2014 Onderzoek, methoden en technieken Blok: 2.1 DATUM AFSLUITING REINDER RADERSMA, SGM PROFESIONAL IN OPLEIDING REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Voorwoord Mijn naam is Reinder Radersma en zit momenteel in het 2de jaar van de opleiding Sport gezondheidsmanagent op de Hanzehogeschool te Groningen. Voor het vak onderzoek kregen wij de opdracht om een onderzoek te doen naar de psychische en motorische gesteldheid van een cliënt naar keuze. Dit onderzoek heb ik gedeeltelijk tijdens mijn stage periode uitgevoerd samen met mijn mede studenten/collega’s Vincent Coulier, Jonatan Thomas en Jeremy Kui. Bij dit onderzoek behoord een doelgroep analyse, semi-gestructureerd interview, professionele brief, informed consent, 6 gezondheidstesten en resultaten. Deze punten zijn verwerkt en in dit verslag verder toegelicht. Ik wens u veel lees plezier. 1 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Inhoud Voorwoord .............................................................................................................................................. 1 Inleiding ................................................................................................................................................... 5 Algemene doelgroep analyse .............................................................................................................. 6 Beschrijving gestructureerd interview. ................................................................................................... 8 Beschrijving onderzoeksthema’s ............................................................................................................. 8 Methoden ................................................................................................................................................ 9 Beschrijving van proefpersoon ............................................................................................................ 9 Ontwerp/procedures........................................................................................................................... 9 Beschrijving van testen/instrumenten .................................................................................................. 11 Medische testen. ............................................................................................................................... 11 Body Mass Index............................................................................................................................ 11 Vetpercentage ............................................................................................................................... 11 Glucose .......................................................................................................................................... 12 Bloeddruk ...................................................................................................................................... 13 Longinhoud (peakflow).................................................................................................................. 14 Sporttesten ............................................................................................................................................ 15 6 minuten wandeltest ................................................................................................................... 15 Push up test ................................................................................................................................... 15 Enquêtes/vragenlijsten ..................................................................................................................... 16 Par-Q test....................................................................................................................................... 16 SPF36 ............................................................................................................................................. 17 Data analyse .......................................................................................................................................... 18 Normeringen vragenlijsten................................................................................................................ 18 Par-Q.............................................................................................................................................. 18 SPF36/Rand 36 .............................................................................................................................. 18 Nul meting vragenlijst. .................................................................................................................. 19 Normering gezondheidstesten .......................................................................................................... 19 Normen BMI: ................................................................................................................................. 19 Normen Vetpercentage: ................................................................................................................ 19 Normen Bloeddruk: ....................................................................................................................... 20 Normen Peakflow: ......................................................................................................................... 21 Normeringen sporttesten.................................................................................................................. 22 Normen 6 minuten wandeltest: .................................................................................................... 22 2 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Normering push up test ................................................................................................................ 23 Resultaten ............................................................................................................................................. 24 Medische testen. ............................................................................................................................... 24 Body Mass Index............................................................................................................................ 24 Vetpercentage ............................................................................................................................... 24 Glucose .......................................................................................................................................... 25 Bloeddruk ...................................................................................................................................... 25 Longinhoud (peakflow).................................................................................................................. 26 Sport testen ........................................................................................................................................... 27 6 minuten wandel test .................................................................................................................. 27 Push up test ................................................................................................................................... 27 Enquêtes/vragenlijsten ......................................................................................................................... 28 Par-Q test....................................................................................................................................... 28 SPF36 ............................................................................................................................................. 28 Nul meting vragenlijst. .................................................................................................................. 28 Meetboek .............................................................................................................................................. 29 Relaties verschillende metingen ........................................................................................................... 32 Medische testen ............................................................................................................................ 32 Sporttesten .................................................................................................................................... 32 Vragenlijsten.................................................................................................................................. 