Mantelzorgers van mensen met psychische problemen of

Mantelzorgers van mensen
met psychische problemen en
een verstandelijke beperking;
landelijk beeld
Alice de Boer (SCP)
Breda, 16 september 2009
Drie vragen
1
Wat doen mantelzorgers, voor wie en
waarom?
2
In hoeverre ontvangen zij ondersteuning?
3
Welke gevolgen heeft het verlenen van
mantelzorg?
Aandacht voor overeenkomsten en verschillen
Breda, 17 september 2009
Wat is mantelzorg?
Bijzondere hulpbehoefte
Sociale relatie
Breda, 17 september 2009
Beperkingen hulpbehoevende
(geen diagnose)
•
lichamelijke beperking
37%
•
ouderdom
27%
•
dementie/geestelijke achteruitgang
16%
•
psychische problemen
15%
•
verstandelijke beperking
7%
Breda, 17 september 2009
1 Wat, voor wie en waarom
-
Duur, intensiteit, complexiteit
-
Sociale relatie tussen gever en ontvanger
Kenmerken van de hulpbehoevende
-
Motieven
Breda, 17 september 2009
Hoe intensief en lang?
%
*
27,8
30
25
23,1
21,3
20
*
15
11,9
10
5,5
5
5
0
uren per week
psychisch
jaren
verstandelijk
anders
Complexe hulp?
% vijf of meer typen
Psychische problemen
22%
Verstandelijke beperking
36%
Anders
25%
Aan wie? (sociale relatie)
•
•
•
•
Mantelzorgers van mensen met psychische
problemen
(schoon) ouder 31%
kennis of vriend 21%
kind 16%
partner 15%
•
•
•
Mantelzorgers van mensen met een verstandelijke
beperking
kind 42%
broer/zus 18%
andere familieleden 27%
Breda, 17 september 2009
Hoe oud is de hulpbehoevende?
gem. leeftijd
Psychische problemen
51 jaar
Verstandelijke beperking
39 jaar
Anders
65 jaar
Heeft de hulpbehoevende last van
ernstige lichamelijke beperkingen?
% 80
75
70
60
60
50
40
37
30
20
10
0
ernstige lich. bep.
psychisch
verstandelijk
anders
Woont de hulpbehoevende in een
instelling of wooncomplex?
Psychische problemen
14%
Verstandelijke beperking
31%
Anders
18%
Belangrijkste motief
35
30
25
20
*
15
10
*
5
**
*
psychisch
verstandelijk
anders
op
na
m
e
n
ge
e
m
an
d
an
de
rs
ij
ni
e
do
or
m
pl
ich
t
va
nz
el
fs
pr
e
ke
nd
fd
e
0
lie
%
2 Ondersteuning
•
Andere hulpverleners
•
Mantelzorgondersteuning
Breda, 17 september 2009
Welke andere hulpverleners
zijn er?
%
60
50
40
30
20
10
0
andere mz
pers beg
psychisch
thuisz
instelling
verstandelijk
anders
vrijwil
Mantelzorgondersteuning
ep
gr
o
kt
e
zie
in
fo
op
pa
s
lo
ge
er
40
35
30
25
20
15
10
5
0
da
go
pv
an
g
%
psychisch
verstandelijk
anders
Niet makkelijk om hulp vragen uit
netwerk
%
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
durf niet
ken weinig
mensen
psychisch
te druk
verstandelijk
anders
geen zin
3 Gevolgen
•
•
Belasting
Positieve evaluatie
•
Hypothetisch: wat als mantelzorger uitvalt?
Breda, 17 september 2009
Ervaren belasting
% zwaar of overbelast
Psychische problemen
32%
Verstandelijke beperking
22%
Anders
17%
Positieve evaluatie
% (redelijk) positief
Psychische problemen
38%
Verstandelijke beperking
55%
Anders
50%
Wat als mantelzorger uitvalt?
%
80
70
60
50
40
30
20
10
0
familie
thuiszorg
psychisch
tehuis
particulier
verstandelijk
ziekenhuis
anders
Breda, 17 september 2009
Conclusies
Overeenkomsten
•
•
•
intensief en langdurig
niet gemakkelijk om hulp vragen
persoonlijk begeleider van belang
Mantelzorgers van mensen met
psychische problemen
•
•
hulp aan (schoon)ouders of vrienden
gem. 20 uur pw, 5 jaar lang
•
•
krijgt minder vaak hulp uit sociaal netwerk
weinig mantelzorgondersteuning
•
•
zwaar belast
opname als evt. noodhulp
Breda, 17 september 2009
Mantelzorgers van mensen met
verstandelijke beperkingen
•
•
•
hulp aan kind of andere familie
28 uur pw, >11 jaar, complexe zorg
‘jonge’ hulpbehoevende
•
•
•
hulp van andere mantelzorgers
respijtvoorzieningen
bij uitval beroep op familie
•
positief over de eigen hulp
Breda, 17 september 2009
Aanbevelingen
•
verlichting van de zorgsituatie
door overname van taken
•
aandacht voor netwerken
leren vragen om hulp
noodhulp