heeft een studie geschreven
over de ideale verbeelding van de mens, getiteld Canon. Hierin schreef hij over de ‘contra posto’
houding en de ideale proporties van het menselijk lichaam. De Doryphorus is gemaakt naar de
idealen van Polykleitos. !
Wat ook altijd opvalt aan de beelden van deze tijd is dat het geslachtsdeel altijd klein wordt
uitgebeeld. Dit was zo omdat men vond dat de ‘geest’ (het hoofd) belangrijker was dan de
lichamelijke verlangens. !
!
!
!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Kunst en opdrachtgever, politieke en economische macht!
In de Archaïsche periode kwam het idee van menselijke vrijheid, de ontdekking dat de mens een
zelfstandig wezen is, wiens handelingen niet bepaald worden door krachten buiten hemzelf, maar
door innerlijke wilskracht. En door de strijd tegen de Perzen, werden de Grieken in Athene nog
meer zelfverzekerd dat zij de mogelijkheid hadden om hun leven succesvol te organiseren binnen
de polis (stad). Hierdoor ontstond de allereerste democratie, in Athene.!
!
Kunst en vermaak!
Kunst moest in de tijd van de Klassieke oudheid ergens voor dienen. Het moest of een religieuze
betekenis hebben of was puur voor de aankleding van de tempels en andere bouwkunst. Wanneer
deze dus alleen voor de aankleding bedoeld was, kun je zeggen dat het een vorm van vermaak is. !
Ook is er in deze periode het theater ontstaan. De stukken moesten wel over religieuze
onderwerpen gaan, en hoorde vooral bij de filosofische gedachte over Catharsis (het reinigen van
je ziel), doordat je werd geconfronteerd met allerlei emoties (tragedies) die in de theaterstukken
werden gespeeld.!
!
Kunst, wetenschap en techniek!
De Griekse oudheid wordt ook wel gezien als de bakermat van de westerse cultuur waar wij nu in
leven. Zowel bouwkundig als filosofisch gezien hebben zij enorme stappen gemaakt. Pythagoras is
de uitvinder van het harmonieus stelsel en de gulden snede. Socrates, Plato en Aristoteles hebben
alle drie een hele nieuwe kijk op het leven. Er worden ontzettend grote tempels en andere
bouwwerken gebouwd, in de beeldhouwkunst hebben zij het brons gieten uitgevonden en hier heel
veel beelden mee gemaakt en dit is nog maar een beknopte opsomming van allerlei technieken
waar de Grieken de grondslag mee hebben gelegd. !
!
Kunst intercultureel!
De Grieken vestigden veel kolonies aan de Middellandse Zee. Hierdoor kregen zij ook te maken
met andere culturen, maar voerde vooral hun eigen visie door. Zij waren tenslotte verder gevorderd
met wetenschap, techniek en filosofie. Dit verspreidden zij dan ook naar al deze kolonies.!
!
Historische gebeurtenis!
De tweede Perzische oorlog.!
!
Een groot Perzisch leger onder leiding van koning Xerxes I trok op tegen de Grieken. Het leger
stak de Hellspont over en marcheerde zuidwaarts, richting Athene. Dit zorgde ervoor dat de
Griekse stadstaten samen gingen werken. Het Perzische leger was zo groot, dat Athene deze strijd
nooit zou winnen, dus hadden ze de hele stad geëvacueerd. Door een slim plan van Themistokles
bouwden de Grieken een enorme vloot aan schepen. Eenmaal aangekomen in Athene,
verwoestten de Perzen de hele stad, maar ondertussen voerde de Grieken een strijd met de
schepen van het Perzische rijk. De Grieken wonnen, waardoor het Perzische leger een stuk kleiner
was geworden. In 479 v. Chr. verloor ook het leger op het land van de Grieken en was het
Perzische rijk eindelijk verslagen.!
!
!
!
!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Cultuur van de Kerk!
11e tot 14e eeuw!
Gregoriaanse muzieknotatie !
!
Kunst en religie, levensbeschouwing!
!
De belangrijkste vorm van muziek maken in de Middeleeuwen was de kerkmuziek. Kerkmuziek
was voor een monnik het Opus Dei: (’t werk ter ere van God). De kerkliederen, werden later
Gregoriaanse muziek genoemd, naar Paus Gregorius, die in de 6e eeuw de muziek heeft
geordend en vastgesteld. Het belangrijkste en ware doel van Gregoriaanse muziek in de kerk was
het verstrekken van de vroomheid van het volk. Het moest mensen dichter bij de kerk brengen. !
