Gepersonaliseerde aanpak bij longkanker Dr. André VERSTRAETEN Dr. Elke GOVAERTS Dienst longziekten Pneumo-oncologie Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt - Longkanker is de belangrijkste oorzaak van kanker- gerelateerde mortaliteit in beide geslachten -Longkanker veroorzaakt +/- 20% van alle overlijdens ten gevolge van kanker - Longkanker is duidelijk gelinkt aan roken - Sigaretten zijn verantwoordelijk voor +/- 90% van longkankers bij mannen en 80% bij vrouwen - Longkanker komt dikwijls voor bij mensen met cardiovasculaire en respiratoire co-morbiditeiten Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt - Nieuwe therapeutische modaliteiten -Longsparende resecties -Stereotactische radiotherapie -Verfijnen van chemotherapie - Moleculaire analyse -Targeted therapies Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Casus 1 : M – 68 jaar - Koorts – achteruitgang algehele toestand – vermagering - Geen respons op antibiotica - Nooit gerookt - CEA 0.4 microg/L - CRP 246 mg/L - Creatinine 1.47 mg/dl Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Casus 1 : M – 68 jaar Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Casus 1 : M – 68 jaar - cT4N2M1a (contralaterale longmetastasen) – STADIUM IV - TTP : -Spoelcellige populatie -Inflammatie focaal granulomateus -Geen argumenten voor carcinoom -DD : infectieus – sarcoidose - Wegener - c-ANCA 88 IU/ml - Creatinine 3.13 mg/dl DIAGNOSE : Morbus Wegener Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Tissue is the issue - Endoscopische technieken -Endobronchiale aspiratie – BAL – biopsie -EBUS - EUS - Naaldbiopsie onder geleide van radiologie - Chirurgische biopsie -Mediastinoscopie -VATS Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Casus 2 : V – 59 jaar - Diabetes mellitus – diabetische retinopathie - Nooit gerookt - RX thorax 01/2014 : verdacht nodulair letsel links Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Casus 2 : V – 59 jaar - cT1b (2.9 cm) N1 M1a (maligne pleuravocht ?) = STADIUM IV - TTP -Adenocarcinoma -EGFR IHC : membranaire overexpressie in 90% van de cellen -ALK : kleuring negatief -EGFR mutatie : exon 19 deletie - R/ Iressa 250 mg dagelijks (EGFR-TKI) Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Targeted therapies - Opsporen van moleculaire veranderingen in driver oncogenen - Ontwikkelen van monoclonale antistoffen en receptor antagonisten - EGFR mutatie -(moAB : cetuximab) -TKI : gefitinib – erlotinib - afatinib - ALK rearrangement -TKI : crizotinib Gefitinib : tarceva Erlotinib : iressa Afatinib : giotrif Crizotinib : xalkori Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Targeted therapies - Perorale therapie (moleculaire therapie) - Significant betere respons bij mutatie + (ivm wild-type) - Verbetering van levenskwaliteit en performance score - Significante toename ziektevrij interval - Resistentie door ontstaan van nieuwe mutaties (oa T790M) - Werking beïnvloed door concomitante medicatie ! - Nevenwerkingen : - huid : acneïforme rash - diarree Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Casus 3 : V – 75 jaar - Roken tot 2011 - Chronisch obstructief longlijden GOLD II – B - Emfyseem - Longfunctie : 20/04/2012 - FVC : 1.91 L (84%) - FEV1 : 0.97 L (51%) - FEV1/FVC : 60% - TLC : 4.94 L (103%) - DLCO : 29% Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Casus 3 : V – 75 jaar - cT1a (1.8 cm) N0M0 = STADIUM IA - Functioneel inoperabel - Geen histologie - Stereotactische radiotherapie – 06/2012 Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt SBRT : stereotactic body radiation therapy - Hoog gedoseerde, gerichte radiotherapie - Dosis escalatie ter hoogte van het doelwit met vrijwaren van gezonde weefsels - Lage toxiciteit bij bejaarden en COPD - Locale controle > 90% - Recidief meestal buiten bestralingsveld -In vergelijking tot heelkunde - minder invasief - lagere morbiditeit Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Casus 3 : V – 75 jaar Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Casus 3 : V – 75 jaar 02/2014 : transthoracale punctie - Dens sclereus weefsel - Morfologisch en immunohistochemisch geen duidelijke neoplastische populatie Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt SBRT : stereotactic body radiation therapy - Long toxiciteit -Radiatie pneumonitis : latentie 1-3 m na einde RT -Radiatie fibrose : latentie 6-24 m na einde RT - Cutane toxiciteit - Bot toxiciteit -Meestal bij perifere tumoren -Afhankelijk van lokale dosis -Ribfractuur Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Take home messages - Rookstop - Tissue is the issue - Multidisciplinaire benadering - Gepersonaliseerde behandeling - Stereotactic body radiation therapy (SBRT) - Targeted therapy Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Met dank voor uw aandacht Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt Vragen voor de spreker ? Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt