P R E S E N T E E R B L A A D J E Nr. 2 2013 Presenteerblaadje is een podium voor vrienden, klanten, bekenden en betrokkenen van Plateau. Een plek voor beweging: voor mensen die willen prikkelen, inspireren, bezinnen of bezingen over alles wat raakt aan professionele ontwikkeling. Mensen die in hun kracht staan, bepalen het succes van organisaties. En mensen en organisaties samen bepalen het succes van de samenleving. Wij geloven in mensen, zijn ervan overtuigd dat ze tot veel meer in staat zijn dan ze zelf of hun omgeving denken. Presenteerblaadje is door en voor mensen met bedoelingen, redenen en een open blik: naar elkaar en naar de wereld. Veel leesplezier! Edith, Lotte, Sjors, Bram, Annemiek en Caroline Hoe een einde nu al waarde heeft door Saskia Schepers Pluk de vruchten van passie! door Ilona Azar - De Vlieger Iedereen is ontwikkel(b)aar door Wilma Kossen De pijlers onder je werk door Sjors Talsma, m.m.v. Koen van Bremen en Mieke Langenberg Hoe een einde nu al waarde heeft door Saskia Schepers Wat is écht belangrijk – stel jij jezelf die vraag wel eens? "Begin with the end in mind" is één van de uitgangspunten die Stephen Covey in zijn bestseller "The Seven Habits of Highly Effective People" noemt als weg naar persoonlijk leiderschap. Het startpunt is de vraag: hoe zou je willen dat mensen aan het eind van jouw leven op jou terugkijken? Dat kan helpen richting te geven aan je leven en passende keuzes te maken. Maar tegelijkertijd: hoe belangrijk is het wat anderen over je zeggen? Keuzes maken Goede keuzes maken is lastig. In coachgesprekken merk ik hoe mensen worstelen met het zoeken naar een balans tussen zichzelf blijven en zich aanpassen aan de (werk)omgeving. Door werkdruk, groepsdruk en eigen verwachtingen vervreemden mensen langzaam van zichzelf. Totdat ze zich realiseren dat ze op een punt zijn gekomen waar ze niet willen zijn. Met al die mensen deel ik graag het verhaal van Bronnie Ware. Bronnie is geen managementgoeroe zoals Stephen Covey. Bronnie is een palliatief verpleegster die mensen begeleidt tijdens hun laatste levensfase. Door al haar gesprekken met stervende mensen die terugkijken op hun leven kreeg zij inzicht in wat mensen echt belangrijk vinden en wat ze anders hadden willen doen. Zij maakte op basis van haar ervaringen een top vijf van dingen waar mensen spijt van hebben. Deprimerend? Ik vind het inspirerend. "Had ik maar niet zo hard gewerkt" Deze uitspraak zal niemand verbazen. Anders werden we niet overspoeld door mindfulnesstrainingen, retraites en 'in 4 weken uit je burnout'-boeken. Vooral mannen hebben achteraf het opgroeien van hun kinderen en intimiteit met hun partner gemist. Het leven betekent herinneringen maken voor later, niet wachten tot het te laat is. "Had ik maar contact onderhouden met mijn vrienden" Mensen beseffen aan het eind van hun leven wat goede vrienden waard zijn. Iedereen die Bronnie sprak, miste zijn vrienden uiteindelijk. Het zijn je vrienden die je leven maken: in iedere vriendschap kan je ook een deel van jezelf kwijt. "Had ik maar de moed gehad mijn gevoelens te uiten" Mensen bleken vaak de harmonie te hebben bewaard ten koste van zichzelf, waren daardoor niet helemaal tot bloei gekomen en leefden uiteindelijk een middelmatig bestaan. Ik denk dat dat een herkenbaar thema is. Veel van de mensen die Bronnie sprak, werden uiteindelijk zelfs ziek van de verbittering en wrok, vertrouwden ze haar toe. Eerlijkheid leidt tot