Samenvatting van doorlichtingsverslagen sinds 2011 voor studierichting stw, io voor de Vlaamse scholen van het VVKSO Onderwijsaanbod Te realiseren De vakgroep; a) werkt bewust vanuit het leerplan b) Onderwijsdoelstellingen worden aangeboden met voldoende samenhang Vaststellingen uit doorlichtingsverslagen Transfer naar eigen praktijk Centraal bij het uitwerken van het curriculum staat het doelenboek waarin de vier generieke competenties uit het leerplan geconcretiseerd zijn in een lijn van oplopende complexiteit en verantwoordelijkheid over de graden heen. De vakgroep geeft de ‘integrale opdrachten’ geïntegreerd vorm binnen de krijtlijnen van vooraf uitgetekende leerlijnen voor de vier leerjaren. De meeste integrale opdrachten zijn sterk geïntegreerd waarbij de component expressie een duidelijke meerwaarde biedt In het tweede leerjaar van de derde graad organiseert de vakgroep inleefdagen in een sector, bedrijf of instelling die werkt met een zelf gekozen doelgroep om de leerlingen te laten ervaren hoe deze groep zich gedraagt en functioneert. De keuze van deze plaatsen is representatief voor het profiel van de studierichting en biedt een meerwaarde ten aanzien van de realisatie van de leerplandoelen en van de verdere studie- en beroepskeuze van de leerling De deelopdrachten sluiten goed aan bij de thema’s van de ‘integrale opdrachten’, er is een coherente samenhang met de andere deelopdrachten Binnen de ‘integrale opdrachten’ verbindt men de [Geef tekst op] [Geef tekst op] [Geef tekst op] doelen systematisch met de competenties. c) alle onderwijsdoelstellingen worden aangeboden d) onderwijsdoelstellingen worden volgens het beheersingsniveau aangeboden De doelen van expressie worden bereikt via de werkvorm ‘integrale opdrachten’ De leerlingen ontwikkelen vaardigheden en technieken om zich op een creatieve manier te uiten door middel van ‘beeld’, lichaamsbeweging’, ‘drama’ en ‘klank en muziek’ Ze leren hierbij experimenteren met een verscheidenheid aan materialen, technieken en middelen Enerzijds is de aandacht voor de expressievormen evenwichtig gespreid over verschillende thema’s, anderzijds is er ruimte voor de eigen inbreng van leerlingen. In de opdrachten wordt de realisatie van expressieve vaardigheden gekoppeld aan de doelen in verband met het uitwerken en ondersteunen van activiteiten voor diverse doelgroepen, alsook aan de doelen in verband met presenteren Reflectie over het gebruik van materialen en technieken, creaties en stijlen maakt integraal deel uit van het curriculum De doelen van huishoudkunde worden bereikt via de werkvorm ‘integrale opdrachten’ [Geef tekst op] Voor huishoudkunde is de leerplanrealisatie evenwichtig verdeeld over de algemene doelen in verband met voedingsvoorlichting, voedingsmiddelen, [Geef tekst op] [Geef tekst op] voedingsstoffen en etikettering enerzijds en het plannen, voorbereiden en bereiden van maaltijden anderzijds Het beheersingsniveau is goed op de doelen afgestemd. Ze worden expliciet op de opdrachtenfiches vermeld De leerlingen krijgen kansen om specifieke voedingsbehoeften en -problemen uit te diepen door middel van casussen en levensechte situaties. De leerlingen krijgen kansen om een maaltijd te leren plannen, voor te bereiden en te bereiden voor een doelgroep. Ze leren hierbij passende producten, gerechten, bereidingswijzen en bewaarmethode te kiezen en hun keuze te verantwoorden vanuit wetenschappelijk en economisch oogpunt. Er doen zich gelegenheden voor om doelgericht smaakcultuur te ontwikkelen Culturele en ethische aspecten komen voldoende aan bod. Er is een doorgedreven wetenschappelijke benadering. De aandacht voor contexten en doelgroepen is verdienstelijk. De diverse doelgroepen worden