!
!
Kunst en esthetica!
!
Kerkmuziek wordt in theorie dus nooit omwille van zichzelf gemaakt. Al in het vroege begin van de
middeleeuwen werd er in de kerk zelf uitgebreid geschreven over de functie en over het bestaan
ervan. De relatie tussen muziek en emoties was een centraal probleem. Namelijk het gevaar dat
men door de schoonheid van muziek zou vergeten dat muziek slechts een middel is om dichter bij
God te komen.!
!
!
Kunst en opdrachtgever, politieke en economische macht!
!
Karel de Grote regeerde toen der tijd en vond het belangrijk om eenheid in zijn regime te creëren
door middel van 1 geloof. Het Christendom. Hij was erg geïnteresseerd in muziek en heeft er zo
voor gezorgd dat bepaalde kloosters het centrum van de kerkmuziek werden.!
!
De economische welvaart laat zich ook zien in de bouw van steeds grotere kathedralen, waarin de
steden met elkaar concurreerden.!
!
!
!
!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Kunst en vermaak!
!
Het gregoriaans werd niet uitgevoerd voor het vermaak. Hier zorgde de levendige toneelscènes uit
de Bijbel dan weer wel voor, ondanks dat zij ook de kerkelijke leer verkondigden. Het toneel moest
een religieuze inhoud hebben, anders werd het uit de Kerk verbannen. Het hof en de adel
vermaakte zich met volksdansen.!
!
!
Kunst, wetenschap en techniek!
!
Het leven van de monniken speelde zich af rond en in de kloosterkerk, waar zij de hele dag door
(en een gedeelte van de nacht) in gebed waren. De tijd die van een dag overbleef werd
gedeeltelijk besteed aan het overschrijven (kopiëren), verbeteren en illustreren van manuscripten.
Omdat er nog geen boekdrukkunst was, was dit bibliotheek werk erg hard nodig voor zowel
religieuze diensten (zang en gebed), als voor het bestuderen van de bijbel en de literatuur. De
kloosters waren ook de centra voor de ontwikkeling van de sacrale ( = religieuze) muziek.
Technisch waren ze dus nog niet zo ver, maar werkten wel hard om zo veel mogelijk geschriften te
kopiëren.!
!
Uiteindelijk in de Hoge Middeleeuwen werden veel wetenschappelijke zaken via de Arabieren in
West-Europa geïntroduceerd. De techniek van de Arabieren was op een veel hoger niveau dan in
het westen omdat de Kerk elke ontwikkeling tegenhield die niet samenging met de leer van de
Bijbel.!
!
!
Kunst intercultureel!
!
Doordat men tijdens de pelgrimages met veel meer verschillende culturen te maken kreeg, kwam
men ook in aanraking met de Oosterse cultuur en hun veel gevorderde technieken. Deze
technieken werden weer meegenomen naar West-Europa waardoor je ziet dat er hierin een
mengeling van culturen ontstaat. !
!
!
Historische gebeurtenis!
!
De eerste kruistocht van Paus Urbanus II.!
!
Op 18 november 1095 riep Paus Urbanus II tijdens het Concilie van Clermont het volk op om
Byzantium (Constantinopel) te redden en om gelijk Jeruzalem te veroveren. De keizer van
Byzantië vroeg namelijk de paus om hulp tegen de strijd met de Seltsjoeken. De Paus zag dit wel
zitten, hij kon hiermee namelijk zijn greep op de Oosterse kerk versterken en daarnaast zou deze
kruistocht definitief duidelijk maken dat hij de machtigste leider was in Europa.!
!
De volgende acht maanden reisde Urbanus door heel Frankrijk om zijn Kruistocht te prediken. De
beweging groeide al snel en in augustus 1096 reisden er naar schatting ruim 35.000 kruisvaarders
af naar het Heilige Land. Drie jaar later slaagden zij er op 15 juli 1099 in om Jeruzalem te
veroveren van de Moslims.!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Cultuur van het Hof!
16e en 17e eeuw!
Castiglione, B. (2000 - 1528). Het boek van de hoveling - Il libro del cortegiano. Amsterdam: Contact - Oorspr. uitg.:
Venetië: Aldus Manutius.!
!
!
Kunst en religie, levensbeschouwing!
!
In dit boek wordt er een discussie gesteld over hoe de hoveling in de 16e eeuw zich zou moeten
gedragen. Voor deze hoveling geldt er een algemene regel die wordt gedefinieerd als grazia
(innemend en gunst). Door zijn innemend gedrag raakt de hoveling in de gunst bij anderen, vooral
bij de vorst die hij dient. Tot deze conclusies komen de personages wanneer ze een hoveling
ontwikkelen die uitblinkt als moedig krijgsman, musicus, minnaar, liefhebber en beoefenaar van de
schone letteren, kunst en wetenschap, dichter en als scherpzinnig en subtiel spreker.!
!
Kunst en esthetica!
!
Dit boek is vrijwel het handboek om de ideale hoveling te worden en wordt met tal van voorbeelden
beschreven. De essentie is dan ook het creëren van de pure schoonheid van de mens. Het boek
staat voor een en al esthetica.!
!
!
Kunst en opdracht- gever, politieke en economische macht!
!
Politiek gezien is het natuurlijk dat dit boek het hof van Urbino goed op de kaart heeft gezet. Maar
of Castiglione dit met opzet heeft gedaan is de vraag. Nergens staat vermeld dat hij dit boek voor
een opdrachtgever heeft geschreven, en waarschijnlijk is hij dan zelf op het idee gekomen om
deze vier avonden vast te leggen in schrift. !
!
!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Kunst en vermaak!
!
Doordat het boek op een vrij fictieve manier is geschreven en het haast een verzonnen verhaal is
van alle personages die 4 avonden lang bij elkaar zijn gebleven om te discussiëren over dit
onderwerp, zorgt ervoor dat het boek heel prettig om te lezen is en niet alleen maar over
emotieloze regels gaat. Hoe de oorspronkelijke versie is geweest kan ik natuurlijk niet over
oordelen, maar het boek wordt op een vrij humoristische manier vertaald in het Nederlands en is
makkelijk te begrijpen. Het zal dan ook niet alleen gelezen worden vanwege de regels, maar ook
vanwege de setting en het verhaal.!
!
Natuurlijk hadden de hoven dit soort discussies en spellen voor eigen vermaak, en zo is ook deze
discussie over de perfecte hoveling ontstaan.!
!
!
Kunst, wetenschap en techniek!
In deze periode werd de boekdrukkunst van groot belang. Op deze manier kon men zijn/haar
ideeën vastleggen op papier en konden deze wereldwijd worden verspreid. Zo moesten er dus ook
technisch veel veranderen om grote oplagen te kunnen drukken en is de techniek hierin aanzienlijk
aan het verbeteren en veranderen.!
!
!
Kunst intercultureel!
Het boek gaat natuurlijk over hoe de ideale hoveling zou moeten zijn. Dit is niet een boek waarin
wordt uitgelegd dat iedereen een hoveling kan worden. Het is dan ook vooral voor 1 bepaalde
klasse geschreven, maar wel met de intentie om te vertellen over de geweldige mensen die aan
deze discussie hebben deelgenomen. Dus in zekere zin kun je zeggen dat de inhoud niet voor alle
klassen bestemd was, maar historisch gezien, juist wel weer. !
!
!
Historische gebeurtenis!
De beeldenstorm!
!
In de 16e eeuw werd het protestantisme populair bij veel mensen, vooral in Nederland. Maar de
vorsten van Nederland wilden maar één geloof in hun rijk: het rooms-katholiek. !
!
Het begon op 5 april 1566 waar 200 protestantse edelen naar landvoogdes Margaretha van Parma
gingen. Zij wilden een oplossing zien, zodat de protestanten niet in de gevangenis zouden komen.
Vanaf dit moment heten deze edelen: geuzen. De geuzen zorgde ervoor dat de protestanten zich
zouden verzetten tegen de katholieke kerk en zo begon de beeldenstorm.!
!
Overal in het land roofden protestanten katholieke kerken en kloosters leef. Ze vernielden er
kunstwerken en beelden. Al deze heilige kunstwerken moesten verdwijnen, omdat zij als
calvinisten het geloof wilden volgen, met eenvoud en soberheid.!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Burgerlijke cultuur in Nederland!
