READY TO GIVE UP ON LIFE

READY TO GIVE UP ON LIFE
DOODSWENS VAN OUDEREN DIE HET LEVEN AFGEHANDELD BESCHOUWEN
ELS VAN WIJNGAARDEN
CARLO LEGET
ANNE GOSSENSEN
INLEIDING
• STUDIE OVER OUDEREN DIE EEN DOODSWENS HEBBEN, MAAR NIET TERMINAAL ZIEK ZIJN
• BESCHOUWEN HUN LEVEN ALS ‘VOLTOOID’
NEDERLAND, LIBERALE MAATSCHAPPIJ
• INGEBED IN EEN OPENER SOCIALE CONTEXT: NEDERLAND IS PIONIER OP HET VLAK VAN
EUTHANASIE
• DE TIJDSGEEST NEIGT NAAR NEO-LIBERALISME, AUTONOMIE, ZELFBESCHIKKING
• WENS NAAR “AUTO-EUTHANASIE”
• BREED MAATSCHAPPELIJK DRAAGVLAK: CA 45 % STEUNT DEZE WENS
• POLITIEK INITIATIEF: 117,000 HANDTEKENINGEN VOOR LEGALISATIE AUTO-EUTHANASIE VOOR
MENSEN > 70 JAAR
EUTHANASIE: VOORWAARDEN
• DE PATIËNT IS OP HET MOMENT VAN HET VERZOEK MEERDERJARIG (OF ONTVOOGD
MINDERJARIG).
• DE PATIËNT IS OP HET MOMENT VAN HET VERZOEK HANDELINGSBEKWAAM OF HEEFT IN HET
VERLEDEN EEN WILSVERKLARING EUTHANASIE OPGEMAAKT
• HET GESCHREVEN VERZOEK IS VRIJWILLIG EN OVERWOGEN.
• DE PATIËNT BEVINDT ZICH IN EEN MEDISCH UITZICHTLOZE SITUATIE.
• HET LICHAMELIJKE EN/OF PSYCHISCHE LIJDEN IS AANHOUDEND EN ONDRAAGLIJK, EN KAN
NIET WORDEN VERZACHT.
RESPONDENTEN
• OUDEREN > 70 JAAR
• ZIJN LEVENSMOE, MAAR NIET DEPRESSIEF !*
• ZIJN ALTIJD ZELFSTANDIGE, ACTIEVE MENSEN GEWEEST
* DEFINITIE DEPRESSIE: WERD HIER BEPAALD DOOR HET AFNEMEN VAN DE HOSPITAL ANXIETY DEPRESSION SCALES (HADS)
5 VEEL VOORKOMENDE ARGUMENTEN VOOR
DOODSWENS
• EENZAAMHEID
• NIET MEER NUTTIG VOOR DE SAMENLEVING
• ONVERMOGEN ZICHZELF TE UITEN
• GEESTELIJKE OF LICHAMELIJKE VERMOEIDHEID
• AFHANKELIJKHEID VAN ANDEREN
1. EENZAAMHEID
• MET OPZET ZICH AFZONDEREN VAN DE WERELD
WILLEN GEEN LAST ZIJN VOOR DE ANDEREN
• VOOR ANDEREN ONOPZETTELIJK, MAAR GESTAAG PROCES
• ONDANKS AANWEZIGHEID VAN NAASTEN (KINDEREN, ECHTGENOOT, VRIENDEN,
VERZORGENDEN, …)
2. ER NIET TOE DOEN
• HET LEVEN IS AFGEROND, HUN TAAK ZIT EROP
• KINDEREN ZIJN OPGEGROEID, HEBBEN HUN DEEL AAN DE SAMENLEVING BIJGEDRAGEN
• HEBBEN GEEN DOEL MEER
• ALS ZE ZICH TOCH NOG ENGAGEREN, NIET MEER GEWAARDEERD, ER WORDT NIET MEER
GELUISTERD, VOELEN ZICH AFGEKEURD
ONVERMOGEN ZICHZELF TE UITEN
• ACTIVITEITEN DIE MEN VROEGER DEED, WAREN DEEL VAN HUN PERSOON
• NU ZE DIE NIET MEER KUNNEN UITVOEREN, VOELEN ZE ZICH NIET ‘VOLLEDIG’ MEER
LEVENSMOEHEID
• ALGEMENE VERMOEIDHEID: FYSIEK EN PSYCHISCH:
• LICHAMELIJKE, NIET LEVENSBEDREIGENDE ONGEMAKKEN
• VERDRIET OF ONVERWERKT TRAUMA DIE TERUGKOMT
• FRUSTRATIE OMTRENT GEMISTE KANSEN EN ONTGOOCHELINGEN IN HET AFLOPENDE LEVEN
• SIMPELWEG VERVELING
• ONDANKS ‘MEE MET Z’N TIJD’ (TWITTER, FB, …), TOCH GEVOEL DAT ALLES EVEN ZINLOOS IS
ANGST OM AFHANKELIJK TE WORDEN
• KLOOF TUSSEN HOE ZE AFTAKELEN EN HOE ZE HET LEVEN ZOUDEN WILLEN HEBBEN
• FYSIEK AFHANKELIJK VAN ANDEREN
• SCHAAMTE
• ANGST DAT ANDEREN (FAMILIE, VRIENDEN) BESLISSINGEN GAAN NEMEN IN HUN PLAATS,
VOOR ‘HUN EIGEN BEST’
• VERKIEZEN LIEVER DE VLUCHT VOORUIT, DAN VERDER TE ‘ONTMENSELIJKEN’
ARTIKELS IVM DOODSWENS
MEER WETEN ?
BRONNEN
• VAN WIJNGAARDEN, E., LEGET, C., GOOSSENSEN, A. (2015). READY TO GIVE UP ON LIFE: THE LIVED EXPERIENCE OF ELDERLY PEOPLE
WHO FEEL LIFE IS COMPLETED AND NO LONGER WORTH LIVING. SOCIAL SCIENCE & MEDICINE, 138, 257-264
• VAN WIJNGAARDEN E (2015) AANDACHT ZET DOODSWENS OM IN LEVENSWENS. GERAADPLEEGD OP 22 DECEMBER 2015, OP
HTTP://WWW.EO.NL/RADIO5/PROGRAMMAS/EODOORDEWEEK/ARTIKEL-DETAIL/AANDACHT-ZET-DOODSWENS-OM-IN-LEVENSLUST
• EUTHANASIE, EEN STRENG GEREGLEMENTEERD RECHT (2012). GERAADPLEEGD OP 22 DECEMBER 2015 OP
HTTP://WWW.BELGIUM.BE/NL/GEZONDHEID/GEZONDHEIDSZORG/LEVENSEINDE/EUTHANASIE/
• WILSVERKLARING EUTHANASIE – TOELICHTING DOCUMENT (2015). GERAADPLEEGD OP 22 DECEMBER 2015 OP
HTTP://WWW.LEIF.BE/NL/VRAGEN-EN-ANTWOORDEN/OVERZICHT-ONDERWERPEN/112-WILSVERKLARING-EUTHANASIE.HTML
• TOOLS EN CHECKLISTS (2010). GERAADPLEEGD OP 22 DECEMBER 2015 OP
HTTP://WWW.PSYCHISCHENWERK.NL/PW/SUBARTICLE.PHP?ID=61&AID=983
• STUDIEDAG LEVENSMOEHEID (2015). GERAADPLEEGD OP 22 DECEMBER 2015 OP
HTTP://WWW.PALLIATIEF.BE/TEMPLATE.ASP?F=INDEX.HTM