33 Discussie, conclusie, aanbevelingen ...................................................................................................... 34 Samenvatting belangrijkste onderzoeksvragen ................................................................................ 34 Advies cliënt .......................................................................................................................................... 35 Medische testen ............................................................................................................................ 35 Sporttesten .................................................................................................................................... 35 Vragenlijsten.................................................................................................................................. 36 Beschrijving evaluatie cliënt. ................................................................................................................. 37 Kritische reflectie eigen handelen ......................................................................................................... 37 Bibliografie ............................................................................................................................................ 38 Bijlagen .................................................................................................................................................. 39 Vragenlijst (PARQ). ............................................................................................................................ 39 Vragenlijst nulmeting ............................................................................................................................ 41 Algemene gegevens .......................................................................................................................... 41 Medische gegevens ........................................................................................................................... 41 3 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Bewegen ............................................................................................................................................ 42 Roken ................................................................................................................................................. 42 Alcohol ............................................................................................................................................... 42 Voeding.............................................................................................................................................. 43 Ontspanning ...................................................................................................................................... 43 Vragenlijst SPF-36 .................................................................................................................................. 44 Bijlage (informed consent) .................................................................................................................... 48 Test protocollen .................................................................................................................................... 49 Vetpercentage ................................................................................................................................... 49 Bloeddrukmeting ............................................................................................................................... 53 Glucosemeting................................................................................................................................... 54 BMI .................................................................................................................................................... 56 Peakflowmeting................................................................................................................................. 58 4 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Inleiding Doormiddel van dit onderzoek wil ik de huidige leefstijl/gezondheid van mijn gekozen cliënt in kaart brengen. Dit doormiddel van verschillende gezondheidstesten en enquêtes. De factoren die een belangrijke rol spelen zijn, beweeggedrag, kwaliteit van het leven, stressniveau en de Bravo factoren. Deze worden in kaart gebracht door meerdere valide en betrouwbare enquêtes en testen. In de bijlage kunt u de verschillende enquêtes en testen terug vinden. De bevindingen/resultaten worden verder toegelicht in het verslag samen met de evaluatie en het advies rapport. Mijn dank gaat uit naar mijn cliënt, dankzij haar is dit verslag mogelijk gemaakt. 5 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Algemene doelgroep analyse Gezondheid Tussen de leeftijd 30 en 50 jaar ervaart gemiddeld 83,8% hun gezondheid goed tot zeer goed. (CBS, Gezondheid aandoeningen beperkingen; persoonskenmerken, 2014). En dat terwijl 46,2% in de leeftijd aan overgewicht leidt. (CBS, Leefstijl, preventief onderzoek; persoonskenmerken, 2014) Uit onderstaande tabel (GGD, 2012) blijkt dat 67% vrouwen van de leeftijdscategorie 30 t/m 40 jaar aan de gestelde beweeg norm voldoet, 10% aan de fitnorm en 61% aan tenminste één bewegingsnorm. Beweging Percentage mensen dat in 2011 binnen hun leeftijdsklasse voldoet aan de verschillende beweegnormen voor hun leeftijd 6 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Voeding/gewicht Percentage ernstig overgewicht (obesitas; BMI boven de 30) mannen vrouwen Totaal 2010 8,9 10,6 9,8 2011 8,8 10,8 9,8 2012 9,6 10,9 10,2 Bron: CBS (CBS, 2012) Zoals aftelezen van bovenstaande tabel neemt het aantal vrouwen met obesitas toe in de laatste paar jaren. Niet alleen het aantal vrouwen met een bmi boven de 30 neemt toe maar de algemene cijfers wijzen uit dat de BMI toeneemt onder beide geslachten en leeftijden. 7 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Beschrijving gestructureerd interview. Om een goed beeld te krijgen van de cliënt haar huidige leefstijl heb ik een semigestructureerde interview opgesteld. Deze heb ik samen met de cliënt afgenomen zodat ik eventueel het gesprek kan bijsturen. Het semigestructureerde interview brengt verschillende onderdelen in kaart: - Huidige leefstijl (bravo factoren) Sociale aspecten Psychische aspecten Mijn cliënt geeft aan een gezonde leefstijl er op na te leven. Dit door veel te bewegen, goed te eten en weinig tot geen alcohol te nuttigen. Toch kwam naar boven tijdens het interview dat cliënt X een vaste roker is en weinig tijd over heeft naast haar baan. Dit was voor mij een ‘’red flag’’ oftewel aandachtspunt. Verder hebben we de sociale aspecten behandeld. Mevrouw geeft aan veel sociale contacten te onderhouden binnen en buiten haar werk. Ze heeft een grote familie kring die haar goed steunt. De psychische aspecten waren het moeilijkst te behandelen aangezien de cliënt hier nooit bij stil had gestaan. Ze gaf aan vaak gestrest te zijn door de werk druk op het werk en af en toe er helemaal ‘’doorheen’’ te zitten. De alarm bellen begonnen bij mij te rikkelen en heb dit meegenomen verder in mijn advies van het verslag. Ook bij de testen heb ik hier rekening mee gehouden. Beschrijving onderzoeksthema’s Voordat ik begonnen ben met het ontwikkelen van een semigestructureerd interview en om contact op te nemen met een cliënt ben ik gaan nadenken welke vraag (onderzoekthema) ik nou wil beantwoorden van de cliënt. De onderzoeksvragen heb ik vervolgens onderverdeeld in één hoofdvraag en verschillende deelvragen. Hoofdvraag: - Hoe is de psychische en lichamelijke gesteldheid van de client met betrekking tot het meet protocol en op welke wijze kan ik hier verbetering in brengen? Deelvragen - Hoe kan ik het beste mijn cliënt begeleiden tijdens dit traject? Hoe kan ik ervoor zorgen dat de cliënt alle informatie begrijpt? Hoe kan ik voor gedragsverandering zorgen bij de client? Hoe kan ik een goed en overzichtelijk advies rapport schrijven? Deze vragen heb ik gebruikt als lijdraat voor het verslag. 