Titel van de presentatie - Trimbos

De Invloed van Populaire leeftijdgenoten op de
Bereidheid van Adolescenten om Alcohol te Drinken:
Een Experimentele Chat Room Studie
Hanneke Teunissen, Renske Spijkerman, Mitch Prinstein,
Rutger Engels & Ron Scholte
Behavioural Science Institute
Theoretische achtergrond
• Hoge mate van alcoholgebruik tijdens adolescentie en een vroege
startleeftijd kunnen tot verschillende problemen leiden
• Belangrijk om te weten wat de voorspellers zijn van alcoholgebruik
onder adolescenten
→ Leeftijdgenoten
• Leeftijdgenoten kunnen op verschillende manieren invloed
hebben op het alcoholgebruik van adolescenten:
– Directe invloeden, zoals aanmoedigingen om te drinken;
– Indirecte invloeden, zoals via sociale normen
→
→
→
Sociale normen: Welk drinkgedrag wordt gewaardeerd
en zal tot sociale acceptatie leiden?
Normen beïnvloeden de bereidheid van
adolescenten om alcohol te drinken
Bereidheid om alcohol te drinken is een
belangrijke voorspeller van drinkgedrag
• Waarom passen adolescenten zich aan aan de alcoholnormen van
leeftijdgenoten?
Mogelijke motivatie:
Verwachting van sociale beloningen (bijv. Prototype-Willingness
model)
→ Tijdens adolescentie is bereiken van hoge sociale status zeer
belangrijk.
→ Eerder aanpassen aan de normen van populaire leeftijdgenoten
dan van niet-populaire leeftijdgenoten?
• Beperkingen van vorig onderzoek:
– Correlationele designs
– Vragenlijsten: retrospectieve metingen
→
Experimenteel design: wat is de invloed van alcoholnormen van
leeftijdgenoten op de bereidheid van adolescenten om te
drinken?
Onderzoeksvragen:
1.
Passen jongens hun bereidheid om alcohol te drinken aan wanneer ze
geconfronteerd worden met pro-alcohol normen van leeftijdgenoten?
2.
Wordt dit beïnvloed door de sociale status van de leeftijdgenoten?
3.
Passen jongens hun bereidheid om te drinken ook aan aan antialcohol normen van leeftijdgenoten?
• Sociale status van leeftijdgenoten experimenteel gemanipuleerd
• Beantwoorden van hypothetische drink situaties in een gesimuleerde Internet
chat room (cf. Cohen & Prinstein, 2006)
Hypothesen:
1.
Jongens zullen hun bereidheid om te drinken aanpassen
aan de pro-alcohol normen van populaire leeftijdgenoten, maar
niet aan niet-populaire leeftijdgenoten;
2.
Dezelfde effecten worden verwacht voor de anti-alcohol normen.
Methode
1. Voormeting: klassikale vragenlijstafname:
Deelnemers:
– 532 adolescenten (46% jongens; Mleeftijd = 14.3 [SD = .72])
– 4 middelbare scholen; HAVO en VWO
Metingen:
– Populariteit
– Vriendschappen
– Bereidheid om te drinken: hypothetische situaties
– Drinkgedrag
2.
Chat room experiment:
Deelnemers:
74 jongens: Gemiddelde sociale status & ooit alcohol gedronken
Design:
2 (populaire / niet-populaire leeftijdgenoten) x 2 (pro- / anti- alcohol normen)
between subjects design.
4 condities:
- Populaire leeftijdgenoten & pro-alcohol normen
- Niet-populaire leeftijdgenoten & pro-alcohol normen
- Populaire leeftijdgenoten & anti-alcohol normen
- Niet-populaire leeftijdgenoten & anti-alcohol normen
Chat-room experiment: (cf. Cohen & Prinstein, 2006)
• Coverstory: “Hoe communiceren adolescenten met elkaar via het Internet?”
• 3 andere leerlingen: voorgeprogrammeerde electronische confederates
• Bereidheid om alcohol te drinken (hypothetische situaties)
• Persoonlijke informatie: beste vrienden en hobby’s
• “Inloggen”
Voorbeeld: Populaire confederates
Voorbeeld: Populaire confederates & Pro-alcohol normen
Confederates gaven twee soorten antwoorden per conditie:
• ‘Controle items’: Gelijk aan de gemiddelde score op dat item tijdens de
voormeting.
• ‘Aanpassings items’:
In pro-alcohol conditie: hoge scores (meer bereid om te drinken);
In anti-alcohol conditie: lage scores (minder bereid om te drinken)
→ Sociale druk op de ‘aanpassings items’, maar niet op de ‘controle items’
Hypothese:
We verwachten vooral invloed van de populaire confederates op de
‘aanpassings items’
Resultaten
Pro-alcohol conditie:
Covariantie analyse met herhaalde metingen (ANCOVA), gecontroleerd voor
scores op de voormeting:
• Deelnemers scoorden hoger (meer bereid om te drinken) op de ‘aanpassings
items’ dan op de ‘controle items, F(1,30) = 82.60, p < .001
• Significante interactie met de sociale status van de confederates, F(1,30) =
15.52, p < .001
Pro-alcohol conditie
Interactie effect tussen aanpassings / controle items en sociale status:
NS
p = .007
p < .001
p < .001
Resultaten
Anti-alcohol conditie:
• Deelnemers scoorden lager (minder bereid om alcohol te drinken) op de
aanpassings items dan op de controle items, F(1,36) = 16.66, p < .001
• Significante interactie met de sociale status van de confederates, F(1,36) =
10.88, p = .002
Anti-alcohol conditie
Interactie effect tussen aanpassings / controle items en sociale status:
NS
NS
p = .001
p = .02
Conclusie
• Jongens passen hun bereidheid om te drinken aan aan zowel de proalcohol als de anti-alcohol normen van leeftijdgenoten;
• Ze passen zich meer aan aan populaire dan niet-populaire
leeftijdgenoten.
→ Adolescenten passen zich mogelijk vooral aan aan leeftijdgenoten
vanwege verwachte sociale beloningen.
• Opmerkelijke bevinding: deelnemers in het algemeen meer bereid om
te drinken na het zien van de normen van niet-populaire
leeftijdgenoten dan van populaire leeftijdgenoten.
→ Overtreffen van de antwoorden van niet-populaire leeftijdgenoten?
Suggesties voor vervolgonderzoek:
• Lange termijn effect en effect op werkelijk drinkgedrag?
• Populariteit van de deelnemer?
• Vrouwelijke deelnemers?
Bedankt voor uw aandacht!
[email protected]