Kopen is kiezen

Economie
Programma
•
•
•
•
Aantal lessen: ongeveer 16
Twee keer per week
Kopen en werken
Hoofdstuk 4, 5 en 7 (helemaal of delen
daaruit)
• Toetsen en werkstuk
Afspraken
• Als ik praat, zijn jullie stil
• Mobiele telefoons, alleen met mijn
toestemming. Tijdens toets alleen
rekenmachine.
• In tweetallen zitten
• Bij samenwerken gedempt praten
Kiezen
• Elke consument heeft behoeften
• Om in je behoeften te kunnen voorzien heb je
middelen (geld en tijd) nodig. Maar we
hebben meestal niet voldoende geld en tijd.
Kiezen
• Daarom moet je prioriteiten stellen; kiezen
wat voor jou het belangrijkste is.
• Je moet zo kiezen dat je zo gelukkig mogelijk
wordt.
• Economie: wat moet ik kiezen om zo gelukkig
mogelijk te worden
Kiezen
• Is kiezen moeilijk?
• Er zijn heel veel keuzes: uit hoeveel
smartphones kan ik kiezen?
• Welke moet ik dan kiezen?
Filmpje
• Economie voor het vmbo
• Consumenteninformatie
• Schrijf een aantal dingen op die opvallen
Kiezen: keuzestress
• Keuzestress
– Als er veel keuze is, moet ik lang nadenken wat ik
zal kiezen.
– Ik kan vaak niet kiezen want als ik het ene kies,
dan kan ik niet meer voor het andere kiezen.
– Met elke keuze, zeg je nee tegen veel andere
mogelijkheden: een keuze is dus een gemiste kans
– Naarmate mensen uit meer dingen kunnen kiezen,
kiezen ze niet of later (uitstellen)
– Wie herkent dit???????
Kiezen: loss aversion
• We worden blij van winst, maar verliezen
vinden we verschrikkelijk
• We hebben een hekel aan verliezen: loss
aversion
• We kiezen soms voor dingen, niet om er iets
mee te winnen, maar om niet te verliezen
Loss aversion: postcode loterij
• Waarom doen mensen mee aan de
postcodeloterij?
• Maakt de postcodeloterij gebruik van het
verschijnsel loss aversion: de angst op te
verliezen?
• Schijf een aantal zinnen op waaruit blijkt dat
de loterij gebruik maakt van loss aversion om
zoveel mogelijk loten te verkopen?
Waarom kies je iets
• Sociale beïnvloeding: mensen om je heen
• Commerciële beïnvloeding: door bedrijven,
b.v. reclame
• Beinvloeding door de overheid: de overheid
maakt dingen duurder (belasting) of
goedkoper (subsidie)
• Hulp: keurmerken en vergelijkend waren
onderzoek
Vandaag
• Hoofdstuk 4: afzet en omzet
– Uitleg
– Opdracht
– Huiswerk
Afzet en omzet
• Afzet: aantal producten dat wordt verkocht
• Omzet: geld dat binnenkomt met verkopen
van mijn producten
• Omzet: te berekenen door afzet te
vermenigvuldigen met verkoopprijs.
Afzet en omzet
• fietswinkel B. verkoopt in 2012 1.000 fietsen
voor gemiddeld € 500.
• De afzet is dan 1.000
• De verkoopprijs is € 500
• De omzet is € 500.000 (1.000 x € 500)
Bereken omzet opdracht
• In tweetallen
• Doe opdracht eerst alleen in stilte
• Vergelijk dan de antwoorden met elkaar en
verbeter zonodig
Bereken omzet opdracht
• Pizza Oost verkoopt op 6 december 2013 het
volgende. Bereken de omzet.
–
–
–
–
–
–
–
–
–
34 schotels
24 Panini’s
12 Pita broodjes
4 kleine kapsalons
125 blikjes frisdrank
23 Pasta’s
58 Pizza’s
22 Patat met
7 kaassouflé
Marktaandeel
• Marktaandeel: welk deel van de totale markt
heeft een bedrijf.