8 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Methoden Beschrijving van proefpersoon Deze 52 jaar oude zorg medewerkster heeft zich aangemeld mee te willen doen aan het onderzoek naar haar psychische en motorische gesteldheid. Om zeker te zijn dat mijn cliënt voldoet aan de eisen van het onderzoek en de lichamelijke testen naar behoren kon uitvoeren heb ik verschillende vragen lijsten met mijn cliënt afgenomen. Deze vragenlijsten bestonden uit een SPF36 (kwaliteit van het leven) en Par-Q vragenlijst. Door deze vragenlijsten kreeg ik een goed beeld van de cliënt haar huidige leefstijl. Dankzij de Par-Q vragen lijst heb ik inzicht gekregen in haar blessures en medische achtergrond. Hierdoor kon ik oordelen of de lichamelijke testen konden worden uitgevoerd of moesten worden veranderd zodat de cliënt deze kon uitvoeren. In overleg met de cliënt heb ik een test batterij kunnen ontwikkelen. Tijdens het afnemen van de Par-Q vragenlijst gaf de cliënt aan last te hebben van COPD en dat ze zelf ook nog rookte. Hierdoor heb ik mijn testbatterij aankunnen passen aan haar eigen kunnen. Zo heb ik de astrand test veranderd in een 6 minuten wandeltest. Cliënt X heeft een lengte van 1.75 meter en een gewicht van 69 kilogram, zoals boven genoemd een vrouw van 52 jarige leeftijd. Mevrouw heeft over het algemeen een gezonde leefstijl en voldoet aan de Nederlandse norm bewegen (V.H. Hildebrandt, 2007). Jammer genoeg voor haar gezondheid rookt zij wel. Verder geeft de cliënt aan dat ze beter op haar voeding moet letten, dit doordat cliënt x ongezonde tussendoortjes nuttigt (x, 2014). Ontwerp/procedures: Voordat ik de testen en vragenlijsten samen met de cliënt heb afgenomen heb ik haar eerst op de hoogte gesteld van de onderdelen van het onderzoek en de eventuele risico’s die hieraan verbonden zijn. Dit heb ik gedaan doormiddel van een brief/uitnodiging. Na dat de cliënt de brief had gelezen heeft zij met mij contact opgenomen en hebben wij een afspraak geregeld. Tijdens deze afspraak ben ik dieper in gegaan over de onderdelen en doelen van dit onderzoek en heb ik samen met de cliënt het informed consent doorgenomen zodat eventuele vragen meteen beantwoord konden worden. Toen het informed consent ondertekend was heb ik bij de cliënt een intake/semi-gestructureerd interview afgenomen om op deze wijze een goed beeld te krijgen van haar psychische gesteldheid gepaard met haar huidige leefstijl. Ook heb ik een vragenlijst ‘’kwaliteit van leven’’ samen met de cliënt doorgenomen. Na de vragenlijsten ben ik doorgegaan met het meten van de biologische gezondheidsdeterminanten. De bevindingen van alle testen kunt u terug vinden in het verslag. Zie onderstaande tabel. 9 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Wat? Brief/uitnodiging Informed consent behandeld/ondertekend Intake/semi-gestructureerd interview Vragenlijsten Metingen biologische gezondheidsdeterminanten Metingen biologische gezondheidsdeterminanten Rapportage/advies gesprek Deadline verslag Wanneer? Week 39 Week 40 Week 40 Week 40 Week 41 Week 42 Week 43 Week 44 10 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Beschrijving van testen/instrumenten Medische testen. Body Mass Index Wat weten we? De body mass index geeft een getal weer van de verhouding lichaamsgewicht en lengte. Door deze simpele meting krijg je direct inzicht in hoe de verhouding tussen gewicht en lengte ligt. Voor dit getal komen twee variabelen bij elkaar in een formule. Gewicht in kilogram en lengte in meters. De formule voor deze meting is als volgt Lengte(in cm) / gewicht=BMI. Risico’s en gevolgen. Bij de BMI vormen de meeste risico’s zich bij een te zwaar gewicht, startend vanaf een BMI waarde van 25. Zo heeft iemand met overgewicht of verschillende typen obesitas een verhoogde kans op ziektes zoals een hoge bloeddruk, diabetes en hart- en vaatziekten. Betrouwbaarheid. De ideale verhouding ligt in het cijfer 18,5 tot 24,9 voor volwassenen. Bij jongeren verschillen de cijfers daar iets van. Over het algemeen is de index erg betrouwbaar. Wel zijn er aantal uitzonderingen, bijvoorbeeld voor mensen die voor hun beroep of sportactiviteit een bepaald gewicht of massa nastreven. Hierbij kun je denken aan bodybuilders. Daarvoor geldt de index niet. Wel is de BMI een handige tool voor de gemiddelde mens om inzicht te krijgen of ze een gezond gewicht hebben. (Zelman, 2008) Vetpercentage Wat weten we? Met behulp van een Elektrodiagnose wordt het vetpercentage gemeten van de cliënt. De meting bestaat uit 2 componenten. Een weegschaal en een handvat die je beet moet houden. Tijdens de test wordt door het gebruik van stroomstoten gekeken uit welke verhoudingen vetten, spieren, vocht, e.d. je lichaam bestaat. Op basis van die resultaten kan het vetpercentage berekent worden. Het vetpercentage is de hoeveelheid en verhouding vetmassa in je lichaam. Risico’s en gevolgen. Ook hierbij bevinden zich de meeste risico’s in een te hoge percentage van vet. Dit kan resulteren in overgewicht of obesitas. Bij een te percentage van vet kan er sprake zijn van anorexia. Beiden (chronische) aandoeningen kunnen leiden tot veel gezondheidsproblemen. Betrouwbaarheid. Over het algemeen is de test best betrouwbaar. Echter worden bij de meting alleen je benen en een gedeelte van je bovenlichaam gemeten en over het algemeen komt dit ook wel overeen met het vetpercentage, maar in sommige gevallen kan dit afwijken i.v.m. verschillende lichaamsbouwen e.d. Resultaten kunnen tevens wel goed gemeten worden mits er gebruik wordt gemaakt van het zelfde meetinstrument. (Kyle, 2004) 11 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Glucose Wat weten we? Bij de glucose meting wordt de bloedsuikerspiegel gemeten. Dat is de hoeveelheid glucose die in het bloed zit, uitgedrukt in mmol/l. Glucose is een vorm van suiker dat door meerdere voedingstoffen in je lichaam wordt omgezet. Glucose levert energie en de meest bekende vorm van voedingstoffen zijn koolhydraten en suikers. Een gezonde bloedsuikerspiegel ligt tussen de 4,0 en 8,0 mmol/l en geldt voor zowel kinderen als volwassenen. Risico’s en gevolgen. Vaak vormen hoge glucosewaarden de meeste risico’s. Zo kunnen ze leiden tot klachten aan o.a. het hart, de nieren en zenuwen. Lage glucosewaarden komen minder vaak voor. Symptomen voor een lage glucosewaarde zijn o.a. misselijkheid, energieloos en een duf gevoel. Betrouwbaarheid. Voor de glucose meting geld dat het een momentopname is en dat het de glucosewaarde van desbetreffende moment weergeeft. Een nuchtere of volle maag hebben invloed op resultaten van de meting. Zo zou je bijvoorbeeld in de ochtend op een nuchtere maag misschien wel onder de norm van 4,0 mmol/l kunnen komen terwijl je na het eten misschien wel boven de 8,0 mmol/l komt. Meet daarom voor een betrouwbaar resultaat minimaal drie keer, op verschillende tijden en op verschillende dagen. Voor deze test is de betacheck G5 glucosemeter gebruikt, deze is uitvoerig getest en als erg betrouwbaar uit deze testen gekomen. (www.testjezelf.nu) 12 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Bloeddruk Wat meten we? De bloeddruk is de druk die het bloed uitoefent op de bloedvaten. De resultaten van deze meting zijn onderverdeeld in drie variabelen: onderdruk (diastolisch) de druk van het bloed als het hart samentrekt, bovendruk (systolisch) de druk van het bloed als het hart zich ontspant en de hartslagfrequentie. Risico’s en gevolgen. Een te hoge bloeddruk kan leiden tot verschillende hart- en vaatziekten en aanverwante aandoeningen aan de organen. Een te lage bloeddruk komt minder vaak voor en geeft niet altijd klachten. Het kan wel tot duizeligheid zorgen. Betrouwbaarheid. Van nature kunnen cholesterolwaarden al verschillen tot circa 10%. Daarnaast hebben alcohol en voeding ook invloed op de resultaten van de test. Daarnaast is er ook een groot verschil tussen ‘’goed’’ cholesterol (HDL) en ‘’slecht’’ cholesterol (LDL) en heeft een te hoog cholesterol dus niet altijd negatieve invloed op de gezondheid. Regelmatig meten op verschillende tijden en dagen is aan te raden voor een betrouwbaar resultaat. De cholesterolmeter die is gebruikt voor deze test is vergeleken met professionele medische apparatuur en daar kwam uit dat de meter erg betrouwbaar is. Cholesterolmeter in vergelijking met professionele lab apparatuur Lineaire regressie CHOL y=0.8883x+0.6881 HDL y=0.971x+0.0071 TRIG Y=0.9669x+0.0135 (www.testjezelf.nu) R2 0.9512 0.9678 0.9837 r 0.975 0.984 0.992 13 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Longinhoud (peakflow) Wat meten we? De peakflow meting ook wel piekstroom meting genoemd meet de longinhoud en capaciteit. Deze worden uitgedrukt in PEF en FEV. PEF is de hoeveelheid lucht dat per minuut in en uitgeadement wordt. FEV is de hoeveelheid lucht die uitgeblazen word. De ideale resultaten zijn erg verschillend per persoon. Zo zijn de normen afhankelijk van o.a. het geslacht, leeftijd en lichaamslengte. Risico’s en gevolgen. Het kan voorkomen dat je te laag scoort op deze test. Indien dit regelmatiger het geval is kan het zo zijn dat je een vorm van COPD hebt. Hieronder vallen o.a. astma, chronische bronchitus en emphysema. Betrouwbaarheid. Aangezien de peakflow wordt beïnvloedt door veel persoonsgebonden factoren dient er goed gekeken te worden naar deze factoren. Op het begin is het wel