PDB Bedrijfsadministratie Oefenexamen 2 Dit oefenexamen bestaat uit 26 vragen. De opbouw en het aantal vragen komt overeen met het online examen. Gebruik bij het journaliseren de vermelde grootboekrekeningen uit het standaardrekeningschema. Als voor het beantwoorden van de vraag andere grootboekrekening(en) nodig zijn dan de in het rekeningschema vermelde grootboekrekeningen, worden in elke casus bij de betreffende vraag de aanvullende grootboekrekening(en) vermeld. U hoeft alleen de nummers van de grootboekrekeningen en de daarbij behorende bedragen te vermelden. Het aantal te behalen punten is 52. Bij elke vraag staat aangegeven hoeveel punten er behaald kunnen worden. De beschikbare examentijd is 2 uur. De toegestane hulpmiddelen bij dit examen zijn: rekenmachine woordenboek Vraag 1 – 1 punt Wat is een dagboek? a een specificatie in chronologische volgorde van gelijksoortige mutaties b een specificatie in geld van een grootboekrekening c een specificatie uitsluitend in hoeveelheden van een grootboekrekening Juiste antwoord: a Feedback: Een specificatie in geld van een grootboekrekening is een subgrootboekrekening Een specificatie uitsluitend in hoeveelheden van een grootboekrekening is een bijboek. Vraag 2 – 1 punt De kredietruimte crediteuren wordt gebruikt om te kijken a hoe lang de levertijd is b hoe lang de schuld al openstaat c hoeveel men nog kan bestellen d wat het openstaande saldo is bij de leverancier Juiste antwoord: c Vraag 3 – 1 punt Wat betekent een creditsaldo op de grootboekrekening Inkopen? a de goederen zijn ontvangen en geboekt, maar de inkoopfactuur is nog niet ontvangen. b de inkoopfacturen zijn ontvangen en geboekt, maar de goederen zijn nog niet ontvangen. c de goederen en de inkoopfacturen zijn ontvangen en geboekt. Juiste antwoord: a Feedback: Het saldo van de grootboekrekening Inkopen zal bij een onderneming een creditsaldo vertonen, als eerst de goederen worden ontvangen en geboekt en dan pas de inkoopfactuur. Vraag 4 – 1 punt Wat wordt verstaan onder kredietbeperking? a het maximale bedrag waarvoor een onderneming van de bank debet op zijn bankrekening mag staan (“rood staan”). b het bedrag dat een onderneming maximaal kan lenen bij de bank. c het bedrag dat een onderneming mag aftrekken van het factuurtotaal als zij op tijd betaalt. Juiste antwoord: c Vraag 5 – 1 punt Hoe noemt men het uitbesteden van de debiteurenportefeuille? a creditering b debitering c factoring d leasing Juiste antwoord: c Vraag 6 – 2 punten Een onderneming betaalt jaarlijks achteraf de interest van de 6% hypothecaire lening op 1 november. Elk jaar wordt op die datum ook € 10.000 afgelost. De onderneming heeft op 1 november van jaar 6 achteraf € 6.000 interest betaald. De onderneming past in de boekhouding de permanence de l’inventaire toe met resultatenberekening per kwartaal. De onderneming heeft in haar grootboek een aanvullende grootboekrekening 156 Nog te betalen interestkosten Stel de grootboekrekening Nog te betalen interestkosten samen over jaar 7 en sluit de grootboekrekening af. Invulformulier: Datum Omschrijving 156 Nog te betalen interestkosten Bedrag Datum Omschrijving Bedrag 156 Nog te betalen interestkosten Bedrag Datum Omschrijving Bedrag Antwoord: Datum Omschrijving 1-11 31-12 Betaling Naar Balans € 5.400 1-1 € 800 31-3 30-6 30-9 31-12 Van balans Interestkosten Interestkosten Interestkosten Interestkosten € 900 € 1.350 € 1.350 € 1.350 € 1.250 € 6.200 € 6.200 Feedback: 1 november jaar 6 was het geleende bedrag voor de aflossing € 6.000 / 0,06 = € 100.000 Balans 1-1: 6% x € 90.000 x 2/12 = € 900 Verzekeringskosten in de kwartalen 1, 2 en 3: 6% x € 90.000 / 4 = € 1.350 Verzekeringskosten kwartaal 4: 6% x € 90.000 / 12 + 6% x € 80.000 x 2/12 = € 1.250 Betaling op 1-11 is 6% x € 90.000 = € 5.400 Balans 31-12: 6% x € 80.000 x 2/12 = € 800 Vraag 7 – 2 punten Na controle van de boekhouding aan het eind van jaar 1 moeten nog de volgende boekingen of correctieboekingen worden gemaakt: een ontvangst van ingekochte goederen in december van jaar 1 is per ongeluk voor een bedrag van € 15.000 geboekt in plaats van € 1.500; de verzekeringspremie van € 1.200 over jaar 2 is per Rabobank betaald op 31 december van jaar 1. Hiervan is nog niets geboekt. Stel met behulp van de voorgaande gegevens en de gedeeltelijke saldibalans, de gedeeltelijke kolommenbalans van jaar 1 samen. Invulformulier: nr 110 150 156 425 700 720 800 Saldibalans Mutaties Debet Credit Debet Credit 8.000 11.000 20.000 5.600 60.000 13.500 300.000 Herziene Saldibalans Debet Credit Winst- en verliesrekening Eindbalans Debet Credit Debet Credit Antwoord nr 110 150 156 425 700 720 800 Herziene Winst- en Saldibalans Mutaties Saldibalans verliesrekening Eindbalans Debet Credit Debet Credit Debet Credit Debet Credit Debet Credit 8.000 1.200 6.800 6.800 11.000 1.200 12.200 12.200 20.000 20.000 20.000 5.600 5.600 5.600 60.000 13.500 46.500 46.500 13.500 13.500 300.000 300.000 300.000 Feedback Verwerking eerste voorafgaande journaalpost 720 Inkopen € 13.500 700 aan Voorraad goederen € 13.500 Verwerking tweede voorafgaande journaalpost 150 Vooruitbetaalde bedragen € 1.200 110 aan Rabobank € 1.200 Vraag 8 – 3 punten Een handelsonderneming verkoopt haar producten met een brutowinstmarge van 60% van de inkoopprijs. Eind oktober is een partij goederen gelijk met de factuur naar een afnemer verzonden. De verkoopprijs van deze partij goederen na aftrek van 8% rabat is € 7.360 De omzetbelasting is 21%. Journaliseer de verkoopfactuur en de verzending van de partij goederen. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Credit Antwoord: 130 Debiteuren € 8.905,60 860 Rabatten en kortingen € 640 8% x € 8.000 176 aan Verschuldigde omzetbelasting € 1.545,60 21% x (€ 8.000 - € 640) 850 aan Opbrengst verkopen € 8.000 800 Inkoopprijs verkopen € 2.400 700 aan Voorraad goederen € 2.400 Verkoopprijs voor aftrek van rabat € 7.360 / 0,92 = € 8.000 Inkoopprijs 100% = € 2.400 Brutowinstmarge 60% Verkoopprijs 160% € 8.000 Vraag 9 – 2 punten Een handelsonderneming heeft een rekening ontvangen van een expediteur van € 3.025 inclusief 21% omzetbelasting voor het vervoer van goederen. 60% van het bedrag heeft betrekking op verkochte goederen en 40% op ingekochte goederen. Journaliseer de ontvangen rekening van de expediteur. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Credit Antwoord: 440 Verkoopkosten 60% x € 2.500 720 Prijsverschillen bij inkoop 170 Te verrekenen OB 140 aan Crediteuren € 1.500 € 1.000 € 525 € 3.025 Vraag 10 – 2 punten Van een leverancier is de volgende credit-inkoopfactuur ontvangen voor al eerder retour gezonden goederen 250 stuks € 5.200 Omzetbelasting 21% € 1.092 Totaal factuurbedrag € 6.292 De voorraad goederen wordt gewaardeerd tegen de vaste verrekenprijs. De vaste verrekenprijs van de goederen is € 22 per stuk. Het prijsverschil wordt geboekt bij de ontvangst van de creditfactuur. De onderneming gebruikt de rekening 146 Nog te ontvangen creditfacturen. Journaliseer de ontvangen credit-inkoopfactuur. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Credit Antwoord: 140 Crediteuren € 6.292 170 aan Te verrekenen OB 146 aan Nog te ontvangen creditfacturen 760 Prijsverschillen bij inkoop € 300 € 1.092 € 5.500 Vraag 11 – 3 punten Begin december is een nieuwe winkelkassa aangeschaft, waarbij de oude winkelkassa is ingeruild. Hiervoor is van leverancier Hesselmans de volgende factuur ontvangen: Winkelkassa type XGP € 4.700 Inruil oude winkelkassa € 900 € 3.800 Omzetbelasting 21 % € 798 € 4.598 De boekwaarde van de ingeruilde winkelkassa op het moment van inruil is € 1.100. De aanschafwaarde bedroeg € 4.500. Journaliseer de inruil van de oude winkelkassa en de ontvangen factuur van Hesselmans. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Credit Antwoord: 020 Inventaris 025 Afschrijving inventaris 170 Te verrekenen OB 950 Incidentele resultaten 020 aan Inventaris 140 aan Crediteuren € 4.700 € 3.400 € 798 € 200 € 4.500 € 4.598 Feedback: 020 Inventaris € 4.500 025 Afschrijving inventaris € 3.400 € 1.100 € 900 € 200 Boekwaarde Opbrengst Verlies Vraag 12 – 2 punten Van een afnemer zijn 50 artikelen retour ontvangen als gevolg van een foutieve levering. Een artikel heeft een inkoopprijs van € 16 en een verkoopprijs van € 30 exclusief 21% omzetbelasting. Aan de afnemer wordt een creditnota gestuurd. De terugontvangst van de 50 artikelen is geboekt. De onderneming maakt gebruik van de rekening 135 Te verzenden creditnota’s Journaliseer de verzending van de creditnota. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Antwoord: 850 Opbrengst verkopen 50 x € 30 176 Verschuldigde OB 130 aan Debiteuren 135 Te verzenden creditnota’s 50 x € 16 800 aan Inkoopwaarde verkopen Vraag 13 – 2 punten Credit € 1.500 € 315 € 1.815 € 800 € 800 Aan een leverancier is een aantal beschadigde producten teruggestuurd. Hiervoor is van de leverancier een creditnota van € 1.815 inclusief 21% omzetbelasting ontvangen. Deze creditnota is per ongeluk geboekt als een ontvangen inkoopfactuur. De terugzending van de producten is wel juist geboekt. Journaliseer de correctie van de foutieve boeking van de ontvangen creditnota. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Antwoord: 140 Crediteuren 720 aan Inkopen 170 aan Te verrekenen OB Credit € 3.630 € 3.000 € 630 Feedback: Is geboekt 720 Inkopen € 1.500 170 Te verrekenen OB € 315 140 aan Crediteuren € 1.815 Het juiste antwoord bestaat uit het terugboeken van de foute journaalpost en het boeken van de creditfactuur. Dus je boekt de foute journaalpost dubbel terug. Vraag 14 – 2 punten Van de aangiftebelasting over het tweede kwartaal van jaar 2 is het volgende gegeven: Verschuldigde omzetbelasting € 12.358 Te verrekenden omzetbelasting € 7.859 Journaliseer in verband met de aangifte omzetbelasting de overboeking van de omzetbelasting over het tweede kwartaal van jaar 2. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Antwoord: 176 Verschuldigde OB 170 aan Te verrekenen OB 179 aan Af te dragen OB Credit € 12.358 € 7.859 € 4.499 Vraag 15 – 2 punten Harold Kok heeft een eenmansbedrijf dat een vliegveld in Beuningen exploiteert en reclamevluchten voor bedrijven en rondvluchten uitvoert in de regio Nijmegen. De hangars zijn door Kok aangeschaft op 15 september jaar 12 voor € 1.100.000. Dit bedrag is inclusief € 150.000 voor de grond onder de hangars. De hangars worden met gelijke bedragen per maand in vijfentwintig jaar afgeschreven tot een restwaarde van € 200.000. Over delen van het jaar wordt naar evenredigheid van de gebruiksduur afgeschreven. Bereken de boekwaarde van de hangars op 1 januari jaar 14. Geef ook de berekening Invulvlak voor een getal € Antwoord: € 1.061.250 Feedback: Aanschafwaarde hangars € 1.100.000 - € 150.000 = € 950.000 Afschrijving per jaar (€ 950.000 - € 200.000) / 25 = € 30.000 Afschrijving per maand € 30.000 / 12 = € 2.500 15 sep jaar 12 – 1 januari jaar 14 is 3,5 + 12 = 15,5 maand Totaal afgeschreven 15,5 x € 2.500 = € 38.750 Boekwaarde 1 januari jaar 14 inclusief grond € 950.000 - € 38.750 + € 150.000 = € 1.061.250 Vraag 16 – 2 punten Lakol vervoert de goederen naar haar klanten met een eigen vrachtauto. Over deze vrachtauto zijn de volgende gegevens bekend: De aanschafprijs op 1 oktober jaar 12 is € 72.000. De geschatte restwaarde is € 9.000. Het verwachte aantal te rijden kilometers gedurende de hele gebruiksduur van de vrachtauto is 180.000 kilometer. Op de vrachtauto wordt afgeschreven met een vast bedrag per gereden kilometer. Van het werkelijk aantal gereden kilometers is het onderstaande overzicht gemaakt: Jaar 12 4e kwartaal 6.900 km Jaar 13 30.600 km Jaar 14 28.200 km Binnen kwartalen en jaren is het aantal gereden kilometers gelijk over de maanden verdeeld. Journaliseer de maandelijkse afschrijving op de bedrijfsauto over december jaar 14. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Antwoord: 480 Afschrijvingskosten 035 aan Afschrijving bedrijfsauto’s Credit € 822,50 € 822,50 Feedback: Afschrijvingskosten per km (72.000 – 9.000) / 180.000 = € 0,35 Afschrijvingskosten jaar 14 28.200 km x € 0,35 = € 9.870 Afschrijvingskosten december € 9.870 / 12 = 822,50 Vraag 17 – 2 punten Een onderneming heeft eind december van jaar 3 het volgende bankafschrift ontvangen van de ING bank: Beginsaldo verschuldigd € 21.309 Stortingen contant geld € 5.000 iDEAL-betalingen € 12.000 Af: Verzekeringspremie over het eerste kwartaal jaar 4 € 1.800 Interest hypothecaire lening o/g over het vierde kwartaal van jaar 3 € 3.000 Nettolonen € 13.589 Eindsaldo verschuldigd € 19.920 Bij: Journaliseer het van de ING bank ontvangen bankafschrift. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Credit Antwoord: 120 ING bank 200 aan Kruisposten 135 aan Vooruitontvangen iDEAL-betalingen 150 156 159 120 € 17.000* € 5.000 € 12.000 € 1.800 € 3.000 € 13.589 Vooruitbetaalde bedragen Nog te betalen bedragen Te betalen nettolonen aan ING bank € 18.389 Je mag ook ING bank in één keer boeken voor € 1.389 credit. Vraag 18 – 2 punten De eigenaar van een eenmanszaak heeft voor een inkoopprijs van € 2.000, exclusief omzetbelasting, goederen meegenomen uit voorraad De eenmanszaak gebruikt naast de genoemde grootboekrekeningen in de bijlage ook nog de volgende grootboekrekening: 051 Privé Journaliseer het privé gebruik van de goederen Invulformulier: Rekeningnummer Debet Antwoord: 051 Privé 176 aan Verschuldigde OB 700 aan Voorraad goederen Credit € 2.420 € 420 € 2.000 Vraag 19 – 2 punten Na inventarisatie bij een besloten vennootschap (bv) is de voorraad goederen op 31 december van jaar 3 € 800 hoger dan de waarde van de voorraad goederen volgens de boekhouding. Na onderzoek blijkt dat een levering van goederen in december van jaar 3 aan de directeur met een verkoopprijs van € 1.200 exclusief 21% omzetbelasting nog niet is geboekt. De inkoopprijs is 70% van de verkoopprijs exclusief omzetbelasting. De rest van het verschil is niet te verklaren en moet worden afgeboekt. De besloten vennootschap gebruikt naast de genoemde grootboekrekeningen in de bijlage ook nog de volgende grootboekrekening: 190 Rekening-courant directie Journaliseer het voorraadverschil van de voorraad goederen per 31 december van jaar 3. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Antwoord: 190 Rekening-courant directie 850 aan Opbrengst verkopen 176 aan Verschuldigde OB 800 Inkoopwaarde verkopen 70% x € 1.200 700 aan Voorraad goederen 700 Voorraad goederen 950 Incidentele resultaten Credit € 1.452 € 1.200 € 252 € 840 € 840 € 40 € 40 Vraag 20 – 2 punten Op de saldibalans van een onderneming staat per eind juni jaar 6 het volgende: Debet Credit 040 Computers € 60.000 045 Afschrijving computers € 22.368 Op computers wordt maandelijks 2% van de aanschafwaarde afgeschreven. Begin juni van jaar 6 is zijn de computers 1,5 jaar in gebruik. In juni van jaar 6 is 2% van de boekwaarde afgeschreven in plaats van 2% van de aanschafwaarde. Journaliseer de correctie van de afschrijving op de computers over juni van jaar 6. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Credit Antwoord: 480 Afschrijvingskosten 045 aan Afschrijving computers Feedback: € 432 € 432 begin juni moet er op 045 Afschrijving computers staan 1,5 jaar = 18 maanden x 2% x € 60.000 = € 21.600 is geboekt: 2% x (€ 60.000 - € 21.600) = € 768 Moest geboekt: 2% x € 60.000 = € 1.200 Vraag 21 – 3 punten Een vordering op een dubieuze debiteur is deels oninbaar. Het totaalbedrag van de oorspronkelijke vordering is € hiervan is € 4.235 inclusief 21% omzetbelasting. De dubieuze debiteur heeft € 2.057 inclusief 21% omzetbelasting betaald per Rabobank, de rest van de vordering moet worden afgeboekt. De onderneming heeft een verzoek ingediend bij de Belastingdienst om de omzetbelasting terug te ontvangen. Dit verzoek is gehonoreerd. Journaliseer de afboeking van de vordering en het verzoek om teruggave van de omzetbelasting. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Antwoord: 110 Rabobank 133 Voorziening debiteuren 179 Af te dragen OB 131 aan Dubieuze debiteuren Credit € 2.057 € 1.800 € 378 € 4.235 Vraag 22 – 2 punten Van de verzekeringsmaatschappij is in december jaar 14 bericht ontvangen, dat in verband met de aanrijding met de bedrijfsauto, begin jaar 15 een schadevergoeding van € 3.500 exclusief 21% omzetbelasting zal worden uitgekeerd. Journaliseer het bericht van de verzekeringsmaatschappij. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Antwoord: 151 Nog te ontvangen bedragen 950 aan Incidentele resultaten Feedback: Credit € 3.500 € 3.500 Nog geen OB en crediteuren boeken want in jaar 14 is er nog geen factuur ontvangen. Vraag 23 – 2 punten Van aannemersbedrijf De Bont is in december jaar 14 voor groot onderhoud aan het gebouw een factuur ontvangen van € 7.200 exclusief 21% omzetbelasting. De grootboekrekening Onderhoudsvoorziening heeft op het moment van ontvangst van de factuur van aannemersbedrijf De Bont een creditsaldo van € 6.400. Journaliseer de van het aannemersbedrijf ontvangen factuur. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Antwoord: 080 Voorziening onderhoud 420 Huisvestingskosten 170 Te verrekenen OB 140 aan Crediteuren Credit € 6.400 € 800 € 1.512 € 8.712 Vraag 24 – 2 punten Op 1 januari jaar 14 is het saldo van de 5% hypothecaire lening o/g € 660.000. Jaarlijks wordt op 1 juni en op 1 december € 15.000 op deze 5% hypothecaire lening o/g afgelost. De interest wordt op 1 juni en op 1 december voor een half jaar vooruitbetaald. Journaliseer de betaling per ING Bank van de aflossing en de interest van de 5% hypothecaire lening o/g op 1 december jaar 14. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Antwoord: 150 Vooruitbetaalde bedragen 070 Hypothecaire lening 120 aan ING bank Credit € 15.750 € 15.000 € 30.750 Feedback Op 1 december wordt de interest betaald over de periode dec jaar 14 tot juni jaar 15. De lening staat in die tijd op € 660.000 – 2 x € 15.000 = € 630.000 Interest is 5% x € 630.000 / 2 = € 15.750 Vraag 25 – 2 punten Op 1 december jaar 14 is de premie voor de verzekering van de inboedel voor de periode december jaar 14 tot en met mei jaar 15 voor een bedrag van € 487,50 vooruitbetaald. Hiervan is geboekt: 425 Verzekeringskosten 110 aan Rabobank € 488 € 488 Journaliseer de correctie van de betaling van de premie van de inboedelverzekering op 1 december jaar 14. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Antwoord: 150 Vooruitbetaalde bedragen 425 aan Verzekeringskosten Credit € 488 € 488 Vraag 26 – 3 punten De brutolonen in maart jaar 5 zijn in totaal € 18.720. Volgens de loonverdeelstaat is hiervan 90% bestemd voor directe lonen en 10% voor indirecte lonen. De sociale lasten voor rekening van de werkgever zijn 25% van de totale brutolonen. Journaliseer de brutolonen van maart jaar 5. Invulformulier: Rekeningnummer Debet Antwoord: 400 Directe loonkosten 90% x € 18.720 402 Indirecte loonkosten 240 aan Tussenrekening lonen 401 160 Credit € 16.848 € 1.872 Sociale lasten € 4.680 25% x € 18.720 aan Af te dragen loonheffingen € 18.720 € 4.680