Legaltech:mindermaatpak,meer confectie

Omslagverhaal De digitale advocaat
Legaltech: minder maatpak, meer confectie
Advocaten
geven het grif
toe: hun sector
is niet de meest
innovatieve. Met
een platform,
een award en
start-ups in
legaltech gloort er
nu verandering.
En met de komst
van Amerikaanse
juridische
platforms kan
dat proces in
een stroomversnelling komen.
Jeroen Piersma
‘W
We zijn van nature defensief en risicomijdend ingesteld en de sector is bovendien streng gereguleerd’, hoor je juristen
vaak zeggen. De liefhebbers van ‘legaltech’, de verzamelnaam voor innovatie
binnen de juridische sector, kijken dan
ook met lichte jaloezie naar de financiële
wereld, waar fintech al een stuk verder is
gevorderd.
Dat neemt niet weg dat er genoeg
start-ups zijn die hier wat aan proberen
te doen. De Legal Tech Awards, de prijs
voor beste start-up in de juridische sector, probeert een aantal van hen in de
schijnwerpers te plaatsen. De prijs werd
afgelopen dinsdag voor de tweede keer
uitgereikt. Winnaar is Signrequest, een
van de negen deelnemende start-ups.
Samen geven zij een representatief beeld
van wat er momenteel op het gebied van
legaltech speelt.
In grote lijnen gaat het om twee
ontwikkelingen. Enerzijds zijn dat de
webplatforms, waar juridisch dienstverleners en klanten elkaar kunnen vinden,
en die klanten de mogelijkheid bieden
om zelf juridische zaken te regelen, zoals
het opstellen en beheren van contracten.
De webplatforms richten zich op particulieren en het mkb.
Anderzijds gaat het om aanbieders
van software waarmee delen van het
juridische werkproces geautomatiseerd
kunnen worden. Zij richten zich op de
aanbieders van juridische diensten.
Er is een discussie gaande over de
vraag of de webplatforms wel onder de
vlag legaltech thuishoren. Ze beheren
websites, maar of je dat innovatieve
technologie kunt noemen, daarover lopen de meningen uiteen. Tegelijk geldt
dat de overgang tussen beide terreinen
soms vloeiend is. De software voor de
doe-het-zelfwebsites laat zich, eenmaal
doorontwikkeld, soms ook prima verkopen aan advocatenkantoren.
Het begrip legaltech leidt ook op een
ander vlak nogal eens tot verwarring.
Vaak valt in gesprekken hierover al snel
de naam IBM, supercomputer Watson
en zijn juridische toepassing in het
programma Ross. Wanneer Watson en
Ross voorbij komen, gaat het al snel over
kunstmatige intelligentie, die op termijn
het grootste deel van het advocatenwerk
kan vervangen. Ross zou nu nog op het
niveau van een rechtenstudent zitten,
maar kan over vijf jaar mogelijk een
advocaat-stagiaire vervangen.
Hoe dan ook, de realiteit is dat de overgrote meerderheid van de start-ups in
legaltech, en zeker die in Nederland, zich
bezighoudt met het toegankelijk maken van data en het automatiseren van
werkprocessen. Buitengewoon nuttig en
soms heel innovatief, maar met kunstmatige intelligentie en big data heeft
het weinig te maken. Bij de Legal Tech
Awards is er misschien één kandidaat,
het Amerikaanse Legal Robot, die in de
buurt komt van kunstmatige intelligentie. Het programma van Legal Robot kan
heel snel juridische documenten analy-
Het platform Dutch Legal Tech wil innovatie in de juridische dienstverlening bevorderen, zegt initiatiefnemer Jeroen Zweers, directeur innovatie
bij advocatenkantoor Kennedy Van der Laan. ‘Advocaten praten met advocaten, maar niet met wetenschappers en techbedrijven. Daar proberen wij
wat aan te doen.’ Dat gebeurt onder meer via een evenement en een prijs
voor juridische start-ups. Dit jaar streden negen bedrijven om de Legal
Tech Award, die we hieronder voorstellen. Winnaar werd SignRequest.
Lexoo
CoCounsel
LexIQ
Kopjra
Legal
Robot
TIQ
Daniel van
Binsberge
(oprichter).