eens lastig om het maximale te geven tijdens deze test. Oefen daarom ook en voer de test regelmatig uit. Op die manier worden de resultaten betrouwbaard. (Miller, 2007) 14 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Sporttesten 6 minuten wandeltest Wat meten we? De 6 minuten wandeltest wordt gebruikt om het uithoudingsvermogen te testen bij verschillende doelgroepen. Bij de test is het de bedoeling dat de cliënt zo veel mogelijk meters maakt binnen de zes minuten. Het is niet geoorloofd om te huppelen, joggen of sprinten. De cliënt moet lopen. Verder mag de cliënt rust nemen wanneer hij/zij dit nodig acht. De 6 minuten wandeltest wordt veel al gebruikt bij mensen van een oudere leeftijd of mensen met medische klachten. Deze test is laagdrempelig en bijna elke doelgroep kan deze test uitvoeren. Risico’s en gevolgen. De 6 minuten wandel test is een test op lage intensiteit om zo risico’s te verlagen. Deze test wordt veelal uitgevoerd bij risico groepen. De wandel test is een praktische en veilige test. Wel is het belangrijk begeleiding te hebben tijdens de uitvoering van deze test. Betrouwbaarheid Tijdens de test moet goed worden opgelet dat de cliënt ook echt wandelt. De test is erg bruikbaar voor het in kaart brengen van het functionele inspanningsvermogen van de cliënt en kan goed gestandaardiseerd uitgevoerd worden. (Takken, 2005) Push up test Wat meten we? Met deze test wordt de kracht en uithoudingsvermogen van de borst, schouders, triceps en je core op de proef gesteld. Met deze test kun je een goed beeld schetsen van het uithoudingsvermogen en kracht van het bovenlichaam. Risico’s en gevolgen. Aan deze test zitten weinig tot geen risico’s verbonden. Wel moet er op de houding en uitvoering van de test gelet worden. Dit om de kans op blessures te minimaliseren. Betrouwbaarheid. Deze test is zeer betrouwbaar. Er zijn weinig tot geen factoren die invloed kunnen hebben op deze test. Let wel op de houding van de cliënt tijdens de uitvoering van de test. Als de cliënt moeite heeft met het uitvoeren van deze test kan je als variatie ook de push up test op de knieën doen. Hierbij horen wel andere normen. 15 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Enquêtes/vragenlijsten Par-Q test Wat meten we? De Par-Q vragenlijst is een vragenlijst die uw medische achtergrond in kaart brengt. Deze vragenlijst verwijst u door naar een huisarts of dokter wanneer deze resulteert in een negatief advies. Voordat u na een lange tijd van inactiviteit weer wilt gaan sporten/bewegen is het belangrijk om uw huidige gezondheid in kaart te brengen. Risico’s en gevolgen. Deze test moet u zelf invullen waardoor sommige opvattingen over uw eigen gezondheid niet kloppen in de realiteit. Dit zal resulteren in een negatief advies waardoor u wordt geadviseerd om langs de huisarts te gaan. Het kan zijn dat dit in eerste instantie niet nodig was. Een bezoek aan de huisarts bij twijfel is nooit verkeerd. Verder zitten er geen risico’s aan deze test verbonden. Betrouwbaarheid. Omdat het hier gaat om een vragenlijst ligt de betrouwbaarheid van de uitkomst grotendeels in de hand van de cliënt die de lijst invult. De Par-Q test is een veelgebruikte vragenlijst die vaak is verbetert en bijgeschaafd is waardoor deze in zijn huidige vorm een bijzonder hoge betrouwbaarheid en validiteit heeft. (Martin, 2005) 16 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland SPF36 Wat meten we? De RAND-36/SPF-36 wordt veelvuldig gebruikt voor het meten van ervaren gezondheid of gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven. Het instrument bevat schalen voor fysiek functioneren, sociaal functioneren, rolbeperkingen door fysieke of emotionele problemen, mentale gezondheid, energie, pijn en algemene gezondheidsbeleving. Een hoge score komt overeen met een betere gezondheidstoestand. Ik heb gekozen voor de SPF36 oftewel de verkorte versie van de rand 36 test omdat deze gebruiksvriendelijker is. De normeringen voor de rand 36 vragenlijst vragen om een speciale training. De SPF36 vragenlijst kan bij verschillende doelgroepen gebruikt worden. Risico’s en gevolgen. Er zitten geen risico’s aan deze test verbonden Betrouwbaarheid. Aangezien de SPF-36 een vragenlijst is ligt ook hier de betrouwbaarheid van de resultaten aan de persoon die de test invult. Als deze test naar waarheid wordt ingevuld zullen de resultaten een goed beeld geven van de gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven van de cliënt. De test is door deskundigen opgesteld en wordt hedendaags veelal gebruikt door professionals. (Zee van der, 1992) 17 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Data analyse De ingewonnen data tijdens het uitvoeren van de testen wordt verzameld en in een advies rapport verder toegelicht. Om een goed beeld te vormen van de scores bij de testen heb ik deze vergeleken met de normeringen die gesteld zijn voor deze testen. Hierdoor kan worden geconstateerd of de cliënt een voldoende of onvoldoende scoort voor de verschillende testen. Met deze vergeleken uitkomsten kan een advies rapport worden opgesteld. Dit advies kunt u terug vinden onder de aanbevelingen. Normeringen vragenlijsten Par-Q De par-Q vragenlijst is een simpele vragenlijst om erachter te komen of het verantwoord is om te sporten. Deze vragenlijst bestaat uit meerdere vragen waar u ja of nee op kunt antwoorden. Als u bij 1 van de vragen ‘’ja’’ hebt beantwoord wordt u aanbevolen eerst contact op te nemen met uw dokter of huisarts. Dit om risico’s te voorkomen. SPF36/Rand 36 Score Items Vragen Fysiek functioneren 3 Sociaal functioneren 6+10 Rolbeperkingen (fysiek probleem) 4 Rolbeperkingen (emotioneel probleem) 5 Mentale gezondheid 9 b/c/d/f/h Vitaliteit 9a/e/g/i Pijn 7+8 Algemene gezondheidsbeleving 1+11 Gezondheidsverandering 2 Hoe hoger de score hoe beter het kwaliteit van leven. Score delen door 12 De maximale score die haalbaar is bij deze test is een 10. 18 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Nul meting vragenlijst. Deze vragenlijst wordt vooraf gaand van de interventie/onderzoek proces gemaakt. Deze vragenlijst is ontwikkeld om een goed beeld te krijgen van de huidige leefstijl van de cliënt. Er zitten geen normeringen verbonden aan deze vragenlijst, wel wordt deze vragenlijst samen met de begeleider doorgenomen en wordt beschouwd als een interview. Normering gezondheidstesten Hieronder wordt de normering voor de BMI verder toegelicht. De normering voor BMI word onderverdeeld in; ondergewicht, normaal gewicht, overgewicht, obesitas, morbide obesitas. Met de volgende berekening wordt de BMI berekend: Lengte(in cm) / gewicht=BMI Normen BMI: Bron (Hartstichting, 2014) BMI Normering < 18,4 Ondergewicht 18,4 - 24,9 Normaal gewicht 25, 0 – 29,9 Overgewicht 30 – 39,9 Obesitas > 40 Morbide obesitas Hierboven worden de normen voor een gezond BMI beschreven. Normen Vetpercentage: Bron (Anja, 2014) In de tabel hierboven kunt u lezen welke normering bij uw vetpercentage hoort. Vetpercentage wordt doormiddel van een vierpunt test uitgevoerd. 19 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Normen Glucose: Bron (Diabetesfonds, 2014) Bloedsuiker/bloedglucose – nuchter geprikt Normaal < 6,1 mmol/l Voorfase diabetes Tussen de 6,1 en 6,9 mmol/l Diabetes > 6,9 mmol/l Bloedsuiker/bloedglucose – niet nuchter geprikt Normaal < 7,8 mmol/l Diabetes > 11 mmol/l Normen Bloeddruk: Bron (http://www.bloeddruk.net/, 2012) Hierboven worden de normwaarden van de bloeddruk beschreven. De bloeddruk schommelt tijdens de dag waardoor dit slechts een grove indicatie kan weergeven. 20 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Normen Peakflow: Bron (Tammeling G.J., 2014) Het resultaat wordt afgelezen op de meetschaal op de zijkant van de piekstroommeter en wordt uitgedrukt in liter/minuut of liter/seconde. Kijk goed naar de leeftijd en het geslacht. 21 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Normeringen sporttesten. Normen 6 minuten wandeltest: Bron (Butland, 1989) De formule om de normwaarden te berekenen is: Afstand = 218 + (5,14 × lengte [cm] – 5,32 × leeftijd) – (1,80 × gewicht) + 51,31 × geslacht [1 =man, 0 = vrouw] Er zijn normwaarden voor de 6-minutenwandeltest voor gezonde volwassenen tussen 40 en 85 jaar. Met behulp van deze normwaarden kan de uitslag van de 6-minutenwandeltest worden geïnterpreteerd door het resultaat van de cliënt uit te drukken als percentage van het voorspelde aan de hand van leeftijd, geslacht, lengte en gewicht. Een score onder de 82% van wat werd voorspeld wordt gezien als afwijkend. 