17e eeuw!
!
Pieter Claesz, Vanitas - Martwa natura (1625)!
!
Kunst en religie, levensbeschouwing!
!
In Nederland waren er in deze tijd twee Christelijke geloofsovertuigingen: Rooms-Katholiek en
Protestants. De Rooms-Katholieken hadden een kerk dat rijkelijk versierd was met beelden, etc.
Maar de Protestanten hadden vooral aandacht voor de Bijbel waar Gods wil in stond en wilden niet
veel te maken hebben met al die versieringen. !
!
Het schilderij van Pieter Claesz is een Vanitas schilderij. Vanitas is latijn voor: ijdelheid/leegheid.
Hierin worden vooral schedels, verwelkte bloemen weergeven wat de tijdelijkheid en zinloosheid
van het leven wordt weergegeven. In deze tijd waren ze vooral bezig met ná de dood. Het leven nu
was eigenlijk niet belangrijk. Ze waren in deze tijd veel meer bezig met de sterfelijkheid van de
mens en dat zie je terug in de moralistische betekenis van dit soort stillevens.!
!
!
Kunst en esthetica!
!
Doordat het protestantse geloof in opkomst was, werden de schoonheidsopvattingen van kunst
ook anders. De protestanten was tegen overdadige versiering en wilden juist het sobere leven
oppakken zoals er in de bijbel vermeld staat.!
!
!
Kunst en opdrachtgever, politieke en economische macht!
!
Wilde je schilder worden, dan moest je je aansluiten bij een Gilde. Je kreeg eerst lessen in het
vakmanschap en uiteindelijk kreeg je een meesterproef waar je je kunnen moest laten zien om
uiteindelijk de titel ‘meester’ te krijgen. !
!
!
!
!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Kunst en vermaak!
!
De vroegere theaterstukken gingen vooral over de leer van het geloof, zodat het gewone volk de
verhalen ook zou kennen. In deze tijd verschoven de onderwerpen een klein beetje en ontstonden
er ‘Kluchten’, een komisch stuk over overspel, misdaad, dronkenschap en/of bedrogen worden.
Het was dus een stuk wat uiteraard voor vermaak zorgde, maar net als bij de spelen over het
geloof, zat er altijd een moraal aan het verhaal waar men van kon leren.!
!
Kluchten zouden ook een medische functie hebben. Toen de tijd geloofden men in de
temperamentenleer, waar er lichaamssappen in de mens zouden zijn die de oorzaak zijn van
allerlei kwalen. De kluchten zou medisch helpen als je last had van melancholica (zwarte gal)
vanwege de humor in het stuk.!
!
!
Kunst, wetenschap en techniek!
!
Johannes Vermeer is een belangrijke schilder uit deze tijd. Kunsthistorici hebben onderzocht of hij
met het gebruik van een camera obscura zijn schilderijen heeft gemaakt. Dit is een nieuwe
techniek die ervoor zorgt dat je alle perspectieven en details heel precies op het doek krijgt en je
zo geen fouten kan maken, maar kan er ook voor zorgen dat verschillende objecten vervormd
raken door de lens. !
!
!
Kunst intercultureel!
!
De V.O.C. heeft in deze tijd veel invloed op de kunst door de handelsreizen. Vanwege de V.O.C.
ontdekt men ontzettend veel andere culturen, landschappen, etc. dat dit soort onderwerpen veel
werd gebruikt voor schilderijen.!
!
!
Historische gebeurtenis!
De oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie!
!
De VOC werd opgericht op 20 maart 1602. Het was een bedrijf dat handelde in specerijen en
andere producten die niet in Europa te verkrijgen waren. In Nederland bestonden er al
verschillende compagnieën, maar deze hadden vooral veel onderlinge strijd. Johan van
Oldebarneveldt was deze strijd ook opgemerkt en stelde voor om een wet te maken waar in stond
dat alle compagnieën één grote compagnie moesten worden. En zo ontstond de VOC De
compagnie kreeg als enige in Nederland het recht om handel te drijven in Azië. In naam van
Nederland mocht de VOC verdragen sluiten en oorlogen beginnen. Ze mocht zelfs regeren over de
gebieden die ze veroverde. De VOC werd een belangrijke en sterke macht voor Nederland.!
