Jaarrekening en jaarverslag 2016

Jaarrekening en jaarverslag 2016
Inhoudsopgave
Jaarverslag
1. Inleiding
3
2. Bestuurlijke verantwoording
4
3. Programmaverantwoording
8
4. Financiële verantwoording
37
Jaarrekening
5. Overzicht van baten en lasten
6. Balans met toelichting
42
48
2
1. Inleiding
Voor u ligt een beknopte versie van de jaarrekening en het jaarverslag van 2016. Met deze beknopte
versie willen we u in vogelvlucht de essentie van de jaarrekening 2016 laten zien. Wat zijn in grote lijnen
de cijfers en trends/ontwikkelingen? En waar heeft de gemeente Emmen in 2016 aan gewerkt?
U leest het in dit boekwerk. De complete jaarrekening en het jaarverslag kunt u vinden op de website:
gemeente.emmen.nl.
De jaarrekening
De jaarrekening geeft een beeld van de inkomsten en
uitgaven van de gemeente Emmen in het afgelopen jaar.
Daarnaast geeft de rekening een beeld van de
bezittingen en schulden van de gemeente. Na
vaststelling door de gemeenteraad wordt de
jaarrekening aangeboden aan de provincie.
Het jaarverslag
In het jaarverslag kunt u lezen wat de gemeente in 2016
allemaal gedaan heeft. De activiteiten van de gemeente
zijn over 10 programma’s (thema’s) verdeeld. Per
programma
worden
beknopt
de
relevante
ontwikkelingen geschetst. Voor een completer beeld
verwijzen wij u naar het complete jaarverslag op de
website.
In deze jaarrekening wordt gewerkt met zogenaamde
verkeerslichtrapportages voor de behaalde doelen en
maatschappelijke effecten (“wat hebben wij bereikt”).
Daarbij worden de volgende mogelijkheden gebruikt:
De prestatie is gerealiseerd dan wel loopt volgens
planning
De prestatie is deels gerealiseerd dan wel
vertraging in de planning
De prestatie is niet gerealiseerd dan wel nog niet
opgestart
Emmen, 18 mei 2017
College van Burgemeester en Wethouders
3
2. Bestuurlijke verantwoording
Financieel resultaat 2016
De jaarrekening 2016 sluit met een voordelig resultaat
van € 8,9 miljoen (in 2015 € 2,6 miljoen).
Net als in 2015 sluit de jaarrekening 2016 met een
positief saldo van baten en lasten, namelijk € 5,2
miljoen (2015 € 7,1 miljoen positief). Aan de reserves
is per saldo € 3,7 miljoen onttrokken (in 2015 € 4,6
miljoen toevoeging).
Het positieve resultaat over 2016 is met name
veroorzaakt door een aantal incidentele resultaten
namelijk het voordelig resultaat van € 14,3 miljoen op
de verkoop van de Enexis-aandelen, het nadelig
resultaat op grondexploitaties van € 4,2 miljoen, de
afboeking ad € 0,8 miljoen van de boekwaarde van de
overgedragen kleedaccommodaties en het vormen van
een voorziening van € 1,1 miljoen voor de uitstaande
leningen bij het Stadionbedrijf.
Het eigen vermogen, inclusief het gerealiseerde
resultaat, is in 2016 gegroeid van € 65,5 miljoen naar
€ 69,2 miljoen.
College
In mei 2016 heeft Cees Bijl, na ruim 15 jaren het ambt
van burgemeester te hebben vervuld, afscheid
genomen van de gemeente Emmen om vervolgens zijn
diensten voor het openbaar bestuur voort te zetten als
gedeputeerde van de provincie Drenthe. Op 17 juni
2016 heeft een afscheidsreceptie plaatsgevonden in het
Atlas Theater waarbij de waardering is uitgesproken
over hoe Cees Bijl zich met veel toewijding heeft
ingezet voor de gemeente Emmen.
De
functie
is
tijdelijk
waargenomen
door
locoburgemeester Bouke Arends.
Burgerbegroting
Op 30 juni 2016 heeft uw raad de burgerbegroting
2017/2018
Emmerhout
en
Nieuw-Dordrecht
vastgesteld, inclusief de daarbij behorende kaders.
Conform afspraak hebben beide EOP’s een
bestedingsplan voor 2017 ingediend en hebben wij als
college deze bestedingsplannen getoetst. Over de
uitkomsten daarvan is uw raad begin februari 2017 per
brief geïnformeerd. Wij vinden dat beide plannen op
een goede wijze tot stand zijn gekomen.
Er is veel energie gestoken in het proces om bewoners
actief te betrekken bij het maken van de
bestedingsplannen. Het zijn plannen voor en door
bewoners geworden. Naar onze mening is daarmee in
ruime mate voldaan aan het vereiste van
democratische legitimiteit. Het bestedingsplan van
zowel Emmerhout als Nieuw-Dordrecht hebben we
inhoudelijke getoetst op aanvaardbaarheid. Wij hebben
ingestemd met de verschillende onderdelen uit het
plan maar hebben daarbij
randvoorwaarden gesteld.
nog
wel
enkele
In 2017 niet besteedt geld gaat op basis van een
meeneemregeling over naar 2018. Hiermee blijft het
volledige bedrag beschikbaar voor de plannen in het
kader van de burgerbegroting.
Voor het jaar 2018 zal ook weer een bestedingsplan
moeten worden ingediend. Wij zullen met de beide
EOP’s daar nog nadere afspraken over maken. De
insteek is om daarbij te leren c.q. gebruik te maken van
de ervaringen bij het opstellen van het bestedingsplan
2017 én de uitvoering van de plannen in 2017.
Werk
Werkgelegenheid
(“werk-werk-werk”)
blijft
het
speerpunt voor het programma economie en
werkgelegenheid. We hebben het afgelopen jaar
daartoe wederom geïnvesteerd in de economische
ontwikkeling van Emmen.
Door lobby vanuit Vierkant voor Werk is de commissie
Vollebregt–Alberda van Ekenstein samen met het
ministerie van Economische Zaken vorm gegeven. De
commissie heeft in 2015 en 2016 haar onderzoek
uitgevoerd.
Medio 2016 zijn de uitkomsten van de commissie
bekend geworden in het rapport “Voor een sterke en
innovatieve regio Vierkant voor Werk”. De bevindingen
in dit rapport leggen de basis om de komende jaren
nog intensiever dan voorheen te werken aan
economische structuurversterking in de regio Emmen.
De aanbevelingen van de commissie richten zich op vijf
strategische kernpunten:
1. Ondernemen
2. Opleiding en kennis
3. Profiel, imago, cultuur
4. Wonen, omgeving, infrastructuur
5. Samenwerking
De Vierkant voor Werk regio gaat de komende jaren
samenwerken om de economische structuur van de
regio te versterken. Hiertoe is een samenwerkingsovereenkomst getekend.
De tweede helft van het afgelopen jaar zijn reeds de
eerste stappen gezet om invulling te geven aan de
aanbevelingen van de commissie. Daar waar mogelijk
maken we gebruik van al lopende activiteiten zoals de
samenwerking binnen Vierkant voor Werk, de
4
doorontwikkeling arbeidsmarktregio Drenthe en
doorgaande verbetering van de bereikbaarheid en
infrastructuur.
Op 18 juni 2016 heeft de gemeente Emmen zowel de
vakjuryprijs als de publieksprijs gewonnen van de
Drentse Architectuurprijs voor het ontwerp voor het
Raadhuisplein (ontworpen door Latz und Partner).
De commissie Vollebregt-Alberda van Ekenstein
noemde reeds het economische belang van het MKB
voor onze gemeente en regio. Onze inspanningen voor
het MKB in 2016, en de jaren daarvoor, hebben
geresulteerd in de uitverkiezing van de gemeente
Emmen door MKB Nederland tot “MKB vriendelijkste
gemeente van Drenthe”.
Dit stimuleert ons om met onverminderde inzet de
dienstverlening naar het MKB verder te verbeteren.
Op 4 november 2016 heeft de gemeente Emmen de
publieksprijs en de derde prijs van de jury van de City
People Light Award gewonnen voor de bijzondere
verlichting in de binnenstad van Emmen(ontwerpen
van Titia Ex voor wat betreft het lichtkunstwerk in de
Hondsrugtunnel en Studio DL voor wat betreft de
verlichting van het Raadhuisplein, de Markt en de
Boulevards)
In 2016 is verder ingezet op de ambities met
betrekking
tot
het
terugdringen
van
het
uitkeringsvolume. Het ‘investeringsplan’ bleek een
succesvol middel te zijn om uitstroom te bevorderen.
Er zijn projecten opgezet, bedrijfsbezoeken gedaan en
er is extra tijd gestoken in handhaving. Het aantal
mensen dat uitstroomt naar werk of opleiding is
gestegen. We zijn erin geslaagd het aantal mensen in
de bijstand te verminderen, terwijl de landelijke trend
een stijging van de bijstandsgerechtigden laat zien.
Er zijn in 2016 ook diverse CvE-projecten voorbereid
die nog tot uitvoering zullen komen. In januari 2016
heeft de raad het inspiratie- en ontwikkelkader voor
het oude dierenpark vastgesteld en op 6 december
heeft het college het concept Creatief mensenpark voor
de invulling van het oude dierenpark vastgesteld.
Verder zijn ontwikkelingen voorbereid voor locatie
Willinkplein Zuid (inclusief parkeergarage Willinkplein
Zuid) en diverse infrastructurele projecten in en om
het centrum van Emmen.
Op het gebied van toerisme & recreatie zijn twee
richtinggevende kaders door de raad vastgesteld. Het
betreft het Beleidskader vrijetijdseconomie 2017-2021
en
het
Toeristisch
beleidskader
Zuidoost
Drenthe/BOCE. Beide kaders leggen de basis voor de
inzet op het terrein van de vrijetijdseconomie de
komende jaren.
In 2016 is een groot aantal subsidies met betrekking
tot
Centrumvernieuwing
Emmen
afgewikkeld.
Op 28 september 2016 hebben Provinciale Staten
besloten om de ‘Overeenkomst aanpassing afspraken
in het kader van de Samenwerkingsovereenkomst IGO
Atalanta’ met de gemeente Emmen aan te gaan.
Na het vaststellen en ondertekenen van deze
overeenkomst is het resterende bedrag van € 12,2
miljoen aan RSP+ middelen voor de ontwikkeling van
de locatie Hoofdstraat door de provincie overgemaakt
aan de gemeente Emmen.
Centrumvernieuwing Emmen (CvE)
De projecten binnen het programma CvE geven een
impuls aan de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van
Emmen als vestigingsgemeente. Centrumvernieuwing
Emmen draagt ook bij aan het versterken van de
economische positie van de gemeente Emmen en is van
groot
belang
voor
het
vergroten
van
de
werkgelegenheid in Emmen.
Het programma CvE bevindt zich in de afrondende
fase. De Centrumvernieuwing Emmen is duidelijk
zichtbaar geworden.
Diverse projecten, zoals bijvoorbeeld Centrum Noord
(inclusief parkeergarage Westerstraat), Hondsrugtunnel, Markt Emmen, Raadhuisplein, Boulevard
Noord, Boulevard Zuid, nieuwe ontsluiting P-Zuid en
nieuwbouw Domesta op de Zuid-Esch, zijn in 2014 en
2015 afgerond.
Wildlands Adventure Zoo Emmen is op 18 maart 2016
door Koning Willem-Alexander geopend. Op 8 en 9
september 2016 is het Centrum van Emmen feestelijk
geopend en op 14 en 15 oktober is het Atlas Theater
feestelijk geopend.
Op 24 november 2016 heeft SNN de EFRO-definitief
vastgesteld op € 12,7 miljoen. Dit is lager dan het
aangevraagde bedrag. De financiële consequenties
hiervan in relatie tot de eindafrekening EFRO- subsidie
zijn opgelost binnen de voor CvE beschikbare
budgetten.
Het programma Centrumvernieuwing Emmen is per 1
januari 2017 formeel beëindigd. In het eerste halfjaar
van 2017 wordt het programma Centrumvernieuwing
Emmen verder afgerond en afgesloten. Met ingang van
1 januari 2017 is het programmabureau Emmen
Vernieuwt ingesteld, dat belast is met de aansturing
van
het
programma
Emmen
Centrum
en
Bereikbaarheid (alle lopende en toekomstige projecten
in Emmen Centrum en alle grote infrastructurele
projecten in het kader van de bereikbaarheid), maar
waar ook andere (fysieke) opgaven met een omvang en
complexiteit die vragen een vergelijkbare aanpak
kunnen worden ondergebracht.
5
Wij verwijzen u voor nadere informatie over
Centrumvernieuwing Emmen naar de afzonderlijke
paragraaf Centrumvernieuwing Emmen in het
jaarverslag.
organisatoren willen doorgaan met hun culturele
initiatief. Van goede grond heeft bijgedragen aan de
hernieuwde trots in Emmen op kunst- en
cultuurgebied, parallel aan de centrumvernieuwing.
Opening van het nieuwe Atlas Theater
Op 15 oktober opende na veertig jaar een nieuw icoon
van Emmen, het Atlas Theater. Met twee gevarieerde
openingsavonden van hoog niveau straalde Emmen
van trots, na een memorabel afscheid van de Muzeval.
Het Atlas Theater moet meer zijn dan een podium
waarop wordt geprogrammeerd. De gemeente ziet het
Atlas Theater ook als een toegankelijke huiskamer en
als voedingsbodem voor talentontwikkeling.
Ook in 2017 spant de gemeente zich in voor een
bloeiend en inspirerend kunst- en cultuuraanbod. De
gemeentelijke inzet en samenwerking met de sector
worden vormgegeven met de nieuwe cultuurnota, met
als werktitel ‘Van goede grond’.
In 2016 is met Poppodium Apollo gestart met de lobby
naar het Fonds Podiumkunsten om van de DvhN-zaal
een ‘Kernpodium-C’ te maken. Deze lobby wordt in
2017 doorgezet. De gemeente hecht veel belang aan
het Atlas Theater gezien haar positie als één van de vijf
grote professionele culturele instellingen van de
gemeente Emmen.
In 2017 zet de gemeente in op versteviging van deze
schakelpositie en inbedding van het Atlas Theater in de
culturele infrastructuur.
Drentse Culturele Gemeente Emmen
Emmen was van januari 2015 tot en met oktober 2016
Culturele Drentse gemeente, onder de noemer ‘Van
goede grond’. Er zijn 108 culturele projecten in de hele
gemeente georganiseerd. Door cofinanciering leidden
de gemeentelijke subsidies van 4,5 ton tot een totale
omzet van ruim 1,5 miljoen euro in de culturele sector
in 2015 en 2016.
De projecten varieerden van het Culturele Café en het
Minimuseum tot de Musical bij de Molen en het
Bachfestival. Drie bijzondere projecten vormden de
finale: de publicatie van de Canon van Emmen,
muziektheatervoorstelling Bloei en het festival
GrondFest. Creatieve ondernemers en vrijwilligers
maakten een wekelijks cultureel Tv-programma op
RTV Emmen en produceerden de documentaire ‘Geluk
in Emmen’. Van goede grond krijgt gemiddeld een 8,5
als cijfer van de cultuursector, blijkt uit de eerste
evaluatieresultaten.
Er zijn talloze nieuwe samenwerkingen opgezet en
Decentralisatieopgaven
Jeugd,
Werk
en
Maatschappelijke ondersteuning:
Meer maatwerk, zelfredzaamheid en betrokkenheid
van inwoners, minder verschillende hulpverleners
rond één huishouden, voorkomen van escalatie van
problematiek (nadruk op preventie) én meer voor
minder-dus goedkoper, efficiënter en effectiever,
dichtbij onze inwoners georganiseerd in een zestal
gebieden. Dit zijn beknopt de ambities die we in 2016
hebben vormgegeven met betrekking tot de drie
decentralisaties. Het “sociale domein” waar in dit
kader steeds over wordt gesproken, is een heel breed
domein: van ondersteuning, begeleiding, dagbesteding,
beschermd wonen, uithuisplaatsing en pleegzorg, reintegratie, beschut werken tot een goede werkgevers
dienstverlening, opvoedondersteuning, vrijwilligerswerk, aandacht voor mantelzorg en activering.
Om daadwerkelijk meerwaarde, winst en goede
ondersteuning te kunnen realiseren, is een benadering
vanuit de vraag en eigen leefomgeving van
onze inwoners vereist. Dit betekent dat oplossingen
niet vanuit de verschillende kolommen, maar vanuit de
vraag van onze inwoners georganiseerd dient te
worden. Onze inwoners vormen immers de basis van
onze samenleving. In de ontwikkeling van het sociaal
beleid in 2016
was dit voor ons vaak het
aangrijpingspunt: de zorg voor en ondersteuning van
onze inwoners voor zichzelf en voor elkaar.
De samenhang
Via een aantal besluiten hebben we afgesproken dat de
verdere ontwikkeling van het sociale domein zoveel
mogelijk in samenhang wordt uitgewerkt. Het beleid
op het gebied van werk en participatie, hulp en
ondersteuning voor volwassenen en op het gebied van
opgroeien en opvoeden, raakt vaak dezelfde groepen of
zelfs dezelfde gezinnen. In het afgelopen jaar lagen de
accenten dan ook vooral op samenhang en
gemeenschappelijke thema’s.
Bovengenoemde ambities kunnen we niet alleen
realiseren. We hebben de samenstelling van het
beleid gedaan met een houding die we het laatste jaar
verder vorm hebben gegeven, namelijk een houding
gericht op partnerschap. Partnerschap met de
6
instellingen en onze inwoners. Binnen dit partnerschap
zijn we uitgegaan van kennisdelen en dialoog.
Alleen op deze manier hebben we kennis opgedaan
over wat werkt en over hoe we resultaten kunnen
boeken.
Ook hebben we ruimte gemaakt voor verschillen tussen
gebieden en verschillen in het ondersteuningsaanbod
voor individuele hulpvragers. Hierbij gaat het met
name om het leveren van maatwerk en het legitimeren
van dat maatwerk. Het gaat ons er vooral om dat
inwoners bij hun eigen oplossingen worden betrokken.
Betrokkenheid van inwoners bij hun eigen oplossing is
daarbij ook vaak goedkoper. Gebiedsgericht werken is
tevens een essentieel onderdeel van het samen met de
partners realiseren van een optimale ondersteuning en
dienstverlening.
In 2016 hebben we besloten dat de toegang tot
de maatschappelijke dienstverlening in alle zes
gebieden belegd wordt bij één organisatie, namelijk
stichting
“De
Toegang”.
Deze
stichting
is
verantwoordelijk voor het creëren van 6 zogenaamde
toegangsteams die zorgen voor een onafhankelijke,
integrale
toegang
tot
de
maatschappelijke
ondersteuning:
 Onafhankelijk, om los van welk en wiens belang
dan ook, de toegangstaken optimaal te kunnen
vervullen.
 Integraal, om de al sinds lange tijd breed gedragen
ambities als ‘één huishouden, één plan, één
hulpverlener’ te kunnen waarmaken.
Als college vinden wij dat er ook op financieel terrein
onderlinge solidariteit mogelijk is tussen de 3
decentralisaties. Op basis hiervan is de reserve sociaal
domein ingesteld. In deze reserve worden de
voordelige resultaten op de 3 decentralisaties gestort
dan wel de nadelige resultaten onttrokken. Het beeld is
dat de reserve in de komende twee jaren uitgeput
raakt. In de kadernota worden daartoe voorstellen
gedaan om deze tendens structureel aan te pakken.
Woningmarkt
De woningmarkt is in 2016 aangetrokken. Er zijn
bijvoorbeeld meer nieuwbouwinitiatieven geweest.
Toch is het nodig om kritisch naar de
woningbouwmogelijkheden in de gemeente te kijken.
In relatie tot de verwachte bevolkings- en
huishoudensontwikkeling is er een overmaat aan
plancapaciteit. Daarom hebben wij besloten om een
plan ‘deprogrammeren woningbouw’ te maken. Wij
willen woningbouwlocaties, die niet aansluiten op de
huidige en toekomstige woningbehoefte, uit de markt
nemen.
Zo ontstaat ruimte voor nieuwe initiatieven die een
bijdrage leveren aan een goed woon- en leefmilieu in
wijken en dorpen. De ontwerp-structuurvisie “Emmen
Delftlanden 2.0” loopt op dit plan vooruit. Hierin staat
ons antwoord op de vraag hoe de wijk Delftlanden op
een goede manier afgerond kan worden. Dat wil
zeggen: hoe met minder woningen dan oorspronkelijk
gedacht tóch een kwalitatief hoogwaardig woonmilieu
ontstaat.
In de komende periode gaan we de taken van “De
Toegang” in een aantal fasen uitbreiden. In de loop van
2017 worden toegevoegd: toegangstaken jeugd, Wmo
hulpmiddelen & vervoer, taken schulddienstverlening
en Wmo-woningaanpassing. Het streven is in 2018
nadere afspraken te maken over taken die op grond
van de Participatiewet gekoppeld kunnen worden aan
de (integrale) Toegang.
Binnen één gebied is in beginsel één aanbieder
verantwoordelijk voor de hulp en ondersteuning van
het
gebied.
Er
zijn
zes
(hoofd)aanbieders
gecontracteerd. Zij beheren het budget voor dat
gebied. Dit betekent echter niet dat alleen deze
aanbieder de hulp en ondersteuning in het gebied
levert. Er dient immers ruimte te zijn voor de reeds
bestaande
specialisatie
van
aanbieders
en
keuzevrijheid van inwoners. Derhalve dient de
aanbieder in een gebied diversiteit van zorg en
ondersteuning te waarborgen.
Zoals we boven reeds hebben gesteld: de
decentralisaties maken het mogelijk dwarsverbanden
te leggen tussen de Wmo, de jeugdzorg en het domein
van werk en inkomen.
Onze woonvisie uit 2012 wordt geactualiseerd. Daarom
hebben wij afgelopen jaar samen met de corporaties
een woningmarktonderzoek laten uitvoeren. Dit
onderzoek is een basis voor het woningbouwprogramma in de geactualiseerde woonvisie én voor de
woon en leefbaarheid visies, die wij voor alle wijken en
dorpen willen maken. De woon en leefbaarheid visies
helpen ons om samen met bewoners en andere
betrokkenen te werken aan een goed woon- en
leefmilieu in dorpen en wijken. De woon en
leefbaarheid visies benoemen de kansen en opgaven
voor het wonen en geven richting aan de uitvoering.
7
3. Programmaverantwoording
3.1
Inwoners en bestuur
Beknopte schets van de ontwikkelingen in 2016
Naar …. meer van de samenleving!
Wij richten ons op samenwerking en samenspraak met
inwoners en partners. Vraaggericht, flexibel, faciliterend
en proactief zijn kernbegrippen die de komende jaren
centraal staan. Denken in mogelijkheden in plaats van
beperkingen.
Wij blijven werken aan het vertrouwen van onze
inwoners in de gemeente. Wij ondersteunen inwoners
en gaan samen met hen op zoek naar passende
oplossingen bij diverse vraagstukken. Via het
Stimuleringsfonds Dorpen & Wijken willen wij samen
met bewoners investeren in hun woon- en leefomgeving.
De gemeente vervult daarbij een rol die aansluit bij de
vraag van inwoners en de inhoud van het vraagstuk.
Soms als regisseur, soms als verbinder of inhoudelijk
expert.
Veranderingen in het sociale domein, gebiedsgericht en dichtbij de inwoners.
Het aandeel van de gemeente in het sociaal domein gaat
vooral om taken op het gebied van arbeidsvoorziening,
de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de
jeugdzorg. Wij willen de komende jaren bijdragen aan
een samenleving waarin individuele vrijheid en het
behouden van maatschappelijke samenhang in een
goede verhouding tot elkaar staan. Wij streven naar
overheidsparticipatie, faciliteren de verdere versterking
van informele zorg en zoeken aansluiting bij initiatieven
van onze inwoners. We willen de dienstverlening dichter
bij inwoners organiseren en ‘Samen verder’ als het gaat
om de verdere vernieuwing in het sociale domein. Dit
vraagt om partnerschap en verdere versterking van de
samenwerking met inwoners, vrijwilligersorganisaties
en zorgaanbieders. In 2016 is de basis gelegd voor het
gebiedsgericht organiseren en uitvoeren van onze
dienstverlening in het sociale domein. Met ingang van
2017 is de Stichting de Toegang operationeel. De
toegangsteams, de gebiedsnetwerken (sociale teams).
informele zorg en hoofdaannemers bieden integrale zorg
en ondersteuning in de zes gebieden. Zo dicht mogelijk
bij de inwoners in wijken en dorpen.
1ste overheid
Zaakgericht werken
Sinds 2014 werkt Emmen organisatiebreed zaakgericht
en is er van een groot deel van de burgers die contact
opneemt met de gemeente Emmen een integraal
klantbeeld beschikbaar. Alle relevante documenten en
contacten (zoals telefonische vragen) worden vastgelegd.
Afgelopen jaar (2016) zijn er 153.904 contacten
vastgelegd en 120.096 zaken aangemaakt in het
Medewerkerportaal. Groot voordeel van het zaakgericht
werken is dat de contactgeschiedenis van een klant niet
beperkt blijft tot één ambtenaar die de zaak in
behandeling heeft, maar dat alle betrokken
medewerkers inzage hebben om de klant verder te
helpen met zijn vraag.