meer geluk en een betere gezondheid. "Ik wou dat ik mezelf had toegestaan gelukkig te zijn" Gelukkig zijn blijkt een keuze, voor jezelf: we houden onszelf vaak gevangen in vaste patronen en gewoontes. Deze comfortzone beperkt ons, maar we doen desondanks ons best om onszelf te overtuigen dat dit is wat ons gelukkig maakt, terwijl echt geluk soms net buiten die comfortzone ligt. Er uit stappen is even eng, maar levert uiteindelijk veel levensvreugde op. "Ik wou dat ik de moed had gehad trouw aan mezelf te blijven in plaats van het leven te leiden dat anderen van me verwachtten" Deze raakte mij het meest. Deze vorm van spijt was bijna unaniem aanwezig bij wie Bronnie sprak. Mensen zagen welke dromen ze hadden laten varen, en dat dat voornamelijk te wijten was aan keuzes die ze zelf hadden gemaakt, niet aan het toeval of geluk. Het inzicht dat we meer invloed op ons leven hebben dan we willen toegeven, vind ik heel waardevol. Wees geen slechte versie van jezelf Zelf ben ik jaren geleden uit een mallemolen gestapt. Ik heb mijn destijds stressvolle baan opgezegd en ben drie maanden gaan reizen. Ik dacht dat ik als een ander mens terug zou komen. Dat was niet het geval: ik kwam als mezelf terug. Ik was alleen vergeten hoe het was om mezelf te zijn. In een omgeving waarin niemand iets van je verwacht en je gewoon kunt 'zijn' kom je als mens weer tot je recht. Het was confronterend, maar een waardevol inzicht. Want het leven is te kort om een slechte versie van jezelf te zijn. Zin om te reageren of in gesprek te gaan? Saskia is te bereiken op 06 12902204 Pluk de vruchten van passie! door Ilona Azar De Vlieger Hij nam geen genoegen met de werkelijkheid. Hij prefereerde de realiteit van zijn visioenen en bewoog hemel en aarde om de bestaande werkelijkheid aan zijn droom aan te passen. Dat ging niet zachtzinnig. Hij was een geniale dromer maar ook egocentrisch en bezeten. “Your work is going to fill a large part of your life, and the only way to be truly satisfied is to do what you believe is great work. And the only way to do great work is to love what you do. If you haven't found it yet, keep looking. Don't settle. As with all matters of the heart, you'll know when you find it.” Het gaat om hoe je doet, niet wat je doet Hij combineerde in zijn leven twee uitersten: techniek en kunst. Die bijzondere combinatie sprak mij aan. Nog niet zo lang geleden woonde ik in Israel waar ik werkte in de high tech business. Na 20 jaar in HRM was dat een totale omschakeling. Van mensen naar producten met opbrengsten. Ik heb er zoveel gezien en geleerd. Mensen met passie voor hun werk. Het nieuwe Silicon Valley. Ik bewonder mensen die hun werk met passie doen. Het maakt niet uit in welk beroep: een kledingverkoper, een stratenmaker, een secretaresse of een lobbyist. Fluitend naar je werk gaan. Op zoek naar het beste in jezelf. Jezelf continu verbeteren. Mensen die met passie hun vak uitoefenen kunnen anderen tot inspiratie zijn. De droom van de werkelijkheid bs e Jo Hij, Steve Jobs, was zo iemand. Op 5 oktober 2011 overleed hij. Zijn biografie is fascinerend om te lezen. De persoon Jobs geeft je het gevoel dat de wereld maakbaar is. Je kunt je eigen realiteit scheppen. Droom je dromen en maak ze waar. Denk in termen van mogelijkheden in plaats van obstakels, geloof in jezelf en ga 200% voor wat je wilt bereiken in je leven. Maak gebruik van mensen om je heen (netwerken!) en vertel wat je doel is. Vraag gerust