!
De VOC bestond bijna 200 jaar. In 1799, toen Nederland van Frankrijk was, werd de VOC
opgeheven.!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Cultuur van de Romantiek en Realisme!
19e eeuw!
The Mariinsky Theatre's 1895 production of Swan Lake, choreographed by Lev Ivanov and Marius Petipa!
!
Kunst en religie, levensbeschouwing!
!
Het originele, individuele en authentieke wordt belangrijk in de kunst, evenals het begrip 'het
sublieme'. Sublieme kunst levert een paradoxale ervaring op die heel suggestief is: het gaat om
iets dat zowel mooi, overweldigend, groots maar tegelijkertijd ook beangstigend,
huiveringwekkend, duister of oneindig is.!
!
In de 18e eeuw is het ballet een zelfstandige kunstvorm geworden. Hiervoor waren er
toneelspelers nodig om het verhaal te vertellen, dat was niet meer nodig. Dit was dus een hele
verandering binnen de discipline.!
!
De Romantiek ging vooral om de verheerlijking van het geestelijke, de natuur, het onbekende, het
exotische en het mystieke. Hier draaide het allemaal om.!
!
!
Kunst en esthetica!
!
Ballerina’s en de dans kregen een overvloed aan nieuwe technieken en schoonheidsidealen. De
hoofdrolspeelster was altijd een bovenaards wezen waar een mens, bijvoorbeeld de prins altijd
verliefd op werd. De verhalen eindigden vrijwel altijd in een tragedie wanneer een van hen of beide
overlijden aan verdriet. !
!
De bewegingen veranderden dan ook van emotieloze passen naar emotionele en expressieve
vloeiende lijnen. Het doel was de suggestie geheel los te komen van de aarde, te zweven.!
!
!
!
!
!
!
!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Kunst en opdrachtgever, politieke en economische macht!
!
Als gevolg van zowel de industriële als de Franse revolutie komt een nieuwe klasse op: de rijkere
burgerij. Zij zijn de belangrijkste opdrachtgevers en afnemers van de kunst in deze periode.!
!
!
Kunst en vermaak!
!
Het 19e eeuwse publiek genoot van deze verhalen, omdat men helemaal kon opgaan in de
emoties. Het doel was om even weg te zijn uit de dagelijkse zorgen en sleur. Natuurlijk speelden
de fantasie werelden en bovenaardse personages daarin een grote rol. Dit zorgde ervoor dat men
ook echt even ergens anders was.!
!
!
Kunst, wetenschap en techniek!
!
De ballerina symboliseerde ook het westerse idee van vooruitgang, de triomf van de wetenschap
die de natuur aan zich kon onderwerpen. De ballerina was het levende bewijs dat de geest boven
de materie stond. In zeker zin was zij op haar pointes (spitzen) de eerste raket die de mens
lanceerde.!
!
!
Kunst intercultureel!
!
In de Romantiek bestaat er nog steeds een groot verschil tussen de hoge en de lage klasse, en
zeker nu er een nieuwe klasse is ontstaan: de rijkere burgerij. Hierdoor zul je merken dat er in
deze periode nog steeds geen mengeling ontstaan en is de kunst nog steeds voor de rijkere
mensen.!
!
!
Historische gebeurtenis!
De Industriële revolutie.!
!
De revolutie begint na de uitvinding van de stoommachine rond 1750 in Engeland. In de 19e eeuw
vervolgde de revolutie in de rest van Europa. Grote fabrieken vervingen in korte tijd alle kleine en
ambachtelijke werkplaatsen. De massaproductie zorgde voor grote prijsdalingen, waardoor men
ineens steeds meer producten konden aanschaffen. Maar tegelijkertijd ontstond er een grote
werkeloosheid doordat de machines al het werk innamen.!
!
De industriële revolutie gebeurde in verschillende fasen. Iedere fase heeft zijn eigen kenmerken en
uitvindingen.!
!
De eerste fase:!
- Gietijzer!
- Stoommachine!
!
De tweede fase:!
- Staal!
- Elektriciteit!
- Aardolie!
!
De derde fase:!
- het uitvinden van nieuwe communicatievormen zoals de telefoon, televisie en computer.!
!
!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Cultuur van het Moderne!
1e helft 20e eeuw!
!