Daarnaast is Emmen inmiddels aangesloten op
MijnOverheid. Dit betekent dat inwoners van Emmen
diverse openstaande zaken kunnen raadplegen op
MijnOverheid.
Nadat
men
op
MijnOverheid
toestemming geeft dat de gemeente Emmen berichten
mag plaatsen, ontvangt men via de landelijke
berichtenbox berichten van de gemeente Emmen, zoals
het aanslagbiljet Gemeentelijke Belastingen voor 2017.
Inwoners loggen bij MijnOverheid in met DigiD.
Het Antwoord© concept
Landelijk is het Antwoord-concept afgerond en
afgesloten. Intern binnen de organisatie Emmen blijft de
focus bestaan om minstens 80% van alle
binnenkomende vragen via de frontoffice direct te
beantwoorden. Als gevolg van snelle en goede
inhoudelijke antwoorden, schakelen we minder
telefoongesprekken door naar de backoffice die
daardoor ontlast wordt en meer aandacht kan geven aan
dienstverlening op maat.
Modernisering GBA
In verband met de invoering van de Basisregistratie
Personen (BRP, voorheen de GBA) moeten gemeenten
voor eind 2018 aansluiten op de landelijke BRP.
Hiervoor moet de gemeente beschikken over
Burgerzakenmodules en IT-voorzieningen gericht op het
ondersteunen van de bedrijfsprocessen. We doen mee
met de aanbesteding van Dimpact bij de
leverancierscombinatie Atos/PinkRoccade voor het
systeem ‘i-burgerzaken’. Met dit systeem worden diverse
burgerzakenproducten volledig digitaal beschikbaar
gemaakt voor de klant, zoals digitale aangifte van
geboorte en overlijden. Medewerkers kunnen deze ‘selfservice’ producten digitaal en zaakgericht afhandelen.
Gemeenten Zwolle en Emmen hebben in 2016 hiervoor
de pilot afgerond. De bedoeling voor 2017 is, dat
Dimpact de verbeterpunten uit de pilot doorvoert in het
programma i-burgerzaken en het daarbij behorende
implementatieplan. In de loop van 2017 zal naar
verwachting de implementatie van het nieuwe systeem
in Emmen worden voltooid. Daarmee bieden we een
uitbreiding aan op onze digitale mogelijkheden (selfservice) voor onze inwoners.
Onderhouden van relaties met derden
Samen met inwoners van wijken/dorpen realiseren wij
de ambities die zijn geformuleerd in de meerjaren wijkdorpsagenda’s. Deze plannen vormen de basis voor de
uitvoering. In het jaar 2015 hebben de Erkende
Overlegpartners meer handelingsruimte gekregen. In
samenwerking met een EOP-werkgroep is de basis
gelegd voor een nieuwe verordening op de
overlegstructuren. Tevens zijn de bijbehorende
beleidsregels geactualiseerd.
Naast belangenbehartiging staat partnerschap centraal.
Vanwege het kunnen toepassen van btw-compensatie
heeft de raad besloten om de EOP-budgetten niet over te
dragen. De EOP’s betrekken inwoners aan de voorzijde
bij besteding van bij de inrichting en het beheer van het
openbaar gebied voor hun eigen budget.
8
Tevens zullen we onderzoek gaan doen naar de
tevredenheid van inwoners en EOP’s over de
behandeling van meldingen openbaar gebied. Hierbij
wordt ook de beleving van het groen en het grijs in het
openbaar gebied betrokken.
Gebiedsgericht werken in het sociale domein
De methodiek Emmen Revisited (ER) krijgt ook in het
sociale domein navolging. Er worden 6 agendateams
gevormd die per gebied een sociale agenda maken. Bij
het opstellen van deze sociale agenda worden inwoners
en hun organisaties als ook de professionele
hulpverlening betrokken. Per gebied ontstaat zo een foto
van zowel de problematiek als ook de kracht van het
gebied. Op basis van de sociale agenda wordt per gebied
de meest passende aanpak gekozen door inwoners en
professionele hulpverlening.
Voortzetting Emmen Revisited (ER)
Met het beëindigen van de stuurgroep ER is besloten
geen nieuwe gemeentebrede structuur op te zetten. Voor
de voortzetting is gekozen voor de werkwijze van een
netwerkorganisatie waarin steeds (wisselende) thema's
aan de orde komen die gericht zijn op innovatie.
Burgerbegroting
Op 30 juni 2016 heeft uw raad de burgerbegroting
2017/2018
Emmerhout
en
Nieuw-Dordrecht
vastgesteld, inclusief de daarbij behorende kaders.
Conform afspraak hebben beide EOP’s een
bestedingsplan voor 2017 ingediend en hebben wij als
college deze bestedingsplannen getoetst. Over de
uitkomsten daarvan is uw raad begin februari 2017 per
brief geïnformeerd. De plannen van Nieuw-Dordrecht
betreffen: Poort voor het kerkhof, onderhoud paden,
restauratie kerk en onderhoud/plaatsing speeltoestellen.
De plannen van Emmerhout betreffen: Sportplein
Emmerhout, Beweegtuin 10-80 jarigen, Jeugdplatform,
Multiculturele activiteiten, Ontmoetingsplek met
fruitbomen, Kermit, socialisatie door mobilisatie, Bee
Highway en Sportactiviteiten voor jongeren. Wij hebben
ingestemd met de verschillende onderdelen uit de
plannen, maar hebben daarbij nog wel enkele
randvoorwaarden gesteld.
Regiomarketing
Het regiomarketingbeleid wordt uitgevoerd door de
Stichting Marketing Regio Emmen (SMRE). SMRE is op
dit moment op drie domeinen actief: wonen, werken en
vrije tijd. Doel is om inwoners, bedrijven, bezoekers en
studenten te behouden en aan te trekken. De eigen
inwoners en bedrijven hebben prioriteit. Zij zijn de
ambassadeurs van de regio en dragen bij aan het ‘op de
kaart zetten’ van de regio. Voor het verbeteren van het
imago van de regio blijven we gebruik maken van
SMRE.
In 2016 is een evaluatie van de periode 2012-2016
uitgevoerd. De evaluatie is eind 2016 afgerond. Emmen
is goed op weg met haar regiomarketingbeleid en de
uitvoering door SMRE wordt erg gewaardeerd. Het
college werkt aan de hand van de resultaten aan een
voorstel voor de raad voor verdere verbeterpunten in het
regiomarketingbeleid voor de komende jaren.
Corporate communicatie
Overheidsparticipatie heeft grote consequenties voor de
gemeentelijke werkwijze, rol, houding en gedrag. Wij
moeten onze rol omvormen van ‘zorgen voor’ naar
‘zorgen dat’. Wij willen maatschappelijk initiatieven en
sociaal ondernemerschap verder bevorderen. Kansen
creëren, denken in mogelijkheden om in samenspraak
met inwoners initiatieven uit te voeren.
Vanuit het interne programma Emmen Ontwikkelt
VeRDeR, ondersteunen we bij het communiceren over
deze veranderingen. Het doel is dat iedereen in de
organisatie bekend is met, en zich betrokken voelt bij de
koers van de organisatie, zodat overheidsparticipatie
geen doel is, maar een gegeven wordt in de
samenwerking met de samenleving.
Interbestuurlijk toezicht
De provincie houdt toezicht op de gemeente op risico’s
of knelpunten die zich voordoen bij de uitoefening van
een bij of krachtens de wet opgedragen taak. Tussen
provincie en gemeente is hiervoor een beoordelingskader afgesproken. Dit beoordelingskader gaat uit van
een zelfbeoordeling door de gemeenten als onderdeel
van onze planning- en controlcyclus. Het resultaat van
de beoordeling wordt opgenomen in de jaarrekening en
is daarmee onderdeel van de verantwoording.
9
Wat hebben we bereikt in 2016?
Doelstellingen en resultaat/bijdrage aan
Bevorderen overheidsparticipatie en
inwonersinitiatief; meer invloed van de
inwoner in de eigen leefomgeving zowel
fysiek als sociaal- Emmen neemt deel aan
landelijke overleg” met thema Burgers
sturen aan”.
De uitwerking van het thema 'gebiedsgericht werken in het sociale
domein' (dat onderdeel uitmaakt van de Werkagenda Samen Verder)
heeft geleid tot een intensieve samenwerking tussen de betrokken
afdelingen. Door agendateams is het voortouw genomen bij het
opstellen van zes sociale gebiedsagenda’s. Samen met een groot aantal
betrokkenen in ieder gebied is een gebiedsprofiel opgesteld en zijn
maatschappelijke effecten geformuleerd. De gecontracteerde
hoofdaannemers hebben een inspanningsverplichting in het realiseren
van de maatschappelijke effecten, samen met inwoners en
(vrijwilligers)organisaties in de zes gebieden. De agendateams
faciliteren het vervolgproces op basis van het eerder door het college
vastgestelde Stuurwiel Sociaal Domein.
Wij hebben in maart 2016 een symposium georganiseerd ter afsluiting
van het ontwikkelatelier “Burgers sturen aan”. Enkele bewoners hebben
tijdens het symposium de plannen in Nieuw-Amsterdam en in
Schoonebeek toegelicht. Wij werken actief mee aan de uitvoering van
deze bewonersinitiatieven.
Bevorderen positieve beeldvorming over
de gemeente Emmen als aantrekkelijke
werk-, woon- en leefgemeente.
In 2016 is door uw raad een positief besluit genomen over de
burgerbegroting 2017/2018 voor de EOP’s Emmerhout en NieuwDordrecht.
De uitkomsten van de evaluatie Marketing Emmen is op 30 november
2016 in een informatiebijeenkomst met de gemeenteraad gedeeld.
Marketing Emmen heeft in positieve zin bijgedragen aan het
bevorderen van de positieve beeldvorming. Uit het onderzoek komt
naar voren dat ook de centrum-vernieuwing hier een belangrijke rol in
heeft gespeeld
Optimalisatie van de dienstverlening over
de drie contactkanalen:
o
verhogen klantvriendelijkheid aan
de balie door inzet hostmanship;
De dienstverlening over de 3 contactkanalen worden periodiek gemeten
en kreeg voor het jaar 2016 een 8,6 als eindoordeel.
o
betere telefonische bereikbaarheid,
vermindering telefoonverkeer;
Van de ondervraagde bellers geeft 93% aan ‘snel’ iemand aan de lijn te
krijgen en een korte wachttijd te hebben gehad.
o
inwoners meer gebruik laten maken
van het digitale kanaal (de website);
De eenvoud om zaken digitaal te regelen krijgt een 7,6.
De gebruiksvriendelijkheid van de website krijgt een 7,2.
Tevredenheidsmetingen meldingen van
individuele burgers en EOP’s invoeren.
Er is nog geen tevredenheidsmeting ingevoerd.
Behouden en aantrekken van inwoners,
bedrijven en studenten.
Stichting Marketing Emmen draagt hier middels diverse campagnes in
positieve zin aan bij. De resultaten van deze inzet zijn met uw raad
gedeeld in een informatiebijeenkomst 30 november jl.
Daarnaast is er met de Centrumvernieuwing volop gewerkt aan het zijn
van een aantrekkelijke gemeente voor zowel inwoners, bedrijven en
studenten.
Voldoen aan de eisen van het
Toezichtskader Interbestuurlijk toezicht.
Naar verwachting wordt aan alle eisen van het toezichtskader voldaan.
10
3.2
Economie en werkgelegenheid
Beknopte schets van de ontwikkelingen in 2016
De Kadernota Economie heeft ook in 2016 richting
gegeven aan de uitvoering van de diverse activiteiten.
Eind oktober is de nieuwe Kadernota Economie door de
raad vastgesteld.
Vierkant voor Werk
Begin juli 2016 heeft de commissie Vollebregt-Alberda
van Ekenstein het rapport ‘Voor een sterke en
innovatieve regio Vierkant voor Werk’ opgeleverd. De
Vierkant voor Werk regio (Emmen, Hoogeveen,
Coevorden
en
Hardenberg)
gaat
langdurig
samenwerken om de economische structuur van deze
regio te versterken. Daartoe is een samenwerkingsovereenkomst getekend.
De bevindingen van de commissie leggen de basis om de
komende jaren nog intensiever dan voorheen te werken
aan economische structuurversterking in de regio. De
uitwerking van enkele speerpunten is reeds gestart zoals
programma management rondom kansrijke clusters als
HTSM1, groene chemie/BBE, Olie & Gas en Transport &
Logistiek. De Program Board die verantwoordelijk is
voor de strategie van de regio en onder meer het
uitvoeringsprogramma bewaakt en ontwikkelagenda’s
samenbrengt, is geïnstalleerd en actief.
De in oktober door de raad vastgestelde kadernota
Economie 2016 heeft de aanbevelingen van de
commissie overgenomen. Na de zomerperiode is gestart
met het opstarten van programmamanagement rondom
HTSM, Olie & Gas en Transport & Logistiek. Opgestarte
concrete acties om het HTSM cluster op te bouwen zijn
de gemeentelijke steun aan Stenden voor de opbouw van
een lectoraat Smart Manufacturing en Cyber Security.
Daarnaast is gemeentelijke steun verleend aan het
Fieldlab Added, waarin een Smart Industry Incubator en
een Shared Smart Factory worden ingericht, waar MKB
bedrijven met onderzoek-, test- en productievragen ten
aanzien van technologische innovaties terecht kunnen.
HBO Stenden Hogeschool, vestiging Emmen
Het belang van een volwaardige en sterke hogeschool
met een breed opleidingenpakket is voor Emmen en de
regio groot. Het biedt kansen voor onze jongeren om een
opleiding op een hoog niveau te volgen. De band
versterken met de regionale arbeidsmarkt is ook één van
de speerpunten van de hogeschool.
De gemeente heeft middelen ter beschikking gesteld
waardoor Stenden het lectoraat HTSM kan opstarten. In
2017 zal aanvullend cofinanciering worden geregeld en
zal het onderwijsprogramma worden opgestart. Het
lectoraat HTSM draagt bij aan de gewenste versterking
en verbinding van het techniekonderwijs met de HTSM
1
bedrijven in de regio. Tevens draagt het lectoraat bij aan
een versteviging van het HBO in Emmen.
MKB vriendelijkste gemeente
De gemeentelijke inzet over de afgelopen jaren om de
dienstverlening naar het MKB te verbeteren heeft begin
november geresulteerd in de uitverkiezing van de
gemeente Emmen door MKB Nederland tot ‘MKB
vriendelijkste gemeente van Drenthe’.
Naast dit resultaat is Emmen van de 32 grootste
gemeenten in Nederland, na Apeldoorn, op de tweede
plaats geëindigd. Met onverminderde inzet zullen we de
komende jaren onze dienstverlening aan het MKB
voortzetten en daar waar mogelijk verbeteren. De
waardering over onze MKB dienstverlening is afkomstig
van MKB ondernemers binnen en buiten Emmen.
Arbeidsmarkt- en participatiebeleid
Het
centrale
thema
van
het
gemeentelijk
arbeidsmarktbeleid is ‘werk, werk, werk’. We hebben het
afgelopen jaar een
samenhangend beleid gevoerd
waarin economie, onderwijs en sociale zekerheid elkaar
weten te vinden.
Met de invoering van de Participatiewet staan
gemeenten voor de uitdaging mensen met en zonder
arbeidsbeperkingen te laten werken naar vermogen.
Waar we in 2015 het beleid hebben vastgesteld, zijn we
in 2016 concreet aan de slag gegaan om de verbinding
tussen aanbod en vraag tot stand te brengen. Een
belangrijke les uit 2016 is dat niet alleen uitstroom uit
de uitkering centraal staat. Het ontwikkelen en
begeleiden van de participatiedoelgroep naar het door
de werkgever gewenste niveau wordt van groter belang
om de match tussen vraag en aanbod nu en in de
toekomst te laten slagen. In programma 9, Sociaal
domein, wordt hier tevens op in gegaan.
Ruimtelijke
Economische
structuurvisie
Emmen-centrum
Het afgelopen jaar heeft de gemeente Emmen samen
met ondernemersvereniging Vlinderstad het proces
opgestart om te komen tot een nieuwe integrale visie op
Emmen - centrum. Hierbij was sprake van een gedeeld
opdrachtgeverschap. In 2016 hebben met alle
stakeholders
verschillende
bijeenkomsten
plaatsgevonden. Verder zijn er algemene bijeenkomsten
geweest waarbij iedereen welkom was. Deze
bijeenkomsten hebben geleid tot een integrale koers
voor het centrum. In het voorjaar van 2017 zal de
nieuwe visie en bijbehorend uitvoeringsprogramma
worden voorgelegd aan de raad.
Biobased Economy / Groene chemie
De ontwikkeling van Biobased Economy (BBE) in
Zuidoost Drenthe, die specifiek verbinding legt tussen
High Tech Systemen en Materialen. Eén van de landelijke topsectoren
11
de sectoren chemie, landbouw, agrofood, tuinbouw- en
uitgangsmaterialen is één van de kansrijke sectoren voor
deze regio.
In november 2016 is het Bedrijfsnetwerk Groene
Chemie Drenthe van start gegaan. Er is een plan
ontwikkeld gericht op het tot stand brengen van een
campus en een test- c.q. pilotomgeving op het gebied
van (bio)polymeren op het Emmtec terrein. Drie
bedrijven zullen hierin de lead nemen.
Op het gebied van projectontwikkeling heeft de
Aanjaagorganisatie Groene Chemie ondersteuning
geboden aan met name de innovatieve projecten
BioPET1002 , ontwikkeling van Emmen tot PHA regio3,
biocomposiet golfplaten, de plantpaal en een
fietsenstalling van biocomposieten. In het kader van
business development zijn 5 bedrijven geholpen bij hun
bedrijfs(innovatie)plannen.
Het nieuwe incubator gebouw voor startende bedrijven
c.q. spin-off’s van bestaande bedrijven op het Emmtec
terrein is inmiddels operationeel. Onze rol als
gemeentelijke overheid blijft het bevorderen en initiëren
van ontwikkelingen en het stimuleren en/of leggen van
kansrijke verbindingen en het ontzorgen van bedrijven.
Mede door onze lobby inzet in Brussel hebben
7 bedrijven uit Emmen die actief zijn in de biobased
economy een vereniging opgericht. Deze vereniging
partcipeert nu actief in het Europese Biobased
Industries Consortium.
Toerisme & recreatie
Het Beleidskader vrijetijdseconomie 2017-2021 is in
december 2016 door de raad vastgesteld. Daarmee is de
basis gelegd voor de inzet op het terrein van de
vrijetijdseconomie voor de komende jaren. Kenmerken
van dit beleidskader zijn de vijf iconen : Wildlands,
Veenvaart, Bargerveen, Geopark Hondsrug en Emmencentrum. We steken daarbij in op een diversiteit van
aanbod van hoge kwaliteit zowel qua beleving voor de
toeristen als voor het woonklimaat van onze inwoners.
Daarnaast is in de raad het Toeristisch Beleidskader
Zuidoost Drenthe/BOCE vastgesteld. Dit beleidskader is
een start om te komen tot een verdergaande regionale
en grensoverschrijdende samenwerking op het terrein
van de vrijetijdseconomie. De samenwerking binnen
Community
of
Practice
2.04
(kennis
en
innovatieontwikkeling) samen met Duitsland is een
goed voorbeeld.
Tevens zijn we begonnen met een oriëntatie op een
verbeterde samenwerking op het terrein van promotie,
marketing en informatievoorziening met diverse
partijen in Drenthe waaronder Stichting Promotie
Emmen, Stichting Marketing Regio Emmen, Marketing
Drenthe en het Recreatieschap. In samenwerking met de
Provincie Drenthe is gestart met de beleidsvisie
Bargerveen. De afronding daarvan vindt in 2017 plaats.
Wildlands is eind maart geopend en heeft in het eerste
jaar ruim 1,3 miljoen bezoekers gerealiseerd.
Vitaal Platteland
Ter versterking van de plattelandseconomie is
geïnvesteerd in de toeristische infrastructuur langs de
nieuwe vaarverbinding. De provincie verstrekte uit het
Provinciaal
programma
‘Vitaal
Platteland
geconcentreerde aanpak’ cofinanciering voor de
uitvoering van Bruisend Nieuw Amsterdam. Met het oog
op de digitale bereikbaarheid in het buitengebied van
Emmen is een burgerinitiatief gestart om de
belangstelling voor glasvezel te inventariseren.
Dit sluit aan bij VerbindDrenthe. Dit initiatief wordt de
komende jaren voortgezet.
De Lokale Ontwikkelingsstrategie voor het LEADER
gebied Zuidoost Drenthe is in werking getreden. De
eerste subsidietender is begin 2016 opengesteld. De
Lokale Actiegroep adviseerde over de ingediende
aanvragen. De provincie verstrekt mede namens de
deelnemende gemeenten de subsidie. Onze eerste
jaarlijkse bijdrage is aan de provincie uitbetaald.
De uitvoering van het meerjarig ‘Innovatieprogramma
Landbouw Veenkoloniën 2012-2020’ is ook in 2016 ter
hand genomen. Het doel is om een duurzame en vitale
agrosector in de veenkoloniën te realiseren. Inzet is
gepleegd om de ontsluiting van de benodigde
innovatiebudgetten te laten verbeteren door het Rijk.
Werkgelegenheid
De werkloosheid daalde van 15,6 % in januari naar
12,3 % in december. De werkloosheid in Emmen daalde
sneller dan in de provincie Drenthe. De daling in
Emmen was 21% tegenover een daling van18 % in
Drenthe.
4
2
Een volledig biobased geproduceerde drinkfles.
3 Een familie van biologisch afbreekbare plastics.
Een community of practice is een netwerkvorm die uitgaat van
het delen van kennis, samenwerking en netwerkvorming.
12
De werkloosheid in de rest van Nederland daalde
minder snel dan in Emmen (12,5 % daling in Nederland
versus 21 % daling in Emmen).
Per december 2016 is de werkloosheid in Nederland
9,8% versus 12,3% in Emmen, een verschil van 2,5%.
Het streven vanuit Vierkant voor Werk om toe te
groeien naar het landelijk werkloosheidsgemiddelde
komt daarmee dichterbij.
We blijven daar waar mogelijk inzetten op activiteiten
die een bijdrage leveren aan behoud en verdere toename
van werkgelegenheid.
Wat hebben we bereikt in 2016?
Doelstellingen en resultaat/bijdrage aan
Robuuste en evenwichtige economische
structuur
 Versterking bestaande krachtige en
kansrijke sectoren
 Vergroening van de economie
Begin juli heeft de commissie Vollebregt-Alberda van Ekenstein het
rapport ‘Voor een sterke en innovatieve regio Vierkant voor Werk’
opgeleverd.
De bevindingen van deze commissie leggen de basis om de komende
jaren nog intensiever dan voorheen te werken aan economische
structuurversterking in de regio Emmen. Voor de bedrijvenregeling zijn
inmiddels middelen toegezegd vanuit onder meer Rijk en Provincie, ook
heeft uw raad in de begroting 2017 uit eigen middelen een bedrag van €
2,2 miljoen beschikbaar gesteld. Deze middelen zijn een belangrijke
stap om bedrijfsinvesteringen in de regio nog beter te kunnen
faciliteren.
Aan de doorontwikkeling van de arbeidsmarktregio Drenthe is verder
gewerkt. De werkgeversdienstverlening is verder geoperationaliseerd en
doorontwikkeld. De arbeidsmarktregio wordt ondersteund door het
afgelopen jaar opgerichte programmabureau.
Wervende productieomgeving
 Krachtige centrumfunctie, wervende
winkelcentra en bedrijventerreinen
 Vitale glastuinbouwgebieden
 Vitaal platteland
De visie Smart Energy Region Emmen-Haren is december 2016 in uw
raad vastgesteld. Voor het uitvoeringsproject Lokale energiecoöperaties
en smart grid is inmiddels subsidie toegekend in het kader van Interreg
B North Sea Region programma. Voor het project Grensoverschrijdend
Windpark (het andere uitvoeringsproject) is een subsidieaanvraag in
voorbereiding in het kader van het Horizon 2020 Innovatieprogramma
van de Europese Commissie.
In nauw overleg met alle betrokken stakeholders zoals winkeliers,
horeca en vastgoedeigenaren zijn het afgelopen jaar stappen gezet om te
komen tot de Omgevingsvisie Emmen Centrum.
De uitgifte van bedrijventerreinen trekt ten opzichte van voorgaande
jaren aan. Logistiek dienstverlener Hartman Expeditie uit Zuid-Holland
vestigt zich in Emmen en heeft daartoe 3 hectare gekocht op
bedrijventerrein de Tweeling. Het bedrijf verwacht te gaan groeien wat
een bijdrage levert aan de werkgelegenheid in onze regio.
De Structuurvisie Zonneakkers Emmen heeft geresulteerd in
vergunningverlening voor een zonneakker van 19 hectare in het
Rundedal. De VPB Emmen heeft toestemming ontvangen voor de
ontwikkeling van een zonneakker van circa 35 hectare op Oranjepoort.
Voor de ontwikkeling van een zonneakker van 9 hectare aan de Pitrus in
het Rundedal is in december een omgevingsvergunning ingediend.