– Marktaandeel afzet: (afzet van het bedrijf/afzet
van de hele markt ) x 100%
– Marktaandeel omzet: (omzet van het
bedrijf/omzet van de gehele markt) X 100%
Voorbeeld
bedrijf
afzet
Coca cola
Marktaandeel
afzet
Prijs
Omzet
Marktaandeel
omzet
60 miljoen 60%
liter
€ 1,50
€ 90 miljoen
53%
Pepsi
40 miljoen 40 %
liter
€ 2,00
€ 80 miljoen
47%
Totale
markt
100
miljoen
liter
€ 170 miljoen
100%
100%
Marktaandeel in de klas
•
•
•
•
•
•
•
Nokia
Iphone
Blackberry
HTC
Samsung
LG
Ander merk
Marktaandeel in de klas (rekenen
maar)
•
•
•
•
•
•
•
Nokia: € 100
Iphone: € 400
Blackberry: € 400
HTC: € 350
Samsung: € 425
LG: € 375
Ander merk: gemiddeld € 250
Markaandelen supermarkten
Marktleider
• Bedrijf met het grootste marktaandeel
• In Juli had Ipad volgens GFK 54%
marktaandeel, wie zijn de andere 46% een
overzicht
• Jumbo neemt C1000 over voor 900 miljoen
Deze les
• Opdracht Jumbo nakijken
• Nieuwe opdracht marktaandeel
• Marketing
4.5 Marketing
• Marketing: alles wat een bedrijf doet om meer
te verkopen
• Instrumenten van marketing zijn de vier P’s:
prijs, product, plaats en promotie
• Hoe deze instrumenten worden ingezet en
worden gecombineerd noemen we de
marketingmix.
Product
Hoe ziet het product eruit en wat kan ik ermee
doen:
• Assortiment (welke producten verkoop ik)
• Kenmerken van het product
• Verpakking
Plaats
• Waar verkoop ik mijn product?
– Op internet en/of in een winkel (brick en click).
Click en collect van V&D
– Waar in de winkel (bij kassa, vooraan, onderaan in
het schap)
– Waar staat de winkel ( Kalverstraat, Zuid oost)
– Hoe ziet mijn winkel eruit (mooie inrichting,
muziek, denk aan Apple store.)
Prijs
• Welke prijs vraag ik voor mijn product?
• Geef ik kortingen?
Promotie
• Reclame
• Acties (mini’s, voetbalplaatjes)
Personeel
• Vaak kennen we ook nog een 5e P
• Namelijk de P van personeel. Deskundig en
vriendelijk personeel verkoopt meer
4.6 Reclame
• Commerciële reclame
• Ideële reclame (voor een goed doel):Sire: geef
kinderen hun spel terug….
• Verborgen reclame (GTST)
• Reclamecode: regels over reclame waaraan
iedereen zich moet houden (b.v. geen
reclames over roken, snoepreclames met een
tandenborstel…)
Hulp bij kiezen
• Vergelijkend warenonderzoek (vandaag)
• Keurmerken (vrijdag)
• Toets (dinsdag)
Vergelijkend warenonderzoek
• Vergelijken van product op verschillende
punten (pindakaastest: smaakpolitie)
• Bij pindakaas: prijs, smaak, geur, structuur
• Bij smartphones: opdracht
Vergelijkend warenonderzoek
• Vergelijkend warenonderzoek:
– consumenten helpen bij vaak moeilijke keuzes
– tegenwicht tegen de vele reclame en marketing.
Economisch model
• Economie gaat over kiezen
• We moeten kiezen omdat we onvoldoende
middelen hebben.
• Wat moet we kiezen om zo gelukkig mogelijk
te worden: daar gaat economie over.
• Kiezen is lastig:
– keuzestress
– loss aversion (denk aan postcodeloterij): winnen is
belangrijk, niet verliezen nog veel belangrijker
Economisch model
• We worden beïnvloed bij het maken van
keuzes
– Beinvloed door omgeving: klasgenoten
– Beinvloed door bedrijven: marketing
• We worden geholpen bij het maken van
keuzes
– Keurmerken
– Vergelijkend warenonderzoek
– Reclame code commissie
Keurmerken
• Helpen ons om te kiezen
• Maar helpen ze echt?
• Veel keurmerken en wat betekenen ze: ook
weer keuzestress
• Filmpje: milieucentraal.nl/keurmerken
Toets vrijdag
•
•
•
•
•
•
•
Wat is economie
Loss aversion/keuzestress
Afzet en omzet
Marktaandeel afzet en omzet
Marketing
Vergelijkend waren onderzoek
Ke
som
• Batavus verkoopt in 2013 45.000 fietsen
• De omzet in 2013 is € 35.910.000
• In 2014 wordt de verkoopprijs 3% hoger en
neemt de afzet met 2% toe
• In heel Nederland worden van alle merken
samen in 2014 750.000 fietsen verkocht
• Gazelle verkoopt 40.000 fietsen in 2014
som
• Bereken de prijs van Batavus in 2013
• Bereken de omzet van Batavus in 2014
• Bereken procentuele toename van de omzet
van Batavus in 2014 tov 2013
• Bereken marktaandeel Batavus in 2014
• Bereken marktaandeel Gazelle in 2014