het glasperlenspiel

het glasperlenspiel
jeroen j van beele
www.futurefurniture.nl
vrijdag 28 maart 2003
mensa business sig
inleiding
• ik ben het enige lid dat geen lid zou mogen
zijn van de business sig
• ik ben een echte wanna-be, denk er altijd
over ondernemer te worden maar ik doe het
nooit
waarom?
• ik heb een aversie tegen het vechten dat
inherent lijkt te zijn aan concurreren
• om suxesvol te zijn moet je je verdiepen tot
op een niveau dat mij niet aanspreekt
• soms vind ik het ondernemen als kunst
interessanter dan daadwerkelijk
ondernemen
wat dan?
• er zijn mensen, voornamelijk mannen, die
geloven dat competitie heilzaam werkt
• vrouwen zijn veel meer op samenwerken
gericht en delven in die strijd het onderspit
• dat is wat ik wil: samenwerken, ik geloof
dat competitie ook veel kapot maakt
– het zou goed zijn deze stelling te onderbouwen
• ik werk vanuit een verlangen naar harmonie
maximale ontwikkeling
• ik vind het leuk om slimmer te zijn dan
anderen
• maar ik vind het niet leuk om anderen te
slim af te zijn
• het leukste vind ik het delen van onze
slimheid met elkaar, immers dan pas heb je
kans op maximale ontwikkeling
voorbeelden
•
•
•
•
mieleparadox
lock-in: adapters van mobiele telefoons
fusiepartners: ordina
machiavelli: veranderingen worden
tegengehouden doordat gevestigde belangen
zich verbonden hebben aan bestaande structuren
• angst drijft mensen ertoe macht te gebruiken om
ondernemen als oorlogvoeren op te vatten
voorbeelden
• het belang van de klant wordt niet
meegewogen
– kijk maar naar privatisering
• de vrije markteconomie lijkt je te dwingen
tot het nastreven van slechts je eigen
belangen
– maar daarvoor is boter op het hoofd, cq
onwetendheid, van de klant nodig
voorbeelden
• annemarie van gaal
– independant media
– de telegraaf
• jankees lampe
– ordina effective
analyse
• voor mij zit de crux daarin dat bij het nemen van
beslissingen in principe alleen eigen en niet alle
relevante belangen worden meegewogen wat
leidt tot waardevernietiging
• daarom wil ik kijken naar waardecreatie en
belangenafweging
analysekader: het glasperlenspiel
buiten
speelveld
10
waarde
10
produxie
90
kosten
90
100
klant
perlenweb
• glasperlen
– doel, belang, keuze, axie
– waardeperl waarde
• geldstromen tussen glasperlen
– in euro's
• een perlenweb bevindt zich in een speelveld
– het complement van het speelveld is eigenlijk
de glasperl “buiten”
de balansregel
• de som van de geldstromen naar (positief)
en vanuit (negatief) een glasperl is altijd 0
• alternatieve formulering: de som van de
geldstromen naar en vanuit een glasperl is
de waarde die de glasperl toevoegt
 de waarde van de stroom naar de waardeperl
 de waarde van de glasperl
• een perlenweb is een waardeketen of beter
-netwerk
glasperlen
• op hogere niveaux
– strategische keuzes
• op lagere niveaux
– bijvoorbeeld business rules
modificaties
• modificaties zijn mogelijk van
– gewichten van stromen
• ihb het toevoegen en verwijderen daarvan
– toevoegen en verwijderen van glasperlen
• modificaties dienen de balansregel te
respecteren
• enkele patronen
– gesponsorde modificatie
– modificatie op eigen houtje
gesponsord
10+10
10+5
winst
produxie
5
10
automa
tiseren
5
90-15
kosten
90-15
100
klant
gesponsord
20
15
winst
produxie
5
10
automa
tiseren
5
75
kosten
80
100
klant
op eigen
houtje
klant
tevreden
10
8
2
10+2
winst
10
produxie
90+8
kosten
90+8
100
klant
op eigen
houtje
klant
tevreden
10
8
2
12
winst
10
produxie
98
kosten
98
100
klant
glasperlenspiel
• een perlenweb
• een verzameling regels waaraan
modificaties binnen het speelveld voldoen
– als we de werkelijkheid als een perlenweb
beschrijven zijn dus niet alle speelvelden ook
glasperlenspielen
wat is hier anders aan?
• als beschrijvingsmethode voegt het nix toe
– (financial) control
– business case
– budgetten, targets, kpi's, "knoppen"
• het wijzigen van de spelregels is wat het
interessant maakt
• allerlei suboptimalisaties kunnen
ondervangen worden met andere spelregels
andere vragen
• wie is verantwoordelijk voor welke
glasperlen?
• zijn alle glasperlen geexpliciteerd?
• zijn de geldstromen bekend?
• hoort de klant in het speelveld?
– maw, als iets niet in het belang van de klant is,
kan deze dan modificaties aanbrengen?
hesse's regels of?
• alle glasperlen en de waarden van de
geldstromen zijn openbaar
• iedereen kan een glasperl toevoegen en met
anderen geldstromen overeenkomen
• glasperlen kunnen compensatie eisen als zij
schade leiden van andere glasperlen
• glasperlen zijn verhandelbaar net als aandelen
– de prijs wordt bepaald door de waarde van de
glasperl
gevolgen
•
•
•
•
•
•
optimale belangenafweging
van locale naar globale optimalisatie
maximale waardecreatie
autonomer werken
communicatielijnen verkorten
grenzen vervagen
toepassingen
•
•
•
•
•
•
netwerkorganisaties (breineconomie)
innovatie (machiavelli)
business case ict-architectuur
toevoegen klantperl
toevoegen milieuperl
maatschappelijk verantwoord ondernemen
voorbeelden
• invoeren hesse's regels, meewegen van andere dan
eigen belangen
– machiavelli: veranderingen hebben evenveel belang
– angst en macht: samenwerking
• toevoegen klantperl, meewegen van klantbelang
– mieleparadox
– lock-in: adapters van mobiele telefoons
– privatisering
• fuseren glasperlenspielen van fusanten
– fusiepartners: ordina
andere systemen
• sustainable asset management
• transparante markten
– veilingen, beurzen
hoe ga ik verder
• oefenen bij wehkamp
– ihb ict-architectuur, -governance
• consulting
– synergie (fusies)
– optimalisatie
– ethisch, mvo
• onderneming opzetten
– waar valt veel te winnen, suboptimalisatie te
verbeteren?
vragen
• hesse's regels
• hoe kun je deze boel flessen?
– macht, politiek
• wat is de verhouding met hierarchie
• hoe reageert het gasperlenspiel op
disruptive innovations?
• wat zijn het product en het businessmodel?
– no cure no pay, deel van de winst
usp's?
•
•
•
•
•
plaats voor innovatie
optimale beslissingen
eenvoudiger wijzigen
eenvoudiger fuseren
realisatie synergie
!spelen!
welke glasperlen zijn er?
welke speelvelden zijn er en welke spelregels
gelden daar?
kunnen we speelvelden verleggen en
spelregels wijzigen?
welke andere beslissingen worden dan
genomen?
hoe kunnen we deze andere beslissingen
aantrekkelijk maken voor de spelers?