De Stimuleringsregeling Revitalisering Landbouw Emmen heeft
geresulteerd in een subsidieverlening aan een tuinbouwondernemer. Er
zijn twee tenders uitgeschreven om uitvoering te geven aan LEADER,
het Europese subsidieprogramma, wat bijdraagt aan ontwikkeling van
plattelandsgebieden.
13
Aantrekkelijk ondernemingsklimaat
 Versterking ondernemingsklimaat
Florerende kennis- en netwerkeconomie
 Ruimer aandeel van kennisintensieve
sectoren
 Ruimer aandeel van regionaal
belangrijke sectoren
Economische promotie; ruime
bekendheid van Emmen bij ondernemers,
consumenten en toeristen
 Meer differentiatie in
werkgelegenheid door meer
toeristische overnachtingen en
dagtochten
 Een grotere koopkrachtbinding en
–toevloeiing
Een sterk toeristisch totaalproduct
Emmen
 Versterking en economisch uitnutten
van het toeristisch totaalproduct
Emmen
Economische initiatieven zijn door het gemeentelijk
accountmanagement voortvarend opgepakt. Een voorbeeld hiervan is
de vestiging van Hartman Expeditie en Fiby Products in Emmen.
Het succesvolle Biobased Event in combinatie met het 3DprintEU
congres op 22 september jongstleden trok meer deelnemers en
bedrijven dan voorgaande jaren.
Door vestiging van het biocomposieten bedrijf Fiby Products wordt
naast extra werkgelegenheid het groene chemie cluster in Emmen
verder versterkt met kennis, nieuwe producten en innovaties.
De realisatie van een innovatielab in Emmen, vergelijkbaar met die in
Zwolle, start februari 2017, is een feit. Eveneens wordt gewerkt aan
Sustainable Materials Business Campus samen met bedrijven,
GreenPAC/Stenden en Provincie.
De promotiefilm waarin Emmen op economisch gebied voor het
voetlicht wordt gebracht wordt inmiddels in onder meer
acquisitietrajecten gebruikt. Deze promotiefilm is in samenwerking
tussen gemeente Emmen en Stichting Marketing Regio Emmen tot
stand gekomen.
Er zijn door de komst van Wildlands wel meer toeristische
overnachtingen gerealiseerd maar minder dan begroot. Zie daarvoor
programma 10.
Het ‘Beleidskader vrijetijdseconomie 2017-2021’ is in december
vastgesteld door de raad. In samenwerking met de Provincie Drenthe
wordt de beleidsvisie Bargerveen voorbereid.
Wildlands Adventure Zoo begint steeds duidelijker zijn vruchten af te
werpen voor Emmen.
14
3.3
Veiligheid
Beknopte schets van de ontwikkelingen in 2016
Onder invloed van ontwikkelingen buiten Nederland is
het thema radicalisering nadrukkelijk op de bestuurlijke
agenda van de gemeente Emmen gekomen. Het thema
‘mensen met verward gedrag’ heeft eveneens het
afgelopen jaar meer bestuurlijke aandacht gekregen.
Op Drentse schaal wordt gewerkt aan het tot stand
brengen van een 24-uurs opvang via de spoedpoli en het
passend vervoer van personen met verward gedrag. Op
lokaal
niveau
zijn
gesprekken
met
de
woningbouwcorporaties gestart en zal met de
gebiedsnetwerken gezocht worden naar passende
maatregelen om overlast in wijken en dorpen te
verminderen.
Uit de Veiligheidsmonitor 2015 blijkt dat de gemeente
Emmen met 12,4% het laagste percentage slachtoffers
van één of meer delicten kent. Landelijke media melden
daarop ‘Emmen de veiligste gemeente van Nederland’.
Fysieke/Externe Veiligheid
De Veiligheidsregio Drenthe heeft ook het afgelopen jaar
o.a. geïnvesteerd in de fysieke/externe veiligheid van het
Emmtec –terrein. Begin 2016 is voor het merendeel van
de bedrijven op het Emmtec-terrein het bevoegd gezag
van de gemeente Emmen overgedragen aan de provincie
Drenthe.
In het afgelopen jaar is eveneens uitvoering gegeven aan
het integrale handhavingsproject Octopus. Naast de
bestaande thema’s zoals horeca, kamerbewoning en
arbeidsuitbuiting is aandacht besteed aan de kleine
woonwagencentra. De samenwerking met Politie,
brandweer, OM, Regionaal Informatie en Expertise
Centrum (RIEC), belastingdienst en FIOD geeft
meerwaarde bij o.a. de integrale aanpak van de
georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit.
Het afgelopen jaar kwam de woonoverlast in een deel
van Angelslo nadrukkelijk op de agenda. Samen met
bewoners is getracht om de overlast vanuit één woning
terug te dringen. Het betreffende pand is in verband met
een brand tijdelijk gesloten. Steeds duidelijker wordt dat
de wijk Angelslo te kampen heeft met meerdere
vraagstukken en een samenhangende aanpak nodig is
vanuit verschillende beleidsterreinen.
Vanuit diezelfde wijk is een aantal succesvolle
initiatieven gestart op het gebied van jeugdactiviteiten.
De stichting Catch heeft al een bereik van ca. 200
jeugdigen. In Emmerhout is InspireNation eind van dit
jaar gestart.
In 2016 is Veilig Thuis Drenthe (VTD) voor een half jaar
(mei t/m november) onder verscherpt toezicht komen te
staan. VTD heeft een groot aantal structurele
verbeterpunten doorgevoerd. Met de extra inzet is het
gelukt om de wachtlijst voor onderzoek weg te werken.
Dit alles resulteert in een beter zicht op veiligheid.
Verkeersveiligheid
Bij het verbeteren van de verkeersveiligheid is de
betrokkenheid van bewoners en ondernemers vergroot.
Zo hebben Nieuw-Amsterdam, Erica en Schoonebeek
een ‘eigen’ centrumplan gemaakt om de veiligheid en
leefbaarheid te verbeteren. Op de Vaart ZZ in NieuwAmsterdam zijn de werkzaamheden inmiddels
begonnen. Met het EOP budget kunnen (kleinschalige)
lokale initiatieven worden gerealiseerd. Ook kan Veilig
Verkeer Nederland bewoners helpen met het
organiseren van buurtacties om de verkeersveiligheid in
de buurt te verbeteren.
Sociale veiligheid
In 2016 is gewerkt aan een sociale gebiedsagenda. De
gebiedsagenda’s vormen de basis voor passende zorg-/
hulpverleningen, probleemgerichte interventies in
combinatie met het leveren van maatwerk in wijken en
dorpen.
De vernielingen in de oude dierentuin hebben geleid tot
verontwaardiging in de Emmense samenleving. Het
daarop volgende onderzoek heeft geresulteerd in
aanhoudingen en passende maatregelen variërend van
taakstraffen, reclasseringstoezicht en haltafdoeningen.
15
Wat hebben we bereikt in 2016?
Doelstellingen en resultaat/bijdrage aan
FYSIEKE / EXTERNE VEILIGHEID
Emmen is een bruisende gemeente, met
veilige (grote) evenementen, waardoor
een aantrekkelijk vestigingsklimaat blijft
bestaan voor nieuwe en bestaande
bedrijven
Een actief fysiek/extern veiligheidsbeleid
Het huidige niveau van brandweerzorg in
stand houden
Crisismanagementorganisatie borgen en
actueel houden
Het huidig niveau van
vergunningverlening en de toezicht- en
handhavingstaak van de gemeente borgen
SOCIALE VEILIGHEID
Veilige woon- en leefomgeving o.a. door
verbeterde aanpak van de problematiek
‘achter de voordeur’
Minder geweld en stabiliseren van het
aantal woninginbraken
Tegengaan hennepteelt
Terugdringen alcoholgebruik onder
jongeren < 18 jaar
VERKEERSVEILIGHEID
Minder verkeersdoden en
verkeersslachtoffers.
Waar nodig betere verkeersveiligheid
rond scholen.
Met alle festiviteiten in Emmen zoals de opening van Wildlands en het
Atlas Theater is er sprake van sfeervolle en bruisende activiteiten die
bijdragen aan een goed vestigingsklimaat. Alle activiteiten in wijken en
dorpen kunnen plaatsvinden door juiste inzet van politie en
toezichthouders. Daarnaast bevorderen wij een veilige openbare ruimte
door meer inzet van BOA’s in wijken en dorpen. Samen met de
ondernemersverenigingen dragen we zorg voor actuele keurmerken
veilig ondernemen voor bedrijventerreinen. Het geheel draagt bij aan
een aantrekkelijk vestigingsklimaat.
De samenwerking met de Veiligheidsregio Drenthe (VRD) loopt goed.
De betrokken functionele afdelingen en de VRD weten elkaar goed te
vinden. Hierdoor is de fysieke/externe veiligheid in een vroeg stadium
geborgd.
De VRD levert in 2016 hetzelfde niveau aan brandweerzorg. De
brandweer bereikt in 80% van de prioriteit 1-alarmeringen binnen de
vastgestelde norm de locatie.
De crisismanagementorganisatie is goed geborgd en wordt door een
actief beleid m.b.t. opleiding en training actueel gehouden.
De integrale aanpak van toezicht en handhaving aangevuld door een
vergunning systematiek waarin geprioriteerd wordt op veiligheid en
naleefgedrag functioneert naar tevredenheid. E.e.a. wordt volgens
planning uitgevoerd.
Veilig Thuis Drenthe heeft i.v.m. het verscherpt toezicht een groot
aantal verbeterpunten doorgevoerd. De meldcode wordt beter
uitgevoerd. Er bestaan zorgen over het grote verschil tussen aantal
politiemutaties huiselijk geweld en aantal vervolgens door Hulp-OvJ
opgemaakte Risicotaxatie formulier Huiselijk Geweld (RiHG’s) voor
huisverboden.
De daling van het geweld lijkt door te zetten. We zien een stijging van
het aantal woninginbraken in Emmen Oost. We hebben
preventieprogramma’s ingezet en gaan met de politie bezien welke
aanvullende maatregelen we kunnen treffen.
Wij blijven inzetten op het tegengaan van hennepteelt. We zien echter
dat de criminele organisaties steeds meer op zoek gaan naar kwetsbare
inwoners. Bij de uitvoering van ons beleid houden wij daar rekening
mee.
Het preventie- en handhavingsplan wordt uitgevoerd. Op basis van de
uitkomsten van de 0-meting gaan wij gerichte preventie activiteiten
inzetten naar ouders, horeca en sportverenigingen.
In Drenthe kwamen in 2016 zesentwintig mensen om het leven bij
verkeersongevallen. Twee minder dan het jaar daarvoor. In Emmen
vielen er, net als in 2015, twee verkeersdoden. Het hoge aantal
verkeersdoden 16 in Zuidoost Drenthe baart zorgen. Gezamenlijk met
onze buurgemeenten zal gekeken worden of en op welke wijze dit
teruggedrongen kan worden.
Met het actieprogramma Drents Verkeersveiligheid label helpen we de
scholen om de veiligheid te verbeteren. De verkeersouders van de drie
basisscholen in Zwartemeer hebben we ondersteuning geboden, bij een
succesvolle gedragscampagne die ouders moet wijzen op hun
verantwoordelijkheden.
16
3.4
Onderwijs en jeugd
Beknopte schets van de ontwikkelingen in 2016
Onderwijsachterstandenbeleid
De eerste voorscholen zijn in 2016 gerealiseerd. De
gezamenlijke schoolbesturen, Stichting Peuterwerk en
Stichting OKCE hebben hiervoor een uitvoeringsplan
opgesteld dat doorloopt tot juni 2018. Dit vanuit de
ambitie dat alle peuters (2,5 tot 4 jaar) een aanbod
krijgen voor voorschoolse educatie. Elke voorschool is
verbonden aan een basisschool waardoor het mogelijk is
onderwijs en educatie goed op elkaar af te stemmen. De
dagelijkse leiding van de voorschool ligt in handen van
de locatieleider van de basisschool. Aan de kwaliteit van
de voorscholen is gewerkt door pedagogisch
medewerkers te scholen (o.a. cursussen voor taalniveau
3F), inzet HBO-ers op de groep en door het ontwikkelen
van een kindvolgsysteem.
Lokaal onderwijsbeleid (PO)
In 2016 zijn, in overleg met de schoolbesturen voor
primair onderwijs, de speerpunten voor het lokaal
onderwijsbeleid (PO) bepaald. Dat zijn: 1) Het Jonge
Kind, 2) Passend Onderwijs, 3) Toekomstbestendig
Onderwijs en 4) Brede Ontwikkeling. Bij het eerste
thema ligt de nadruk op het realiseren van de
voorscholen en het verhogen van de kwaliteit van
educatie en onderwijs voor het jonge kind. Bij het
tweede thema staat de afstemming tussen onderwijs en
de jeugdzorg centraal. Bij thema 3 zal een integraal
meerjaren huisvestingsplan worden ontwikkeld en
thema 4 richt zich op het vergroten van de
ontwikkelingskansen van kinderen door een breed en
gevarieerd aanbod van activiteiten, binnen en buiten
schooltijd.
Lokaal onderwijsbeleid (VO en MBO)
Voortijdig schoolverlaten
In 2016 hebben diverse projecten en pilots geleid tot een
forse terugdringing van voortijdig schoolverlaten.
Daarnaast is de doelgroep verbreed en worden er ook
activiteiten ontwikkeld voor jongeren van 16 tot 23 jaar
in een kwetsbare positie (VSO, PRO, Entreeonderwijs),
voor wie een startkwalificatie niet haalbaar is. Emmen is
hiervoor in Zuidoost Drenthe RMC-contactgemeente
geworden en het Drenthe College contactschool. Diverse
partijen, zoals Werk en Inkomen, RMC en CJG werken
nauw met elkaar samen om maatwerk te leveren,
regelruimte te vinden en hardnekkige knelpunten aan te
pakken.
arrangementen op maat kunnen ze veelal de
onderwijsroute weer oppakken. Er is veel aandacht
besteed aan de basis- en ondersteuningsmogelijkheden
op de scholen zelf. In 2017 zal dat ook met name
doorontwikkeld worden. Het SWV 22.02 heeft in de
laatste maanden 2016 vooral aandacht besteed aan de
doorlopende lijnen PO en VO. POVO-overleg is in volle
gang over dit onderwerp.
Techniek en loopbaanoriëntatie
De Begeleidingsgroep Techniekpact heeft tot doel te
komen tot kiezen, leren en werken in de techniek,
vooruitkijkend op de enorme vervangingsvraag die er op
de regio af komt. Scholen hebben zich verenigd in een
begeleidingsgroep Techniekpact waaraan scholen van
PO, VO, MBO en HBO samen deelnemen met afdelingen
economie van de gemeenten van de AMRD,
vertegenwoordigers van de brancheorganisaties Metaal
en Electro en provincie. Onder voorzitterschap van de
gemeente Emmen en ter voorbereiding op de plannen
voor Vierkant voor Werk. De doorgaande lijn VO en
MBO staat wat betreft techniek hoog op de agenda.
Schoolbestuurlijke taak openbaar basisonderwijs
In 2016 is uitvoering gegeven aan de nieuwe
onderwijsvisie ‘Duurzaam en sterk de toekomst
tegemoet’. Vanaf 1 augustus 2016 werken alle scholen in
clusters, waarbij ieder cluster wordt aangestuurd door
een directeur. Op alle locaties is een locatieleider
aanwezig als eerste aanspreekpunt. Deze nieuwe
werkwijze is ontwikkeld vanwege de daling van het
aantal leerlingen in deze regio. Door in grotere
eenheden (clusters) te werken, benutten we de
beschikbare middelen en expertise maximaal.
Samenwerking binnen de clusters bevordert de
kwaliteitsontwikkeling van het openbaar basisonderwijs.
Passend Onderwijs
Het Passend Onderwijs VO (Samenwerkingverband
22.02) heeft zich bezig gehouden met het (succesvol)
terugdringen van het aantal (langdurig) thuiszittende
leerlingen. Door in te zetten op (tussen- of plus-)
17
Wat hebben we bereikt in 2016?
Doelstellingen en resultaat/bijdrage aan
ONDERWIJS EN JEUGD
Alle kinderen in de gemeente Emmen
hebben optimale ontwikkelingskansen;
door:
Een kwalitatief hoogwaardig aanbod van
Alle aanbieders van voorschoolse educatie werken met een erkend VVEvoorschoolse educatie.
programma, bijna alle pedagogisch medewerkers zijn geschoold op 3Ftaalniveau en er werken meer HBO-ers op de groep. De inspectie
beoordeelde het aanbod in 2016 als voldoende.
Meer jongeren met een startkwalificatie.
Het aantal voortijdig schoolverlaters in het schooljaar 2015/2016 is
303. De regio Zuidoost scoort ruim binnen de norm die het ministerie
heeft gesteld. Het knelpunt ligt bij het entreeonderwijs en basis
beroeps. Dat is ook de landelijke trend. Het VO, het MBO, het
ministerie en de gemeenten zijn volop op zoek naar verbetering van de
route onderwijs naar arbeidsmarkt.
Onderwijs op maat en dichtbij te bieden.
Emmen beschikt over een gevarieerd onderwijsaanbod en een grote
scholendichtheid. De demografische ontwikkelingen en de moeite om
het dure techniekonderwijs (VMBO profielen en keuzedelen MBO) te
kunnen blijven aanbieden, maakt samenwerking noodzakelijk. In 2016
ontstaat de eerste aanzet tot verkenning en afstemming van het totale
aanbod in de regio
Kwalitatief goede doorlopende leerlijnen
Met het ontwikkelen van de voorscholen, gekoppeld aan elke
tussen voorschool, primair onderwijs en
basisschool, lopen wij in Emmen voorop. De komende tijd zullen we
voortgezet onderwijs.
aan de slag gaan om doorlopende leerlijnen verder te ontwikkelen.
Afstemming is daarin de eerste stap.
Een goede aansluiting tussen onderwijs
Emmen stuurt het Techniekpact in de AMRD aan. Alle schoolsoorten
en de arbeidsmarkt.
buigen zich over de doorlopende leerlijn techniek en de matching met
het bedrijfsleven. De komende jaren komen er 6200 vervangingsvragen
op dit terrein. In het Entree- en Pro- en VSO onderonderwijs worden
leerlingen gecoacht richting arbeidsmarkt en worden werkgevers bij
vragen ondersteund.
Het realiseren en faciliteren van
Ondertussen zijn er 11 voorscholen gerealiseerd. Dit verloopt volgens
kindvoorzieningen voor opvang,
het nieuwe uitvoeringsplan. Dit is een eerste aanzet richting de
onderwijs en opvoedondersteuning van
ontwikkeling van kindcentra.
kinderen van 0 tot 12 jaar.
Alle kinderen in de gemeente Emmen
hebben optimale ontwikkelingskansen;
door:
Een kwalitatief hoogwaardig aanbod van
Dit aanbod is op orde. Er wordt gewerkt met erkende VVEvoorschoolse educatie.
programma’s, uitgevoerd door gekwalificeerde medewerkers.
Kinderen en jongeren hebben de
mogelijkheid om actief te participeren;
door:
Het stimuleren van de
jongerenparticipatie.
Meer evenementen voor en door jongeren
Gaat in 2017 starten in afwachting van het defintieve advies van de
JongerenAdviesraad
Start Jimmy’s in voorjaar 2017
Start Jimmy’s in voorjaar 2017
18
3.5
Bouwen, wonen en milieu
Beknopte schets van de ontwikkelingen in 2016
Omgevingswet
Op 1 juli 2015 heeft de Tweede Kamer en op 16 februari
2016 heeft de Eerste Kamer ingestemd met de
Omgevingswet.
De
inwerkingtreding
van
de
Omgevingswet staat gepland voor begin 2019. Doel van
de wet is dat procedures binnen het omgevingsrecht
eenvoudiger worden mede door minder regels, de
onderzoekslasten worden beperkt en de digitale
beschikbaarheid verbetert.
Ladder van Duurzame Verstedelijking
In 2012 is de (rijks) Structuurvisie Infrastructuur en
Ruimte (SVIR) vastgesteld. Met deze vaststelling werd
de “Ladder voor Duurzame Verstedelijking” (voorheen
SER ladder) vigerend (via het Besluit ruimtelijke
ordening). Het doel van de ladder is een goede
ruimtelijke ordening door optimale benutting van de
ruimte in stedelijke gebieden. De ladder legt een
motiveringseis op bij nieuwe stedelijke ontwikkelingen.
De gemeente participeerde in 2016 op landelijk,
regionaal en lokaal schaalniveau aan congressen, pilots
en denktanks. De gemeente heeft zich op een pro-actieve
wijze een voorloperspositie in de regio weten te
verwerven. De invloed van de komst van de
Omgevingswet op de gemeente heeft verder vorm
gekregen. De volledige impact is (nog) niet te overzien,
omdat veel wetgeving nog niet gereed is.
De ladder krijgt zijn beslag in de Omgevingswet.
Aangetoond moet worden dat een nieuwe stedelijke
ontwikkeling voorziet in de regionale behoefte. Als de
regionale behoefte niet kan worden aangetoond dan is
een beoogde ontwikkeling niet mogelijk. Uitspraken van
de Raad van State vragen om een grotere aandacht van
onze gemeente voor de Ladder voor Duurzame
Verstedelijking.
De C-discussie van december 2015 (actieplan Fysieke
Keten) past binnen het stelselwijziging van de
Omgevingswet. De C-discussie kent verbetertrajecten
voor korte en lange termijn. De korte termijn acties
hebben in 2016 vorm en richting gekregen en de lange
termijn meegenomen in de invoering van de
Omgevingswet. De opgenomen acties zijn deels afgerond
en zijn in voorbereiding:
De
voorbereidingen
voor
een
Structuurvisie
Deprogrammeren Woningbouw zijn gestart, met als
doel om de beschikbare plancapaciteit terug te brengen.
De in voorbereiding zijnde Structuurvisie Delftlanden,
waarin de toekomstige plancapaciteit voor de
Delftlanden wordt bepaald, houdt nauw verband met de
Ladder voor Duurzame Verstedelijking.
1) plan van aanpak actueel toetsingskader 2017 loopt,
opleverdatum 1 februari 2017;
2) flitsvergunning, is tijdig afgerond voor “bouwen”;
3) versnelde
vergunningverlening
en
versnelde
ruimtelijke advisering, tijdig afgerond, vervolgactie
wordt voorbereid;
4) reisgids en voorbereiden bedrijvenloket loopt nog;
5) ontheffingenbeleid, afgerond, continu proces;
6) implementatie versnelde project initiatief
beoordeling, afgerond.
Omgevingsvisie Emmen-centrum
De gemeente en ondernemersvereniging Vlinderstad
zijn gezamenlijk een proces opgestart om te komen tot
een nieuwe visie op het centrum. Beide partijen hebben
zich bij de start van het proces verbonden aan de nieuwe
visie, door gezamenlijk voor het opdrachtgeverschap te
tekenen.
Gedurende het jaar zijn de vraagstukken voor Emmen
centrum benoemd, zijn de antwoorden geformuleerd op
de gestelde vragen en is uiteindelijk de gezamenlijke
visie opgesteld. Hiervoor zijn per fase met de betrokken
stakeholders (waaronder de raad) bijeenkomsten
georganiseerd. Het resultaat is een integraal gedragen
koers voor het centrum.
Wonen
Op 1 juli 2015 is de Woningwet 2015 in werking
getreden. Deze wet leidt tot een nieuwe werkelijkheid in
de
relatie
gemeente,
corporaties
en
huurdersorganisaties. De wet verplicht corporaties zich
meer te richten op hun kerntaak: het huisvesten van de
laagste inkomensgroepen. Gemeenten krijgen met de
Woningwet een stevige regisserende rol. De wet geeft
huurderorganisaties een positie bij het maken van
prestatieafspraken. Het Nieuw Lokaal Akkoord (NLA) is
al in de geest van de Woningwet 2015 opgesteld.
Het NLA wordt jaarlijks geactualiseerd met concrete
prestatieafspraken. In 2016 zijn de volgende stappen
gezet:
• Met Lefier, Domesta en Woonservice en hun
huurdersorganisaties
zijn
prestatieafspraken
gemaakt. Deze afspraken dragen bij aan de
uitvoering van het Lokaal Akkoord 2016-2020.
• De Groninger en Drentse gemeenten hebben de
woningmarktregio Groningen-Drenthe gevormd. De
vorming van de woningmarktregio is gedaan op
grond
van
de
Woningwet
2015.
De
woningmarktregio legt het werkgebied van de
corporaties vast.
19
•
Samen
met
de
corporaties
is
een
woningmarktonderzoek uitgevoerd. De resultaten
dienen als onderbouwing voor de actualisatie van de
woonvisie 2012-2017.
Woonbedrijf/Woonschepenhaven
De herstructurering van de kleine woonwagencentra is
afgerond en de bewoners van de 25 nieuwe woningen
hebben de sleutel gekregen. Het opzetten van een
vastgoedexploitatie voor het woonbedrijf is verder
uitgewerkt. Een vastgoedexploitatie is nodig om de
eventuele overdracht naar de corporaties mogelijk te
maken of te kiezen voor een andere vorm van beheer. De
intentie is uitgesproken om het beheer en het
onderhoud van de woonwagencentra in eigen handen te
houden. Er is een verkenning gestart hoe om te gaan
met de Woonschepenhaven aan het Dommerskanaal.