om hulp; ik heb ervaren dat mensen altijd bereid zijn te helpen. Als HRM-adviseur kom ik in aanraking met een diversiteit aan mensen. Mensen die aan het begin van hun carrière staan of die hun carrière afsluiten, blije mensen, gedreven mensen en mensen die (al dan niet gedwongen) een ander nieuw pad kiezen. Die bouwen aan een nieuwe toekomst. Soms mag ik daarbij helpen. Soms ontdekt iemand dan (weer) de passie. Dat te mogen zien is mijn beloning – daar pluk ik weer vruchten van. afie iogr de b v Ste y Walt obs b J Steve er Isa acson Geprikkeld door Ilona’s woorden en visie? Ook ideeën over het bouwen van toekomsten? Ilona werkt bij Aedes en is te bereiken via [email protected] Iedereen is ontwikkel(b)aar door Wilma Kossen Uit onderzoek blijkt dat 80% van de trainingen niet effectief is: de training leidt niet tot een gewenste verandering. Dat moet toch beter kunnen. Ik ging op zoek naar hoe mensen eigenlijk leren. En kwam terecht in de wondere wereld van het brein. Als trainer, coach en adviseur begeleid ik mensen in veranderingsprocessen. Iedere keer ben ik weer onder de indruk van het verandervermogen van de mens. Maar ik zie ook hoe weinig er van die potentiële verandering terechtkomt. De praktijk is vaak weerbarstig. Na een inspirerende training schuiven medewerkers weer achter hun bureau en gaan over tot de orde van de dag. En laat dat nou vaak de oude orde van vóór de training zijn. Hoe voorkom je dat? Hoe zorg je voor echte verandering? En hoe kun je de grijze cellen in je hoofd daarbij gebruiken? In mijn ogen zijn drie uitgangspunten essentieel: veel oefenen, geloven in leren en een veilige leeromgeving creëren. Op die manier leert je brein het best. Oefening baart kunst Mensen zijn tot op hoge leeftijd veranderbaar. Dat komt doordat hersenen veel plastischer zijn dan we tot nu toe dachten. In onze hersenen blijken gedragspaden te zijn aangelegd. Om veranderingen in onze hersenstructuren te bewerkstelligen, moet een nieuw pad worden ingesleten. Hiervoor is het voldoende om veertig dagen achter elkaar iedere dag te oefenen met het nieuwe gedrag. Geloof in leerbaarheid Carol Dweck heeft aangetoond dat er twee soorten mensen zijn. Mensen met een fixed mindset geloven dat onze capaciteiten vastliggen. Mensen met een growth mindset geloven dat onze kwaliteiten door inspanningen beter kunnen worden. Het geloof in eigen ontwikkelbaarheid blijkt sterk bepalend te zijn of iemand kan leren. Veiligheid is troef Onze hersenen checken elke situatie op mogelijke dreiging. Bij een onveilige situatie gaat ons brein in een stand van vechten, vluchten of verlammen. Als de situatie als veilig wordt ingeschat, ontstaat er een staat van ontspanning waarin het mogelijk is om te leren. Hoe leert mijn brein beter? Tips voor deelnemers aan trainingen: - Gebruik oefeningen van een trainer en oefen ze veertig dagen lang achter elkaar iedere dag, in je eigen werkpraktijk; - Schrijf tijdens de oefenperiode op wat wel en niet goed werkt voor jou. Wat doet het andere gedrag met je? Wat doet het met je omgeving? - Bespreek de rol die je manager na de training gaat vervullen. Maak afspraken om na de training veilig op je werkplek te kunnen oefenen; - Koppel jezelf na een training aan een andere deelnemer: coach elkaar op de nieuwe vaardigheden. Tips voor leidinggevenden: - Organiseer na veertig dagen een terugkombijeenkomst om te peilen hoe het gaat; - Ga geen drie dagen de hei op met je team, maar kies