niet alleen aangegrepen om specifieke voedingsbehoeften en problemen uit te diepen, maar ook om samen kookactiviteiten te plannen en te organiseren. Er doen zich gelegenheden voor om de doelen in samenhang voor diverse doelgroepen te exploreren Voedingsvraagstukken worden gecontextualiseerd aan de hand van maatschappelijk relevante en actuele thema’s. Er gaat daarbij aandacht naar achterliggende maatschappelijke en wetenschappelijke visies. Er is een gevarieerde waaier aan [Geef tekst op] [Geef tekst op] [Geef tekst op] bereidingen, ook met hedendaagse producten. De meeste opdrachten getuigen van een creatieve en doordachte aanpak Het geheel van de opdrachten vormt een uitdagende en boeiende mix van studierichtingspecifieke vraagstukken en ondersteunt het verwerven van de vier competenties de vergelijking tussen verschillende voedingsvoorlichtingsmodellen en de studie van gezondheidscentra zijn boeiende uitbreidingen op het aanbod van basisdoelen. e) onderwijsdoelstellingen worden op een evenwichtige manier aangeboden infrastructuur Te realiseren Alle leerplandoelen voor expressie komen aan bod en worden evenwichtig benaderd Huishoudkunde: de lessen bestrijken op een behoorlijk evenwichtige wijze de leerplandoelen en bieden voldoende diepgang Voorbeelden van goede praktijk Transfer naar eigen praktijk De school beschikt over voldoende uitrusting (zoals leermiddelen en ICT) Expressie Voor expressie is er een ruim vaklokaal De beschikbare leermiddelen zijn evenwichtig op de verschillende expressievormen afgestemd Er is een gescheiden en efficiënt opbergsysteem voor leermiddelen enerzijds en werkstukken van leerlingen anderzijds huishoudkunde Voor huishoudkunde zijn er e goed uitgeruste [Geef tekst op] [Geef tekst op] [Geef tekst op] vaklokalen, met een ruimte voor het presenteren en samen gebruiken van maaltijden. Er is een computer met internetaansluitingen projectiemateriaal voorhanden. Voor expressie is er een ruim vaklokaal De beschikbare leermiddelen en ICT-middelen, … worden adequaat ingezet voor het bereiken van de onderwijsdoelstellingen Evaluatiepraktijk Te realiseren Gaat de school op een valide wijze na of de onderwijsdoelstellingen bereikt zijn? Is met andere woorden de evaluatiepraktijk volledig, evenwichtig, transparant en conform het verwachte beheersingsniveau. huishoudkunde [Geef tekst op] Voorbeelden van goede praktijk De procesevaluatie is een goed overwogen combinatie van zelfevaluatie en van de inschatting door de leraren. Het team brengt op een genuanceerde wijze de sterktes en zwaktes van leerlingen in kaart Zelfreflectie en peerevaluatie maken integraal deel uit van de evaluatiepraktijk De zelfevaluatiemethodiek wordt stapsgewijs aan de leerlingen aangeleerd en biedt een meerwaarde voor hun leerproces. Transfer naar eigen praktijk De beoordelingscriteria zijn omschreven in termen van concreet en waarneembaar gedrag De gebruikte beoordelingsschaal is transparant. Voor huishoudkunde focust de evaluatiepraktijk op de vier generieke competenties. De vakgroep ontwikkelde daartoe een instrument dat gebaseerd is op in deelcompetenties uitgetekende leerlijnen over de graden heen. De score voor huishoudkunde vertrekt vanuit een beoordeling van de leerplandoelen aan de hand van vooraf bepaalde criteria. Het is positief dat het team het [Geef tekst op] [Geef tekst op] bereiken van de leerplandoelen van de component voeding evalueert. Men haalt deze evaluatie echter uit de context van de integrale opdrachten door ze over een langere periode te spreiden, aan de examens te koppelen en op het rapport een afzonderlijk cijfer te vermelden voor ‘IO voeding theorie’. Expressie Voor expressie focust de evaluatiepraktijk op de vier generieke