Statushouders
Gemeenten hebben op grond van de Huisvestingswet de
taak om statushouders woonruimte aan te bieden. Dat
kan een zelfstandige (huur)woning zijn of een met meer
mensen gedeelde woning. De gemeente moest in 2016
aan 246 statushouders woonruimte aanbieden. Voor de
eerste zes maanden van 2017 is een taakstelling
opgelegd om 82 statushouders te huisvesten. Hierover
zijn afspraken gemaakt met de woningcorporaties
Lefier, Domesta en Woonservice.
Op 1 januari 2017 resteert formeel een aantal van 60 nog
te huisvesten statushouders. Informeel heeft de
gemeente aan haar taakstelling voldaan, omdat de
gemeente in een tussenvoorziening te Eelde
statushouders heeft gehuisvest en voor het resterende
aantal zijn woningen gevonden.
Milieuagenda
De voorbereidingen om te komen tot een nieuwe
Milieuagenda zijn gestart in 2016. De Milieuagenda
bevat de koers van de gemeente met betrekking tot de
kwaliteit van de leefomgeving en dergelijke. Verwachte
behandeling in de raad is eind 2017.
Windenergie
Structuurvisie Windenergie is vastgesteld conform de
tijdsplanning die afgesproken was met de provincie
Drenthe. De uitvoering van de Structuurvisie en de
bijbehorende gedragscode is in september 2016 gestart
en loopt op schema. In eerste periode wordt het
gebiedsproces georganiseerd en uitgevoerd en daarna
kunnen de initiatiefnemers de vergunningaanvraag
indienen.
Structuurvisie Zonneakkers
In 2012 is de Energienota Gemeente Emmen
vastgesteld. In de nota wordt gestreefd naar een
vermindering van de CO2 uitstoot in 2025 met 25% van
de uitstoot t.o.v. 2012 en naar een CO2 neutraal Emmen
in 2050. De voorbereidingen voor de herijking van de
Energienota zijn opgestart. De aandachtpunten uit de
door de raad aangenomen motie worden daarin
meegenomen.
Na vaststelling van de structuurvisie zonneakkers in
2015 heeft het steunpunt Zonneakkers intensief overleg
gevoerd met ontwikkelaars, bedrijven, particulieren en
vertegenwoordigers van de Erkende Overleg Partners.
Resultaat is dat voor een zonneakker in het Rundedal
een vergunning is verleend en de SDE+ subsidie is
beschikt. Inzet is om in 2017 deze zonneakker
daadwerkelijk te realiseren.
Voor het gebied Oranjepoort heeft het college aan de
Vereniging
Parkmanagement
Bedrijventerreinen
Emmen (VPB) toestemming verleend voor de
ontwikkeling van een zonneakker. Er worden
gesprekken gevoerd met marktpartijen over de
ontwikkeling van andere zonneakkers. De benodigde
voorbereidingen om te komen tot zonneakkers is in
2016 gedaan. Realisatie zal in 2017 plaatsvinden.
Smart Energy Region Emmen Haren (SEREH)
De visiedocument Smart Energy Region Emmen-Haren
is door de raad van de gemeente Emmen vastgesteld op
22 december 2016. De visie bevat ook een
uitvoeringsprogramma waarbij 4 projecten zijn
gedefinieerd. Voor de uitvoering van deze projecten
kijken we nadrukkelijk naar de Europese middelen en
ondersteuning. Voor het project ‘Energiecooperaties en
Smart Grid’ hebben we een Interreg 5 subsidie
aangevraagd en ook toegekend gekregen van ongeveer
700.000 euro inclusief eigen bijdrage in uren van
300.000 euro. Het opstarten van dit project is in gang
gezet. Doorlooptijd 3 jaar.
Voor het project Grensoverschrijdend Windpark
bereiden we, samen met de partners (RWE, Enexis,
Univé, Twente en Stadt Haren) een Horizon2020
aanvraag voor. Daarnaast hebben we stevig lobby
gevoerd in Brussel bij de Europese Commissie om
ruimte te zoeken binnen de Europese regelgeving zodat
die de uitvoering van de projecten mogelijk maakt.
20
Stimuleringsfonds Dorpen en Wijken
Het Actieplan Stimuleringsfonds Dorpen en Wijken is in
2015 vastgesteld en in datzelfde jaar zijn die initiatieven
ondersteund. In 2016 zijn daar ten laste van het fonds
de volgende uitvoeringskredieten aan toegevoegd:
1. Winkelcentrum Rietlanden € 200.000
2. Kamerlingswijk € 75.000
3. Project van Dijk Vaart ZZ € 84.000
4. Vaart ZZ fase 2 € 636.000
5. Erica Havenstraat € € 1.076.500
6. Schoonebeek fase 1 € 1.000.000
7. Subsidies Stimuleringsregeling/ dorpsinitiatieven
tweede tender € 60.732
In de eerste tender is aan vijf bewonersinitiatieven een
subsidie gegeven. De benodigde procedures zijn
doorlopen en de meeste initiatieven zijn daadwerkelijk
gestart. Aan vijf bewonersinitiatieven uit de eerste
tender is subsidie gegeven.
Welstand
In het bestuursakkoord 2014 – 2018 ‘Aanpakken en
Doen’ is het herijken van het welstandsbeleid
aangekondigd.
In de voorbereidingen van de herijking is gewerkt aan
een vereenvoudiging van het welstandsbeleid met als
voornaamste
doel
minder
welstandscriteria,
toegankelijker en makkelijker welstandsbeleid.
Er wordt gekozen voor de invoering van een ambtelijke
toets waardoor het onderdeel welstand binnen
vergunningverlening vlotter afgedaan kan worden. De
welstandsnota 2016 is voor het zomerreces door de raad
vastgesteld.
Meer afval scheiden doen we samen
Eind 2016 is een start gemaakt met de uitvoering van
het Maatregelenkader Afvalbeheer. In oktober is de
campagne Afval. Scheidt u mee? gelanceerd en zijn
nieuwe grijze containers met chip verstrekt waarmee de
oude grijze container beschikbaar is gekomen voor de
inzameling van PMD. Deze maatregelen moeten
bijdragen om de doelstelling van het Kaderplan
Afvalstoffen (60% afvalscheiding) te realiseren. Tevens
moet het plan een eerste aanzet geven ter realisering van
de ‘VANG-norm’ (Van Afval Naar Grondstof) van 75%
afvalscheiding in 2020.
21
Wat hebben we bereikt in 2016?
Doelstellingen en resultaat/bijdrage aan
BOUWEN EN WONEN
Door het behouden en versterken van het
Er zijn initiatieven geweest die een bijdrage hebben geleverd aan
groene karakter en de eigen identiteit
behoud/versterking van bestaande woonmilieus.
(van de verschillende kernen) bijdragen
aan de aantrekkelijkheid van de
gemeente.
Goede kwaliteit en samenstelling van de
huidige woningvoorraad door meer regie
te nemen.
Dit is een doorlopend proces. In 2016 is een besluit genomen om
voor de komende 2 jaar een programma Wonen uit te voeren. Dit
programma is in oprichting en gaat zich richten op de kwaliteit van
wonen op het niveau van dorpen en wijken.
In samenspraak met bewoners investeren
in de vitaliteit en grotere leefbaarheid van
de woonomgeving.
Eveneens een doorlopend proces. Vanuit het programma Wonen
wordt dit de komende jaren opgepakt.
Eenvoudigere
vergunningverleningsprocessen.
Via het Actieplan Fysieke Keten is hier in 2016 werk van gemaakt via
meerdere acties:
- ontheffingenbeleid (o.a. publieksflyers om initiatiefnemers vooraf
op weg te helpen naar een ruimtelijk aanvaardbaar en passend
plan);
- versnelde projectinitiatiefbeoordeling: nieuw werkproces;
- versnelde vergunningverlening en versnelde ruimtelijke
advisering: nieuw werkproces en extra prioriteit;
- versnelling en vereenvoudiging parkeervergunning en –ontheffing
(naar 1-3 dagen);
Enkele acties lopen door in 2017: onderzoek naar flitsvergunning,
plan van aanpak actueel toetsingskader, inrichting bedrijvenloket en
Reisgids voor ruimtelijke initiatieven (een heldere en eenvoudige
voorlichtingsbrochure)
MILIEU
Verbeteren en in stand houden van
milieukwaliteiten, door bewust om te
gaan met onze leefomgeving door deze
schoon en gezond te houden.
Het windenergie dossier heeft veel tijd gevraagd en ervoor gezorgd
dat andere doelstellingen uit de energienota onderstuk staan.
Verduurzaming heeft de aandacht. Binnen het programma Smart
Energy Region Emmen-Haren worden projecten opgezet, bedoeld
om de doelstellingen uit de Energienota te realiseren. Daarnaast
wordt structuurvisie Zonneakkers uitgevoerd, met als doel een
zorgvuldige ruimtelijke inpassing van de grootschalige zonneenergie. Het geheel komt samen in de op te stellen Milieuagenda.
Verduurzaming (van (gemeentelijk)
vastgoed) door renovatie en
energiezuinige maatregelen.
De voorbereidingen om te komen tot een plan van aanpak
verduurzaming gemeentelijk vastgoed zijn gestart.
Betere resultaten bronscheiding van afval.
De doorgevoerde maatregelen laten positieve resultaten zien, maar
deze zijn getalsmatig nog niet zichtbaar te maken. Het percentage
ligt onder het landelijke streefgetal van 60%.
Doelmatige inzameling en transport van
afvalwater.
De doelmatige inzameling en transport van afvalwater is een
standaard eis aan riolering. In 2016 is aan deze standaard voldaan
via de daarvoor ingerichte standaard werkwijze.
22
3.6
Inkomensondersteuning
Beknopte schets van de ontwikkelingen in 2016
Armoedebeleid
Door ontwikkelingen in het sociale domein (zie
programma 9) is de focus in ondersteuning van
huishoudens met een laag inkomen verschoven van het
verstrekken van minimaregelingen naar een volwaardig
armoedebeleid. Lag in het verleden vooral de focus op
inkomensondersteuning, nu richten we ons meer op het
bevorderen van zelfredzaamheid en maatschappelijke
participatie. Hierbij gaan we uit van de eigen kracht van
mensen en hun omgeving. We hebben extra aandacht
voor gezinnen met minderjarige kinderen en inwoners
met acute financiële nood.
Een andere belangrijke wijziging was dat we het
armoedebeleid waar mogelijk met lokale organisaties uit
hebben gevoerd. Speerpunten voor ons beleid waren in
2016:
•
•
•
•
•
•
Het bevorderen van (financiële) zelfredzaamheid
(o.a. armoedepact, subsidie aan maatschappelijke
organisaties, stimuleren gebruik regelingen);
Activeren naar werk en participatie (via o.a. de
regeling ontplooiing en ontwikkeling);
Gebiedsgerichte aanpak ook voor armoede
(ruilgoederenbank en noodfonds);
Het bevorderen van bekendheid van de
inkomensondersteunende maatregelen (minimawijzer);
Digitalisering
van
het
aanvraagtraject
(implementatie berekenuwrechtplus);
Meer inzet op kwetsbare groepen (kindregelingen,
noodhulp).
Handhaving
Per
2016
gold
het
beleidsplan
handhaving
Participatiewet. Hierin zijn de kaders vastgesteld voor
de
handhaving
op
het
vlak
van
zowel
uitkeringsverstrekking als re-integratie. Dit beleidsplan
richt zich op rechtmatigheid binnen de Participatiewet,
en is daarmee complementair aan het op doelmatigheid
gerichte Meerjarenbeleidskader Participatiewet (met
name arbeidstoeleiding). Het concept ‘hoogwaardig
handhaven’ blijft het uitgangspunt.
Met dit concept wordt ingezet op het vroegtijdig
informeren van klanten, het optimaliseren van de
dienstverlening, controle op maat en het daadwerkelijk
sanctioneren bij geconstateerde overtredingen. Waarbij
evenwicht wordt gehouden tussen preventie en
repressie. Meer specifiek wordt met dit beleidsplan
ingezet op het nader verbinden van handhaving in het
sociaal
domein,
de
doorontwikkeling
van
informatiegestuurd handhaven en het verder borgen in
de dienstverlening van integrale handhaving.
Schulddienstverlening
Schulddienstverlening is in 2016 uitgevoerd op basis
van de uitgangspunten van het beleid in het sociale
domein. Een belangrijk punt binnen dit beleid is dat
schuldenproblematiek alleen kan worden opgelost als de
betrokkene gemotiveerd is om hiermee aan de slag te
gaan. Samenwerking met andere maatschappelijke
organisaties is essentieel voor de uitvoering van een
integraal aanbod. De inzet van vrijwilligers is daarbij
van groot belang.
Een
zakelijke
manier
van
werken,
heldere
verwachtingen over en weer en wederkerigheid in inzet.
Waar een schuldenaar de eigen verantwoordelijkheid
niet op zich kan nemen, zal de gemeente hulpverlening
bieden. Bij de ‘toeleiding’ naar Schulddienstverlening
wordt gewerkt met ‘’selectie naar oplosbaarheid’: alleen
een traject voor schuldregeling starten als er een reële
kans is dat een dergelijke regeling er ook kan komen
(wat zal leiden tot een toename van het
slagingspercentage).
Verhoogde instroom statushouders
Nederland had te maken met een verhoogde instroom
van asielzoekers. Voor gemeenten betekende dit voor
het tweede jaar op rij dat zij ook grotere aantallen
statushouders moesten huisvesten. In 2016 moesten we
via de taakstelling huisvesting statushouders 246
statushouders
woonruimte
aanbieden.
Dankzij
(hernieuwde) afspraken met corporaties en het
stimuleren van bouwprojecten door particuliere
investeerders hebben we aan de taakstelling kunnen
voldoen. Ook hebben we de achterstand in de
taakstelling over het jaar 2015 voor een deel ingelopen.
23
Wat hebben we bereikt in 2016?
Doelstellingen en resultaat/bijdrage aan
INKOMENSONDERSTEUNING
Bieden tijdelijke inkomensondersteuning;
algemene bijstand, bijzondere bijstand en
armoedebestrijding
Alle activiteiten zijn er op gericht om instroom te beperken en
uitstroom te bevorderen. Met name de hoge instroom vanuit
vergunninghouders heeft het volume doen toenemen.
In het armoedebeleid valt op dat een groot deel van het budget
gebruikt wordt voor de uitgaven van woninginrichting en
bewindvoering.
Het verhogen van de maatschappelijke
participatie (“iedereen doet mee”)
Maatschappelijk meedoen wordt gestimuleerd door o.a. de webshop.
De participatieregeling 18- en stimuleringsregeling 18+ kunnen
digitaal en in natura worden aangevraagd.
Het klantenbestand dat van de webshop gebruik maakt is gestegen
van zo’n 3.200 naar 3.860 personen. Een deel van de klanten heeft,
ondanks veelvuldige persoonlijke communicatie, niet het (volledige)
budget besteed.
Beperking van instroom in de uitkering
Middels een sluitende aanpak en rechtmatigheidsheids-screeningen
wordt de instroom beperkt. Fraude alertheid, kennis van
voorliggende voorziening en matching met vacatures zorgt voor
preventie.
De preventiequote (aantal uitkeringen dat niet tot toekenning komt)
is uitgekomen op 33%. 5% afwijzingen, 8% sluitende aanpak
(sluitend traject van leren en werken waarbij gebruik gemaakt wordt
van de faciliteiten en diensten van het het Training en Diagnose
Centrum), 20% afgebroken aanvragen.
30% (afname van 8% tov 2015) van de instroom komt voort uit
beïnvloedbare redenen als WW, werk en scholing.
22,5% (toename 4,5%) van de instroom door vergunninghouders,
dak- en thuislozen, crisisopvang en Vrouwenopvang. Het aandeel
instroom i.v.m. vergunninghouders is toegenomen.
Bevordering van uitstroom uit de
uitkering (op gebied van rechtmatigheid,
voor doelmatigheid zie programma 9)
Rechtmatigheid is voortdurend een prioritair thema.
Ook in 2016 is hier extra op ingezet middels een 2e screening
rechtmatigheid. Daarnaast wordt uitstroom gerealiseerd door inzet
van handhaving en sociale recherche. Ook uitkeringsverwerking
levert een wezenlijke bijdrage door het verwerken van inkomstenen wijzigingsformulieren.
Door de rechtmatigheidsscreeningen in 2015 en 2016 is de reguliere
uitstroom ivm inzet van handhavende activiteiten gedaald.
In 2015 was de beïnvloedbare uitstroom voor het eerst hoger dan de
niet beïnvloedbare uitstroom. Ook in 2016 is dit weer het geval. Het
beïnvloedbaar deel is zo’n 140 hoger dan het niet beïnvloedbare
deel. Met name het niet beïnvloedbare deel is achter gebleven. Zie
ook programma 9.
Voorkomen dat burgers in problematische
schuldensituaties geraken en
ondersteuning bieden bij het oplossen van
problematische schuldensituaties van
diegenen die daar ondersteuning bij
willen hebben
We hebben uitvoering gegeven aan het plan van aanpak:
preventie/vroegsignalering in samen werking met onze
ketenpartners. Voorbeelden hiervan zijn: wekelijks spreekuur bij de
woningcorporaties en Emco, verplichte training voor toekomstige
uitkeringsgerechtigden bij het TDC, ondersteunen van werkgevers
voor werknemers met financiële problemen, kinderen middels de
Week van het Geld, IPE.
24
3.7
Openbare ruimte Verkeer en Vervoer
Beknopte schets van de ontwikkeling in 2016
Algemeen
Voor de bereikbaarheid van Emmen was 2016 een
bijzonder jaar.
Aan het eind van het hoogseizoen is een voorlopige
balans opgemaakt over het algemeen is de opvang en
verwerking van de verkeersstromen richting Emmen
centrum naar tevredenheid verlopen; wel zijn er een
aantal punten die in 2017 nader onderzoek behoeven.
Voor een meer uitgebreide verhandeling wordt verwezen
naar de tussentijdse evaluatie van het Gemeentelijk
Verkeer en Vervoerplan 2012-2020 die in het voorjaar
van 2017 met de raad zal worden besproken.
Om de kwaliteit van de gerealiseerde infrastructurele
centrum vernieuwingsplannen op een hoogwaardig peil
te houden is er een integraal beheer en onderhoudsplan
voor Emmen centrum opgesteld en is er extra budget
beschikbaar gesteld.
Als belangrijke ontwikkeling in 2016 wordt genoemd de
gestarte reconstructie centrum Nieuw-Amsterdam en de
besluitvorming om het centrum van Erica op te
knappen. Plannen die in een constructieve samenspraak
met de betreffende dorpen tot stand zijn gekomen.
Centrumrenovatie Nieuw-Amsterdam/Veenoord
Samen met de projectgroep Bruisend Centrum NieuwAmsterdam/Veenoord is een inrichtingsplan opgesteld
voor het openbaar gebied waarin parkeren,
groenvoorzieningen en een prettig verblijfsgebied een
plek hebben gekregen. Dit geldt ook voor de verbinding
van het centrum met de vaarroute. De uitvoering van
de herinrichting van het openbaar gebied in het gehele
centrum is in 2016 gestart en wordt in 2017 afgerond.
Bestuurlijk overleg met de provincie Drenthe
Dit in 2015 gestarte bestuurlijk overleg over de
hoofdinfrastructuur Emmen wordt door gemeente en
provincie als bijzonder waardevol ervaren. Het in
gezamenlijkheid
blijven
werken
aan
de
(verdere)verbetering/optimalisering
van
de
bereikbaarheid van de regio Zuidoost Drenthe/Emmen
is een essentiële randvoorwaarde voor economische
ontwikkeling.
De opgaven zijn groot en uitdagend: de realisatie van de
doelstellingen
van
het
GVVP
(inclusief
meerjarenuitvoeringsprogramma)
en
de
bereikbaarheidsaanbevelingen van de commissie
Vollebregt-Alberda van Ekenstein (Economisch
Programma 2017-2021 ‘Voor een sterke en innovatieve
regio Vierkant voor Werk’).
In 2016 zijn onder meer de volgende zaken besproken:
- Uitkomsten eerste globale scope staat van
onderhoud van de met de provincie Drenthe te
ruilen wegen (Rondweg naar provincie en N 862
naar gemeente), het gaat hierbij om de
wegverhardingen, wegmeubilair, bewegwijzering,
bermen etc. Na bespreking van de eerste globale
scope is afgesproken om begin 2017 een meer
uitgebreide scope te doen die mede de basis zal zijn
voor de onderhandelingen.
- gedeeltelijke verdubbeling N 34
- spoorverbinding Zwolle-Coevorden-Emmen (halte
Emmen zuid, vier keer per uur een trein –
viertreinensysteem))
- inrichten N 391 als stroomweg
- reconstructie van de aansluiting Emmen-Oost N 34
- bereikbaarheid algemeen (onder meer in het kader
opening Wildlands)
Maandelijks bestuurlijk overleg parkeren
Aan het maandelijks bestuurlijk overleg met de Koepel,
Vlinderstad, Wildlands wordt sinds medio 2016 ook
deelgenomen door Qpark, exploitant van de
parkeerfaciliteit P-zuid 1.
Belangrijke gespreksitems waren:
werkingstijden betaald parkeren, verkeersmanagement
bereikbaarheid, gevolgen wet Markt en Overheid voor
het parkeren, parkeertarieven gemeente en Qpark.
Parkeren
Nieuw op te stellen integrale parkeervisie
Op 12 september 2016 is in de commissie Wonen en
Ruimte de notitie “Verder met Parkeren, c-discussie
uitgangspunten
nieuwe
integrale
parkeervisie”
besproken, dit is de opmaat voor de bottom up aanpak
nieuwe parkeernota. Het overleg met de samenleving
vindt in 2017 plaats.
25
Evaluatie bereikbaarheid maatregelen Emmen
Na afloop van het hoog seizoen 2016 zijn door een
extern bureau de bereikbaarheidsmaatregelen (inclusief
parkeren) Emmen centrum geëvalueerd. Op basis van
dit onderzoek zullen er in 2017 een aantal
verdiepingsonderzoeken
plaatsvinden.
Opvallende
evaluatie resultaten:
- gebruik overloopterrein P zuid 2 (Schapenveenweg)
was minimaal
- gebruik transferium Meerdijk (inclusief OV
verbinding centrum) was minimaal
- gebruik hoofdroute via N 34-Rondweg-Hondsrugweg
was minder dan geprognotiseerd
- het beschikbare aantal parkeerplaatsen bleek, ook
op piekdagen, voldoende te zijn
- de genomen maatregelen hebben bijgedragen aan
een goede verkeers- en parkeersituatie (inclusief de
openings periode Wildlands)
- er is geen weglekeffect geconstateerd naar de gratis
parkeerfaciliteiten
Tussentijdse evaluatie GVVP
De beleidsdoelstellingen van het GVVP 2012-2020 en
het daarbij behorende uitvoeringsplan zijn geëvalueerd.
Bij de evaluatie is onder meer gebruik gemaakt van de
door een extern bureau opgestelde
maatregelen bereikbaarheid Emmen.
evaluatie
Op 20 december 2016 heeft het college besloten om de
tussentijdse evaluatie GVVP 2012-2020 aan te houden
om een aantal zaken nader te bezien. De verwachting is
dat de tussentijdse evaluatie in het voorjaar met de raad
kan worden besproken.
Schoonhouden straten, wegen en pleinen
De straatreiniging stond voor
twee majeure
uitdagingen:
a. het gedurende een volledig kalenderjaar invulling
geven aan de nieuwe gebruikersfuncties (passeren,
ontmoeten, spelen, verblijven) in Emmen centrum.
Nieuwe functies die hebben geleid tot een
significante toename van het aantal bezoekers. In
samenwerking met Area is hier goed op ingespeeld,
onder meer door extra inzet in de weekenden en de
zomerperiode.
b. invulling geven aan onkruidbestrijding door middel
van hete lucht. Mede onder invloed van
klimatologische omstandigheden in de groeiperiode
is het beschikbare budget niet toereikend om de
nieuwe methode effectief uit te voeren.
Wat hebben we bereikt in 2016?
Doelstellingen en resultaat/bijdrage aan
OPENBARE RUIMTE
Een aangenaam woon- en leefgebied,
waarin bewoners en bezoekers op een
plezierige en veilige wijze kunnen
verblijven en zich verplaatsen naar huis,
werk, school of ontspanning
Het woon- en leefgebied wordt budget gestuurd onderhouden op basis
van (beeld)kwaliteitsbestekken. Met (individuele)burgers, EOP’s en
andere maatschappelijke partners vindt afstemming plaats om het
beheer en onderhoud zoveel mogelijk in overeenstemming met de
wensen uit te voeren.
Een samenwerking met de EOP’s die
voldoet aan de tien spelregels die door de
Nationale Ombudsman zijn opgesteld
voor behoorlijke burgerparticipatie
In 2016 zijn er in meerdere dorpen/wijken bewonersinitiatieven
gerealiseerd. Vanuit de bewoners werden de projecten aangedragen.
Met hulp en soms ondersteuning van de gemeente zijn deze
gerealiseerd. Het betreft onder andere: speelvoorzieningen,
reconstructies in het groen, plaatsen van kunstwerken, jeu de boules
baan, verbetering van de woonomgeving (straatwerk en parkeren).