22 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Normering push up test Normen vrouwen Age 17-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-65 Excellent > 35 > 36 > 37 > 31 > 25 > 23 Good 27-35 30-36 30-37 25-31 21-25 19-23 Above Average 21-27 23-29 22-30 18-24 15-20 13-18 Average 11-20 12-22 10-21 8-17 7-14 5-12 Below average 6-10 7-11 5-9 4-7 3-6 2-4 Poor 2-5 2-6 1-4 1-3 1-2 1 Very Poor 0-1 0-1 0 0 0 0 (top in de sport, 2011) 23 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Resultaten Medische testen. Body Mass Index Volgens de berekening heeft Cliënt x een BMI van: 19.1 Dit betekend dat de cliënt onder het segment valt van een normaal gewicht. Normen BMI: BMI Normering < 18,4 Ondergewicht 18,4 - 24,9 Normaal gewicht 25, 0 – 29,9 Overgewicht 30 – 39,9 Obesitas > 40 Morbide obesitas Bron (Hartstichting, 2014) Vetpercentage Cliënt X heeft een vetpercentage van: 23.2 Dit betekend dat cliënt X onder het segment gemiddeld/gezond geplaatst kan worden. Normen Vetpercentage: Bron (Anja, 2014) 24 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Glucose De glucose meting heeft plaats gevonden op 2 verschillende momenten, dit in de ochtend (nuchtere maag) en in de middag (niet nuchter). Om een betrouwbaar resultaat te krijgen is de test vaker uitgevoerd dit omdat de glucose waarden schommelen op een dag. Van de testen op de nuchtere en niet nuchtere maag zijn van beide de gemiddelde resultaten gebruikt. Hier door krijg je een accuraat test resultaat. Mijn cliënt heeft een glucose waarde op een nuchtere maag van 5,6 mmol/l. Dit betekend dat cliënt X een normale glucose waarde in het bloed heeft. Mijn cliënt heeft een glucose waarde op een niet nuchtere maag van 8.2 mmol/l. Dit betekend dat cliënt X een normale glucose waarde in het bloed heeft. Zie normen glucose. Normen Glucose: Bron (Diabetesfonds, 2014) (normen glucose) Bloedsuiker/bloedglucose – nuchter geprikt Normaal < 6,1 mmol/l Voorfase diabetes Tussen de 6,1 en 6,9 mmol/l Diabetes > 6,9 mmol/l Bloedsuiker/bloedglucose – niet nuchter geprikt Normaal < 7,8 mmol/l Diabetes > 11 mmol/l Bloeddruk Met een boven druk van 154 en een onderdruk van 74 valt cliënt X onder de categorie ‘’hoge bloeddruk’’. Tijdens de meting is er rekening gehouden met factoren die de test kunnen beïnvloeden. Deze factoren kunt u terug vinden in de bijlage onder test protocollen. Normen Bloeddruk: Bron (http://www.bloeddruk.net/, 2012) 25 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Longinhoud (peakflow) Met een peakflow waarde van PEF 382 kan het zijn dat mijn cliënt longproblemen heeft zoals astma of COPD. Tijdens het interview gaf de cliënt aan te roken, dit heeft invloed op de test resultaten. Normen Peakflow: Bron (Tammeling G.J., 2014) Het resultaat wordt afgelezen op de meetschaal op de zijkant van de piekstroommeter en wordt uitgedrukt in liter/minuut of liter/seconde. Kijk goed naar de leeftijd en het geslacht. 26 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Sport testen 6 minuten wandel test Om aan de norm te voel doen moest cliënt X een minimale afstand van 680 meter lopen binnen 6 minuten. Echter kwam cliënt X tot de afstand van 743 meter. Dit is een verschil van 63 meter. Dit betekend dat cliënt X boven de gestelde norm voor haar leeftijd uit komt dus een positieve uitslag heeft gekregen. Normwaarden voor de 6-minuten wandeltest voor gezonde volwassenen tussen 25 en 65 jaar. De formule om de normwaarden te berekenen is: Afstand = 218 + (5,14 × lengte [cm] – 5,32 × leeftijd) – (1,80 × gewicht) + 51,31 × geslacht [1 = man, 0 = vrouw] Toegepast bij een afgezet parcours van 50 meter. Push up test De push up test resulteerde in een 12 keer goed uitgevoerde push up. Dit betekend dat de cliënt in de categorie gemiddeld wordt geplaatst. Normen vrouwen Age 17-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-65 Excellent > 35 > 36 > 37 > 31 > 25 > 23 Good 27-35 30-36 30-37 25-31 21-25 19-23 Above Average 21-27 23-29 22-30 18-24 15-20 13-18 Average 11-20 12-22 10-21 8-17 7-14 5-12 Below average 6-10 7-11 5-9 4-7 3-6 2-4 Poor 2-5 2-6 1-4 1-3 1-2 1 Very Poor 0-1 0-1 0 0 0 0 (top in de sport, 2011) 27 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Enquêtes/vragenlijsten Par-Q test De Par-q test bestond uit een paar vragen waarbij alleen met ‘’ja’’ en ‘’nee’’ geantwoord kon worden. Cliënt X heeft deze vragenlijst met Nee beantwoord wat een positief resultaat betekend met betrekking tot de norm. SPF36 De uitkomst van de SPF-36 vragenlijst is 112/12= 9.3, dit betekend dat de cliënt een uitstekende score scoort op de vragenlijst. De maximaal score haalbaar op deze test is een 10 Nul meting vragenlijst. Aan de nulmeting vragenlijst zit geen normering aan verbonden. Deze vragenlijst heb ik ontwikkeld om een goed beeld te krijgen van de leefstijl van de cliënt en om een goede nul meting te hebben. Hierdoor kunnen de testen eventueel worden aangepast op de behoeften van de cliënt. 28 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Meetboek Naam: Cliënt X Datum: 20-10-2014 Geslacht: Vrouw Leeftijd: 33 Lengte: 1,75 cm Gewicht: 69 kg BMI meting Waarde Gewicht BMI 69 kg 1,75 cm 19.1 Glucose meting Waarde Meting 1 5,6 mmol/L 8,2 mmol/L Lengte Meting 2 Peakflow meting Waarde Meting 1 3.84 3.82 3.80 3.82 Meting 2 Meting 3 Gemiddelde Meting 1 Bloeddruk meting Waarde Bovengrens 155 75 Ondergrens 29 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Rustpols Meting 2 79 156 73 77 74 66 75 154 74 77 Bovengrens Ondergrens Rustpols Meting 3 Bovengrens Ondergrens Rustpols Gemiddelde Bovengrens Ondergrens Rustpols Meting 1 Vetpercentage meting Meting 2 Biceps Subscpilair Supra-iliacaal Vetpercentage Gemiddelde 5 6 16 14 Triceps Totaal mm Meting 3 34 23.2% 30 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Sporttesten: 6 minuten wandel test Cliënt X heeft een afstand gelopen van 680 meter binnen 6 minuten. Echter kwam cliënt X tot de afstand van 743 meter. Dit is een verschil van 63 meter. Push up test Normen vrouwen Age 17-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-65 Excellent > 35 > 36 > 37 > 31 > 25 > 23 Good 27-35 30-36 0-37 25-31 21-25 19-23 Above Average 21-27 23-29 22-30 18-24 15-20 13-18 Average 11-20 12-22 10-21 8-17 7-14 5-12 Below average 6-10 7-11 5-9 4-7 3-6 2-4 Poor 2-5 2-6 1-4 1-3 1-2 1 Very Poor 0-1 0-1 0 0 0 0 31 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Totaalbeeld Glucosewaarde 5.6/8.1 mmol/L Gemiddelde bloeddruk Bovengrens Ondergrens Rustpols 154 74 77 3.82 19.1 23.2% Peakflow BMI Vetpercentage Samenvatting gezondheidstesten Test Glucose meting Uitslag 8.1 mmol/L Normwaarden 4 tot 8 mmol/L -/+ + BMI meting Peakflow meting Bloeddruk meting 19,1 3.82 Boven: 154 Onder: 74 Rust: 77 23.2% 18,5 tot 25 Rond 4,5 Boven: > 140 Onder: > 90 +/- 20% - Vetpercentage meting Risico factoren Geen, moment opname. Nee. Ja Ja, bloeddruk aan de hoge kant. Ja, aan de hoge kant. Relaties verschillende metingen Medische testen De gedane medische testen zoals de BMI, glucose meting, peakflow meting, bloeddruk meting en de vetpercentage meting oefenen invloed uit op elkaar. Bij een te hoog BMI kan de bloeddruk verhoogt worden. Bij een te hoog vetpercentage kan dit invloed hebben op de BMI meting en andersom. De enige 2 metingen die grotendeels los staan van de resultaten van de andere testen zijn de glucose meting en de peakflow meting. Dit doordat de glucose meting een moment opname is, dit geldt ook voor de Peakflow meting. Sporttesten De gekozen sporttesten hebben weinig tot geen directe invloed op elkaar. Dit doordat de 6 minuten wandel test een fysieke conditie test is tot tegen stelling van de push up test wat de spierkracht en uithoudingsvermogen test van het boven lichaam. Wel zou de zuurstof opname van groot belang spelen voor beide testen. 32 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Vragenlijsten De verschillende vragenlijsten die zijn afgenomen hebben invloed op elkaar. De gekozen vragenlijsten zijn de, PAR-Q vragenlijst, SPF-36 vragenlijst en de nul meting vragenlijst. Deze vragenlijsten zijn ontwikkeld om de huidige leefstijl, beleving gezondheid, psychische gezondheid, lichamelijke gezondheid in kaart te brengen. Al deze vragenlijsten hebben een specifiek segment waar op het zich focust maar hebben wel relaties met de andere segmenten. 