Drempels en drijfveren voor participatie

Drempels en drijfveren voor
participatie
Sofie Beunen (Steunpunt Cultuur)
An De Meester (Steunpunt Sport)
Niet-participanten cultuur
73% van de respondenten
bezocht de laatste 6 maanden
geen theater
74% ging niet naar een concert in
deze tijdsperiode
64% van de respondenten
bezocht de voorbije 6 maanden
geen museum
Niet-participanten cultuur (2)
Odds om niet (versus wel) te participeren--exp (B)
2,35
studierichting wetenschap en techniek (versus talen en…
2,02
1,93
1,93
1,80
1,78
1,69
1,62
1,46
1,42
1,39
1,31
arbeider (tov bediende)
zonder kunsthobby
niet-participerende ouders
geen cultuureducatie (versus act-rec cultuureducatie)
studierichting wetenschap en techniek (versus sociale…
Niet-sporters
lager opgeleiden
Kind tussen 0-5jr
jongeren (15-17)
katholiek praktiserend
mannen
0
0,5
1
1,5
2
2,5
Niet-sporters
•
•
•
•
•
•
•
Lager opgeleiden
Vooral arbeiders
Mensen met een laag inkomen
Vrouwen
Niet-werkenden
Ouderen
Gescheiden/weduwnaar/weduwe
Samenhang sportkenmerken en cultuurparticipatie
Odds om wel (versus niet) aan cultuur te participeren
exp (B)
reden sport: sociaal (theater)-ivm…
1,5
recreatief sporten (vs competitie)
1,46
sportwedstrijden bijwonen
1,43
reden sport: gezondheid (musea)-…
1,42
reden sport: ontspanning (musea)-…
1,31
op verplaatsing sporten
1,31
ongeorganiseerd sporten
1,28
1,15
1,2
1,25
1,3
1,35
1,4
1,45
1,5
1,55
Participatiedrempels
Cultuur
Meest gekozen drempels
• Musea
– 47% zegt “het interesseert me gewoon niet”
– 37% “het aanbod interesseert me niet”
– 32% “ik heb er geen tijd voor”
• Theater/podiumkunsten
– 38% zegt “het interesseert me gewoon niet”
– 35% “ik heb er geen tijd voor”
– 34% “ik blijf liever thuis”
• Concerten
– 34% zegt “het interesseert me gewoon niet”
– 31% “ik blijf liever thuis”
– 30% “ik heb er geen tijd voor”
Drempels naar activiteit
• Financieel:
– Hoger bij concerten
(23%)
– Lager bij musea (8%)
• Desinteresse
– Hoger bij musea (73%)
– Lager bij concerten
(63%)
• Informatie:
– Hoger bij musea (14%)
– Lager bij concerten (7%)
• Tijdsdruk
– Hoger bij theater (42%)
– Lager bij musea (36%)
• Geografisch:
– Hoger bij concerten (21%)
– Lager bij musea (16%)
• Sociaal:
– Hoger bij concerten (16%)
– Lager bij theater (11%)
Evolutie drempels
Evolutie drempels theater
80,00%
70,00%
60,00%
Geografisch
50,00%
Tijdsdruk
Financieel
40,00%
Sociaal
Info
30,00%
Interesse
20,00%
10,00%
0,00%
2004
2009
2014
Evolutie drempels (2)
Evolutie drempels voor
museumbezoek
80%
70%
60%
geografisch
50%
tijd
40%
financien
30%
sociaal
informatie
20%
interesse
10%
Evolutie drempels concerten
70,00%
60,00%
geografisch
50,00%
0%
2004
2009
2014
tijd
40,00%
financien
30,00%
sociaal
20,00%
informatie
interesse
10,00%
0,00%
2004
2009
2014
Evolutie drempels (3)
• Evolutie drempels door wijzigingen in samenleving:
samenstelling populatie?
– Controle voor diploma (meer hoger opgeleiden), leeftijd
(meer ouderen), generatie, geslacht…
-> evolutie in ervaren van drempels
->opleidingsverschillen in drempelkeuze
! Geen specifieke evolutie in drempels naargelang opleiding
Profiel van gedesinteresseerden
• Lager opgeleiden
• Arbeiders (meer dan
bedienden/ambtenaren)
• Geen kunstzinnige hobby
• Geen cultuureducatie op school gekregen
(theater)
• Mensen met niet-participerende ouders
• Mannen
• Jongeren (15-17 jaar)
Profiel van mensen met tijdsdruk
• Hoger opgeleiden
• Voltijds werkenden
• Hoger bedienden, kader, vrije beroepen en
zelfstandigen meer dan bedienden/ambtenaren
(leerkrachten minder)
• Mensen met jonge kinderen (tussen 0 en 11 jaar)
• Samenwonenden en getrouwden
• Niet-sporters (theater)
• Mensen die in meerdere studiedomeinen actief
waren/zijn (concerten)
• Met participerende ouders (concerten)
• Vrouwen (theater)
• Stedelingen (theater)
Profielen niet-participanten
• Practical discourse
– Niet deelnemen om
praktische redenen
– Kunnen goed
beschrijven wat ze al dan
niet interessant vinden
• Absent discourse
– Cultuur is geen deel van
hun leven
– Staan er niet negatief
tegenover, hebben er
geen ervaring mee
– Geen netwerk waarin
cultuur aanwezig is
– Moeilijk om te
beschrijven wat ze (niet)
leuk vinden
Participatiedrempels
Sport
Drempels om niet/minder fysiek actief te zijn
Drempels volgens geslacht
5
4
3
2
1,70
1,68
1,49
1,50
1
Reflectief Verzet
Vrouw (n=1503)
Oppositioneel Verzet
Man (n=1517)
Drempels volgens diploma
5
4
3
2
*
1,82
1,76 *
1,56
1,43
1,51
1,46
1
Reflectief verzet
Oppositioneel verzet
Geen of Diploma Lager onderwijs (n=364)
Diploma Secundair onderwijs (n=1439)
Diploma Hoger onderwijs (n=930)
Samenhang drempels sport & cultuur
 Vaak geen interesse in cultuur wanneer men niet sport
 Wanneer men drempel ervaart bij sport, heel waarschijnlijk
dat men deze ook ervaart bij cultuur, omgekeerd in mindere
mate
 Bv. financiële en geografische drempel
 Informatiedrempel: geen samenhang
 Sterkste samenhang bij desinteresse en tijd
 Ongeïnteresseerd in sport: 90% van hen ook niet geïnteresseerd in
cultuur
 Niet geïnteresseerd in cultuur: 50% van hen ook niet
geïnteresseerd in sport
 75% van ‘geen tijd om te sporten’= ook geen tijd voor cultuur
 66% van ‘geen tijd voor cultuur’= ook geen tijd voor sport
 Geen tijd=deels te interpreteren als desinteresse?