Het percentage wegen met het
kwaliteitsniveau ‘voldoende’ in de periode
2015-2018 te verhogen van 76% naar 80%
In 2016 is het kwaliteitsniveau van de wegen in Emmen onder de
streefnorm van 80% gebleven. Wel is er een inspectie geweest die nog
moet worden geëvalueerd.
Een diervriendelijke uitvoering van de
gemeentelijke taken op het punt van
dierenwelzijn
Het gemeentelijk handelen op dit punt is een continue punt van
aandacht.
26
MOBILITEIT
Een betere balans vinden tussen de
verschillende modaliteiten onderling door
het aandeel fiets en openbaar vervoer te
vergroten
Faciliteren van mensen die hun reis ‘slim’
plannen door gebruik te maken van het
meest geschikte vervoermiddel
Werken aan een toekomstbestendig verkeer- en vervoerssysteem kost
veel geld, het GVVP 2012-2020 spreekt over € 150 miljoen. Jaarlijks bij
de behandeling van de Kadernota wordt vastgelegd hoeveel geld er
beschikbaar komt voor het uitvoeren van projecten zoals opgenomen in
het GVVP uitvoeringsplan. Voor 2016 betreft dit:
-herinrichten Brugstraat Klazienaveen
-fietspad Rietlanden-centrum Oost
-opstellen plan van aanpak stationsomgeving Emmen
Met het planmatig uitvoeren van maatregelen op de onderdelen
parkeren, fietsbeleid en openbaar vervoervoorzieningen wordt
stapsgewijs aan de realisatie van deze doelstelling gewerkt. Voor 2016
betreft dit:
-opstellen plan van aanpak stationsomgeving
-uitbreiden P&R voorziening halte Emmen-Zuid
-meer bus inzet op de koopzondagen
De binnenstad voetgangersvriendelijk,
toegankelijker en veiliger maken,
waardoor het voor bewoners en bezoekers
aantrekkelijker wordt om daar langer te
verblijven
Bij de uitvoering centrumvernieuwingsplannen is dit gerealiseerd.
In het centrumgebied werd een inventariserend onderzoek gehouden
met betrekking tot de onderhoud- en beheersplanning grijs en groen.
Conform plan van aanpak is in 2016 gestart met de planopstelling
reconstructie stationsomgeving Emmen, belangrijk aandachtspunt
hierbij zijn de voetgangersverbindingen.
Het aantal ernstige verkeersslachtoffers
terugbrengen in 2020 met 50% ten
opzichte van het aantal in 2008
Zie programma 3.
Het goed bereikbaar houden/maken van
Emmen
Het beleidskader van waaruit wordt gewerkt is het GVVP 2012-2020
met het daarbij behorende uitvoeringsplan.
Een goede bereikbaarheid –zie in dit verband ook het rapport van de
commissie Vollebregt- is bestuurlijk een belangrijk aandachtspunt.
Samen met medeoverheden wordt hard gewerkt aan de realisatie van de
meerjarige GVVP doelstellingen.
Bestuurlijke overleg vindt plaats met:
-de provincie Drenthe over de hoofdverkeersstructuur Emmen
(N 34, E 233 verdubbelen op Duits grondgebied, ruiling Rondweg en N
862, N 391)
-ProRail: verbeteringen spoorlijn Emmen-Zwolle ( onder meer halte
Emmen Zuid)
-OV bureau Groningen/Drenthe: belbus, inzet OV op koopzondagen,
OV-actie maand december, lijnvoering algemeen
-Doelgroepen vanuit midden- en kleinbedrijf, bedrijven, EOP’s etc.
Bevorderen van scheiding tussen fietsers
en gemotoriseerd verkeer, waar mogelijk
in centra en woon-/werkgebieden
In het GVVP 2012-2020 is de strategische beleidslijn uitgezet.
In 2016 is gestart met de planvoorbereiding om de Kerkhoflaan in te
richten als fietsstraat
Veilige fietsroutes naar scholen
In het GVVP 2012-2020 is de strategische beleidslijn uitgezet.
Belangrijke zaken 2016: oversteek voor fietsers Snippenveld, fietsroute
Rietlanden-centrum Oost
27
3.8
Sport en cultuur
Beknopte schets van de ontwikkelingen in 2016
Sport
De overdracht van de kleedaccommodaties is juridisch
grotendeels afgerond en het revolverend fonds omtrent
onderhoud en verduurzaming van buitensportaccommodaties is in werking getreden. Ook is de
kadernota sport afgerond en zal deze in 2017 worden
vastgesteld. In 2016 is ook definitief besloten tot de
bouw van een nieuw zwembad. De problematiek
omtrent rubbergranulaat van kunstgrasvelden speelde
eind 2016 een belangrijke rol.
Cultuur
In cultureel opzicht was 2016 een bijzonder jaar waarin
veel ontwikkelingen tegelijk plaatsvonden. Emmen was
in 2015 en 2016 culturele Drentse gemeente met het
thema ‘Van goede grond’. Op 12 maart werd de laatste
voorstelling gehouden in de Muzeval. De Muzeval is in
december gesloopt en het personeel wordt op dit
moment gedetacheerd naar het nieuwe theater.
Begin september was er een grootse opening van het
culturele seizoen in combinatie met de afsluiting van
Centrumvernieuwing, waar de gemeente een belangrijke
rol in speelde. Dit was een succes.
Op 14 en 15 oktober werd het Atlas Theater geopend in
combinatie met de finale van Emmen als culturele
gemeente. De gemeente trok bij al deze ontwikkelingen
samen op met het Atlas Theater en vele culturele
partijen. Dit heeft geleid tot een groeiend bewustzijn dat
Emmen cultureel veel te bieden heeft.
De ontwikkeling van het creatieve mensenpark heeft
hiermee een vruchtbare bodem. In 2016 zijn
voorbereidingen getroffen voor de nieuwe cultuurnota
2017-2020. De gemeente gaat voor de nieuwe nota het
gesprek aan met belanghebbenden en inwoners. De
nieuwe nota met als werktitel ‘Van goede grond’ wordt
voor de zomer van 2017 aan uw raad voorgelegd.
28
Wat hebben we bereikt in 2016?
Doelstellingen en resultaat/bijdrage aan
SPORT
In de Kadernota Sportbeleid 2011Er is voldoende betaalbaar/kwalitatief goed aanbod van
2015 staat een kwalitatief goed,
sportaccommodaties voor binnen- en buitensport in de gemeente Emmen.
voldoende en betaalbaar en eigentijds
Sportaccommodaties worden voldoende onderhouden en noodzakelijke
sport- en recreatieaanbod centraal.
investeringen worden uitgevoerd. Het Keurmerk Veilig & Schoon is weer
behaald voor de drie overdekte zwembaden
De deelname aan sport in de
gemeente Emmen is gelijk aan het
landelijk gemiddelde. Hierbij spelen
topsport en talentontwikkeling ook
een rol. Topsport en
Talentontwikkeling draagt bij aan de
verhoging van de sportparticipatie
maar ook aan passieve recreatie
(bijwonen, beleven), bevordert het
imago en economie van Emmen en
daarnaast zijn topsportevenementen
sociale ontmoetingsplaatsen en
bieden kans op leuk en uitdagend
vrijwilligerswerk
Er zijn nog geen cijfers bekend omtrent deelname gelijk aan landelijk
gemiddelde. Uit onderzoek van onderzoeksbureau GfK in opdracht van
sportkoepel NOC*NSF blijkt dat 65 procent van de Drenten minstens één
keer per week sportte in 2016. Daarmee is Drenthe de sportiefste provincie
van Nederland in 2016.
Het stimuleren van een leven lang
sporten. Actieve sportstimulering en
gezond ouder worden voor meerdere
doelgroepen (per levensfase), waarbij
buurtsportcoaches een grote rol
spelen.
Er zijn in 2016 naast de lopende gezondheidsprojecten zoals ‘Het fitte
brein’, cursussen omtrent valpreventie ook maaltijdwandelingen,
fietstochten en Dynamic Tennis georganiseerd. ook wordt actief ingezet op
project ‘Gezond en Fit ouder worden’, waarbij het doel is bevorderen van
deelname aan sport-, beweeg-, en leefstijlactiviteiten. Tevens wordt ingezet
op het ontwikkelen van een gezonde leefstijl zodat ouderen in de gemeente
Emmen gezond en fit ouder worden. Hierdoor kunnen ouderen zo lang
mogelijk zelfstandig blijven wonen en blijft de kwaliteit van leven zo hoog
mogelijk. Ook M&GEZOND! is een voorbeeld hiervan waarbij de Emmense
invulling van het landelijk programma GIDS (Gezond In De Stad) wordt
gegeven.
Het verhogen van de kwaliteit van de
sportbeoefening. Sportverenigingen
zijn een belangrijke partner in de
uitvoering van ons beleid. De
gemeente streeft naar effectiviteit en
efficiency, krachtenbundeling en
vitale verenigingen.
Het experiment Buitensport, gericht op bewustwording van
sportverenigingen omtrent ‘meer van de samenleving’ en veranderingen in
de bevolkingsopbouw wordt voor de komende jaren verder uitgewerkt. Dit
onderdeel wordt meegenomen in de nieuwe kadernota sport.
In 2016 is er een Europees Handbike Kampioenschap gehouden, waarbij
op deze manier ook het aangepast sporten de nodige aandacht heeft
gekregen.
29
CULTUUR
Sterke culturele infrastructuur
Voor het stimuleren van een
aansprekend beleid (kunst en cultuur
maken en meemaken) is een sterke
culturele infrastructuur van wezenlijk
belang. Die moet leiden tot een goede
inbedding in de samenleving, een
divers en zichtbaar aanbod én
professionaliteit. Cultuur vormt –
samen met Sport- ook voor
beleidsontwikkelingen op andere
terreinen een belangrijke toegevoegde
waarde
De sluiting van de Muzeval en de opening van het Atlas Theater vormden
een belangrijke wijziging in de culturele infrastructuur. De culturele
infrastructuur telt vijf grote culturele instellingen, namelijk het Atlas
Theater, de Bibliotheek, de Kunstbeweging, het CBK en RTV Emmen
(vanaf 2017: streekomroep ZO!34). Daarnaast zijn er vier zgn. ‘kleine
culturele instellingen’, Filmhuis Emmen, Grote Kerk Cultureel, Apollo en
Stichting Spiker. Deze organisaties zijn belangrijke gesprekspartners
binnen het gemeentelijke cultuurbeleid.
Vanuit Emmen culturele gemeente zijn veel nieuwe organisaties en
samenwerkingsverbanden ontstaan in 2015/16. In de nieuwe cultuurnota
wordt de infrastructuur opnieuw vorm gegeven wat kan leiden tot
verandering van structurele subsidiestromen, met name binnen de zgn.
‘kleine culturele instellingen'. Op deze wijze kunnen de opbrengsten van
‘Van goede grond’ worden geborgd.
De provincie wil de samenwerking met gemeenten vormgeven door
culturele allianties te sluiten. Hierdoor worden gemeente-overschrijdende
uitdagingen samen opgepakt. De concrete allianties moeten ontstaan in de
sector, waarbij de gemeente een aanjagende rol heeft.
In 2016 is gestart met het programma ‘We The North’. Dit is een
samenwerking tussen de drie noordelijke provincies en Emmen, Assen,
Groningen en Leeuwarden. De experimenten uit We The North sluiten aan
op het rijksbeleid voor cultuur en zorgen voor een sterkere culturele
verbinding tussen Emmen en Noord-Nederland.
30
3.9
Sociaal Domein
Beknopte schets van de ontwikkelingen in 2016
Decentralisatieopgaven Jeugd, Werk en Wmo
De samenhang
Meer maatwerk, zelfredzaamheid en betrokkenheid van
inwoners, minder verschillende hulpverleners rond één
huishouden, voorkomen van escalatie van problematiek
(nadruk op preventie) én meer voor minder-dus
goedkoper, efficiënter en effectiever, dichtbij onze
inwoners georganiseerd in een zestal gebieden.
•
•
Dit zijn beknopt de ambities die we in 2016 hebben
vormgegeven
met
betrekking
tot
de
drie
decentralisaties. Het “sociale domein” waar in dit kader
steeds over wordt gesproken is een heel breed domein:
van
ondersteuning,
begeleiding,
dagbesteding,
beschermd wonen, uithuisplaatsing en pleegzorg, reintegratie, beschut werken tot een goede werkgevers
dienstverlening, opvoedondersteuning, vrijwilligerswerk, aandacht voor mantelzorg en activering.
•
Om daadwerkelijk meerwaarde, winst en goede
ondersteuning te kunnen realiseren, is een benadering
vanuit de vraag en eigen leefomgeving van de inwoner
vereist. Dit betekent dat oplossingen niet vanuit de
verschillende kolommen maar vanuit de vraag van onze
inwoners georganiseerd dient te worden.
Binnen de drie decentralisaties is sprake van een
duidelijke overlap in doelgroepen en problematiek. In
een huishouden gaat het vaak om meerdere problemen
tegelijk, die met elkaar samenhangen en dus ook in
samenhang moeten worden aangepakt.
De vernieuwing
Door de vaststelling van het beleidsplan ‘Samen verder
in het sociaal domein’(maart 2016) is de vernieuwing in
onze gemeente de komende jaren als volgt samen te
vatten :
• We willen een andere werkwijze, waarin professional
en inwoners meer dan ooit samen optrekken.
Hiervoor is een cultuurverandering nodig en moet
een andere manier van werken door betrokken
organisaties worden ontwikkeld.
We willen een ander aanbod dat in samenwerking tot
stand komt, dat niet per se domein gebonden is en
dat effectief is. Het aanbod was te vaak gericht op
één
levensdomein
(ondersteuning,
arbeid,
opvoeding, financiën etc.) en veel minder op de
samenhang daartussen.
We willen een ander lokaal samenspel tussen
aanbieders onderling, tussen aanbieders en lokale
initiatieven van inwoners, tussen aanbieders en de
gemeente als opdrachtgever en financier. Dit
samenspel is gericht op een effectieve oplossing van
het probleem of het voorkomen van zwaardere
problemen. Vanuit mededinging moesten we als
gemeente de tarieven vaststellen en de spelregels
bepalen volgens welke een inwoner met zijn/haar
ondersteuningsvraag werd toegewezen aan een
aanbieder. Ook was het voor ons als gemeente van
groot belang de financiële besparingen met én via de
lokale partners te realiseren.
Een andere visie op de rol van de gemeente was al in
ontwikkeling om deze veranderingen te stimuleren
en te ondersteunen en indien nodig aan te jagen.
Deze andere visie hebben we ook in 2016 verder
ontwikkeld.
De nieuwe Wmo en de nieuwe Jeugdwet
In 2016 hebben we de feitelijke veranderingen die de
uitvoering van ons beleid met zich mee brachten
intensief gevolgd. Ook wilden we dat de oude taken en
de nieuwe taken verder geïntegreerd werden en daar
waar mogelijk vernieuwd werden uitgevoerd.
Tevens hebben we in 2016 zowel op Wmo gebied als op
het gebied van de Jeugdzorg nieuw beleid met
betrekking tot 2017 ter besluitvorming aan de raad
aangeboden. Hierbij hebben we het beleid zoveel
mogelijk integraal vormgegeven (dit gold ook voor het
inkoopproces) en er is besloten dat er een
onafhankelijke toegang tot de maatschappelijke
ondersteuning en jeugdhulp komt. De onafhankelijke
toegang heeft de stichtingsvorm gekregen.
De Participatiewet
Met het meerjarenbeleidskader hebben we de visie en
koers bepaald voor de jaren 2015-2018, waarbij de
nadruk is gelegd op `werk en wederkerigheid’. In 2016
hebben we verder uitvoering gegeven aan de
beleidsvoornemens uit dit kader.
Het jaar 2016 heeft in het teken gestaan van het verder
transformeren (`ombuigen’) van de gemeentelijke
31
dienstverlening, het middels het Investeringsplan
omlaag brengen van het bijstandsbestand,
het
oprichten van het Leerwerkbedrijf en de invoering van
de Wet taaleis. We hebben hierbij ingespeeld op een
ruime en steeds flexibelere arbeidsmarkt.
Gezondheidszorg
Ook in de eerstelijnsgezondheidszorg lag het accent het
afgelopen jaar op de eigen kracht van de inwoner met
ondersteuning van zorg dichtbij. Zorg in de buurt is het
uitgangspunt. Verder is van belang dat de afstemming
eerste lijns gezondheidszorg/preventie – WMO
geoptimaliseerd wordt. O.a. de wijk-/dorpsgerichte
aanpak
van
de
preventieve
volksgezondheid
(doelstelling uit de Nota “Emmen gezond”) en de
aanpak vanuit de drie decentralisaties bieden hiervoor
goede mogelijkheden.
Een aandachtspunt was de huisartsenzorg in onze
gemeente. De opvolging van huisartsen, die hun praktijk
beëindigen, kent een probleem door de geringe
beschikbaarheid van nieuwe huisartsen. Ook bestaat de
wens om in gezondheidscentra met andere
gezondheidsdisciplines samen te werken.
In gezondheidscentra kunnen ook voorzieningen
worden getroffen om de extra medische taken, die uit de
tweede lijn worden overgenomen, uit te voeren. Als
gemeente hebben we in dit proces een stimulerende en
faciliterende rol gespeeld o.a. om voorwaarden te
scheppen voor de vestiging van deze gezondheidscentra
vanuit de ruimtelijke ordening en verkeer en vervoer
(bereikbaarheid).
Wat hebben we bereikt in 2016?
Doelstellingen en resultaat/bijdrage aan
WERK,PARTICIPATIE EN INBURGERING
Centrale doelstelling: Maatschappelijke
De geplande uitvoering van de drie decentralisaties ligt op schema en is
participatie (“iedereen doet mee naar
in 2016 volgens planning verlopen
vermogen”)
Op basis van genoemde hoofddoelstelling
zijn de volgende subdoelen geformuleerd:
Met de uitvoering van het investeringsplan is een verlaging van het
 Een hogere arbeidsparticipatie
bijstandsvolume gerealiseerd. De uitstroom naar werk is hoger in
vergelijking met voorgaande jaren.
 Sociale samenhang in alle dorpen en
wijken
 Inwoners wonen zo lang mogelijk
zelfstandig en veilig in hun eigen
omgeving
 Jeugdhulp aan kinderen en jeugdigen
die het nodig hebben
 Een gezonde leefstijl op alle
levensgebieden
De sociale gebiedsagenda’s zijn opgesteld en vastgesteld in de zes
gebieden. De inhoud van de sociale gebiedsagenda’s is een
gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van de inwoners, instellingen
en gemeente. Dit stimuleert betrokkenheid bij elkaar,
burgerparticipatie, zelforganisatie en eigenaarschap van de inwoners.
De decentralisatiegedachte is door ondersteuning dicht bij inwoners te
organiseren, dat inwoners zo lang mogelijk en veilig in hun eigen
omgeving wonen. Verbinding van de gemeentelijke taken binnen het
sociaal domein is bij de transformatie essentieel, evenals de adressering
van uitvoeringsvraagstukken tussen instanties, zoals bijvoorbeeld
Gemeente - Zorgkantoor.
Kinderen en jeugdigen die jeugdhulp nodig hebben is jeugdhulp
geboden. Afbakenings- en transformatievraagstukken zijn verkend
(bijvoorbeeld door faciliteren, participeren en/of effectueren van pilots
en projecten).
Wijk- en dorpsgericht gezondheid bevorderen hebben we vorm gegeven
door zelfregie van inwoners, gericht op leefstijl en sociale en fysieke
leefomgeving door uitvoering van het programma Gezond in de Stad
(GIDS) in de gehele gemeente, vormgegeven onder de werktitel
M&GEZOND!
Afstemming 1e lijnsgezondheidszorg (liaisonfunctie) en preventie met
o.a. Energiek in Emmen (project vanuit Icare) in de gehele gemeente én
het subsidiëren van diverse gezondheidsbevorderende projecten zoals
2getthere, JOGG, Samen oud.
32
3.10 Bedrijfsvoering in Inkomstenbronnen
Beknopte schets van de ontwikkelingen in 2016
In 2016 is het herstel op de woningmarkt duidelijk
doorgezet. Het aantal verkopen is flink gestegen en ook
de verkoopprijzen zitten weer in de lift, waarbij het
beeld in de verschillende segmenten en delen van de
gemeente niet over de hele linie hetzelfde is.
fonds. Deze middelen zijn ingezet ter dekking van de
extra uitkeringslasten WWB als gevolg van
statushouders. Tevens is bekend geworden dat wij over
2016 nog € 362.000 krijgen inzake de Bed Bad en
Brood-regeling. De middelen die hiervan nog niet
besteed zijn in 2016 ad € 242.000 zijn gereserveerd in
voornoemde reserve. In 2017 zal gekeken worden hoe
deze reserve kan worden ingezet.
In 2016 zijn a.g.v. de verkoop aandelen Enexis
eenmalige
middelen
ontvangen.
De
nettoverkoopopbrengst bedraagt circa € 14,5 miljoen. Deze
eenmalige bate is verwerkt in de jaarrekening 2016.
Omdat de waardering altijd plaats vindt naar het
waardeniveau van 1 januari van het voorafgaande jaar,
de zogenaamde waardepeildatum, zal de waardering van
de woningen het herstel vaak in mindere mate
weergeven
dan
de
verwachting
van
de
belastingplichtigen. De afwijking van de verwachting is
in het voordeel van de belastingplichtige. Bij de nietwoningen is het beeld zeer divers, maar in het algemeen
kan gesteld worden dat deze markt nog geen herstel laat
zien. Toenemende leegstand heeft een negatief effect op
de waarde en op de opbrengsten van belastingen die van
gebruikers worden geheven, zoals bijvoorbeeld de OZB
van gebruikers, de Rioolheffing en de Reclamebelasting.
De effecten van de meicirculaire 2016 (-/- € 72.000), de
september-circulaire 2016 ( +/+ € 146.000) en de
december-circulaire 2016 (+/+ € 40.000) zijn verwerkt
in de jaarrekening 2016. Over de uitkomsten van deze
circulaires is de raad per brief geïnformeerd. Van de
effecten per circulaire zijn in het jaar 2016 reeds
begrotingswijzigingen gemaakt. In het kader van het
Bestuursakkoord verhoogde asiel instroom zijn in 2016
middelen per plaatsing ontvangen in het gemeente-
De rol van de gemeente als meest nabije overheid vraagt
veel
van
onze
gemeentelijke
dienstverlening,
organisatie, informatievoorziening en infrastructuur. Dit
heeft een relatie met de efficiënte en effectieve inzet van
mensen en middelen. Er is verdere invulling gegeven
aan Strategische Personeelsplanning en Leiderschapsontwikkeling.
Ook zijn door middel van activiteiten vanuit Emmen
Ontwikkelt VeRDeR invulling gegeven aan de
voorwaarden om hiertoe te komen. Ook worden de
initiatieven vanuit de organisatie gemonitord die een
bijdrage kunnen leveren aan de gestelde doelstellingen.
Processen zijn aangepast en verbeterd door diverse
ontwikkelingen zoals Stichting De Toegang, het
besluitvormings-proces en versnelling in de fysieke
keten.
Vanuit HRM is inhoud gegeven aan een geactualiseerd
loopbaanbeleid. Daarnaast is een start gemaakt met het
flexibiliseren van de organisatie.
Er wordt voortdurend gewerkt aan het optimaliseren
van het beleid- en beheersinstrumentarium van het
planning- en controlproces. In 2017 is een traject in
gang gezet inzake doorontwikkeling planning & control.
33
Wat hebben we bereikt in 2016?
Doelstellingen en resultaat/bijdrage aan
BEDRIJFSVOERING EN INKOMSTENBRONNEN
Een efficiënte wijze van opleggen en
De opbrengst van een aantal belastingen is achtergebleven bij de
incasseren van belastingaanslagen en
primitieve begroting. Het gaat dan in de eerste plaats om de
heffingen conform de wettelijke eisen
toeristenbelasting, de verwachte toename van het aantal
overnachtingen t.g.v. de opening van Wildlands heeft zich (nog)
niet voorgedaan. Ten opzichte van de primitieve begroting ad
€ 720.000 is er een nadeel van ruim € 300.000. Hiervan is al een
bedrag van € 250.000 bij de Berap 2016-II gemeld.
Daarnaast is vooral de opbrengst OZB voor niet-woningen
achtergebleven. Ten opzichte van de primitieve begroting is er
sprake van een nadeel van € 40.000, hetgeen ook bij de Berap
2016-II is gemeld. Dit is vooral het gevolg van in de loop van het
belastingjaar zich voordoende lagere waardes van een veelheid aan
objecten, waaronder ook grote.
Er wordt, wellicht als gevolg van de economische situatie, vaker
bezwaar gemaakt tegen de waarde en deze bezwaren moeten in
toenemende mate worden gehonoreerd. De in de laatste jaren
toegenomen leegstand heeft bijvoorbeeld een waardedrukkend
effect op het commerciële onroerende goed.
Door externe inhuur vanwege ziekte en uitval, de koppeling met de
BAG-administratie, de begeleiding van een organisatieontwikkeling zijn de kosten van uitvoering hoger uitgevallen.
Het efficiënt uitvoeren van de wet WOZ
conform wettelijke eisen
Op nadrukkelijk aandringen van de Waarderingskamer is een
externe opdracht verstrekt om met uitzondering van de woningen
van de woningbouwcorporaties alle woningen te inventariseren en
daarbij de primaire en secundaire objectkenmerken vast te leggen.