33 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Discussie, conclusie, aanbevelingen Samenvatting belangrijkste onderzoeksvragen Voordat ik ben begonnen met het onderzoek verslag heb ik verschillende hoofd en deel vragen voor mijzelf gesteld. Deze vragen zouden het lijndraad van mijn verslag worden. Zijn deze antwoorden beantwoord? Hoofdvraag: - Hoe is de psychische en lichamelijke gesteldheid van de cliënt met betrekking tot het meet protocol en op welke wijze kan ik hier verbetering in brengen? (belangrijke) Deelvragen - Hoe kan ik het beste mijn cliënt begeleiden tijdens dit traject? Hoe kan ik voor gedragsverandering zorgen bij de client? Over het algemeen beschikt mijn cliënt over een gezonde psychische en lichamelijke gesteldheid. Voor iedereen bestaan er verbeter punten met betrekking tot hun leefstijl, maar mijn cliënt houdt over het algemeen een gezonde leefstijl er op na. Om gedragsverandering te laten plaatsvinden bij de cliënt was het van belang de cliënt eerst zelf te realiseren dat het huidige component (zoals roken) ongezond en slecht voor de gezondheid is. Wanneer de cliënt aangaf dit te weten ben ik met haar in gesprek gegaan hoe zij haar gezondheid/leefstijl kon verbeteren. Het bleek dat de cliënt al veel beschikte over de kennis om deze factoren te veranderen. Ik ben tot de conclusie gekomen dat het belangrijk is om veelal samen te werken met de cliënt om haar leefstijl te verbeteren in plaats van het opleggen van regels of adviezen. 34 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Advies cliënt Medische testen BMI: Volgens de BMI meting heeft u een BMI van 19.1. Dit betekend dat u in de categorie normaal gewicht valt. Ga zo door en houd de BMI tussen de 18,4 tot 24,9. Vetpercentage: U heeft momenteel een vetpercentage van 23.2%. Dit betekend dat u onder het segment gemiddeld/gezond geplaatst kan worden. Wel wil ik u adviseren uw vetpercentage goed in de gaten te houden en om eventueel meer te gaan bewegen. Glucose: Volgens de glucose meting beschikt u beide metingen van een gezond glucose gehalte in uw bloed. Bloeddruk: De resultaten van de bloeddruk meting zijn te hoog uitgevallen. U valt onder de categorie hoge bloeddruk. Een te hoge bloeddruk kan later leiden tot hart en vaatziekten of andere medische klachten. Mijn advies om een gezonde bloeddruk te krijgen is om dagelijks te bewegen, te denken om uw voeding en zoveel mogelijke stress te vermijden. Deze factoren kunnen invloed hebben op uw bloeddruk en deze negatief te verhogen. Peakflow meting (longinhoud) Met een peakflow waarde van PEF 382 kan het zijn dat mijn cliënt longproblemen heeft zoals astma of COPD. Tijdens het interview gaf de cliënt aan te roken, dit heeft een negatieve invloed op de test resultaten. Ik wil u ook adviseren om te stoppen met roken. Het is moeilijk te stoppen met roken, daarom wil ik u doorverwijzen naar een specialist op dit gebied. U heeft aangegeven meerdere malen geprobeerd te hebben om te stoppen met roken, door het betrekken van een specialist op dit vak samen met de eventuele hulpmiddelen is de kans om te stoppen met roken groter. Sporttesten 6 minuten wandeltest: De norm voor de afstand die u zou moeten kunnen lopen ligt rond de: 680 meter. U kwam echter verder dan deze norm en behaalde een afstand van 743 meter. Het verschil tussen de norm en de gelopen afstand ligt op 63 meter. Je kunt hieruit concluderen dat u positief scoort ten opzichte van de norm. Aangezien u een vaste roker bent kunnen deze resultaten veranderen na een aantal jaar. De test wordt vaak gebruikt bij patiënten met respiratoire aandoeningen, knie-heuparthritis, hartpatiënten, chronische pijn patiënten, M. Parkinson, COPD en andere chronische aandoeningen. Push up test: De push up test resulteerde in een 12 keer goed uitgevoerde push up. Dit betekend dat de cliënt in de categorie gemiddeld wordt geplaatst. Hierdoor voldoet u aan de gestelde norm. 35 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Vragenlijsten Par-Q test: De Par-q test bestond uit een paar vragen waarbij alleen met ‘’ja’’ en ‘’nee’’ geantwoord kon worden. U heeft nee beantwoord op de vragen wat een positief resultaat betekend met betrekking tot de norm. SPF36: De uitkomst van de SPF-36 vragenlijst is 112/12= 9.3, dit betekend dat de cliënt een uitstekende score scoort op de vragenlijst. De maximaal score haalbaar op deze test is een 10. Nul meting vragenlijst: Aan de nulmeting vragenlijst zit geen normering aan verbonden. Deze vragenlijst heb ik ontwikkeld om een goed beeld te krijgen van de leefstijl van de cliënt en om een goede nul meting te hebben. Hierdoor kunnen de testen eventueel worden aangepast op de behoeften van de cliënt. Beïnvloedende factoren: U bent op dit moment goed bezig om een gezonde leefstijl te creëren. U loopt hard minimaal 3 tot 4 keer in de week wat haar goed afgaat. Daarnaast doet u een loop training op matig tot intensief niveau. Verder fiets ze vaak en is ze veel in beweging elke dag. Hieruit kan ik concluderen dat ze genoeg doet aan haar beweging. Echter heeft de u een te lage Peakflow. Dit komt omdat u vroeger veel en lang heeft gerookt U geeft aan nog niet klaar te zijn om te stoppen met roken. Toch probeert u terwijl u rookt uw longinhoud en conditie te verbeteren. U let goed op uw eten. Dit is ook te terug te zien in de resultaten. U heeft geen overgewicht en een gezond voedingspatroon. 36 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Beschrijving evaluatie cliënt. Doormiddel van een enquête heb ik de tevredenheid van de cliënt met betrekking tot het onderzoek getest. Gepaard met verschillende gesprekken heb ik evaluatie samen kunnen stellen. De cliënt is over het algemeen zeer tevreden over het onderzoek. Diny v.d. Mark is een stuk wijzer geworden over haar eigen gezondheid en leefstijl. De benadering naar haar toe is ervaren als positief. Verder gaf de cliënt aan meer informatie voorafgaand van de testen te willen gehad zodat ze zich kon inlezen in de materie. Ik heb hier weinig rekening mee gehouden en snap de verwarring. Al met al is de cliënt tevreden over het onderzoek, veel onderdelen over haar gezondheid was voor haarzelf al duidelijk maar ze vind het belangrijk er af en toe weer bij stil te staan en te kijken hoe je deze kunt verbeteren. Ik heb de cliënt de mogelijkheid gegeven een cijfer te kunnen geven over het algemene proces van 0 tot en met 10. Het cijfer voor het algemene proces betreft een 7. Kritische reflectie eigen handelen De opdracht was in eerste instantie erg onduidelijk. De eerste paar weken vond ik het lastig een goed begin te maken met deze opdracht. Naarmate de weken vorderden werd de opdracht duidelijker waardoor ik deze meer inhoud kon geven. Persoonlijk vindt ik dat ik te laat ben begonnen met het uitwerken van het verslag, dit doordat mijn propedeuse op dat moment prioriteit had. De testen werden daarin tegen wel op tijd uitgevoerd en besproken. Onderzoek is één van de dingen waarin ik mij in verder moet ontwikkelen aangezien dit niet mijn sterkste factor is. Het was een leerzaam traject om in contact te komen met deze doelgroep. 37 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Bibliografie (2013). Opgehaald van verantwoord afvallen. Anja. (2014). http://www.fit-slank.com/veelgestelde-vragen/vetpercentage/. Opgehaald van www.fit-slank.com: http://www.fit-slank.com/veelgestelde-vragen/vetpercentage/ Butland, R. A. (1989). http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1498516/. Opgehaald van http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1498516/ CBS. (2012). Obesitas. Groningen: CBS. CBS. (2014, juni 30). Gezondheid aandoeningen beperkingen; persoonskenmerken. Opgehaald van Centraal bureau statistieken: http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=81173NED&D1=01&D2=a&D3=0&D4=l&HD=110829-0959&HDR=G3,G2,T&STB=G1 CBS. (2014, juli 3). Leefstijl, preventief onderzoek; persoonskenmerken. Opgehaald van Centraal bureau statistieken: http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=81177NED&D1=14,26,3943&D2=0-12,33-38&D3=0&D4=l&HD=130129-1607&HDR=G3,G2,T&STB=G1 Diabetesfonds. (2014). http://www.diabetesfonds.nl/artikel/uitslag-bloedsuikertest. Opgeroepen op 1 9, 2014, van http://www.diabetesfonds.nl: http://www.diabetesfonds.nl/artikel/uitslagbloedsuikertest GGD. (2012). Gezondheidsmonitor. CBS, RIVM, GGD. Hartstichting. (2014). https://www.hartstichting.nl/bmi#. Opgeroepen op januari 29, 2014, van www.hartstichting.nl: https://www.hartstichting.nl/bmi# http://www.bloeddruk.net/. (2012). Opgeroepen op januari 29, 2014, van http://www.bloeddruk.net/: http://www.bloeddruk.net/ Kempen, B. H. (1994). MOS Short-Form General Health Survey. Groningen: umcg. Tammeling G.J., Q. P. (2014). http://www.emsig.us/seemsig/default.aspx?page=Document&app=Documents&docId=1156 2&docParId=11559. Opgehaald van www.emsig.us: http://www.emsig.us/seemsig/default.aspx?page=Document&app=Documents&docId=1156 2&docParId=11559 top in de sport. (2011). V.H. Hildebrandt, W. O.