Zelf-determinatietheorie (Deci & Ryan)
‘ik zie het nut van
FA/sport niet in’
‘omdat anderen
van mij verwachten
dat ik aan FA doe’
‘omdat ik moet
tonen hoe goed ik
kan sporten’
‘omdat ik de
gezondheidsvoordelen ervan inzie’
‘omdat ik FA/sport
leuk vind’
Futloos,
ontmoediging,
faalangst
Straf,
beloning,
verwachting
Schaamte, schuld,
zelfwaarde
persoonlijke
relevantie, zinvol
Geboeidheid,
interesse, plezier
Gebrek aan
motivatie, intentie
Externe
druk
Interne
druk
Persoonlijk
belang
Interesse,
plezier
AMOTIVATIE
GECONTROLEERDE
MOTIVATIE
AUTONOME
MOTIVATIE
Motieven sport
Motieven volgens geslacht
1,77
3
2
*
4,78
2,20
*
3,41
4
3,23
5
*
4,72
4,89
6
4,79
7
1
Sociale factoren
Competitie
Vrouw (n=994)
Lichaam &
Gezondheid
Man (n=1075)
Plezier &
Ontspanning
4,88
4,77
4,30
*
2
1,87
3
1,96
1,97
3,12
3,36
4
3,44
5
4,77
*
6
4,47
7
4,94
Motieven volgens diploma
1
Sociale factoren
Competitie
Lichaam &
Gezondheid
Geen of Diploma Lager Onderwijs (n=149)
Diploma Secundair onderwijs (n=936)
Diploma Hoger Onderwijs (n=740)
Plezier en
Ontspanning
Conclusie sport
• Vlamingen sporten voornamelijk omwille van
– lichaams- en gezondheidsgerelateerde motieven
– plezier- en ontspanningsgerelateerde motieven
• Verschillen tussen subgroepen gering
• Motieven om niet te sporten minder
doorslaggevend
Conclusie cultuur
• Geen tijd, geen interesse
• Practical discourse <-> absent discourse
– Cultuur is geen element van de leefwereld, maar geen
afkeer
• Cultuur introduceren in leefwereld
• Evolutie drempels
Discutanten
• Alexander Vander Stichele (Faro)
Stafmedewerker participatie
& veldanalyse
• Delphine Hesters (Kunstenpunt)
Coördinator podiumkunsten
& medewerker onderzoek en beleid
• Tatjana Van Driessche (Demos)
Lokale Netwerken en Sport
Gespreksonderwerpen
•
•
•
•
•
Uitbreiden publiek
Desinteresse
Voorgestelde maatregelen
Financiële drempel
Focus op etnische minderheidsgroepen
Discussie
Vertrouwen in de mogelijkheid om participatie uit te
breiden en bepaalde doelgroepen te overtuigen:
Hoe groot is dit vertrouwen bij jullie?
Wie zou er nog overtuigd
kunnen worden?
Op welke manier?
Discussie
• Moeten
gedesinteresseerden
overtuigd worden om
aan sport en cultuur
deel te nemen?
Waarom wel/niet?
Hoe?
Discussie
• Wat denken jullie van volgende maatregelen:
– Cultuur/sport op school en op de werkvloer
– Combineren met sociaal gebeuren? (bv. feest)
– Combineren met sociale media
Discussie
• Vanuit het beleid is er altijd veel aandacht
geweest voor de financiële drempel.
Terecht of niet?
Discussie
Focus op etnische
minderheidsgroepen:
Ervaren ze dezelfde
drempels?
Of ook andere zoals
aanbod, taal, uitsluiting
in het algemeen…?
Hoe kan je daarmee
omgaan?
Discussie
• Is desinteresse in essentie desinteresse?
– Welke andere factoren spelen mee?
– Want, is het echt mogelijk
dat mensen in geen enkele
culturele of sportieve
activiteit geïnteresseerd
zijn (gegeven het
uitgebreide aanbod)?
– Hoe lossen we dit op?
Discussie
• Zijn er mogelijke kruisbestuivingen tussen
sport en cultuur?
– Wat werkt drempelverlagend in beide disciplines?
– Zijn er activiteiten die sport en cultuur (kunnen)
combineren?
• Is dat nuttig? Waarom wel of niet?
Bedankt!