DUTCH | english Hersengezondheid is belangrijk op elke leeftijd, of u nu oud of jong bent. Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat als u een hersengezond leven leidt, met name op middelbare leeftijd (in het algemeen tussen 40 en 65 jaar oud), het risico op het ontwikkelen van dementie later in uw leven afneemt. Om een hersengezond leven te leiden, moet u goed voor uw hersenen, uw lichaam en uw hart zorgen. Ze zijn allemaal belangrijk. Het is belangrijk om uw hersenen actief te houden Blijf uw hersenen uitdagen en wees sociaal actief. Wetenschappers hebben ontdekt dat het uitdagen van de hersenen met nieuwe activiteiten bijdraagt tot het aanmaken van nieuwe hersencellen en het versterken van de onderlinge verbindingen. Hierdoor krijgen de hersenen meer ‘reserve’ zodat ze beter blijven werken en er beter tegen kunnen als bepaalde hersencellen beschadigd raken of afsterven. Kies activiteiten die uitdagend zijn en die u leuk vindt om te doen. Daag uzelf vaak uit en blijf uw hele leven lang nieuwe dingen leren. Door deelname aan sociale activiteiten en omgang met anderen traint u de hersencellen en worden de onderlinge verbindingen versterkt. Sociale activiteiten die mentale activiteit en lichamelijke activiteit omvatten, dragen nog meer bij aan een goede hersengezondheid en het verminderen van het risicio op het ontwikkelen van dementie. Probeer die dus ook te doen. BrainyApp TM Ga op bezoek bij familie en vrienden om uw hersenen actief te houden – of nog beter, ga samen wandelen Organiseer spelletjes- en kaartavondjes met vrienden of word lid van een club bij u in de buurt Leer een muziekinstrument spelen of ga naar het theater of een concert Leer nieuwe dingen of doe mee aan activiteiten die u leuk vindt, zoals schilderen, handenarbeid of oriëntatielopen Ga een korte cursus doen in iets nieuws zoals yoga, houtbewerking of fotografie – u leert nieuwe vaardigheden en ontmoet nieuwe mensen Als u belangstelling heeft voor een leuke en interactieve manier om aan uw hersengezondheid te werken, ga dan naar uw app winkel en download BrainyApp op uw smartphone of tablet. Ga naar brainyapp.com.au voor meer informatie. DUTCH | english Het is belangrijk om fit en gezond te zijn Eet gezond en doe regelmatig aan lichaamsbeweging. Uw hersenen hebben een verscheidenheid aan voedingsstoffen, vloeistoffen en energie nodig om goed te werken. Vermijd een grote hoeveelheid voedsel met een hoog gehalte aan verzadigd vet (boter, gefrituurd eten, verwerkte vleeswaren, cakes, gebakjes en koekjes). Kies een variëteit aan voedsel, waaronder groente, fruit, volkorenbrood, noten en zuivelproducten met een laag vetgehalte. Eet vis, mager vlees en kook met mono-onverzadigde of poly-onverzadigde oliesoorten (canola-, olijf-, zonnebloem- en sojaboonolie). Als u alcohol drinkt, dient u slechts met mate te drinken, dat wil zeggen niet meer dan twee standaarddrankjes per dag. Regelmatige lichamelijke activiteit is goed voor uw hersengezondheid. Het bevordert bloedstroom en zuurstoftoevoer naar de hersenen. Leer dansen – het is een geweldige lichaamsbeweging die uw hersenen stimuleert Eet een verscheidenheid aan voedsel uit de verschillende voedselgroepen en gebruik minder verzadigde vetten Gebruik in uw dieet omega 3 vetzuren uit vis en andere bronnen, zoals walnoten Neem twee keer per dag fruit – maak een fruitsalade, neem fruit bij het ontbijt Eet dagelijks vijf porties groente Probeer dagelijks tenminste 30 minuten aan gematigde lichaamsbeweging te doen. Kies activiteiten die u leuk vindt, zoals wandelen, zwemmen, dansen, tai chi of word lid van een sportgroep. Zorg dat u minstens 30 minuten lichaamsbeweging in uw normale dagelijkse routine opneemt Het is belangrijk om goed voor uw hart te zorgen Vraag uw gezondheidszorger advies over gewichtsverlies Laat uw bloeddruk regelmatig controleren Wat goed is voor het hart is goed voor de hersenen. Onderzoek toont aan dat suikerziekte, hoog cholesterol of hoge bloeddruk die niet doeltreffend behandeld worden, de bloedvaten in de hersenen kunnen beschadigen en de hersenfunctie en denkvaardigheden kunnen beïnvloeden. Wat goed is voor het hart is ook goed voor de hersenen – vraag de dokter uw bloeddruk, cholesterol, bloedsuiker en gewicht regelmatig te controleren Het is belangrijk om uw gezondheid regelmatig te laten controleren en het advies van uw dokter of gezondheidszorger op te volgen. Houd uw bloeddruk, cholesterol, bloedsuiker en lichaamsgewicht op een niveau dat voor u gezond is, en volg het behandelingsadvies. Als u 45+ bent dient uw hart regelmatig gecontroleerd te worden evenals het risico op een beroerte Er is bewijs dat roken het risico op dementie verhoogt. Om uw hersenen gezond te houden, dient u roken te vermijden. Vermijd roken – praat met uw gezondheidszorger of bel de Quitline op 13 78 48 voor hulp met stoppen Ga voor meer informatie over een hersengezond leven leiden naar Alzheimer Australia’s yourbrainmatters.org.au Of bel de Nationale Dementie Hulplijn op 1800 100 500 Als u een tolk nodig heeft kunt u de de Telefonische Tolkdienst bellen op 131 450 Deze publicatie verstrekt alleen een algemene samenvatting over het betreffende onderwerp. Mensen dienen deskundig advies over hun specifieke geval in te winnen. Alzheimer’s Australia is niet aansprakelijk