Schone Kleren Campagne Jij ook! We dragen allemaal kleren. En we kopen geregeld kleren. Je moet eens het aantal kledingzaken tellen in een winkelstraat. En eens kijken hoeveel volk er rondloopt! Waar letten we op als we kleren kopen? Kwaliteit, prijs, of het goed zit, kleur, wasvoorschriften ... maar zelden WAAR het gemaakt is. En nog veel minder IN WELKE OMSTANDIGHEDEN kleding gemaakt werd. De Schone Kleren Campagne wil deze vraag luidop stellen: waar en vooral in welke omstandigheden worden onze kleren gemaakt? Wereldproduct Van elk kledingstuk opsporen waar het vandaan komt, is heel moeilijk. Het is dus ook niet eenvoudig om het op een etiket te vermelden. Algemeen kan je stellen dat een kledingstuk vaak al een wereldreis achter de rug heeft, voor het in de winkel hangt. Een jas kan, bij manier van spreken, ontworpen zijn in Frankrijk; verder in Turkije gemaakt uit Chinees katoen dat op zijn beurt gesponnen en geweven werd in Hong Kong. Daar worden dan nog ritssluitingen en knopen uit Korea aan toegevoegd. Het eigenlijke naaiwerk is het meest arbeidsintensieve deel van het hele productieproces. Vandaar dat dit vooral gebeurt op plaatsen waar arbeid goedkoop is. Vooral vrouwen werken in de kledingindustrie. Grote hoeveelheden kleding voor de Europese markt worden gemaakt in Azië en Noord-Afrika. In het begin waren landen als Hong Kong, Taiwan en Zuid-Korea interessante productielanden. Nu zijn dat ook Bangladesh, Indonesia, China en Vietnam. Sinds enige tijd verschuift de productie ook richting Oost-Europa. In Noordwest-Europa moet men bij goedkope arbeid steeds meer denken aan thuiswerk en clandestiene ateliers. Het is dus ook niet toevallig zijn dat bepaalde ketens trots vermelden dat hun product ontworpen werd in Italië en anderen de herkomst liever verzwijgen. Arbeidsomstandigheden De kledingindustrie staat bekend om haar slechte arbeidsomstandigheden. Werkweken van 70 uur, lage lonen en ontslag omwille van lidmaatschap van een vakbond komen vaak voor. In de prijsopbouw van een kledingstuk bedraagt de loonkost zelden 5%. Ter vergelijking, de winstmarge van de kledinghandelaar bedraagt vaak even veel als de inkoopprijs. Schone Kleren hoeven dus niet per se duurder te zijn! Een voorbeeld om te illustreren hoe vaak gewerkt wordt tegen een hongerloon. In een fabriek in Manila, de hoofdstad van de Filippijnen, maken ze een shirt voor C&A waar je hier in de winkel gemakkelijk enkele honderden franken voor neertelt. De fabriek moet in dit geval de stof kopen en krijgt iets meer dan 3 US dollar per shirt. De arbeidsters verdienen € 0,05 per shirt. Europese Campagne De Schone Kleren Campagne begon enkele jaren geleden in Nederland. Nu heeft ze zich uitgebreid naar andere Europese landen: België, Frankrijk, Duitsland, Engeland, Italië, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Zweden en Zwitserland. In Vlaanderen hebben eind 1995 een vijfentwintigtal organisaties een Schone Kleren platform gevormd. Het gaat om vakbewegingen, derdewereldorganisaties, socio-culturele organisaties, jeugdorganisaties en consumentenorganisaties. Wereldsolidariteit heeft de taak van secretariaat en coördinator op zich genomen. Consumenten, bedrijven, politici, partners in het Zuiden De campagne richt zich in eerste instantie tot de consumenten. Ieder van ons wordt als consument aangespoord om even stil te staan bij de herkomst van kleren én om deze bekommernis om te zetten in actie en druk uit te oefenen op kledingverkopende- en kledingproducerende bedrijven. Gedragscode Aan bedrijven wordt gevraagd om een gedragscode te ondertekenen. Ze garanderen hiermee dat ze alleen kleding verkopen die gemaakt is in correcte omstandigheden: leefbare lonen, het recht op organisatie, geen gedwongen overwerk, geen discriminatie, veilige en gezonde werkomstandigheden, geen dwangarbeid en geen kinderarbeid. Deze basisvoorwaarden stemmen overeen met internationaal erkende arbeidsnormen. En ze werken mee aan een onafhankelijke controle op de naleving van de genoemde voorwaarden.