Dat proces is afgerond en momenteel worden de resultaten
gecontroleerd en verwerkt ten behoeve van de herwaardering.
De Waarderingskamer heeft bij een tussencontrole kort na de
zomer van 2016 aangegeven dat Emmen op de goede weg was.
Helaas zijn daarna de berichten aanzienlijk minder gunstig
geweest. Op het moment van schrijven is nog geen definitief
oordeel voor 2017 bekend, maar bij de huidige stand van zaken
geeft de waarderingskamer geen toestemming om de beschikkingen voor woningen te verzenden. Voor niet-woningen is er wel
toestemming.
Voor het belastingjaar 2016 is deze toestemming in het begin van
2016 gegeven.
34
Het verhogen van de interne efficiency;
meer van de samenleving andere
overheid, experimenten, sociaal domein
(3D’s)
In 2016 is in het sociale domein met behulp van Instituut Publieke
Waarden gewerkt aan interne en externe kennisuitwisseling tussen
de gemeentelijk afdelingen en met ketenpartners, onder de
noemer van ‘6x anders‘.
Verder is in 2016 een programma dienstverlening opgestart om de
medewerkers in staat te stellen beter aan te sluiten op de gewenste
klantbeleving.
In 2016 zijn veel initiatieven geweest om flexibiliteit van de
organisatie en medewerkers meer vorm te geven, o.a. via
loopbaan. Via het arbeidsmarktplatform “Vooruit in Drenthe” is
verder o.a. een begin gemaakt om de mobiliteit tussen
medewerkers van de verschillende aangesloten organisaties te
bevorderen.
Daarnaast is er in 2016 een vervolg gegeven aan Strategische
Personeelsplanning door inzicht te geven waar vacatures (o.a. door
natuurlijk verloop) ontstaan en op welke wijze deze vacatures
ingevuld zouden kunnen worden door bijv. bovenformatief
personeel.
Tenslotte is via diverse programma’s gewerkt aan
(persoonlijk)leiderschapsontwikkeling om het grootste kapitaal
dat de gemeente Emmen bezit (de medewerkers) op een efficiënte
en effectieve wijze in te zetten in de organisatie.
Verbeteren van (de integratie van)
werkprocessen (procesmanagement)
In 2016 is per werkveld vooral de focus gelegd op de processen
waar de meeste beweging was, met name om te werken aan goede
dienstverlening. Tegelijkertijd zal ook de kwaliteit op korter
termijn geborgd moeten zijn. Teams zoeken de verbinding met
elkaar. In het fysieke domein is gewerkt aan de versnelling van
processen. Het blijft een onstuimige reis, waarbij we ervaringen
delen en samen zoeken naar de beste route.
Daarnaast zijn concernbreed stappen gezet richting een
facilitatorspool om het verbeteren van het werken aan opgaven en
werkprocessen verder te professionaliseren.
In 2016 zijn de eerste organisatorische stappen gezet om als
gemeente Emmen per mei 2018 te voldoen aan de Europese
Privacy Verordening (AVG). Eind 2016 zijn de eerste nadere
invoeringsrichtlijnen van de AVG beschikbaar gekomen waardoor
de vereisten van de AVG scherper worden. De opgave voor 2017 is
hierdoor duidelijker en wordt projectmatig opgepakt.
In grote lijnen is voldaan aan de geldende eisen uit de wet- en
regelgeving op het gebied van informatiebeveiliging voor de
diverse basisregistraties en domeinen. Ook in 2016 is bijgedragen
aan het landelijke traject ENSIA dat één verantwoordingsstelsel
voor informatieveiligheid heeft ontwikkeld. In 2017 wordt dit
stelsel door alle gemeenten gebruikt voor de verantwoording over
de BRP, PUN, DigiD, Suwinet, BAG en BGTvoor zover dit
informatieveiligheid betreft.
35
Uitvoering geven aan diverse organisatie
brede arbeidsvoorwaarden ter
ondersteuning voor de bedrijfsvoering van
de gemeentelijke organisatie.
In 2016 zijn speerpunten geformuleerd vanuit Strategische
Personeelsplanning in samenhang met de geplande inspanningen
in de HRM koers. Deze zijn vertaald naar resultaten waaronder
ontsluiten van talenten, voor meer flexibele inzet van
extern/intern personeel, meer situationeel organiseren en,
leiderschapsontwikkkeling. Dit jaar zijn de eerste stappen gezet
om invulling te geven aan deze resultaten.
Daarnaast is het loopbaanbeleid, of de uitvoering daarvan,
geactualiseerd zodat het aansluit bij de behoeftes en
ontwikkelrichting van de organisatie.
In 2016 is door middel van activiteiten vanuit Emmen Ontwikkelt
VeRDeR ook invulling gegeven aan de voorwaarden om hiertoe te
komen. Hierbij kan gedacht worden aan Feedback.
Ook heeft de 2e MIO (Medewerkers Inspiratie Onderzoek)
plaatsgevonden. De resultaten worden begin 2017 gepresenteerd.
De omzetting van de huidige organisatie naar HR21 is afrond. Alle
bestaande functies zijn omgezet en de bezwarenprocedure loopt.
Via het generatiepact zijn 2 functies ingevuld door een jongere.
Naast deze stimuleringsregeling zal gekeken worden naar het
aantrekken van jongeren om een evenwichtigere verdeling te
krijgen in de organisatie.
Tenslotte is dit jaar een start gemaakt met het meer integraal
beschouwen van de centrale budgetten arbeidsvoorwaarden.
Het op orde hebben en houden van
belangrijke financiële processen.
De P&C cyclus functioneert adequaat en de meeste processen zijn
adequaat ingericht. Ten aanzien van de processen aanbesteden,
sociaal domein (nieuwe taken) en belastingen zijn er nog een
aantal aandachtpunten (o.a. de zichtbare vastlegging).
Verbeteren en realiseren van
betalingstermijnen van facturen.
De wettelijke gestelde norm is dat 90% van de onbetwiste facturen
tijdig (dat wil zeggen binnen 30 dagen na ontvangst) dienen te
worden betaald. Voor alle in 2016 betaalde facturen is de score
92,9 % en hiermee voldoen we als organisatie aan de gestelde
norm.
De financiën van de gemeente zijn op orde
door evenwichtige en sluitende
begrotingen
De begroting 2017 is sluitend. Er is ook sprake van een materieel
evenwicht (sluitende begroting na eliminatie van incidentele baten
en lasten). Daarmee voldoen we ook aan de eisen van de Provincie
als toezichthouder.
36
4. Financiële verantwoording
De begroting van de gemeente wordt vastgesteld door de raad. Hierdoor ontstaat een financieel mandaat voor het college
van burgemeester en wethouders om het vastgestelde beleid met de daarvoor beschikbare middelen uit te voeren.
Gaandeweg het begrotingsjaar kunnen zich vervolgens ontwikkelingen voordoen of keuzes worden gemaakt die leiden tot
begrotingswijzigingen, welke telkens door de raad worden vastgesteld. De primitieve begroting en deze bijgestelde
begroting vormen de referentiepunten van de (concern)jaarrekening. Afwijkingen ten opzichte van de begroting kunnen
worden veroorzaakt door niet beïnvloedbare factoren, ter besluitvorming voorgelegde keuzes en door onvolkomenheden
in het budgetbeheer. Deze afwijkingen, ofwel het jaarresultaat, worden aan de raad voorgelegd. Een positief resultaat kan
worden toegevoegd aan een of meerdere reserves of een negatief resultaat worden onttrokken.
Naast het jaarresultaat wordt de vermogenspositie op balansdatum van de gemeente gepresenteerd in de balans. Door
vaststelling van de jaarstukken wordt het college gedechargeerd voor het financiële beleid in het verslagjaar.
Algemeen
 De jaarstukken zijn opgesteld volgens de BBV regelgeving, er zijn in 2016 enkele wijzigingen in de BBV geweest.
 Via begrotingswijzigingen zijn de mutaties ten opzichte van de primitieve begroting door tussentijdse budgetaanpassingen, vaststelling Kadernota en Berap 2016-II in de begroting verwerkt.
4.1.
Rekeningresultaat 2016 en analyse
Totaaloverzicht
In de programmaverantwoording (jaarverslag 2016) is per programma aangegeven wat de baten en lasten zijn geweest en
welke mutaties op de reserves hebben plaatsgevonden. Samengevat geeft dit het volgende beeld:
Exploitatie
(bedragen x
1.000)
Begroting 2016
na wijziging
Lasten
Baten
Saldo van baten
en lasten
Storting in
reserves
Onttrekking aan
reserves
Resultaat
Rekening 2016
Afwijking
419.415 N
408.092 V
417.905 N
423.121 V
1.510 V
15.029 V
11.323 N
5.216 V
16.539 V
16.993 N
21.141 N
4.149 N
28.297 V
24.843 V
3.454 N
19 N
8.917 V
8.936 V
Het saldo van baten en lasten bestaat uit het saldo van alle programma’s en de algemene dekkingsmiddelen (zie tabel in
hoofdstuk 4). Vervolgens worden de reservemutaties aangegeven. Het saldo dat resteert is het eindsaldo van de
jaarrekening en is over 2016 € 8.917.000 voordelig.
De analyse op hoofdlijnen (netto-afwijkingen groter dan een € 0,5 miljoen) is als volgt:
Prog.
5
8
10
10
10
10
Divers
Omschrijving
Grondexploitaties (afwijking ten opzichte van de begroting)
Afboeking ivm overdracht sportaccommodaties/ kleedkamers
Vrijval taakmutaties
Tussentijdse aanpassingen gemeentefonds boekjaar 2016
Resultaat verkoop aandelen Enexis BV
Vorming voorziening lening aan stadionbedrijf
Overige netto afwijkingen < € 500.000
Resultaat 2016
Bedrag
(x € mln)
-5,8
-0,8
0,6
-0,8
14,3
-1,1
2,5
8,9
V/N
N
N
V
N
V
N
V
V
37
In hoofdstuk 4 is een analyse opgenomen van de voor- en nadelen per programma. Bij deze analyse is een bruto
grensbedrag van € 250.000 gehanteerd. Voor een nog uitgebreidere analyse verwijzen wij u naar de programma’s waar
een analyse van de verschillen groter dan € 50.000 is opgenomen.
Resultaatbestemming 2016
Tot en met 2014 konden bij een positief resultaat resultaatbestemmingsvoorstellen worden ingediend op onderdelen
waarbij sprake was van niet-bestede budgetten. Met ingang van de jaarrekening 2015 is dit proces gewijzigd. Het positief
dan wel negatief resultaat zal worden verrekend met de algemene reserve. Bij een positief resultaat kunnen bij Berap-I
2017 voorstellen worden ingediend die ten laste van de algemene reserve zullen komen.
4.2.
Grondexploitaties
Er was een voordelig resultaat op grondexploitaties begroot van € 1,6 miljoen, conform Berap-I herrekening rentekosten.
Het werkelijk resultaat op grondexploitaties bedraagt € 4,2 miljoen nadelig. De afwijking ten opzichte van de begroting
bedraagt € 5,8 miljoen nadelig.
Het nadelig resultaat op grondexploitaties 2016 is als volgt opgebouwd:
Resultaatnemingen
Mutaties voorzieningen
Per saldo nadelig resultaat
+/+
-/-/-
€ 1,2 miljoen
€ 5,4 miljoen
€ 4,2 miljoen
Het nadelig resultaat van € 4,2 miljoen is ten laste van het jaarrekeningresultaat gebracht.
De boekwaarde van de grondcomplexen bedraagt per ultimo 2016 € 91,7 miljoen (2015: € 91,6 miljoen). Hier staat voor
een bedrag aan € 36,1 miljoen aan voorzieningen tegenover. Dit is 39 % (2015: 33%) van de boekwaarde.
Voor meer informatie over de grondexploitaties verwijzen wij u naar de paragraaf grondbeleid.
4.3.
Weerstandsvermogen
De beschikbare weerstandscapaciteit van de Gemeente Emmen bestaat uit het geheel aan middelen dat de organisatie
daadwerkelijk beschikbaar heeft om de risico's in financiële zin af te dekken.
Weerstand
(bedrag x € 1.000)
Peildatum
begroting 2016
Peildatum
begroting 2017
Jaarrekening
2016
Algemene reserves
17.095
15.966
16.847
Algemene reserve Sociaal Domein
3.441
10.923
11.489
Onvoorzien
335
335
335
Vrije ruimte in de
bestemmingsreserves
4.675
3.974
3.712
nvt
8.917
€ 31.198
€ 41.300
Rekeningsresultaat 2016
Totale weerstandscapaciteit
€ 25.546
Met ingang van de begroting 2016 wordt op basis van de ingevoerde risico’s in Naris een risicosimulatie uitgevoerd.
Uit deze risicosimulatie volgt dat 80% zeker is dat alle risico's kunnen worden afgedekt met een bedrag van
€ 17,5 miljoen (benodigde weerstandscapaciteit).
Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, dient de relatie te worden gelegd tussen de financieel
gekwantificeerde risico's en de daarbij gewenste weerstandscapaciteit en de beschikbare weerstandscapaciteit. De
uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen.
Ratio weerstandsvermogen =
Beschikbare
weerstandscapaciteit
Benodigde
weerstandcapaciteit
=
€ 41.300
€ 17.476
= 2,36
38
Het ratio van Emmen valt in klasse A en is daarmee verbeterd ten opzichte van de begroting 2017. Dit duidt op een
uitstekend weerstandsvermogen (op basis van 80% zekerheid). In de paragraaf weerstandsvermogen wordt dit nader
toegelicht.
4.4. Risicomanagement
Jaarlijks actualiseren, zowel bij de jaarrekening als de begroting, de afdelingen de risico’s. Daarbij is het afgelopen jaar
ingezet op een steeds nadrukkelijkere rol voor de afdelingen. Waar nodig wordt dit aangevuld met risico’s die meer zijn
gebaseerd op externe oriëntaties (bijvoorbeeld rijksbeleid en wetswijzigingen). De geïdentificeerde en geactualiseerde
risico’s vanuit de afdelingen worden geanalyseerd. Daarnaast wordt gekeken naar samenhang tussen risico’s door de
concerncontroller, risico coördinatoren en de beheerder van het risicomanagement informatiesysteem.
Voor het beheersen van de risico's wordt het systeem Naris gebruikt, waarin de concernrisico’s zijn geregistreerd.
Hiermee wordt het risicoprofiel van de gemeente bepaald en wordt het weerstandsvermogen berekend, met een
zekerheidspercentage van 80% (minimum) en 90% (optimum). Met het opstellen van de afdelingsjaarplannen 2017 zijn
de risicoprofielen van de afdelingen geactualiseerd, en daarmee ook het risicoprofiel van de gemeente. Het
geactualiseerde risicoprofiel van de gemeente is verwerkt in de paragraaf weerstandsvermogen van deze jaarrekening.
4.5.
Interne beheersing
De primitieve begroting 2016 was bij vaststelling sluitend.
Op basis van de raadsbrief omtrent de septembercirculaire 2015 en een analyse over de periode januari t/m maart 2016,
is bij de eerste bestuursrapportage nagenoeg een zelfde beeld gepresenteerd. Er werd een geprognosticeerd voordelig
resultaat over 2016 verwacht van € 8 duizend.
De raadsbrief bij de Kadernota 2017 met daarin verwerkt het resultaateffect van de meicirculaire en het resultaateffect
BUIG, beiden voor het jaar 2016, liet een nagenoeg onveranderd beeld zien.
Het resultaat over 2016 verbeterde met € 18 duizend. Het vertrekpunt voor de tweede bestuursrapportage werd daarmee
€ 26 duizend voordelig. Op basis van de tweede bestuursrapportage is een nadeel voor 2016 geprognosticeerd van
€ 38 duizend.
Hierbij is aangegeven dat richting de jaarrekening 2016 nog een aantal posten met een financieel effect werd verwacht.
Hiervan was de exacte omvang ten tijde van de tweede bestuursrapportage nog niet bekend.
Het betrof de opbrengst van de voorgenomen verkoop aandelen Enexis, maar ook het vormen van enkele noodzakelijke
extra voorzieningen/ afwaarderingen zoals bijvoorbeeld met betrekking tot de grondexploitaties.
De nu voorliggende jaarrekening sluit met een voordelig resultaat van € 8,9 miljoen. De analyse van de verschillen ten
opzichte van de begroting staat op hoofdlijnen (afwijkingen > € 250.000) in hoofdstuk 4 en meer gedetailleerd
(afwijkingen > € 50.000) in de programma’s.
4.6. Kosten bedrijfsvoering
Personeelslasten en inhuur derden
In onderstaande tabel wordt de ontwikkeling van de personeelslasten (ambtelijke organisatie en bestuur) en inhuur
derden over de jaren 2012-2016 gepresenteerd.
x € 1.000
2012
2013
2014
2015
2016
Personeelslasten 66.920
65.804
58.529
57.800
58.730
4.759
7.558
11.209
11.370
Inhuur derden
Totaal
4.819
71.739 70.563 66.087 69.009 70.100
De personeelslasten zijn tussen 2012 en 2015 met ruim € 9 miljoen gedaald, ondanks de loonstijgingen en de komst van
de 3D’s. Dit is het gevolg van het vertrek van personeel door onder ander de vorming van de VRD en RUD en formatieve
bezuinigingen op de ambtelijke organisatie. De stijging van de personeelslasten in 2016 ten opzichte van 2015 wordt
veroorzaakt door een loonindexatie van ongeveer € 1 miljoen conform de CAO.
39
De verhouding personeelslasten en inhuur derden in de jaren 2012-2016 ligt in een bandbreedte van15% tot 17% ten
opzichte van de totale gemeentelijke lasten
De inhuur van derden is in het afgelopen jaar licht toegenomen van 11,2 miljoen naar 11,4 miljoen. De vrijval van
vacatureruimte is (grotendeels) benut voor de dekking van inhuur derden.
In de paragraaf bedrijfsvoering wordt nader op de formatie en inhuur ingegaan.
De inhuur kan als volgt nader gespecificeerd worden:
Bedragen in
miljoenen
2015
2016
Afdelingen
7,9
9,1
Openbaar Onderwijs
3,3
2,3
11,2
11,4
Totaal
De inhuur van derden in 2016 is te verklaren door met name de volgende vraagstukken:
Centrumvernieuwing Emmen
Digitalisering/zaakgericht werken
Verbeterslag uitvoering gemeentelijke belastingen
Sociaal domein (jeugd, participatie en AWBZ)
Leerwerkbedrijf in oprichting
4.7.
Resultaten 2016 Sociaal Domein
In de begroting 2016 is het meerjarenperspectief van de reserve sociaal domein weergegeven. Daarbij is rekening
gehouden met resultaten over 2016 binnen de diverse onderdelen inzake het sociaal domein. In het kader van de Berap
2016-II is een geactualiseerde prognose gemaakt van de resultaten in 2016. Bij de jaarrekening 2016 zijn de definitieve
resultaten bepaald. In de navolgende tabel is een totaaloverzicht gegeven van de resultaten.
x € 1.000
Onderdeel
Resultaat WMO-begeleiding
Resultaat WMO-beschermd wonen
Resultaat WMO-voorzieningen
Resultaat Jeugdhulp
Resultaat Participatiebudget – werkdeel
Resultaat Investeringsplan
Resultaat Participatiebudget - WSW
Resultaat MO, VO en CJG
Resultaat minimabeleid/bijzondere bijstand
Overige
Totaal resultaat
Begroting
2016
Prognose bij
Berap 2016-II
+/+ 1.607
+/+ 1.300
0
-/- 215
-/- 69
0
0
0
0
0
+/+ 2.623
+/+ 3.157
-/- 1.343
+/+ 200
0
-/- 442
+/+ 251
0
+/+ 702
0
0
+/+ 2.525
Definitief
Jaarrekening
2016
+/+ 4.441
-/- 1.027
-/- 545
-/- 452
+/+ 243
+/+ 355
+/+ 145
+/+ 1.010
-/- 555
+/+ 31
+/+ 3.646
Onttrekkingen aan de reserve sociaal domein
Er zijn enkele onttrekkingen aan de reserve sociaal domein begroot. Dit betreft de uitgroei loonkosten uit werkdeel ad
€ 125.000, het niet halen van de taakstelling Scootmobielen ad € 150.000, extra bijdrage aan de EMCO ad € 788.000,
het restantbudget inzake het investeringsplan ad € 905.000 en middelen MO ad € 80.000.
Tussentijds is besloten tot een aantal extra onttrekkingen aan de reserve (minimabeleid ad € 200.000, kosten
schulddienstverlening ad € 200.000 en kosten werkgeversarrangementen ad € 250.000). Bij de jaarrekening 2016 zijn
de onttrekkingen aan de reserve definitief bepaald. Met name extra kosten uitvoering jeugdhulp door Sedna is een nieuwe
ontwikkeling ten opzichte van de Berap-II.
40
x € 1.000
Onderdeel
Uitgroei loonkosten uit werkdeel
Niet halen taakstelling Scootmobielen
Extra bijdrage EMCO uit reserve
Investeringsplan
MO
Extra kosten Minimabeleid/bijzondere bijstand
Extra kosten schulddienstverlening
Extra kosten werkgeversarrangementen
Extra kosten uitvoering jeugdhulp Sedna
Overige
Totaal onttrekkingen
Begroting
2016
Prognose bij
Berap 2016-II
-/- 125
-/- 150
-/- 788
-/- 905
-/- 80
0
0
-/- 125
-/- 150
-/- 788
-/- 905
-/- 80
-/- 200
-/- 200
-/- 250
+/+ 24
-/- 2.024
+/+ 24
-/-2.674
Definitief
Jaarrekening
2016
-/- 125
-/- 150
-/- 788
-/- 905
-/- 80
-/- 200
-/- 200
-/-250
-/- 298
-/- 2.996
Stand van de reserve sociaal domein per 31-12-2016
Met de definitieve stortingen en onttrekkingen kan ook de definitieve stand worden gemaakt van de reserve per
31 december 2016. In deze paragraaf zijn de stortingen en onttrekkingen per onderdeel gesaldeerd gepresenteerd. Deze
wijkt daarom af van bijlage A, echter de eindstand is gelijk.
x € 1.000
Onderdeel
Beginstand reserve 1-1-2016
Bij: resultaten
Af: onttrekkingen
Eindstand reserve 31-12-2016
Begroting
2016
10.840
2.623
-/- 2.024
11.439
Prognose bij
Berap 2016II
10.840
2.525
-/- 2.674
10.691
Definitief
Jaarrekening
2016
10.840
3.646
-/- 2.996
11.489
Bij de huidige stand kunnen de volgende opmerkingen gemaakt worden:
voor het jaar 2015 en 2016 zijn door het rijk landingsgelden beschikbaar gesteld; in het jaar 2017 is dit niet meer
aan de orde;
er worden (meerjarig) forse tekorten verwacht inzake de jeugdzorg en de Wsw (EMCO);
Er wordt nog geen meerjarige prognose gegeven. Deze zal bij de kadernota 2018 worden geactualiseerd. Het beeld is dat
de reserve in 2018/2019 in de min zal gaan lopen.
Bij de kadernota 2018 zal daarom ook een voorstel worden gedaan tot:
het vanaf 2018 via de begroting laten lopen van structurele voor- en nadelen en niet meer via de reserve sociaal
domein
in 2018 de reserve te gebruiken voor incidentele knelpunten
de reserve eind 2018 op te heffen.
4.8. Verkoop aandelen Enexis
Eind 2016 is een deel (ca. 34%) van de Enexis-aandelen verkocht (aan Enexis), onder gelijktijdige algehele aflossing van
de drie nog lopende EDON-leningen en aflossing van een evenredig deel (gelijk aan het deel van de verkochte aandelen)
van de lening aan Enexis, tranche D. Het netto resultaat van deze transactie is € 14,3 miljoen voordelig.
Met name als gevolg van lagere dividenduitkering ontstaat er vanaf 2017 een nadeel van € 0,5 miljoen in de begroting.
Vanaf 2020 is het structurele nadeel nog € 0,4 miljoen.
41
5. Overzicht van baten en lasten
5.1.
Inleiding
In dit hoofdstuk vindt een financiële beschouwing op hoofdlijnen per programma plaats. Voor een meer gedetailleerde
beschouwing en financiële analyse per programma wordt verwezen naar het jaarverslag. In onderstaande tabel wordt een
totaaloverzicht van de baten en lasten per programma weergegeven.