voor fouten of weglatingen in deze publicatie. Alzheimer’s Australia’s Your Brain Matters programma wordt ondersteund door een subsidie van de Australische overheid uit het Chronic Disease Prevention and Service Improvement Fund. © 2012 Alzheimer’s Australia Being brain healthy is important at any age, whether you’re young or old. Scientific research suggests that living a brain healthy life, particularly during mid-life (generally from 40 to 65 years of age), may reduce a person’s risk of developing dementia later in life. To live a brain healthy life, you need to look after your brain, your body, and your heart. They are all important. KEEPING YOUR BRAIN ACTIVE MATTERS Keep your brain challenged and be socially active. Scientists have found that challenging the brain with new activities helps to build new brain cells and strengthen connections between them. This helps to give the brain more ‘reserve’ so that it can cope better and keep working properly if any of the brain cells are damaged or die. Catch up with family and friends to keep your brain active − even better, catch up over a walk Organise cards or games nights with friends or join a local community club Learn to play a musical instrument or go to the theatre or a concert Choose activities that are challenging and you enjoy doing. Challenge yourself often and keep learning new things Learn new things or participate throughout your life. Participating in social activities and interacting with others exercises brain cells and strengthens the connections between them. Social activities that involve mental activity and physical activity provide even greater benefit for brain health and reducing the risk of developing dementia. So try to do some of these as well. BrainyApp TM in activities you enjoy such as painting, craft or orienteering Sign up for a short course in something new like yoga, woodwork or photography − you will learn new skills and meet new people If you would like a fun and interactive way of looking after your brain health, go to your app store and download BrainyApp on your smartphone or tablet. Visit brainyapp.com.au for more information. BEING FIT AND HEALTHY MATTERS Eat healthy and participate in regular physical activity. Your brain needs a range of nutrients, fluids and energy to work properly. Avoid a high intake of foods that are high in saturated fats (butter, deep fried food, processed deli meats, cakes, pastries and biscuits). Choose a variety of foods that include vegetables, fruit, wholegrains, nuts and reduced fat dairy products. Eat fish, lean meat and cook with monounsaturated or polyunsaturated oils (canola, olive, sunflower and soybean oils). Learn to dance − it’s great exercise for your body and brain Eat a variety of foods from different food groups and cut back on saturated fats Include omega 3 fatty acids from oily fish and other sources such as walnuts in your diet Enjoy two pieces of fruit a day − make a fruit salad, include at breakfast If you drink alcohol, you should only drink in moderation, which is no more than two standard drinks per day. Regular physical activity is beneficial for brain health. It helps with blood flow and oxygen supply to the brain. Try to do at least 30 minutes of moderate exercise each day. Choose activities that you enjoy doing such as walking, swimming, dancing, tai chi or join an exercise group. LOOKING AFTER YOUR HEART MATTERS Include five serves of vegetables in your diet each day Build at least 30 minutes of physical activity into your normal daily routine Speak to your health professional for advice on how to lose excess weight Have your blood pressure checked regularly What is good for the heart is good for the brain. Research indicates that having diabetes, high cholesterol or high blood pressure, and not treating them effectively, can damage the blood vessels in the brain and affect brain function and thinking skills. What’s good for the heart is also good for the brain − speak to your doctor about checking your blood pressure, cholesterol, blood sugar and weight regularly It is important to have regular health checks and follow the advice of your doctor or health professional. Manage your blood pressure, cholesterol, blood sugar and body weight at levels that are healthy for you, and follow their treatment advice. If you are 45+, you should get regular heart and stroke risk assessments Evidence shows that smoking increases the risk of dementia. To keep your brain healthy, smoking should be avoided. Avoid smoking − speak to your health professional or call Quitline on 13 78 48 for help on how to quit For more information on living a brain healthy lifestyle visit Alzheimer’s Australia’s yourbrainmatters.org.au Or call the National Dementia Helpline 1800 100 500 For language assistance call the Telephone Interpreter Service on 131 450 This publication provides a general summary only of the subject matter covered. People should seek professional advice about their specific case. Alzheimer’s Australia is not liable for any error or omission in this publication. Alzheimer’s Australia’s Your Brain Matters program is supported by funding from the Australian Government under the Chronic Disease Prevention and Service Improvement Fund © 2012 Alzheimer’s Australia