voor intervaltrainingen van losse dagen met daartussen veertig dagen oefentijd; - Straal als leidinggevende uit dat je in de ontwikkelbaarheid van je medewerkers gelooft. Dit blijkt in hoge mate bepalend voor hun lerend vermogen. - Geef positieve feedback op de kleine stappen voorwaarts. Meer weten over breinleren? Wilma is te bereiken op 06-2247 1082 en [email protected] Je leest meer op www.breincommunicatie.nl De pijlers onder je werk door Sjors Talsma, m.m.v. Koen van Bremen en Mieke Langenberg Mieke Plateau ondersteunde deze zomer LiveBuild, dat Kameroen schoon drinkwater en goede scholing wil brengen. We begeleidden een teamdag. We ontdekten dat LiveBuild niet een doorsnee ‘goed doel’ is. Dat was reden om ze voor ‘Presenteerblaadje’ opnieuw op te zoeken: waarom doen ze wat ze doen, en hoe? Koen Na kennismaking met verschillende teamleden ontdek ik drie bijzonderheden aan LiveBuild: hoe ze haar bestaan rechtvaardigt, de manier waarop de organisatie mensen verbindt, en hoe er gehamerd wordt op ‘vertrouwen op zelf doen’. Het zijn pijlers die voor het team vanzelfsprekend zijn. ❶ Bestaansrecht en eigenaarschap ‘Mensen in Afrika helpen’, daar redt je het niet mee. Daarvan kan je niet bestaan en je trekt er ook geen subsidie meer mee aan. Dat laatste hoeft LiveBuild ook niet: “Wij werken onafhankelijk van structurele subsidies en wij doen veel aan eigen fondsenwerving.” Om die reden groeit LiveBuild stapsgewijs. Dit in tegenstelling tot de meeste andere ontwikkelingsorganisaties. “Binnen het veld zijn wij een vreemde eend in de bijt. Wij zijn altijd op zoek naar andere manieren en werken volledig vanuit gelijkwaardigheid met onze lokale partners en de dorpen. Ook werken wij erg flexibel en volledig vraaggestuurd, omdat wij geen vaste begroting hebben, maar iedere keer opnieuw onze projecten zelf moeten financieren. Dat is spannend, noodzaak en gezond.” De achterban legitimeert ook: “Onderweg binden we veel jonge mensen aan ons. Via een traineeship, evenementen en festivals. We ontvangen goodwill en menskracht. Door deze grote groep vrijwilligers en achterban kunnen wij bestaan.” ❷ Mensen verbinden “Wij raken Afrika aan en Afrika raakt ons, op verschillende manieren. Via projecten die Kameroeners opzetten, maar ook via Nederlanders die naar Kameroen gaan. We leggen de nadruk op de verbinding van mens tot mens.” Want naast de water- en onderwijsprojecten bestaat de LiveBuild Experience. Het programma laat jonge mensen op een veilige maar rauwe manier kennis maken met Afrika. Het verbindt mensen met specifieke vaardigheden en kennis (denk aan technici of verpleegkundigen) met Kameroeners die in hetzelfde werkveld werkzaam zijn, waardoor van elkaar geleerd wordt. “Er bestaan tal van andere organisaties waarmee vrijwilligers naar het buitenland kunnen. Maar wat de waarde is van LiveBuild Experience is dat bij ons de vrijwilliger centraal staat: zij gaan Afrika niet substantieel veranderen, maar Afrika zal hen veranderen. De vrijwilligers beleven de kracht van Afrika zelf en kunnen een eigen beeld vormen over dit continent in plaats van het negatieve beeld dat bij velen bestaat.” De deelnemers vertrekken allemaal naar Kameroen met andere bagage. De één is nog nooit buiten Europa geweest, de ander is wereldreiziger, maar bij vrijwel iedereen heeft Kameroen impact. Het is een land waar weinig blanken komen. Het is niet uitgerust op toeristen – en dat maakt indruk. “Bij aankomst zijn ze nog