Programma (bedragen x € 1.000)
Primitieve begroting
Lasten Baten
Saldo
Begroting
Lasten Baten
Rekening
Lasten
Baten
Saldo
Saldo
Verschil
begrwerk
1 Inwoners en bestuur
18.091
1.928
-16.163
18.270
1.898
-16.372
17.864
2.121
-15.743
629
2 Economie en werkgelegenheid
10.895
392
-10.503
13.742
2.363
-11.380
11.507
2.440
-9.066
2.314
8.772
139
-8.633
8.825
533
-8.292
9.178
735
-8.443
-151
4 Onderwijs en jeugd
46.027
32.054
-13.973
49.140
35.391
-13.748
50.351
37.410
-12.941
808
5 Bouwen, wonen en milieu
47.588
42.488
-5.100
50.110
43.121
-6.989
47.445
35.514
-11.932
-4.943
6 Inkomensondersteuning
64.465
47.799
-16.665
66.159
49.804
-16.355
67.172
50.358
-16.814
-459
7 Openbare ruimte en Verkeer & Vervoer
28.182
4.605
-23.576
28.960
5.007
-23.953
30.159
6.195
-23.964
-11
8 Sport en cultuur
17.084
2.956
-14.127
19.335
2.952
-16.383
19.679
2.411
-17.268
-885
9 Sociaal domein
141.873
5.065
-136.808
146.674
6.471
-140.203
146.733
9.934
-136.799
3.403
10.341
102.757
92.416
17.187
103.172
85.985
17.421
117.648
100.227
14.241
417.509 264.766 -152.742
14.947
3 Veiligheid
10 Bedrijfsvoering en inkomstenbronnen
Totaal programma's
393.318
240.184 -153.134 418.402 250.713 -167.689
Algemene dekkingsmiddelen
Algemene uitkering
2.159
116.788
114.629
1.207
1.207
-
1.836
1.304
397
26.226
26.226
-
8.898
8.898
-
2.691
154.954
152.263
396.009
395.139
Bespaarde rente
-
Dividend
532
Lokale heffingen
-
Saldo financieringsfunctie
-
Totaal algemene dekkingsmiddelen
Saldo van baten en lasten totaal
616
119.608
118.992
-
120.316
120.316
1.324
2.047
2.047
-
2.047
2.047
1
2.745
2.348
397
2.880
2.483
135
25.402
25.402
-
25.378
25.378
-23
7.578
7.578
-
7.733
7.733
156
1.013 157.379
156.367
397 158.355
157.958
1.592
-870 419.415 408.092
-11.323
417.905 423.121
5.216
16.539
Toevoeging/ onttrekking reserves
1 Inwoners en bestuur
133
306
173
421
840
419
421
651
230
-189
47
2.547
2.500
1.416
4.964
3.548
2.112
3.761
1.649
-1.899
323
79
-244
323
208
-115
323
208
-115
-
56
288
232
253
767
514
269
673
405
-109
5 Bouwen, wonen en milieu
565
1.295
730
2.596
-975
6 Inkomensondersteuning
-
2 Economie en werkgelegenheid
3 Veiligheid
4 Onderwijs en jeugd
7 Openbare ruimte en Verkeer & Vervoer
8 Sport en cultuur
60
63
3
3.441
846
2.353
2.224
-129
-
400
400
178
955
777
377
160
387
227
160
215
55
-172
30
94
64
30
1.943
1.913
30
1.702
1.672
-241
9 Sociaal domein
2.908
1.456
-1.452
6.046
6.746
700
9.305
6.859
-2.446
-3.146
10 Bedrijfsvoering en inkomstenbronnen
6.743
5.608
-1.134
5.747
8.600
2.853
5.991
7.596
1.605
-1.248
10.866
11.736
870
16.993
28.297
11.304
21.141
24.843
3.701
-7.603
406.875
406.875
0 436.408 436.389
-19
439.047 447.964
8.917
8.936
Totaal toevoeg./ onttr. reserves
Resultaat
Aansluiting begroot resultaat op resultaat Berap II
Omschrijving (bedragen x € 1.000)
Nadeel uit Berap 2016-II
Besluiten met resultaateffect na vaststelling Berap II ( incl. overige kleine verschillen)
Bijgesteld resultaat 2016
N
38
V
19
19
42
5.2.
Exploitatiebeeld rekening 2016
5.2.1 Exploitatieomzet (incl. reservemutaties)
De gerealiseerde omzet van de gemeente Emmen ziet er volgens het hiervoor aangegeven overzicht van baten en lasten in
euro’s als volgt uit:
Baten
Lasten
Resultaat
Totaal programma’s
447.964
439.047
8.917
5.2.2 Lasten 2016
Bedrag
(x € 1.000)
%
1. Inwoners en bestuur
2. Economie en werkgelegenheid
3. Veiligheid
4. Onderwijs en jeugd
5. Bouwen, wonen en milieu
6. Inkomensondersteuning
7. Openbare ruimte en Verkeer & vervoer
8. Sport en cultuur
9. Sociaal domein
10. Bedrijfsvoering en inkomstenbronnen
18.285
13.618
9.501
50.620
49.798
67.350
30.319
19.709
156.038
23.809
4,2
3,1
2,2
11,5
11,3
15,3
6,9
4,5
35,5
5,4
Aantal inwoners
107.480
per inwoner
170
127
88
471
463
627
282
183
1.452
222
Totaal
439.047
100,0
4.085
Grafiek: Lasten in procenten
1. Inwoners en bestuur
5,4
2,2
2. Economie en
werkgelegenheid
3. Veiligheid
11,5
4. Onderwijs en jeugd
4,2 3,1
5. Bouwen, wonen en milieu
35,5
11,3
6. Inkomensondersteuning
7. Openbare ruimte en
Verkeer & vervoer
8. Sport en cultuur
4,5
6,9
15,3
9. Sociaal domein
10. Bedrijfsvoering en
inkomstenbronnen
43
5.2.3 Baten 2016
Bedrag
(x € 1.0 0 0 )
%
1. Inwoners en bestuur
2. Economie en werkgelegenheid
3. Veiligheid
4. Onderwijs en jeugd
5. Bouwen, wonen en milieu
6. Inkomensondersteuning
7. Openbare ruimte en Verkeer & vervoer
8. Sport en cultuur
9. Sociaal domein
10. Bedrijfsvoering en inkomstenbronnen
2.771
6.201
943
38.084
37.737
51.313
6.410
4.113
16.793
283.598
0,6
1,4
0,2
8,5
8,4
11,5
1,4
0,9
3,7
63,3
Aant al inw oners
10 7.480
per inw oner
26
58
9
354
351
477
60
38
156
2.639
Tot aal
447.96 4
10 0 ,0
4.16 8
Grafiek: Baten in procenten
0,6
1. Inwoners en bestuur
1,4
0,2
2. Economie en
werkgelegenheid
3. Veiligheid
8,5
8,4
4. Onderwijs en jeugd
5. Bouwen, wonen en milieu
11,5
63,3
6. Inkomensondersteuning
1,4
3,7
0,9
7. Openbare ruimte en
Verkeer & vervoer
8. Sport en cultuur
9. Sociaal domein
10. Bedrijfsvoering en
inkomstenbronnen
44
5.3. Nadere beschouwing resultaten 2016 per programma op hoofdlijnen
In dit hoofdstuk analyseren wij de resultaten per programma op hoofdlijnen, waarbij we voor de financiële afwijkingen
als grensbedrag per saldo € 250.000 hanteren.
In het jaarverslag is per programma een uitgebreidere verantwoording opgenomen, zowel met betrekking tot het
beleidsdeel als wel het financiële deel. Bij de analyses binnen de programma’s is als grensbedrag € 50.000 gehanteerd.
Voor deze meer uitgebreide analyse verwijzen we naar de programma’s.
V = Voordeel, N= Nadeel; bedragen x € 1.000.
Toelichting op afwijkingen (per saldo > € 250.000) in de jaarrekening
Afwijkingen baten
en lasten
Afwijkingen
mutaties in
reserves
Voor de programma's 1 en 3: nvt.
Programma 2 – Economie en werkgelegenheid
Omschrijving
Centrum Vernieuwing Emmen: de bijdrage vriendenaandeel is niet in 2016 uitbetaald en
wordt doorgeschoven.
Centrum Vernieuwing Emmen: resultaat op kapitaallasten door lagere afschrijvingen
(projecten later gereed) en de opbrengst Theater.
Centrum Vernieuwing Emmen: resultaat op exploitatie Programmabureau op met name
bereikbaarheid, tijdelijke bereikbaarheidsmaatregelen, DPE Next en Onderhoud en
beheerplan.
Centrum Vernieuwing Emmen: onderhoudsbudget Theater niet uitgegeven in 2016
N
V
N
1.000
1.000
502
502
256
256
V
450
Programma 4 – Onderwijs en jeugd
Omschrijving
Het saldo van baten en lasten wordt gestort in de reserve onderwijs. Conform BBV
regelgeving wordt dit als last (nadeel) verantwoord. De verschillen per saldo betreffen:
- hogere rijksvergoeding van het ministerie OC&W door prijsbijstelling
- een aantal geplande onderhoudswerkzaamheden zijn doorgeschoven naar 2017
- afrekening verantwoording doordecentralisatiegelden 2011 t/m 2015
- van het samenwerkingsverband Primair Onderwijs is in 2016 een hogere subsidie
ontvangen voor personeel dat is overgenomen in het kader van het tripartiet akkoord
- conform het onderwijsakkoord zijn in 2016 o.a. de lonen met 3,8% verhoogd
De lagere subsidiebeschikkingen aan kinderopvang en peuterspeelzaalwerk zullen, conform
voorgenomen besluit, meegenomen worden in de financiering van de voorscholen.
N
V
N
V
1.377
1.377
V
N
V
427
427
258
258
333
Programma 5 – Bouwen, wonen en milieu
Omschrijving
Een reeds geboekte dekking op een project is weer overgeheveld naar de reserve
Duurzaamheid, Bouwen en Jeugdwerkloosheid. Dit heeft te maken met de gewijzigde BBVregelgeving. Bijdragen aan investeringsprojecten mogen nu pas geboekt worden bij het
afsluiten van het project, niet als het nog niet gerealiseerd is.
Het project saneren bodem en dempen haven industrieterrein de Tweeling dat wordt
gefinancierd uit de reserve is nog niet volledig uitgevoerd.
Op basis van de voorlopige afrekening van Area en Nedvang zijn de geprognoticeerde
baten hoger dan verwacht. De definitieve afrekening moet nog plaatsvinden.
Grondexploitaties: het resultaat is nadeliger dan begroot omdat de toevoeging aan de voorzieningen bijna € 6,9 miljoen hoger was dan begroot. Dit nadeel wordt enigszins
gecompenseerd door hoger dan begrote (tussentijdse) voordelige resultaatnemingen van
ruim € 1,0 miljoen.
N
271
5.841
45
Toelichting op afwijkingen (per saldo > € 250.000) in de jaarrekening
Afwijkingen baten
en lasten
Afwijkingen
mutaties in
reserves
Programma 6 - Participatie
Omschrijving
Hogere uitgaven Minima en Bijzondere Bijstand. De hogere uitgaven worden vooral
veroorzaakt door hogere kosten woninginrichting door onder andere huisvesting
statushouders.
Door een hogere groei van het aantal uitkeringsgerechtigden dan verwacht bij Berap 2,
stijgen de uitgaven van de BUIG. Hierdoor ontstaat er een groter nadelig saldo dat
gedeeltelijk weer opgevangen wordt door een hogere vangnetuitkering.
N
V
N
V
555
555
514
255
Programma 7 – Openbare ruimte & Verkeer en vervoer
Omschrijving
Resultaat op onderhanden (meerjarige) orders zoals Herstructurering de Tweeling,
Treinstation Zuid en Gedragsbeïnvloeding. Dit resultaat wordt gedekt uit bijdragen van
derden en bijdragen uit investeringen.
N
V
N
V
1.184
1.184
N
V
N
V
340
340
Programma 8 – Sport, recreatie en cultuur
Omschrijving
In 2016 is geen gebruik gemaakt van het voorbereidingskrediet nieuwbouw zwembad
Emmen.
Afboeking boekwaarde sportaccommodaties in verband met afstoten kleedgelegenheden.
Vrijval amortisatiereserve i.v.m. afstoten sportaccommodaties.
1.431
615
Programma 9 – Sociaal domein
Omschrijving
Jeugdhulp: Zowel hogere zorgkosten als hogere lokale uitvoeringskosten dan begroot
(waarbij de rijksbijdrage leidend is qua dekking).
Participatie: mutaties in de order administratie (meerjarig lopende projecten met externe
financiering) komen binnen de exploitatie van het dienstjaar.
Participatie: lagere kosten inzet van re-integratietrajecten. Dit is maatwerk en afhankelijk
van in de klant gelegen factoren, vooraf is moeilijk te bepalen welke instrumenten moeten
worden ingezet.
Participatie: m.b.t. het Besluit Bijstandverlening Zelfstandigen (BBZ) is een hoger beroep
gedaan op een aanvulling op het inkomen uit zelfstandigheid/ verstrekte leningen. Hier
staat een hogere vergoeding tegenover.
Decetralisatie Participatie: betreft voordeel op middelen Arbeidsmarktregio Drenthe (AMRD)
die in de reserve AMRD gestort worden.
Wmo-Begeleiding: lagere kosten zorg in natura (2.425) en PGB’s (1139).
Wmo-Begeleiding: voorbereidingskosten De Toegang.
Wmo-Begeleiding: lagere inkomsten uit door het Centraal Administratie Kantoor (CAK)
geïnde eigen bijdragen. Zowel het vermogen als het besteedbaar inkomen van de
bevolking in ZO-Drenthe is relatief laag waardoor veel cliënten (ook bij stapeling van
voorzieningen) slechts een lage eigen bijdrage kunnen opbrengen.
Wmo-Begeleiding: het voordelig resultaat komt t.g.v. de reserve sociaal domein.
Wmo-Zorgvoorzieningen: zowel bij de vervoersvoorzieningen als bij de
rolstoelvoorzieningen was er sprake van meer en duurdere verstrekkingen.
Wmo-Zorgvoorzieningen: lagere inkomsten uit door het CAK geïnde eigen bijdragen.
Wmo-Zorgvoorzieningen: het nadelig resultaat komt t.l.v. de reserve sociaal domein
Wmo-Beschermd wonen: lagere kosten zorg in natura en PGB’s
Een gedeelte van de geprognosticeerde onderschrijding op maatschappelijke opvang is bij
Berap II gereserveerd voor een aanvullende subsidie voor het leger des Heils. Dit heeft in
2016 echter niet tot uitgaven geleid. De vrijval is in de reserve Sociaal Domein gestort
N
V
N
461
2.226
V
461
2.226
534
375
412
1.008
1.387
409
1.008
3.564
332
1.719
527
589
759
1.118
678
308
308
46
Afwijkingen baten
en lasten
Toelichting op afwijkingen (saldo > € 250.000) in de jaarrekening
Afwijkingen
mutaties in
reserves
Programma 10 – Bedrijfsvoering en inkomstenbronnen
Omschrijving
Vrijval taakmutaties die wel zijn begroot maar niet zijn besteed
De raming voor het nog te betalen vakantiegeld over juli t/m dec 2016 (ivm de invoering
van het Individueel KeuzeBudget) is lager uitgevallen; de berekeningsgrondslag bleek lager
te zijn dan waar rekening mee was gehouden. De onttrekking aan de reserve is hiertoe
verlaagd.
Tussentijdse aanpassingen gemeentefonds boekjaar 2016.
Ontvangen extra rentevergoeding (3 jaar) wegens vervroegde aflossing EDON-lening.
Terugbetaling dividend Enexis i.v.m. verkoop van een deel van de aandelen per 1 januari
2016.
Vormen voorziening voor 50% van de uitstaande lening stadionbedrijf waar geen
zekerheden op gevestigd zijn.
Resultaat verkoop aandelen Enexis Holding BV
N
V
616
N
885
885
V
759
419
401
1.125
14.308
Samenvatting analyse afwijkingen
N
19.493
Totaal verklaarde afwijkingen
Saldo afwijkingen per saldo > € 250.000
Overige afwijkingen < € 250.000
Saldo afwijkingen jaarrekening 2016
V
31.796
12.303
4.236
16.539
N
7.381
-4.736
-2.867
-7.603
V
2.645
5.4. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen
De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen (hierna: WNT) is op 6 december 2011 door de Tweede Kamer
aangenomen en is met ingang van 1 januari 2013 in werking getreden. De WNT stelt een maximum aan de bezoldiging
van topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector. Voor gemeenten wordt de gemeentesecretaris en griffier als
topfunctionaris gekwalificeerd. De WNT kent een openbaarmakingregime en een maximale bezoldigingsnorm. In
onderstaande tabel worden deze gegevens gepubliceerd. De maximale bezoldigingsnorm (€ 179.000) wordt niet
overschreden en behoeft niet verder toegelicht te worden.
Naam
Functie
I.A.A.
GemeenteOostmeijersecretaris
Oosting
F. Disch
H.D.
Werkman
Wnd.
Gemeentesecretaris
Totaal
bezoldiging
Motivering
Nvt.
€ 102.107
Nvt.
Nvt.
Nvt.
€ 139.711
Nvt.
€ 15.843
Nvt.
Nvt.
€ 132.323
Nvt.
€0
€ 14.423
Nvt.
Nvt.
€ 108.899
Nvt.
€0
€ 14.355
Nvt.
Nvt.
€ 118.276
Nvt.
Jaar
2015
In dienst per 16
maart 2015
100%
€ 89.817
€0
€ 12.290
Nvt.
2016 Onbepaalde tijd
100%
€ 124.496
€ 452
€ 14.763
Waarneming
2015 eindigt 16 maart
2015
100%
€ 116.480
€0
2015 Onbepaalde tijd
100%
€ 94.476
2016 Onbepaalde tijd
100%
€ 103.921
2016
ParttimeBeloning
factor
Voorzie- BeëindiBelastbare
Jaar
ningen
gingskostenverbeëinbetaalbaar uitkeringoedingen
diging
op termijn
gen
Duur
dienstverband
Nvt.
Griffier
Naast de hiervoor vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2016 een bezoldiging boven het
individuele WNT-maximum hebben ontvangen. Er zijn in 2016 geen ontslaguitkeringen betaald aan overige
functionarissen die op grond van de WNT dienen te worden vermeld, of die in eerdere jaren op grond van de WOPT of de
WNT vermeld zijn of hadden moeten worden.
47
6. Balans met toelichting
Balans per 31 december
ACTIVA
(bedragen * € 1.000)
Ultimo
2016
Ultimo
2015
Vaste activa
Immateriële vaste activa
• Bijdragen aan activa in eigendom van derden
Materiële vaste activa
• Investeringen met economisch nut
• gronden uitgegeven in erfpacht
• overige investeringen met economisch nut
• Investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van
de kosten een in
heffing
kan worden
geheven
• Investeringen
openbare
ruimte met
maatschappelijk nut
Financiële vaste activa
• Kapitaalverstrekkingen aan:
• deelnemingen
• overige verbonden partijen
• Leningen aan:
• woningbouwcorporaties
• deelnemingen
• Overige langlopende leningen u/g
• Overige uitzettingen met looptijd > 1 jaar
19.891
19.891
32.309
32.309
411.937
368.560
717
276.313
75.462
772
239.981
70.208
59.445
57.599
75.306
81.439
2.308
12.529
2.592
11.631
10.611
2.162
45.625
2.071
11.697
4.838
40.960
9.723
Totaal vaste activa
507.134
482.308
Vlottende activa
Voorraden
• Niet in exploitatie genomen bouwgronden
• Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie
• Gereed product en handelsgoederen
0
28.441
32
Uitzettingen met rentetypische looptijd < 1 jaar
• Vorderingen op openbare lichamen
• Rekening-courantverhoudingen met niet-financiele instellingen
• Uitzettingen in 's Rijks schatkist
• Overige vorderingen
19.764
1.181
32.500
9.851
Liquide middelen
• Kassaldi
• Banksaldi
Overlopende activa
• Vooruitbetaalde bedragen
• Van Europese of Nederlandse overheden nog te ontvangen
voorschotbedragen specifieke uitkeringen
• Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen
28.472
62.028
32.857
29.139
32
63.296
33.727
21.899
2.091
9.736
1.164
3
1.162
12.383
45
12.338
18.797
55.655
2.323
1.136
24.901
7.633
15.337
23.120
Totaal vlottende activa
111.730
163.793
Totaal activa
618.863
646.101
48
PASSIVA
(bedragen * € 1.000)
Ultimo
2016
Ultimo
2015
Vaste passiva
Eigen vermogen
• Algemene reserve
• Bestemmingsreserve
• Gerealiseerd resultaat
Voorzieningen
• Voorzieningen, waarvoor ter bestrijding van de kosten een
heffing kan worden geheven
Vaste schulden met een rentetypische looptijd >= 1 jaar
• Onderhandse leningen van:
obligatieleningen
binenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen
binnenlandse banken en overige financiële instellingen
overige binnenlandse sectoren
• Waarborgsommen
70.715
16.847
44.951
8.917
65.500
16.610
46.325
2.565
10.099
10.099
10.496
10.496
464.244
68.000
11.600
353.626
31.000
17
Totaal vaste passiva
429.508
35.000
1.804
331.658
61.028
17
545.058
505.503
Vlottende passiva
Netto-vlottende schulden met rentetypische looptijd < 1 jaar
• Schulden aan openbare lichamen
• Kasgeldleningen
• Overige schulden
Overlopende passiva
• Nog te betalen bedragen
• Van Europese of Nederlandse overheidslichamen ontvangen, nog
te besteden specifieke uitkeringen
• Overige vooruitontvangen bedragen
Totaal vlottende passiva
Totaal passiva
Gewaarborgde geldleningen
Garantstellingen
34.347
1.194
10.000
23.153
71.334
1.317
50.000
20.017
39.458
69.263
22.984
12.844
30.835
11.487
3.631
26.940
73.805
140.597
618.863
646.101
7.539
349.568
7.558
357.369
49
6.1. Toelichting op de balans
Vaste activa
Bij vaste activa wordt onderscheid gemaakt in immateriële, materiële en financiële vaste activa.
Immateriële vaste activa zijn kosten gemaakt voor onderzoek en ontwikkeling van een bepaald actief en bijdragen aan
activa in eigendom van derden.
De materiële activa zijn stoffelijk van aard, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen
investeringen met economisch nut
investeringen met economisch nut waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven
investeringen in openbare ruimte met maatschappelijk nut
De financiële vaste activa tenslotte omvatten kapitaalverstrekkingen, verstrekte geldleningen en vorderingen op lange
termijn. De vermeerderingen en verminderingen van de vaste activa evenals de afschrijvingen/afwaarderingen zijn nader
gespecificeerd in de staat van activa. Deze staat van activa ligt ter inzage.
Immateriële vaste activa
Immateriële vaste activa zijn kosten gemaakt voor onderzoek en ontwikkeling van een bepaald actief en bijdragen aan
activa in eigendom van derden.
Boekwaarde per (bedrag * € 1.000)
Kosten onderzoek en ontwikkeling
Bijdragen activa in eigendom derden
Totaal
31-12-16
17
19.874
19.891
31-12-15
0
32.309
32.309
Het onderstaande overzicht geeft het verloop weer van de immateriële vaste activa gedurende het jaar 2016:
(bedragen * € 1.000)
Kosten onderzoek en ontwikkeling
Bijdragen activa in eigendom derden
Totaal
boekvan
waarde voorraden
31-12-15
0
1
32.309
0
32.309
1
investering
vermindering
afschrijving
16
24.602
24.618
0
36.299
36.299
0
665
665
afwaardering
0
72
72
boekwaarde
31-12-16
17
19.874
19.891
Op grond van de herziening van de verslaggevingsregels (BBV) moeten de ‘niet in exploitatie genomen gronden’ nu
worden verantwoord onder de immateriële en materiële vaste activa en niet meer onder de voorraden.
Onder de immateriële vaste activa is het facilitair grondbeleid opgenomen en de kosten van onderzoek en ontwikkeling
van de gronden die nog niet in exploitatie zijn genomen.
De investering en vermindering van € 24 miljoen op bijdragen activa in eigendom derden betreft de doorbetaling van de
bijdrage van de provincie Drenthe ten behoeve van DPE Next.
Het totaal van de geboekte dekking voor bijdragen activa in eigendom derden ad € 12,3 miljoen heeft betrekking op de
ontvangsten van de RSP+middelen, confinanciering en subsidie EFRO t.b.v. Centrumvernieuwing Emmen.
Materiële vaste activa
De materiële activa zijn stoffelijk van aard, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen
investeringen met economisch nut
investeringen met economisch nut waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven
investeringen in openbare ruimte met maatschappelijk nut
De investeringen waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven worden afzonderlijk in de
balans opgenomen. Het gaat hierbij om investeringen in riool, afval en begraven. Deze investeringen behoren tot de
investeringen met economisch nut.
Investeringen (in de openbare ruimte) met een maatschappelijk nut zijn niet verhandelbaar en genereren geen
inkomsten. Voorbeelden zijn o.a. wegen, bruggen/tunnels, fiets- en voetpaden, openbare verlichting, en andere
investeringen waarvoor geen markt is in het private verkeer.