competenties. De vakgroep ontwikkelde daartoe een instrument dat gebaseerd is op in deelcompetenties uitgetekende leerlijnen over de graden heen. De score voor expressie vertrekt vanuit een beoordeling van de leerplandoelen aan de hand van vooraf bepaalde criteria. De geïntegreerde proef De opdrachten sluiten nauw aan bij het studieprofiel en focussen op een potentiële verdere studiekeuze van de leerling. De geïntegreerde proef is behoorlijk uitgewerkt. De verwachtingen, contouren, richtlijnen en evaluatiecriteria worden duidelijk gecommuniceerd via een informatiebundel Om de vorderingen van de leerlingen goed te kunnen opvolgen, dienen ze een logboek bij te houden en een map aan te leggen met persoonlijk verwerkingsmateriaal van de opdrachten. De vakgroep hecht veel belang aan tussentijdse reflectie en feedback. Zowel het proces als het eindproduct wordt mee [Geef tekst op] [Geef tekst op] [Geef tekst op] opgevolgd en geëvalueerd door een externe jury Leerbegeleiding De school past de leerbegeleiding aan aan de noden van alle leerlingen om zo de onderwijsdoelstellingen te bereiken: preventief Voorbeelden van goede praktijk De opdrachtenbrieven zijn duidelijk Transfer naar eigen praktijk De opdrachtenbrieven bevatten een behoorlijke omschrijving van de verwachtingen ten aanzien van de leerlingen, rekening houdend met de binnen de uitgetekende leerlijnen gestelde eisen. Ze bieden de leerlingen een houvast bij het (leren) zelfstandig uitvoeren van de opdrachten. De leerlingen krijgen de gelegenheid om via (ICT-)opdrachten in groep of zelfstandig leerstofonderdelen te verwerken. In de lessen heerst een aangenaam en gedisciplineerd leerklimaat. De relatie leraar leerlingen is bemoedigend en stimulerend. De leraren geven blijk van een sterke leerlingenbetrokkenheid De school past de leerbegeleiding aan aan de noden van alle leerlingen om zo de onderwijsdoelstellingen te bereiken: curatief De toegevoegde commentaren op de rapporten bevatten diagnostische of remediërende informatie De gerichte tussentijdse feedback biedt de leerlingen [Geef tekst op] [Geef tekst op] [Geef tekst op] heel wat kansen op bijsturing Er wordt voortdurende en gerichte feedback gegeven vanuit verschillende invalshoeken, zodat vlot kan ingespeeld worden op individuele noden. Deskundigheidsbevordering Draagt de deskundigheidsbevordering bij tot het bereiken van de onderwijsdoelstellingen en tot het effectief begeleiden van leerlingen Te realiseren Bevordert de onderwijsorganisatie ( de groepering van leerlingen en de organisatie van het curriculum het bereiken van de onderwijsdoelstellingen? Voorbeelden van goede praktijk De leraren tonen individueel engagement ten aanzien van hun onderwijstaak. Het team werkt vanuit eenzelfde visie Het team is ontwikkelingsgericht en getuigt van een grote betrokkenheid bij de kwaliteit van de opleiding De leraren gebruiken de evaluatiegegevens voor het bijsturen van hun pedagogisch-didactisch handelen De meerderheid van de leraren is sterk betrokken op de samenwerking in het kader van de ‘integrale opdrachten’ en de geïntegreerde proef. De vakgroep levert inspanningen om de ‘integrale opdrachten’ goed voor te bereiden Vaststellingen uit doorlichtingsverslagen Er zijn coördinatie-uren die worden besteed aan de praktische organisatie van de integrale opdrachten wat bijdraagt tot de hoge kwaliteit ervan Transfer naar eigen praktijk Verschaft de rapporteringspraktijk voldoende informatie om het bereiken van onderwijsdoelstellingen te ondersteunen? [Geef tekst op] [Geef tekst op] [Geef tekst op] Is de (preventieve en curatieve) sociale en emotionele begeleiding aangepast aan de noden van alle leerlingen [Geef tekst op] [Geef tekst op] [Geef tekst op]