-R. (2007, januari 1). Bewegen en Gezondheid. Opgehaald van Gemeente trandrapporttno: http://www.nasb.nl/nasb-checklist-gemeenten/trendrapporttno20062007_1_.pdf x, C. (2014, Oktober 3). Leefstijl. (R. Radersma, Interviewer) 38 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Bijlagen Vragenlijst (PARQ). Gebruik. Wanneer u één of meer vragen met ‘ja’ beantwoordt, moet de lichamelijke inspanning of de test uitgesteld worden. Medische controle of afstemming is dan nodig. Vraag: Ja Nee X Is er ooit door een arts geconstateerd dat u last van hart- en vaatziekten heeft en dat u alleen lichamelijke activiteit op advies van een arts moet uitvoeren? X Heeft u pijn op de borst tijdens lichamelijke activiteit? X Heeft u in de afgelopen maand last gehad van pijn op de borst in rust? X Verliest u uw balans als gevolg van duizeligheid of verliest u het bewustzijn wel eens? X Heeft u bot- of gewrichtsaandoeningen zoals artrose, artritis of reuma die verergeren door inspanning? X Gebruikt u momenteel medicijnen die door een arts zijn voorgeschreven (bijvoorbeeld plaspillen) in verband met uw bloeddruk of voor uw hart? X Is er een goede reden die nog niet is genoemd waardoor u niet mee zou kunnen doen aan een activiteiten programma? Bron: ACSM.* 39 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Ondanks het invullen van deze vragenlijst is deelname aan het beweegprogramma geheel voor eigen risico! Bij twijfel kunt u terecht bij degene die het beweegprogramma begeleidt. Veel succes en plezier gewenst tijdens het bewegen! Naam: Diny v.d. Mark Geslacht: M / V Leeftijd: 52 Handtekening: Medicatie: geen Datum:2-10-2014 40 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Vragenlijst nulmeting Algemene gegevens Voornaam:………………………………………………………………………………………………………... Achternaam:……………………………………………………………………………………................... Geslacht: M / V Geboortedatum (dd/mm/jj):……………………………………………………………………........... Adres:………………………………………………………………………………………………………………… Postcode:………………………………………………………………………………………...................... Plaatsnaam:………………………………………………………………………………………………………. Telefoon:…………………………………………………………………………………............................ E-mailadres:…………………………………………………………………………………….................... Burgerlijke staat: Gehuwd / Ongehuwd Woonsituatie: Samenwonend / Alleenstaand Heeft u kinderen? Zo ja, hoeveel?.......................................................................... Hoeveel uren in de week werkt u?......................................................................... Medische gegevens Gebruikt u medicijnen? Ja / Nee Indien ja, welke zijn dat?.................................... ................................................................................................................................ Heeft u op dit moment lichamelijke klachten/blessures? ……………………………….... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ Heeft u operaties gehad, zo ja welke? …………………………………………....................... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ Huidige ziekten en/of aandoeningen……………………………………………………………...... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ Bent u ooit flauwgevallen tijdens of na inspanning?.............................................. ………………………………………………............................................................................... Bent u recentelijk duizelig geworden tijdens of na inspanning? ………………………… ................................................................................................................................ Hebt u ooit pijn in de borststreek gehad tijdens of na het sporten? ……………….... Hebt u ooit hartkloppingen of hartritmestoornissen gehad? …………………............ ................................................................................................................................ Wat voor cijfer geeft u uw algemene gezondheid op een schaal van 1 tot 10? | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | Slecht niet zo goed matig goed zeer goed 41 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Bewegen Hoe tevreden bent u met uw beweeggedrag? Cijfer 1 t/m 10:………………………….. Beoefent u een sport? Ja / Nee Zo ja, welke sport(en)?........................................................................................... Welke sporten heeft u beoefend, vanaf welke leeftijd en hoelang? .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. Hoevaak beweegt u minimaal 30 min. per keer matig intensief* per week? niet 1x 2x 3x 4x 5x 6x 7x *bij matig intensief bewegen kunt u denken aan fietsen, tuinieren, schoonmaken e.d. Roken Rookt u? Zo ja, hoeveel sigaretten per week?........................................................ Zo nee, ga verder naar het volgende hoofdstuk ‘’alcohol’’ Hoelang rookt u al?................................................................................................ Bent u van plan om te stoppen met roken? Ja / Nee Heeft u al eens eerder geprobeerd om te stoppen met roken? Zo ja, hoelang heeft u dat volgehouden en waarom bent u weer begonnen? ............................. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ Alcohol Drinkt u wel eens alcohol? Zo nee, ga verder naar het volgende hoofdstuk. Ja, maar minder of gelijk aan 2 glazen alcohol per dag in een week Ja Hoevaak drinkt u gemiddeld meer dan 3 glazen alcohol per keer per week en in welke situaties?...................................................................................................... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 42 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Voeding Als u uw eetgedrag een cijfer zou geven met een cijfer tussen de 1 en 10, welk cijfer zou dat dan zijn?...... Hoeveel dagen in de week eet u groentes (gekookt, gebakken, rauw)? Een hoeveel gram is dit gemiddeld? ……… dagen ……… gram gemiddeld per dag Hoeveel dagen in de week eet u fruit? En hoeveel stuks is dat gemiddeld per dag? Bij fruit moet u denken aan bijvoorbeeld een banaan, appel, handje druiven of bessen. ……… dagen ……… stuks gemiddeld per dag Hoeveel liter vocht drinkt u ongeveer per dag?....... Hoevaak per week ontbijt u?....... Ontspanning Hoeveel uur werkt u per week?........ Hoeveel uur heeft u naast het werk en andere verplichtingen over voor u zelf?........ Hoeveel uur slaapt u gemiddeld per nacht?........ Wordt u uitgerust wakker in de ochtend?...... Ja Nee Verschillend Wat voor activiteit doet u om te ontspannen?....... 43 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Vragenlijst SPF-36 44 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland 45 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Eigen adres Adres cliënt Groningen, 8 september 2014 Betreft: Health check Geachte heer/mevrouw, Mijn naam is Reinder Radersma en ben 2de jaar student aan de Hanzehogeschool en volg de opleiding Sport gezondheid. Tijdens de opleiding word er onderzoek gedaan naar de psychische en lichamelijke eigenschappen van de doelgroep 30 tot 50 jarigen. Het doel van dit onderzoek is het in kaart brengen van deze gegevens. Mijn vraag aan u is of u deel wilt uitmaken aan dit onderzoek. Tijdens dit onderzoek zullen verschillende lichamelijke en psychische testen afgenomen en verwerkt worden. Met de resultaten krijgt u een goed beeld van u eigen psychische en lichamelijke kunnen. Hiervoor hoeft u alleen mee te doen aan de verschillende testen en hieraan zitten geen kosten aangebonden. Tijdens de procedure zal u begeleid worden door mij (als sportprofessional) en de Hanzehogeschool te Groningen. De resultaten van dit onderzoek zullen discreet en in geheimhouding worden verwerkt. Bij het eventuele gebruik van het verslag zal geen naam of toenaam worden gebruikt waardoor kan worden herleid dat de test gegevens van u als persoon zijn. Het uitgebreide verslag zal samen met u worden doorgenomen en krijgt u aan het einde van de periode mee. Veiligheid staat hoog in het vaandel voor de Hanzehogeschool en mij persoonlijk. Om in alle veiligheid de testen te kunnen afnemen heb ik persoonlijke informatie nodig met betrekking tot u blessures en medicijn gebruik. In de bijlage kunt u extra informatie vinden met betrekking tot het onderzoek en de daarbij horende formulieren. Voor eventuele vragen over het onderzoek, de opgestelde brief of de voorwaarden kunt u mij contacteren op de onderstaande contact gegevens. 