50
De post materiële vaste activa wordt onderscheiden in:
Boekwaarde per (bedrag * € 1.000)
In erfpacht uitgegeven gronden
Overige investeringen met economisch nut
Investeringen met economisch nut, waarvoor ter
bestrijding van de kosten heffing kan worden
Investeringen in openbare ruimte met uitsluitend
maatschappelijk nut
Totaal
31-12-16
717
276.313
75.462
31-12-15
772
239.981
70.208
59.445
57.599
411.937
368.560
Het onderstaande overzicht geeft het verloop weer van de materiële vaste activa met economisch nut gedurende het jaar
2016:
(bedragen * € 1.000)
Investeringen met economisch nut
Gronden en terreinen
Woonruimten
Bedrijfsgebouwen
Grond-, weg-, en waterbouwkundige
werken
Vervoermiddelen
Machines, apparaten en installaties
Overige materiële vaste activa
Totaal
boek- correctie
van
vermeerwaarde
boek- voorraden dering
31-12-15 waarde
10.691
7.181
163.478
35.659
0
10.648
12.323
239.981
vermindering
afschrijving
afwaardering
-1.041
1.193
42.179
0
0
0
244
443
12.566
3.759
2.309
33
11
0
44
100
3.717
916
0
0
1.626
0
-139
-13
0
0
0
0
42.179
298
1.304
801
19.415
0
31
1.645
4.028
0
1.442
1.336
7.554
0
83
-82
1.628
boekvoorbalans
waarde ziening waarde
31-12-16
31-12-16
50.761
7.491
169.651
39.694
0
298
10.257
10.212
288.364
12.051
12.051
38.709
7.491
169.651
39.694
298
10.257
10.212
276.313
boekvermeerverminafafboekwaarde
dering
dering
schrijving
waarwaarde
31-12-15
dering
31-12-16
Investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven
Gronden en terreinen
292
0
0
0
0
292
Bedrijfsgebouwen
309
0
0
13
0
297
Grond-, weg-, en waterbouwkundige
69.196
7.884
631
1.930
0
74.520
werken
Machines, apparaten en installaties
244
0
0
53
0
190
Overige materiële vaste activa
167
9
0
13
0
163
Totaal
70.208
7.893
631
2.009
0
75.462
(bedragen * € 1.000)
Materiële vaste activa met een economisch nut zijn alle activa die bijdragen aan de mogelijkheid om middelen te
genereren, bijvoorbeeld door het vragen van rechten, heffingen, leges of prijzen. Ook activa, waarbij de mogelijkheid
bestaat om deze te verkopen behoren tot de activa met economisch nut. Het gaat om de mogelijkheid de activa te
verkopen, niet om de vraag of de gemeente het actief ook daadwerkelijk wil verkopen. Dit betekent onder andere dat alle
gebouwen een economisch nut hebben; er is immers een markt voor gebouwen. De totale boekwaarde van de activa met
economisch nut bedraagt eind 2016 € 327 miljoen. Activa die vallen onder bedrijfsgebouwen betreffen hoofdzakelijk
gemeentelijke huisvesting aan het Raadhuisplein, huisvesting werkplein ZO Drenthe, de praktijkschool, scholen,
sporthallen, het zwembad en de brandweerkazerne. Een deel van de investeringen van het project Atalanta zijn
opgenomen onder overige materiële vaste activa.
Op grond van de herziening van de verslaggevingsregels (BBV) moeten de ‘niet in exploitatie genomen gronden’ nu
worden verantwoord onder de immateriële en materiële vaste activa en niet meer onder de voorraden. Dit betreffen de
compensatiegronden, tuinbouwgebied Rundedal en de strategische grondvoorraad ad € 42,2 miljoen.
Ook de op deze gronden getroffen voorziening is als correctie op de boekwaarde van deze gronden verantwoord.
De vermeerdering van de bedrijfsgebouwen betreft grotendeels de realisatie van het Atlas theater.
51
Het hiernavolgend overzicht geeft het verloop weer van de materiële vaste activa met maatschappelijk nut gedurende het
jaar 2016:
boekvermeerwaarde
dering
boekInvesteringen in openbare ruimte met maatschappelijk nut
Gronden en terreinen
2.465
0
Grond-, weg-, en waterbouwkundige
52.656
15.327
werken
Machines, apparaten en installaties
1.451
667
Overige materiële vaste activa
1.027
309
Totaal
57.599
16.303
(bedragen * € 1.000)
vermindering
afschrijving
afwaardering
boekwaarde
boek-
0
11.020
0
4.991
0
0
2.465
51.972
0
0
11.020
127
-1.755
3.364
0
73
73
1.991
3.017
59.445
De mutaties in investeringen in maatschappelijk nut betreffen voornamelijk Centrum Vernieuwing Emmen, zoals de
Hondsrugwegtunnel en de locatie Hoofdstraat (Mensenpark). Daarnaast betreft het reconstructies van wegen, zoals de
ongelijkvloerse kruising Statenweg/Stadionweg/Rondweg.
In de onderstaande tabel zijn de belangrijkste investeringen weergegeven die in het boekjaar 2016 zijn geactiveerd
(bedragen > 1 miljoen).
verleend
krediet
totaal
Werkelijk
besteed in
2016
Cumulatief
besteed in
2016
48.066
30.000
4.975
1.826
1.650
15.116
6.822
35.241
143.697
9.829
24.000
443
23
69
0
1.304
7.589
43.257
47.847
29.000
4.831
23
69
0
1.304
15.387
98.461
Investeringen in openbare ruimte met maatschappelijk nut
Tunnel Hondsrugweg
41.566
Centrumplein
12.040
Ontwikkeling locatie Hoofdstraat
10.670
Markt Emmen Herinrichting
7.665
Groot onderhoud wegen
6.000
Totaal
77.941
812
104
4.253
129
1.893
7.191
26.044
11.967
4.513
7.160
4.009
53.693
(bedragen * € 1.000)
Investeringen met economisch nut
Theater - Wereld van de Ontmoeting
Ontwikkeling DPE next
Woonwagenwoningen kleine woonwagencentra
Reconstructie kunstwerken
Sloop/bouw gymzaal Emmermeer
Nieuwbouw zwembad Emmen
Kindcentrum Emmerhout
GRP 2012 - 2016
Totaal
Financiële vaste activa
Financiële vaste activa kunnen worden onderscheiden in kapitaalverstrekkingen en leningen. Voorzieningen die getroffen
zijn om eventueel de oninbaarheid van vorderingen op te vangen, worden in de balans rechtstreeks verantwoord onder
financiële vaste activa. Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2016 wordt in onderstaand overzicht
weergegeven.
(bedragen * € 1.000)
Kapitaalverstrekkingen aan:
• deelnemingen
• overige verbonden partijen
Leningen aan:
• woningbouwcorporaties
• deelnemingen
Overige langlopende leningen
Voorziening GKB
Overige uitzettingen met een looptijd > 1 jaar
Totaal
boekwaarde
31-12-15
4.392
11.631
11.697
4.838
40.979
-19
9.723
83.240
vermeerdering
0
899
5.589
0
-2.092
4.395
vermindering
afschrijving
/aflossing
284
0
5.560
5.844
1.086
1.551
924
0
3.561
boekwaarde
31-12-16
voorziening
balans
waarde
31-12-16
4.108
12.529
1.800
0
2.308
12.529
10.611
3.287
45.644
-20
2.071
78.231
0
1.125
0
0
0
2.925
10.611
2.162
45.644
-20
2.071
75.306
52
Voor de kapitaaldeelname in het Stadionbedrijf Emmen ad € 1,8 miljoen is voor hetzelfde bedrag een voorziening
gevormd. Voor de verstrekte geldlening waar geen zekerheden op gevestigd zijn, is voor 50% van de lening een
voorziening gevormd ad € 1,1 miljoen. De redenen hiervoor zijn dat het eigen vermogen van het Stadionbedrijf volgens de
meest recente jaarrekening negatief is (€ 723.000) en de begroting geen ruimte biedt om het eigen vermogen te laten
groeien.
De aflossing van de lening aan woningbouwcorporaties heeft betrekking op de aflossing van de achtergestelde leningen
aan Lefier en Domesta. De gemeente is aangesloten bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Indien een
woningbouwcorporatie niet aan de verplichtingen kan voldoen, kan deze een beroep doen op dit fonds.
De voorziening GKB ad € 20.000 is getroffen op het totaal uitstaand leningbedrag van € 126.000.
Aan DPE is een achtergestelde lening verstrekt van € 12,5 miljoen. Daarnaast is in 2010 een overbruggingskrediet van
maximaal € 22 miljoen beschikbaar gesteld. In 2016 is aan DPE conform de overeengekomen procedure in het kader van
het overbruggingskrediet voor een bedrag van € 5,0 miljoen aan aanvullende middelen verstrekt. Deze leningen zijn
verantwoord onder de overige lang lopende leningen.
De overige uitzetting met een looptijd langer dan één jaar betreft de vordering op Stivam en de vordering op de verstrekte
geldleningen aan Enexis.
Vlottende activa
Voorraden
De voorraden maken deel uit van de vlottende activa en worden uitgesplitst naar de volgende categorieën:
Boekwaarde per (bedrag * € 1.000)
Niet in exploitatie genomen bouwgronden
Onderhanden werk, w.o. bouwgronden in exploitatie
Gereed product en handelsgoederen
Totaal
31-12-16
0
28.441
32
28.472
31-12-15
32.857
29.139
32
62.028
Op grond van de herziening van de verslaggevingsregels (BBV) worden de ‘niet in exploitatie genomen bouwgronden’ met
ingang van 2016 verantwoord onder de (im)materiële vaste activa.
Van de in exploitatie genomen bouwgronden kan het volgende overzicht worden gegeven:
boek
van/naar
naar
naar
waarde
gronden in overlop. materiele
31-12-15
exploitatie
passiva
vaste act
Niet in exploitatie genomen bouwgronden
Stads- en dorpsvernieuwing
-415
-306
447
274
Industrie- en bedrijventerreinen
21.303
0
0
-21.303
Overige gronden
21.295
-146
0
-21.150
(bedragen * € 1.000)
Totaal
inves
tering
verkopen
winst
opbrengst uitname
bijdragen
boek
waarde
31-12-16
voorziening
balans
waarde
31-12-16
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
42.184
-452
447
-42.179
0
0
0
0
0
0
In exploitatie genomen bouwgronden
Stads- en dorpsvernieuwing
-1.022
Stads- en dorpsuitbreiding
10.186
Industrie- en bedrijventerreinen
41.245
299
146
8
0
0
0
0
0
0
2.671
1.414
1.385
1.112
1.706
1.930
-749
-116
0
1.586
10.156
40.708
1.667
7.064
15.278
-81
3.092
25.430
Totaal
452
0
0
5.470
4.748
-865
52.449
24.008
28.441
50.409
Totaal boekwaarde 31-12-2016
Nog te maken kosten
Nog te verwachten opbrengsten
Verwacht exploitatiereslutaat (-/- = voordelig)
52.449
35.180
82.463
5.166
Om een project te kunnen realiseren moeten er investeringen worden gedaan en opbrengsten worden gegenereerd. Elk
jaar bij de herziening wordt per grondexploitatie bezien of de ramingen van de nog te realiseren kosten en opbrengsten
reëel zijn.
53
Verwacht wordt dat er per 1 januari 2017 nog voor € 35,1 miljoen moet worden geïnvesteerd en voor € 82,5 miljoen aan
opbrengsten moet worden gegenereerd.
Door het overgaan van de NIEGG naar de MVA is de voorziening gesplitst. Ten opzichte van 2015 is de voorziening met
€ 6 miljoen toegenomen.
Uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of minder
De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt gespecificeerd worden:
(bedragen * € 1.000)
Vorderingen openbare lichamen
Verstrekte kasgeldleningen
Rekening-courantverhoudingen met niet-financiële
instellingen
Overige vorderingen
Uitzettingen in 's Rijks schatkist
Totaal
Boekwaarde
31-12-16
19.764
0
voorziening
oninbaar
heid
0
0
balans
waarde
31-12-16
19.764
0
balans
waarde
31-12-15
21.899
0
1.181
14.669
32.500
68.115
0
4.818
0
4.818
1.181
9.851
32.500
63.296
2.091
9.736
0
33.727
De vorderingen zijn als volgt gespecificeerd:
Vorderingen op openbare lichamen (bedragen * € 1.000)
Debiteur ministerie OCenW en SoZaWe
BTW Compensatiefonds
Openbare lichamen
Totaal
2.339
13.963
3.461
19.764
Overige vorderingen (bedragen * € 1.000)
Debiteuren
Bijstand debiteuren WWB
Belastingdebiteuren
Overige vorderingen
Totaal
3.750
6.979
3.645
295
14.669
De voorziening voor de oninbaarheid van vorderingen heeft betrekking op de volgende voorzieningen:
Voorziening oninbaarheid (bedragen * € 1.000)
Voorziening dubieuze debiteuren
Voorziening dubieuze debiteuren belastingen
Voorziening bijstandsdebiteuren
Totaal
296
373
4.149
4.818
Rekening-courantverhoudingen met niet-financiële instellingen
SVN
Totaal
1.181
1.181
Uitzettingen in 's Rijks schatkist
Schatkistbankieren
Schatkistbankieren penvoerderschap jeugdhulp
Totaal
29.500
3.000
32.500
Dagelijks worden de saldi van bankrekeningen geraadpleegd en indien nodig wordt het saldo van de Rabobank
afgeroomd ten gunste van de huisbank BNG. Via het overeengekomen kortkrediet-arrangement met de BNG wordt de
rente over het totaal van alle rekeningen bij de BNG tot een maximum van € 40 miljoen berekend op basis van het
1- maands Euribor met een vaste opslag van 0,25%.
Ingevolge de wet op het schatkistbankieren moeten vanaf 2015 overtollige middelen (banktegoeden boven een vrij te
laten drempelbedrag van € 3.053.000) worden afgestort bij ’s Rijks schatkist en deze worden weer teruggevraagd indien
de stand van de liquide middelen daarom vraagt. Het hele jaar 2016 laat een forse ruimte onder het drempelbedrag zien.
54
Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x € 1000)
Verslagjaar
Drempelbedrag
Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks
schatkist aangehouden middelen
Ruimte onder het drempelbedrag
2016
Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4
3.053
3.053
3.053
3.053
1.536
1.502
1.219
1.473
1.517
1.551
1.833
1.580
-
-
-
-
Overschrijding van het drempelbedrag
Liquide middelen
Liquide middelen maken net als voorraden en vorderingen onderdeel uit van de vlottende activa. Voor liquide middelen
geldt dat alleen positieve en negatieve banksaldi gesaldeerd mogen worden als de betreffende rekening behoren tot
eenzelfde bank.
Boekwaarde per (bedrag * € 1.000)
Kassaldi
Banksaldi
Totaal
31-12-16
3
1.162
1.164
31-12-15
45
12.338
12.383
Overlopende activa
De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden:
(bedragen * € 1.000)
Vooruitbetaalde bedragen
Van Europese en Nederlandse overheidslichamen te
ontvangen voorschotten op specifieke uitkeringen
Europese overheidslichamen
336
Rijk
0
Nederlandse
800
Overig nog te ontvangen bedragen
Te ontvangen penvoerderschap regionale jeugdhulp
Totaal
Boekwaarde
31-12-16
2.323
1.136
voorziening
oninbaar
heid
0
0
balans
waarde
31-12-16
2.323
1.136
balans
waarde
31-12-15
24.901
7.633
12.103
3.985
19.547
750
0
750
11.353
3.985
18.797
16.913
6.207
55.655
De voorziening oninbaarheid heeft betrekking op de volgende voorzieningen:
Voorziening oninbaarheid (bedragen * € 1.000)
Voorziening afwikkeling vordering CQ
Totaal
750
750
In 2014 is een voorziening opgenomen voor de afwikkeling van het faillissement van CQ. Aangezien de afwikkeling nog
gaande is, blijft de voorziening staan.
55
De in de balans opgenomen nog van Europese en Nederlandse overheidslichamen te ontvangen voorschotten op
specifieke uitkeringen kunnen als volgt gespecificeerd worden:
omschrijving
bedragen * € 1.000)
saldo
31-12-15
bijgesteld
toe
01-01-2016 voeging
ont
vangen
saldo
31-12-16
Europese overheidslichamen
ESF
Runde Emmer-Compascuum
Totaal Europese overheidslichamen
453
584
1.037
-
646
23
669
922
449
1.370
178
158
336
Rijk
Regionaal Actieplan Jeugdwerkloosheid 2013-2014
Herontwikkeling AZC Emmen
Treinstation Zuid werkzaamheden Prorail
Totaal Rijk
74
13
5.311
5.399
-
1.144
14
1.157
1.218
27
5.311
6.556
-
Overige Nederlandse Overheidslichamen
Prov. Drenthe; voucherproject BBL- en Stageplekken
Uitbreiding carpoolplaats Dikke Wijk - A37
Rotondes en verdubbeling Nw-Amsterdamsestraat
Gedragsbeïnvloeding
Onderwijs ₁
Windenergie
Herstructureren De Tweeling
Totaal Overige Nederlandse Overheidslichamen
44
23
552
2
258
368
318
1.565
442258305-
0
50
-
23
603
-
33
932
1.015
308
543
1.476
Totaal
8.001
3052.841
9.402
₁) betreft posten die in de EFJ verantwoording vallen onder reserves en voorzieningen, maar volgens BBV-richtlijnen
behoren tot de overlopende activa
0
0
0
00
93
707
800
1.136
Voor overlopende activa en passiva geldt dat posten niet gesaldeerd worden gepresenteerd in de balans. De stand van de
overlopende activa eind 2015 wordt op 1 januari 2016 bijgesteld met de posten die eind 2015 een creditsaldo hebben en
daarom waren gepresenteerd onder overlopende passiva, maar die in 2016 worden verantwoord onder overlopende
activa.
Vaste passiva
Reserves
Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten:
Boekwaarde per (bedrag * € 1.000)
Algemene reserve
Bestemmingsreserves
Gerealiseerd resultaat
Totaal
31-12-16
16.847
44.951
8.917
70.715
31-12-15
16.610
46.325
2.565
65.500
In de bijlagen A en B van de jaarstukken is een toelichting gegeven over de stand van de reserves en de stortingen en
onttrekkingen in 2016.
56
Voorzieningen
De volgende voorzieningen zijn in de balans opgenomen. Het verloop in 2016 wordt in onderstaand overzicht per
voorziening weergegeven.
(bedragen * € 1.000)
Voorziening afvalstoffenheffing
Voorziening riolering
Voorziening begraafplaatsen
Voorziening sloopkosten Aquarena
Totaal
Boekwaarde toevoeging aanwending
31-12-15
0
0
0
9.961
0
397
0
0
0
535
0
0
10.496
0
397
Boekwaarde
31-12-16
0
9.564
0
535
10.099
Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer
In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar 2016:
(bedragen * € 1.000)
Obligatielening
Pensioenfondsen en verzekeringsinst.
Banken en overige financiële
instellingen
Openbare lichamen
Overige sectoren
Waarborgsommen
Totaal
saldo
31-12-15
vermeerdering
aflossing boekwaarde
31-12-16
35.000
1.804
33.000
10.000
0
204
68.000
11.600
331.658
61.000
28
17
52.000
0
0
0
30.031
30.000
28
0
353.626
31.000
0
17
429.508
95.000
60.264
464.244
Ten opzichte van voorgaand jaar zijn de langlopende schulden toegenomen met bijna € 35 miljoen.
In 2016 is er voor een totaal bedrag van € 85 miljoen opgenomen bij de BNG en € 10 miljoen bij verzekeringsmaatschappijen en overige geldgevers.
De rentelast in 2016 bedraagt € 10.747.551.
Vlottende passiva
Onder vlottende passiva zijn opgenomen:
Boekwaarde per (bedrag * € 1.000)
Schulden < 1 jaar
Overlopende passiva
Totaal
31-12-16
34.347
39.458
73.805
31-12-15
71.334
69.263
140.597
Kortlopende schulden
De in de balans opgenomen netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of minder kunnen als
volgt gespecificeerd worden:
Boekwaarde per (bedrag * € 1.000)
Openbare lichamen
Kasgeldleningen
Overige schulden
Totaal
31-12-16
1.194
10.000
23.153
34.347
31-12-15
1.317
50.000
20.017
71.334
57
De post overige schulden kan als volgt gespecificeerd worden:
Overige schulden (bedragen * €1.000)
Crediteuren
15.419
Te betalen loonheffing en sociale lasten
6.498
Nog te verhalen posten Gemeentelijke Kredietbank
385
Overig
851
Totaal
23.153
Overlopende passiva
De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt:
Boekwaarde per (bedrag * € 1.000)
Vooruitontvangen bedragen
Van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen, nog
te besteden voorschotten op specifieke uitkeringen
Europese overheidslichamen
78
Rijk
444
Nederlandse overheidslichamen
12.322
Nog te betalen bedragen
Nog te betalen penvoerderschap regionale jeugdhulp
Totaal
31-12-16
3.631
12.844
31-12-15
26.940
11.487
15.662
7.322
39.458
15.281
15.554
69.263
De in de balans opgenomen van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen, nog te besteden voorschotten
op specifieke uitkeringen kunnen als volgt worden gespecificeerd:
Omschrijving
(bedragen * € 1.000)
saldo
31-12-15
toevoeging
bijgesteld
1-01-16
Europese overheidslichamen
ESF
Totaal Europese overheidslichamen
699
699
Rijk
Regionaal Actieplan Jeugdwerkloosheid 2001-2011
Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouw
Project Gat van Reef Schoonebeek
Werkbedrijf ArbeidsMarktRegio Drenthe
Brede school, Sociale Alliantie, Impuls jongeren en veiligheid
Project Ontsluiting werkzoekendenbestand
Totaal Rijk
167
80
5
334
206
51
844
0
0
0
0
97
872
0
8.744
11
100
120
0
0
0
9.945
Overige Nederlandse Overheidslichamen
Uitvoering VSV
Toegankelijkheid bushalte
Inrichtingsplan Nieuw-Amsterdam/Veennoord, Vaart ZZ
Onderwijs²
Emmermeer-Panstraat / beschermd wonen
Samen werken aan vitaal platteland
Fietspaden Bargerveen
Gedragsbeïnvloeding
Prov. Drenthe; voucherproject BBL- en Stageplekken
Europaservicepunt
Totaal Overige Nederlandse Overheidslichamen
vrijgevallen
bedragen
saldo
31-12-16
-3
-3
617
617
78
78
0
0
108
0
0
0
359
0
467
275
0
0
334
206
51
866
0
80
5
0
359
0
444
0
0
0
-258
0
0
0
-2
-44
0
-305
29
0
400
3.362
0
240
0
233
81
1
4.346
0
0
0
1.316
0
100
0
229
19
0
1.664
126
872
400
10.532
11
240
120
3
17
1
12.322
0
Totaal
11.488
-305
4.810
3.148
12.844
²) betreft posten die in de EFJ verantwoording vallen onder reserves en voorzieningen, maar volgens BBV-richtlijnen behoren tot
de overlopende passiva
Voor overlopende activa en passiva geldt dat posten niet gesaldeerd worden gepresenteerd in de balans. De stand van de
overlopende passiva eind 2015 wordt op 1 januari 2016 bijgesteld met de posten die eind 2015 een debetsaldo hebben en
daarom waren gepresenteerd onder overlopende activa, maar die in 2016 worden verantwoord onder overlopende
passiva.
58
Overige financiële verplichtingen
Waarborgsommen en garanties
Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke- en rechtspersonen kan als volgt naar de
aard van de geldlening gespecificeerd worden:
Aard/omschrijving
(bedrag * € 1.000)
oorspr.
bedrag
Tuinbouwstimulering
Dierenpark Emmen
VV Klazienaveen sportstimulering
TC Bargeres sportstimulering
ST TC Emmen sportstimulering
Totaal
perc.
borg
stelling
100%
100%
100%
100%
100%
382
7.500
30
60
100
8.072
boek
waarde
31-12-16
3
7.500
15
11
10
7.539
boek
waarde
31-12-15
6
7.500
18
14
20
7.558
eind
datum
2017
2031
2021
2019
2017
Op de borgstelling van € 7,5 miljoen bestaat het recht van hypotheek op de grond van Wildlands Adventure Zoo.
Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte garanties bestaat uit de volgende garantstellingen:
Omschrijving
(bedrag * € 1.000)
WSW Interparis/wooncom/woonzorg: woningbouw
Nationale Hypotheekgarantie
Totaal
Garantie
bedrag
341.973
7.595
349.568
Langlopende financiële verplichtingen
De gemeente is voor een aantal toekomstige jaren verbonden aan verschillende, niet uit de balans blijkende, financiële
verplichtingen. Hieronder volgt een opsomming van de belangrijkste van deze verplichtingen
Omschrijving (bedrag * €1.000)
• Gemeentewinkel Klazienaveen
• Gemeentewinkel Emmer Compascuum
• Huur 'De Fabriek' CBK
• Onderhoudscontract Atlas theater
• Lease wagenpark
• Mercedes bus lease
• Wethouders pensioenen
Totaal
ingangs huur/lease
datum
bedrag
1-07-10
38
1-07-04
13
1-08-14
100
19-10-16
450
divers
672
23-06-03
16
divers
1.774
3.064
looptijd
in jaren
10
5
5
20
divers
12
divers
opmerking
verlenging 5 jaar (optie)
verlenging per jaar
met een mogelijkheid tot verlening van 5 jaar
exclusief brandstof
het leasecontract is beëindigd
De wethouders pensioenen worden aangemerkt als arbeidsgerelateerde kosten van een jaarlijks vergelijkbaar volume.
Deze lasten zijn in de meerjarenbegroting opgenomen. Het risico op waardeoverdracht is opgenomen in de paragraaf
weerstandsvermogen en risicobeheersing.
59
Uitgave
Gemeente Emmen
Bezoekadres:
Vreding 5
7800 RA EMMEN
Telefoon: 14 0591
Website: www.emmen.nl
Eindredactie
Financiën en belastingen
Postbus 30001
7800 RA EMMEN
Tekst
Gemeente Emmen
Vormgeving en
productie
Financiën en belastingen
Opmerkingen en vragen
[email protected]
of tel 14 0591