BASISCURSUS COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE

HOE BLIJF JE MENTAAL FIT?
themadag NvN
TILBURG 10 OKTOBER 2015
GERBRAND VAN HOUT
WAT IS DAT, MENTAAL FIT?
• mentale fitheid is fitheid/conditie van de geest
• als je aan fitheid denkt, denk je al snel aan je lijf, aan je conditie, je
spierkracht en je figuur
• mensen die zich fitter willen voelen richten hun pijlen daar dan
ook op
• maar vaak vergeten ze de verzorging van hun geest, terwijl dat
net zo belangrijk is.
• als je niet alleen lekker in je vel, maar ook lekker in je hoofd zit,
functioneer je beter, sta je positiever in het leven, heb je minder
last van stress en kun je problemen beter de baas
WAARUIT BESTAAT MENTALE FITHEID?
• richting geven aan je leven
• optimistisch denken
• je veerkracht versterken
• grip op je leven
• bewust leven en genieten
• investeren in positieve relaties
• gezond leven
HOE STAAT HET MET UW MENTALE FITHEID?
• ik vind mijn leven zinvol
• ik heb mijn doelen in het leven helder voor ogen
• ik heb voldoende aandacht voor dingen die goed lopen
• ik sta regelmatig stil bij de dingen waar ik dankbaar voor ben
• als ik iets ergs meemaak kom ik er wel weer bovenop
• ik vraag gemakkelijk om hulp als ik er even niet uitkom
• ik zorg ervoor dat ik voldoende ontspan
• ik doe veel dingen op de automatische piloot
• ik besteed voldoende aandacht aan de mensen om wie ik geef
• ik ben bewust bezig met gezond eten
HOE TRAIN JE MENTALE FITHEID?
• hoe we lichamelijk fitter worden dat weten we inmiddels allemaal
wel, maar hoe wordt je mentaal fitter?
•
leef met een missie
•
stel doelen
•
denk positief
•
leef bewust
•
zorg voor vriendschap
•
pieker niet
•
pak problemen aan
•
leef gezond
•
MENTALE FITHEID TRAINEN
• makkelijker gezegd dan gedaan
• vergt oefening en discipline (net als bij lichamelijke fitheid)
• oefenen van een positieve blik
• investeren in de mensen om je heen
• nadenken over een persoonlijke missie
• cursus volgen via Internet
• zo nodig professionele hulp zoeken
POSITIEVE PSYCHOLOGIE
•
de wetenschap die zich toelegt op de bestudering van het optimaal
functioneren en welbevinden van mensen
•
richt zich op dié factoren die bijdragen aan welbevinden
•
zoals positieve relaties met anderen, zinvolle doelen, een goede
gezondheid en voldoende controle over omgevingsfactoren
•
focus op krachten in plaats van klachten
•
mét klachten een redelijke mate van welbevinden bereiken
•
moeilijkheden hanteren m.b.v. je sterke kanten en veerkracht
•
toepassingen uit de positieve psychologie vind je onder meer in ACT,
oplossingsgerichte therapie, en mindfulness
DE BALANS
• niet de bedoeling om problemen en klachten te ontkennen
• soms is het noodzakelijk om in te grijpen, persoonlijk of in de
omstandigheden
• het gaat om de balans
• enerzijds de klachten en de kwetsbaarheden
• anderzijds de kracht en de mogelijkheden
ACCEPTANCE AND COMMITMENT THERAPY
• het voortdurende streven om psychische problemen, zoals angst of
depressie, te vermijden kost veel energie
• gericht op aanvaarding van psychisch leed en op vergroting van
psychologische flexibiliteit
• visie dat aanvaarding de weg vrijmaakt om met aandacht en vanuit
eigen waarden te leven
• verzet tegen psychisch leed opgeven en leven vanuit het hier en nu
OEFENINGETJE ACT: DISTRACTIE (1)
• ik heb altijd wat!
• hoe voel je je?:
OEFENINGETJE ACT: DISTRACTIE (2)
• ik heb de gedachte: ik heb altijd wat
• hoe voel je je?:
OEFENINGETJE ACT: DISTRACTIE (3)
• ik merk op dat ik de gedachte heb:
ik heb altijd wat
• hoe voel je je?:
OPLOSSINGSGERICHTE THERAPIE
• problemen en oplossingen, beperkingen en coping
• wondervraag
• wat gaat er beter?
• hoe heb je dat klaar gespeeld?
• wat zegt dat over jou?
• hoe kun je dat vaker doen?
MINDFULNESS: LEVEN IN AANDACHT
•
bewust aandacht voor wat er is, zonder oordeel
•
de automatische piloot
•
Boeddhistische psychologie
•
meditatie: oefeningen in aandacht
•
body scan of meermeditatie [zittend]
MINDFULNESS EN DE HERSENEN
•
stress beïnvloedt de hersenen: angstcentrum (amygdala)groeit, waardoor
eerder vlucht- of vechtreactie (versterkte stressreactie)
•
andere hersendelen (hippocampus en prefrontale cortex), die zorgen voor
herstel na stress, krimpen; waardoor langzamer herstel
•
mindfulness meditatie versterkt de hersenen (neuroplasticiteit: afname
amygdala, toename grijze massa in hippocampus en prefrontale cortex)
•
waardoor minder sterke stressreactie, sneller herstellen van stress en beter
in staat om in complexe situaties hoofd koel te houden
•
mindfulness meditatie een manier om ‘reserves’ aan te maken, om de
hersenen te beschermen tegen de schadelijke effecten van stress