Onlinematchingplatform
voor
bedrijven
en advocaten.
Kimball
Dean Parker (oprichter).
Interactief
visueel
leerinstrument voor
rechtenstudenten.
Michael
van der
Cammen,
(een van
de drie
oprichters).
Digitale
assistent-advocaat met
machine
learning.
Tommaso
Grotto
(ceo).
Zelf via
het internet je intellectuele
eigendom
beschermen.
Dan Rubins (ceo)
Inzet van
kunstmatige intelligentie bij
het maken
van juridische
analyses.
Nick
Schils
(oprichter).
Onlineurenregistratie die
je activiteiten
bijhoudt.
seren en leert bij van ieder document dat
geanalyseerd wordt.
Hoe groot de rol is van legaltech in de
Nederlandse juridische markt, is ook een
punt van discussie. Er zijn wel vijftien tot
twintig webplatforms, maar hoeveel advocaten zij van werk voorzien en hoeveel
omzet dit genereert, is onduidelijk. De
meeste kenners van de sector houden
het erop dat de webplatforms een minus-
Rick Schmitz
Geert-Jan Persoon
Wendy Bogers
LegalThings
SignRequest
Ligo
O
W
L
FOTOGRAFIE : PETER BOER VOOR HET FD
Platform en award voor start-ups
cuul deel van de markt in handen hebben. Maar er zijn ook partijen zoals Omnius — een van de platforms die al langer
bestaan — dat bij monde van oprichter
Ernst Bökenkamp claimt zo’n 1500 advocaten aan zich te hebben gebonden:
bijna 10% van het totale aantal advocaten
in Nederland.
De Nederlandse legaltech-gemeenschap ging een paar weken geleden recht
overeind zitten toen bekend werd dat het
Amerikaanse webplatform Rocket Lawyer grote plannen heeft voor Europa en
dat Nederland bovenaan op hun lijstje
staat. Rocket Lawyer, in 2008 opgericht,
is het niveau van start-up al lang geleden
ontgroeid. Het bedrijf claimt 14 miljoen
klanten te hebben en is een dynamische
grootmacht die gefinancierd wordt door
partijen als Google en Morgan Stanley.
Met name Google is een handige partner
als het gaat om het verwerven van een
prominente positie in de zoekmachine
van het bedrijf. De komst van zo’n partij
zou de Nederlandse markt grondig kunnen opschudden.
Een deel van de legaltechsites, die
vaak dun gefinancierd zijn, zal het
wellicht niet redden. Ook traditionele
advocatenkantoren die zich niet gespecialiseerd hebben, zouden de komst van
de Amerikanen kunnen gaan voelen.
Tegelijkertijd hopen sommigen dat de
komst van een grote partij ertoe zal leiden dat de nu nog latente vraag onder
particulieren en kleine bedrijven wordt
gemobiliseerd. Als juridische dienstverlening minder maatpak en meer confectie wordt, zou de markt wel eens voor
iedereen kunnen groeien.
Het echte grote geld in de juridische
sector gaat nog steeds om bij de grote
bedrijven en de Zuidas-kantoren. Ook
egalThings is
een softwareleverancier die is
voortgekomen uit een
webplatform. Oprichter
Rick Schmitz begon in
2012 een site waar ondernemers online een
bv konden oprichten
en heeft die inmiddels
uitgebouwd tot Firm24.
Dit webplatform brengt
enerzijds ondernemers
en anderzijds advocaten, notarissen en
accountants bij elkaar.
‘We kregen vragen van
de zakelijk dienstverleners of ze onze software
konden krijgen’, zegt
Schmitz. Die vraag zette hem en compagnon
Martijn Migchelsen ertoe
aan LegalThings op te
richten, leverancier van
software waarmee advocatenkantoren hun
werkprocessen kunnen
automatiseren. In een
‘pingpongproces’ tussen
klant en advocaat kan
bijvoorbeeld een contract — van opstellen tot
archiveren — volledig
digitaal afgehandeld
worden. LegalThings
rekent inmiddels een
aantal advocaten- en
notariskantoren tot zijn
clientèle.
pagina 6, 15-10-2016 © Het Financieele Dagblad
Winnaar
2016 van de
Legel Tech
Award
prichter GeertJan Persoon van
SignRequest, die
dit jaar de Legal Tech
Award won, richtte eerder een vergelijkingssite voor deelauto’s op.