wat terughoudend, maar na een week zuigen ze de cultuur op en zien we ze groeien. Door nauw met Kameroeners samen te werken en op dezelfde manier te leven realiseren zij zich dat het leven aan de andere kant van de wereld heel anders is. Om de ontwikkeling van de deelnemers zo goed mogelijk te begeleiden, organiseren wij na thuiskomst een dag waar de verhalen van de vrijwilligers centraal staan. De meesten geven aan dat ze wat bewuster zijn gaan leven. Voor sommigen is die impact behoorlijk groot geweest.” “Door LiveBuild Experience kunnen we meer mensen verbinden aan onze projecten. Onze achterban wordt groter, we krijgen meer naamsbekendheid en na terugkomst blijven mensen actief. Trainers voor aankomende vrijwilligers zijn snel gevonden. Sommigen van hen slepen zelf fondsen binnen of zetten acties op die geld opleveren.” ❸ Vertrouwen op ‘zelf doen’ “Van ieder project dat we opzetten wordt de lokale bevolking voor 100% projecteigenaar. In die zin is het zo dat wij bijdragen aan hún project in plaats van andersom. Dorpen managen zelf een project, financieren het. Hierdoor ontstaat een nieuw vertrouwen en besef van eigen kunnen. Dit leidt tot een sneeuwbaleffect omdat ook andere initiatieven ontstaan vanuit deze energie.” De lokale bevolking is initiatiefnemer, trekker en uitvoerder van een project. Gemeenschappen kloppen zelf aan. LiveBuild schetst wat nodig is om samen te werken. Pakt een gemeenschap dat op, dan gaan ze stap voor stap verder. In het begin is LiveBuild trekker, dat verschuift op een gegeven moment naar lokale partners met LiveBuild in een adviesrol en tot slot volledig naar de gemeenschap, met projectpartners als adviseurs. LiveBuild staat vanaf dat moment écht op afstand: betrokken en monitorend. “Dorpen moeten zelf stappen zetten om te laten zien dat ze serieus zijn en dat ze zichzelf kunnen organiseren. Daar vertrouwen we op. In de voorbereiding helpen we met capaciteits- en organisatieopbouw. Lokale partners trainen mensen uit de dorpen in managementvaardigheden, financiële skills, administratieve processen en technische aspecten. Het dorp raakt zelf goed georganiseerd: het stuurt bouwers en andere partijen aan. Tijdens een project worden zowel LiveBuild als lokale partners steeds reactiever in plaats van proactief.” “Onafhankelijk zijn van hulp is een doel op zich. Dorpen zetten zelf waterbedrijven op. Dat vraagt een vergoeding aan alle dorpsbewoners. Als een waterinstallatie wordt aangelegd wordt de bevolking verteld dat water niet gratis is. Nergens. Met de bijdragen wordt het watersysteem onderhouden, kan getraind worden, wordt lokaal personeel betaald en wordt er afgeschreven op het systeem. Zodat over 25 jaar het dorp zelf haar water-systeem opnieuw kan bouwen. Want wij vertrouwen op ‘zelf doen’, juist op de lange termijn. Wij geloven dat iedereen de kracht heeft om de wereld voor zichzelf en voor anderen te verbeteren.” Ka m e r o e n D I C H T P L AT E AU Onderstroom Als je je nu mee laat voeren, snorkel op en zwembroek aan dan geef ik jou de garantie dat je niet zult blijven staan Plateau BV Contact redactie: Sjors Talsma 06 10238381 ([email protected]) Het water kan wat ruw doen lijken, maar da’s uiterlijk vertoon de echte kracht zit in het diepe jij en ik: de onderstroom Sjors Talsma Alles in deze uitgave mag overal worden verspreid. Wij doen niet aan anti-vermenigvuldigingsregels. We zijn zelfs pro. Presenteerblaadje is een uitgave van Plateau BV.