Piet Mondriaan, Composition en blanc et noir II, 1930, 1872 Amersfoort (NL) - 1944 New York, NY (USA), !
Olieverf op doek, 61 x 61 cm (incl. lijst) 50,5 x 50,5 cm
!
Kunst en religie, levensbeschouwing!
!
!
Mondriaan had samen met Theo van Doesburg (oprichters van De Stijl) een bepaalde filosofie
over hoe mensen in balans konden leven met de wetten van het universum. Abstracte kunstenaars
vonden dat ze samen moesten werken om een nieuwe wereld op te bouwen. De vormen van deze
filosofie moesten helder zijn. Er werd gebruik gemaakt van rechte lijnen en hoeken. De
oppervlakken werden in de primaire kleuren rood, blauw en geel geschilderd, gecombineerd met
wit, grijs en zwart. !
!
Alle onnodige vormen en kleuren werden weggelaten. Basiskleuren werden gescheiden door
horizontale en verticale lijnen. Deze universele visie was gebaseerd op Mondriaan’s inzichten en
intuïtie en zorgden voor een ordelijke en gebalanceerde schoonheid.!
!
!
Kunst en esthetica!
!
Mondriaan raakte geïnspireerd door kubistische schilderijen van Picasso en Braque. Hij wordt
vooral geraakt door de aandacht voor vorm en de mogelijkheid om vormen uit de werkelijkheid
weer te geven als min of meer zelfstandige, abstracte vormen. !
!
Uiteindelijk wilt Mondriaan een universele stijl ontwikkelen. Hij streeft dit door de werken met de
elementen van de schildertaal zelf, zoals lijn, vorm, kleur en ritme.!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
!
Deze universele stijl werd als een soort levensbeschouwing voor Mondriaan. Een zoektocht naar
het perfecte evenwicht met maximale abstractie.!
!
!
Kunst en opdrachtgever, politieke en economische macht!
!
Hoewel Mondriaan natuurlijk een bepaald idee had over hoe hij alles wilde weergeven en ook deel
nam aan het tijdschrift De Stijl waarin hij artikelen schrijft over ‘De Nieuwe
Beelding’ (Neoplasticisme), zijn eigen bedachte stijl. Maar dit doet hij niet om politieke of
economische redenen. !
!
!
Kunst en vermaak!
!
Piet Mondriaan’s visie hoorde niet in alle klassen thuis. Zijn werk was vooral te waarderen in de
hoge klasse, vanwege zijn filosofie en moeilijk te begrijpen zoektocht naar evenwicht. Echt bedoelt
als vermaak is het dan ook niet, maar juist een reflectie van zijn visie op het leven.!
!
!
Kunst, wetenschap en techniek!
!
Deze is niet echt van toepassing omdat Mondriaan zich vooral bezig hield met de inhoud van zijn
schilderijen, niet met een vernieuwende techniek of wetenschappelijk standpunt. Natuurlijk zijn zijn
schilderijen met mathematische perfectie opgebouwd, maar verder hield hij zich daar niet mee
bezig.!
!
!
Kunst intercultureel!
!
Ook deze invalshoek is lastig te plaatsen in het leven van Piet Mondriaan en het Neoplasticisme.
Mondriaan heeft hier nooit echt zijn visie op los gelaten en was hier ook niet mee bezig. !
!
Historische gebeurtenis!
De tweede wereldoorlog!
!
In 1933 kwam in Duitsland Adolf Hitler aan de macht. Hij was leider van de NSDAP, die jodenhaat
propageerde. Hitler wilde van Duitsland het machtigste land van Europa maken. Eerste richte hij
zijn aanvallen op Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije en Polen, en uiteindelijk richting de aanval op
Frankrijk, bezette hij ook Nederland en België.!
!
Op 10 mei 1940 waren de Duitse soldaten de grens over getrokken. De oorlog was begonnen. Het
Nederlandse leger was veel te zwak om de aanvallen tegen te gaan en besloot uiteindelijk te
capituleren. Vooral de Joden werden vervolgd en vanuit Nederland naar concentratiekampen
getransporteerd waar de meesten werden vermoord. !
In het najaar van 1944 werd het zuiden van het land bevrijd door de geallieerde militairen. Het
gebied boven de rivieren kreeg eerst nog te maken met de hongerwinter. In 1945 tekende de
Duitse commandant de overgave en was heel Nederland bevrijd.!
