Reuzenberenklauw

Reuzenberenklauw: een ongewenste gast.
Meer en meer uiten mensen hun bezorgdheid over invasieve planten- en dierensoorten. Deze
soorten, en dan vooral de soorten die werden ondergebracht bij de zogenaamde ‘zwarte lijst’*
vormen een grote bedreiging voor de biodiversiteit en voor ecologisch waardevolle gebieden. Zwarte
lijst soorten zijn soorten die de natuur zwaar belasten en die over het algemeen erg problematisch
zijn, zowel in België als in andere Europese landen.
* In België worden invasieve soorten ondergebracht in drie categorieën. Deze rangschikking houdt enkel rekening met
natuurschade. Het betreft een zwarte lijst (soorten die de natuur zwaar belasten), een bewakingslijst (soorten met een
beperkte of onbekende impact op de natuur) en een alarmlijst (bevat invasieve soorten die nog niet in de vrije natuur
aanwezig zijn in België).
Onder deze zwarte lijst-soorten kan ook de reuzenberenklauw worden teruggevonden. Het is een
decoratieve plant die na de invoer in de 19e eeuw, vanuit de Kaukasus, al snel van de tuinen de
natuur introk.
Het meest karakteristiek voor reuzenberenklauw is de grootte. De plant wordt tot 4 à 5 meter hoog
met een purper gevlekte of volledig purper stengel die gewoonlijk 5-10 centimeter dik is. De
bladeren worden tot 3 meter lang. De witte of zelden roze bloemen staan bij elkaar in
parapluvormige schermen met een diameter tot 80 centimeter, zo heeft één plant tot meer dan
80.000 bloempjes. In regel bloeit de plant van juni tot augustus.
De plant is een zeer succesvolle indringer, ondermeer door de ontkieming in de prille lente, nog voor
de inheemse vegetatie, het lage sterftecijfer eens de planten zich gevestigd hebben, een snelle groei
van de rozetten, het vermogen van de plant om in stresserende situaties de bloei uit te stellen, het
vermogen tot zelfbestuiving en de hoge vruchtbaarheid.
Deze kenmerken geven reuzenberenklauw een enorm invasiepotentieel.
Meer dan ecologie: een gevaarlijke gast.
De reuzenberenklauw vormt naast bovenstaande problemen ook een gevaar voor de gezondheid. De
plant scheidt een sap af dat, wanneer dit in contact komt met de huid (een contact dat volledig
pijnloos is) en onder invloed van UV-licht, brandwonden veroorzaakt.
De reactie van de huid hangt af van de gevoeligheid van elk individu, maar ook na het verdwijnen van
de brandwonden is er ongewone verdonkering van de huid merkbaar die maanden aanwezig blijft,
de aangetaste huid kan bovendien jarenlang gevoelig blijven voor ultraviolet licht.
De planten worden dus best niet aangeraakt, ook over het oppervlak wrijven met de blote huid kan
al voldoende zijn om reactie te doen optreden.
Bij het aanpakken van de plant wordt bij voorkeur synthetisch materiaal gebruikt (natuurlijke stoffen
absorberen het sap, platenharen kunnen er doorheen dringen) alsook handschoenen en lange
mouwen. Zeker bij het gebruik van bosmaaiers wordt bij voorkeur een veiligheidbril en een
mondmasker gebruikt.
Is er toch contact geweest dient de huid te worden gespoeld met koud water en dient zon te worden
vermeden gedurende minstens 48 uur.
Wat te ondernemen: een te bestrijden gast.
Wat betreft bestrijding kan er beter worden voorkomen dan genezen. Zaai of plant deze gevaarlijke
plant niet in uw tuin en let erop dat u geen zaden transporteert. Is de plant toch aanwezig zijn er een
aantal uiteenlopende technieken. Zo kan u wortels doorsnijden, de plant aan de wortel afsnijden,
maaien of de schermen verwijderen. Enkel de eerste methode doet de plant onmiddellijk afsterven.
Om de voedselreserves volledig uit te putten zullen echter meerdere behandelingen per jaar nodig
zijn, gedurende verscheidene jaren.
Wanneer u denkt reuzenberenklauw te hebben opgemerkt op openbaar domein kunt u steeds
contact opnemen met de gemeentelijke groendienst.
Inheemse berenklauw: een waardevolle gast.
Naast de hoge invasieve reuzenberenklauw is er echter ook een inheemse berenklauwsoort. De
gewone berenklauw is absoluut ongevaarlijk en vervult een belangrijke ecologische rol.
Deze inheemse soort wordt slechts 0,6 tot 2 meter hoog en heeft brede, in grove slippen verdeelde
sterk behaarde bladeren tot 60 centimeter lang. De witte of groenachtig gele bloemen staan in
schermen met een diameter tot 20 centimeter.