46 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Met vriendelijke groet, Reinder Radersma Student Sportstudies Hanzehogeschool Mail: [email protected] Telefoonnummer: 0611716261 47 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Bijlage (informed consent) 48 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Test protocollen Vetpercentage De huidplooimeting is 1 van de nauwkeurigste methode om de vetmassa van je lichaam te berekenen. Door op een aantal plaatsen van het met een huidplooitang de dikte van de huidplooi te meten kan een inschatting worden gegeven van de totale vetmassa van het lichaam. Op basis van de dikte van de huidplooi kun je ook je vetpercentage berekenen. Deze berekening houdt rekening met de lengte, gewicht en leeftijd van de cliënt. Werkwijze Bij deze meting moet de cliënt een ontbloot boven lichaam hebben. Laat de cliënt in een ontspannen houding staan (voeten op schouder hoogte) Zorg dat de tang op de juiste manier beet hebt (niet onderste boven) Zorg ervoor dat de cliënt zijn spieren ontspannen houdt. Hierdoor verklein je de kans op een foute meting door spierweefsel te pakken. Pak een huidplooi beet met beide vingers en breng de huidplooimeter 1 cm onder je vingers op de huidplooi. Doe dit bij alle meetpunten 2x zodat je de uitkomsten met elkaar kan vergelijken en eventueel de meting opnieuw kan verrichten. Tel alle resultaten bij elkaar op Meetpunten Op vier plaatsen op het bovenlichaam wordt de huidplooi gemeten in millimeters. Dit wordt gedaan met een huidplooitang. Biceps – de voorkant midden bovenarm Triceps – de achterkant midden bovenarm Subscapulaire plooi – onder het schouderblad Supra-iliacale plooi – vlak boven het bovenbeen Benodigdheden Huidplooimeter Normeringen en gebruiksaanwijzingen. 49 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Normering Mannen Huidplooi Leeftijd Dikte 17-19 20-29 30-39 40-49 50+ 10mm 0.41 0.04 5.05 3.30 2.63 12mm 2.46 2.1 6.86 5.61 5.20 14mm 4.21 3.85 8.40 7.58 7.39 16mm 5.74 5.38 9.74 9.31 9.31 18mm 7.10 6.74 10.93 10.84 11.02 20mm 8.32 7.96 12.00 12.22 12.55 22mm 9.43 9.07 12.98 13.47 13.95 24mm 10.45 10.09 13.87 14.62 15.23 26mm 11.39 11.03 14.69 15.68 16.42 28mm 12.26 11.91 15.46 16.67 17.53 30mm 13.07 12.73 16.17 17.60 18.56 32mm 13.84 13.49 16.84 18.47 19.53 34mm 14.56 14.22 17.47 19.28 20.44 36mm 15.25 14.90 18.07 20.06 21.31 38mm 15.89 15.55 18.63 20.79 22.13 40mm 16.51 16.17 19.17 21.49 22.92 42mm 17.10 16.76 19.69 22.16 23.66 44mm 17.66 17.32 20.18 22.80 24.38 46mm 18.20 17.86 20.65 23.41 25.06 48mm 18.71 18.37 21.10 24.00 25.72 50mm 19.21 18.87 21.53 24.56 26.35 50 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland 52mm 19.69 19.35 21.95 25.10 26.96 54mm 20.15 19.81 22.35 25.63 27.55 56mm 20.59 20.26 20.73 26.13 28.11 58mm 21.02 20.69 23.11 26.62 28.66 60mm 21.44 21.11 23.47 27.09 29.20 62mm 21.84 21.51 23.82 27.55 29.71 64mm 22.23 21.90 24.16 28.00 30.21 66mm 22.61 22.28 24.49 28.43 30.70 68mm 22.98 22.65 24.81 28.85 31.17 70mm 23.34 23.01 25.13 29.26 31.63 72mm 23.69 23.36 25.43 29.66 32.07 74mm 24.03 23.70 25.73 30.04 32.51 76mm 24.36 24.03 26.01 30.42 32.93 78mm 24.68 24.36 26.30 30.79 33.35 80mm 25.00 24.67 26.57 31.15 33.75 Vrouwen Huidplooi Leeftijd Dikte 17-19 20-29 30-39 40-49 50+ 10mm 5.34 4.88 8.72 11.71 12.88 12mm 7.60 7.27 10.85 13.81 15.10 14mm 9.53 9.30 12.68 15.59 16.99 16mm 11.21 11.08 14.27 17.15 18.65 18mm 12.71 12.66 15.68 18.54 20.11 20mm 14.05 14.08 16.95 19.78 21.44 22mm 15.28 15.36 18.10 20.92 22.64 24mm 16.40 16.57 19.16 21.95 23.74 26mm 17.44 17.67 20.14 22.91 24.76 28mm 18.40 18.69 21.05 23.80 25.71 51 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland 30mm 19.30 19.64 21.90 24.64 26.59 32mm 20.15 20.54 22.70 25.42 27.42 34mm 20.95 21.39 23.45 26.16 28.21 36mm 21.71 22.19 24.16 26.85 28.95 38mm 22.42 22.95 24.84 27.51 29.65 40mm 23.10 23.67 25.48 28.14 30.32 42mm 23.76 24.36 26.09 28.74 30.96 44mm 24.38 25.02 26.68 29.32 31.57 46mm 24.97 25.65 27.24 29.87 32.15 48mm 25.54 26.26 27.78 30.39 32.71 50mm 26.09 26.84 28.30 30.90 33.25 52mm 26.62 27.40 28.79 31.39 33.77 54mm 27.13 27.94 29.27 31.86 34.27 56mm 27.63 28. 7 29.74 32.31 34.75 58mm 28.10 28.97 30.19 32.75 35.22 60mm 28.57 29.46 30.62 33.17 35.67 62mm 29.01 29.94 31.04 33.58 36.11 64mm 29.45 30.40 31.45 33.98 36.53 66mm 29.87 30.84 31.84 34.37 36.95 68mm 30.28 31.28 32.23 34.75 37.35 70mm 30.67 31.70 32.60 35.11 37.74 72mm 31.06 32.11 32.97 35.47 38.12 74mm 31.44 32.51 33.32 35.82 38.49 76mm 31.81 32.91 33.67 36.15 38.85 78mm 32.17 33.29 34.00 36.48 39.20 80mm 32.52 33.66 34.33 36.81 39.54 (verantwoord afvallen, 2013) 52 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Bloeddrukmeting Werkwijze Wat belangrijk is voordat de meting wordt gedaan is dat de cliënt 5 minuten van te voren geen bewegingsactiviteit mag hebben gedaan, dit zorgt ervoor dat de bloeddruk zal stijgen. Ook is het belangrijk dat de cliënt de benen niet over elkaar mag hebben waardoor ook de druk zou toenemen. Zorg ervoor dat je bij het afnemen van de bloeddruk naast de patiënt zit, zodat je er goed bij kan. Plaats de band van de bloeddruk meter om de linker boven arm van de persoon. Dit is omdat deze arm het dichts bij het hart ligt. De persoon legt zijn arm op de tafel of op zijn schoot met de handpalm naar boven. Zorg ervoor dat het snoer dat aan de band zit naar beneden wijst. Benodigdheden Tafel waar de cliënt zijn arm op kan leggen Een automatische bloeddrukmeter Normen De normale bloeddruk voor vrouwen en mannen verschilt niet. Maar naarmate je ouder wordt, wordt je bloeddruk wat hoger. Zo is de normale bloeddruk van de bovendruk voor 60plussers meestal boven de 160 mm Hg. Bovendruk Onderdruk bloeddruk Lage bloeddruk Lager dan 100 Lager dan 60 Normale bloeddruk Tussen 100 en 135 Tussen 60 en 85 Licht verhoogde bloeddruk Tussen 135 en 160 Tussen 85 en 100 Hoge bloeddruk Tussen 160 en 180 Tussen 100 en 110 Ernstige hoge bloeddruk Hoger dan 180 Hoger dan 110 53 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Glucosemeting Werkwijze Zorg voor een steriele omgeving, denk hierbij ook aan schone handen. Zorg dat u alle benodigdheden (zie benodigdhedenlijst) voor dat de test wordt afgenomen bij de hand hebt. Laat de cliënt zijn handen wassen en daarna goed drogen. Ontsmet de gekozen vinger doormiddel van een alcohol doekje. (verschillende vingers kunnen worden gebruikt voor deze test) Maak de prikpen klaar voor gebruik, zet hem op de juiste stand voor gebruik. (dit kan verschillen per huiddikte). Instaleer de glucose meter op de juiste wijze. Prik de cliënt met de prikpen in de gekozen vinger, zorg ervoor dat er een grote druppel bloed uitkomt. Dit kan gestimuleerd worden door warme temperatuur of door het bloed naar buiten te drukken. Plaats het druppelbloed op de teststrip. Plaats de test strip en noteer de uitkomsten van de meting. Benodigdheden Glucose meter Glucose meter strips. (elke glucose meter heeft zijn eigen strips). Alcohol doekjes Eventueel overgeef emmer. Container Pleisters Normering Bij een glucose meting wordt het glucose gehalte (suiker gehalte) gemeten wat aanwezig is in het bloed. Bij een verhoogde of verlaagde glucose gehalte in het bloed kan het risico van hart en vaat ziektes vergroot worden. Normaalwaarden: 4,0 – 8,0 mmol/ml 54 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Belangrijk - Als je net gegeten hebt is je bloedsuiker iets hoger dus houd hier rekening mee!! Houd rekening met dat dit een eenmalige meting is en dat dit niet alles zegt. Advies Is je bloedsuiker hoger dan 8,0 mmol/ml wordt geadviseerd om dit te controleren bij de huisarts. Is je bloedsuiker lager dan 4,0 mmol/ml kan dit betekenen dat je te lang niet gegeten hebt. 55 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland BMI Informatie De Body Mass Index (BMI) geeft de verhouding weer tussen uw gewicht en uw lengte. Met de BMI wordt vaak gekeken of iemand overgewicht heeft. Al zegt het BMI niet altijd of iemand overgewicht heeft, het is belangrijk om daarom andere testen hierbij toe te voegen voor een duidelijk beeld. Benodigdheden Meetlint om lengte te bepalen. Weegschaal Werkwijze Meet de lengte van de cliënt. (denk erom dat de cliënt tijdens deze meting geen schoenen draagt) Laat de cliënt op een weegschaal staan en noteer de uitkomsten. (hoe minder kleding hoe beter) Bereken doormiddel van de formule de BMI van de cliënt. Gewicht in kilo’s BMI = Lengte x lengte in centimeters Normering 56 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Score Lengte: Formule Gewicht: Gewicht/lengte² = BMI 97 / 1,93 ² = - 57 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland Peakflowmeting Info Een peak flow meting/longmeter dient ter bepaling van de longinhoud/ longcapaciteit. Je kunt het bijvoorbeeld gebruiken bij mensen die COPD of astma hebben om te bepalen of hun piekstroom gedaald is. Ook kun je het bij een gezond persoon doen om erachter te komen hoe groot zijn of haar longcapaciteit is. Voer de test altijd 2 x achter elkaar uit en deel deze score door 2 zodat je een gemiddelde FEV1 waarde hebt. Benodigdheden Peakflow meter Nieuwe (schone) mondstukken Stappenplan Meet de lengte van de cliënt. Zorg dat de cliënt ontspannen is voordat deze de test zal gaan doen. Installeer de peakflowmeter. Laat de cliënt diep inademen en zo krachtig mogelijk uitblazen in de peakflowmeter. De peakflowmeter geeft aan wanneer de meting is afgelopen. Lees de FEV1 waarden af en vergelijk met de normen. Normwaarden 58 REINDER RADERSMA |Klas: 2J | Leerling nummer: 316118 l Docent: Rick Nijland