!
!
!
!
!
!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Massacultuur!
vanaf 1950!
Andy Warhol, Campbell’s Soup Cans, 1962!
!
Kunst en religie, levensbeschouwing!
!
Deze is zeker van toepassing. De de tijd van de massacultuur werd kunst veel algemener gebruikt
als een beschrijving van ‘wat de samenleving doet’. Het woord “cultuur” is niet meer gereserveerd
voor de meest bijzondere kunst.!
!
Alle culturele varianten (‘high art’ en ‘low culture’) kwamen naast elkaar te liggen. De hiërarchie
verdween. En Andy Warhol was een van de eerste die hiermee begon. Dit kunstwerk is namelijk
gewoon een kopie van een advertenties. Reclame is de effectieve beeldtaal van het kapitalisme:
zij gebruikt beelden om verlangens en overtuigingen te creëren, net zoals de religieuze kunst in de
middeleeuwen dat deed. Warhol vermenigvuldigde aan de lopende band advertenties en foto's uit
kranten en tijdschriften. Hij veranderde ze in reclame voor zichzelf.!
!
!
Kunst en esthetica!
!
‘Schoonheid’ is een relatief begrip geworden. Kunstbeleving werd steeds individueler. Iedereen
mocht zijn of haar persoonlijke smaak hebben. Kunstenaars werken vaak niet meer vanuit
esthetisch oogpunt, maar vanuit een concept.!
!
De originaliteit van een kunstwerk hoefde niet meer. Het mocht allemaal gekopieerd en gemixt
worden.!
!
!
!
!
Startopdracht KiC - Yarah Winkelaar
Kunst en opdrachtgever, politieke en economische macht!
!
Op dit kunstwerk is dit niet van toepassing omdat het onderwerp hiervoor veel te simpel is. Hij
raakte geïnspireerd door dit massaproduct en de advertenties hiervan, maar economisch gezien
voor het soep merk Campbells, is hier ontzettend veel reclame voor gemaakt en steeg de markt
ook.!
!
!
Kunst en vermaak!
!
Andy Warhol zorgde ervoor dat op deze manier geen klasse verschillen meer in de kunst was.
Hierdoor kwam er ‘low culture’ kunst in de musea en werd dit ook veel toegankelijker voor de
lagere klasse. Zo zorgde kunst ook voor vermaak bij iedereen. !
!
!
Kunst, wetenschap en techniek!
!
Het zijn handgeschilderde schilderijen. Maar hij begon al snel met de meer afstandelijke
zeefdrukken op doek. Hierin heeft hij veel varianten van de zeefdruk techniek toegepast en werd
eerder de bedenker van de schilderijen dan dat hij ze zelf maakte. Warhol verhief de no-hands
look van de zeefdruk techniek tot kunst.!
!
!
Kunst intercultureel!
!
De massacultuur staat natuurlijk voor de (fusion) samensmelting van de hoge en lage kunst. Daar
hoort intercultureel ook bij. Je zag namelijk dat er veel meer kunst van allochtonen werd
tentoongesteld, veel wereldmuziek.!
!
!
Historische gebeurtenis!
De val van de Berlijnse Muur!
!
De Berlijnse Muur heeft West- en Oost-Berlijn gedurende een periode van ruim 28 jaar van elkaar
gescheiden. Het was de meest bekende scheiding tussen de DDR en de Bondsrepubliek
Duitsland. De Berlijnse Muur is in 1961 gebouwd op initiatief van de politieke leiders in de
communistische Oost-Duitsland. De muur moest voorkomen dat men via Berlijn eenvoudig konden
vluchten naar het vrije westen.!
!
Al voor de val waren er signalen dat het communistische regime aan het wankelen was.
Uiteindelijk het hard met de val van het communistische Oostblok. De val van de Berlijnse Muur
was het volgende wapen feit. Op 9 november 1989 werd er door Günter Schabowski, een van de
belangrijkste politieke leider binnen de DDR, een historische persconferentie gehouden. De
belangrijkste boodschap die hij te melden had was dat iedere DDR-burger vanaf dat moment vrij
was om de grens over te gaan. De functie van de Muur ging vanaf dat moment, op 9 november
1989 om 18:57 uur, verloren.!
Download