Toen ontdekte hij dat
contractondertekening
vaak voor problemen
zorgt. Signrequest biedt
een programma dat het
bedrijven en cliënten
makkelijker maakt om
contracten te ondertekenen. ‘WeTransfer is het
platform voor het delen
van grote bestanden, wij
zijn het platform voor
bestanden die ondertekend moeten worden.’
Er zijn ook Amerikaanse aanbieders, maar
Nederlandse bedrijven
werken liever met een
Nederlandse partij. En
hier is SignRequest tot
nu toe de enige. Persoon
zegt zo’n 10.000 geregistreerde gebruikers te
hebben. Grote advocatenkantoren zijn tot nu
toe terughoudend, omdat de contracten in de
cloud worden opgeslagen. ‘Maar daar hebben
we een oplossing voor
gevonden, waarbij de
data niet op onze servers staan, maar op die
van het kantoor.’
endy Bogers
is na een loopbaan bij Baker
McKenzie en de oprichting van een eigen
kantoor sinds een jaar
actief met webplatform
Ligo. Bij de jonge ondernemers die ze met haar
eigen kantoor bediende,
ontdekte ze een behoefte aan houvast bij hun
juridische vragen. Ligo
biedt ondernemers de
mogelijkheid voor hun
vraag een deskundige
advocaat te vinden.
Maar de website biedt
ook instrumenten om op
een rij te krijgen wat er
allemaal geregeld moet
worden als een ondernemer personeel aanneemt, een samenwerking aangaat of tegen
onbetaalde rekeningen
aanloopt.
‘Ligo biedt geen
arbeidscontract, maar
antwoord op de vraag
wat er komt kijken bij
het aannemen van
personeel’, zegt Bogers.
Vooral daarin onderscheidt het platform
zich volgens haar van de
tien tot twintig andere
juridische webplatforms
die Nederland inmiddels
telt.
De komst van
grote partijen
als Rocket
Lawyer zou de
Nederlandse
markt grondig
kunnen
opschudden
hier kan legaltech een rol spelen. De
opdrachtgevers van de kantoren, de
juridische afdelingen van ondernemingen, staan onder druk om de advocatenrekening naar beneden te brengen.
De verleiding is aanwezig om het meer
routineuze werk niet langer bij de grote
kantoren onder te brengen. Zuidas-kantoren zeggen altijd te mikken op de
bovenkant van de markt, maar willen het
bulkwerk liever niet kwijt. En dus biedt
software waarmee standaardprocessen
worden geautomatiseerd uitkomst voor
de ondernemers.
Staat de sector voor een technologische revolutie die de bestaande orde
omver zal werpen? Kenners geloven van
niet. Daarvoor is de sector, en ook een
flink deel van de clientèle, te behoudend.
De regels van de Nederlandse Orde van
Advocaten zetten ook niet aan tot innovatie. Zo mag een advocatenkantoor nog
steeds alleen maar in handen zijn van
advocaten. Dat houdt grote dynamische
spelers zoals retailbedrijven buiten de
deur. De verandering komt, maar zal zich
voorlopig langs de lijnen van geleidelijkheid voltrekken.
Jeroen Piersma is redacteur
van Het Financieele Dagblad.
Vijf zaken om in de gaten te houden
Op welke terreinen rukt legaltech op? Vijf voorbeelden van
automatisering binnen de juridische sector.
1
De opkomst van
platforms
voor juridische diensten, waar
klanten zelf
hun juridische zaken
kunnen
regelen.
2
Softwarebedrijven
die het
juridisch
proces
automatiseren. Zij
richten zich
op aanbieders van
juridische
diensten.
3
Kunstmatige intelligentie,
zoals Ross
van IBM,
kan op termijn veel
van het
advocatenwerk vervangen.
4
Het Amerikaanse
Legalrobot
analyseert
razendsnel
juridische
documenten en
wordt snel
slimmer.
5
Rocket
Lawyer, in
2008 opgericht, zegt
14 miljoen
klanten te
hebben
en wordt
gefinancierd door
Google en
Morgan
Stanley.