Bachelorscriptie met seminarie 2015-2016

Bachelorscriptie met seminarie 2015‐2016 Infosessie over het opleidingsonderdeel Algemene informatie over het opleidingsonderdeel, door prof. T. Heysse Maandag 21 september, 19‐20 u., HIW lokaal A Verplichte, gezamenlijke sessie over presentatievaardigheden (2e sem) Sessie over het geven van een goede presentatie. Verplicht voor alle studenten die het opleidings‐
onderdeel Bachelorscriptie met seminarie volgen. Docent: W. Willems Tijdstip en locatie: donderdag 11 februari 2016, 20‐22u., HIW auditorium B Aanbod seminaries 2015‐2016 W9XA4A Logica en analytische filosofie Thema: filosofie van perceptie Dit onderwerp ligt op het grensvlak van epistemologie en philosophy of mind. De vragen die aan bod zullen komen zijn dan ook gerelateerd aan deze twee domeinen. Vragen vanuit philosophy of mind richten zich op de aard van de waarneming, zoals: wat zijn de objecten van de waarneming; kunnen zintuiglijke ervaringen tot hersenprocessen worden gereduceerd; hoeveel zintuigen kunnen worden onderscheiden (en hoe); wat kan de wetenschap ons over perceptie en perceptuele ervaring leren? Vragen vanuit de epistemologie richten zich op de rol van waarneming in het verkrijgen van kennis of rechtvaardiging, zoals: dienen onze ervaringen als redenen voor onze perceptuele overtuigingen; kunnen we überhaupt kennis hebben op basis van de waarneming, gegeven de mogelijkheid van illusie of hallucinatie; hoe verschilt onze perceptuele kennis van die van dieren? Begeleiding: dr. H. Ghijsen Introductiesessie: maandag 28 september, 11‐13u., lokaal MTC1 02.11 (Maria‐Theresiacollege, Sint‐
Michielsstraat 6) W9XA5A Fenomenologie en wijsgerige antropologie Thema: De ervaring van de Ander / Intersubjectiviteit. De eerste sessie geeft een beknopte inleiding in de fenomenologie en de fenomenologische analyse van de waarneming. Verder worden het grote belang van de vreemd‐ervaring bij Husserl en in de fenomenologie in het algemeen toegelicht. In vier inhoudelijke sessies wordt vervolgens gefocust op een klassieke tekst van Husserl over vreemd‐
ervaring en (transcendentale) intersubjectiviteit, namelijk de vijfde meditatie uit zijn boek Cartesianische Meditationen. In deze tekst beschrijft Husserl de complexe opbouw van de ervaring van de ander. Deze is noodzakelijk gestoeld op de waarneming van het lichaam en het lichamelijke gedrag van de ander. De vraag is hoe wij op grond van een dergelijke waarneming tot de ervaring van een ander bewustzijn komen dat zijn eigen ervaringen van de wereld heeft. Op basis van deze lectuur kiezen de studenten in overleg met de coördinator een thema voor hun bachelorscriptie. Hiervoor worden ook geselecteerde tekstdelen van andere auteurs over het onderwerp aangeboden. Husserls klassieke tekst is het uitgangspunt geweest voor het verdere debat over intersubjectiviteit binnen de fenomenologie.Vele andere fenomenologen zoals Merleau‐Ponty, Sartre en Levinas hebben uitgaande van Husserls analyses hun eigen theorieën van de ervarving van de ander en van de intersubjectiviteit ontwikkeld. Begeleiding: dr. M. Wehrle Introductiesessie: woensdag 23 september, 14‐16 u. in lokaal PI 00.10 (Pedagogisch Instituut, Vesaliusstraat 2) W9XA6A Ethiek, sociale en politieke filosofie ‐ AVONDPROGRAMMA Keuze tussen twee lijnen: 1. Soevereiniteit Hoewel het verre van duidelijk is wat nu precies bedoeld wordt met soevereiniteit, is het concept niet weg te denken uit onze politieke analyses. Zoals een onderzoeker het stelde: we zijn nog steeds bezig met de kwestie van soevereiniteit, op het obsessieve af. Traditioneel wordt de Vrede van Westfalen (1648) gezien als het moment waarop de soevereine staat het licht zag. Onderzoek heeft intussen al lang uitgewezen dat deze voorstelling van zaken achterhaald is. Meer nog, het idee van de soevereine staat is een fictie, een hypocrisie. En wat kan soevereiniteit nog betekenen in onze hedendaagse leefwereld van globalisering, internationale organisaties en supranationale instellingen? Wat bedoelen we dus als we het hebben over ‘soevereiniteit’? Hoe ver komen we met een algemene omschrijving als ‘de hoogste autoriteit binnen een bepaald territorium’? Wie heeft die soevereiniteit? Hoe absoluut is die? En wat is de relatie tussen interne en externe soevereiniteit? We zullen het thema van soevereiniteit vanuit twee perspectieven behandelen. (1) Vanuit historisch perspectief zullen we enkele (fragmenten uit) centrale teksten lezen van auteurs die hierover geschreven hebben. Kunnen onder meer aan bod komen: Jean Bodin, Hugo Grotius, Thomas Hobbes, Jean‐Jacques Rousseau, Carl Schmitt en anderen. (2) Vanuit analytisch standpunt zullen we ingaan op een aantal concrete casussen en problemen. Om enkele voorbeelden te noemen: de Europese Unie en soevereiniteit, soevereiniteit en interventie, soevereiniteit en verantwoordelijkheid, soevereiniteit en territorialiteit, soevereiniteit en representatie, soevereiniteit en migratie, gedeelde soevereiniteit… Studenten kunnen zowel een historisch georiënteerde paper schrijven als een paper waarin ze een concrete casus analyseren. Begeleiding: dr. E. De Bom Introductiesessie: maandag 28 september, 20‐21 u. in lokaal B van het HIW (introd. beide lijnen) 2. Morele verplichting Eén van de centrale vraagstellingen uit de ethiek luidt: wat is de aard, grond en uitwerking van de morele verplichting? Is moraliteit een uitdrukking van de menselijke natuur? Of is ze een redelijke imperatief die deze natuur eerder in bepaalde banen leidt? Bestaat zij in de gastvrijheid voor de Ander als ander of eerder in het inzicht dat de ander niet zo anders is als ikzelf? Dwingen wij de morele verplichting aan onszelf op? Onstaat zij uit een historisch proces van conditionering of is zij een uitdrukking van de universele, tijdloze rede? Deze en andere vragen zullen centraal staan in dit bachelorseminarie. Aan de hand van het werk van de filosofen Francis Hutcheson, Immanuel Kant, Arthur Schopenhauer, Friedrich Nietzsche en Emmanuel Levinas proberen de studenten tot een dieper inzicht te komen aangaande deze vragen. Begeleiding: dr. D. Vanden Auweele Introductiesessie: maandag 28 september, 20‐21 u. in lokaal B van het HIW (introd. beide lijnen) W9XA7A Antieke en middeleeuwse filosofie ‐ AVONDPROGRAMMA Thema: Het menselijk lichaam Terwijl filosofen over het algemeen meer interesse tonen in de ziel dan in het lichaam, worden in dit seminarie de rollen omgekeerd en neemt het menselijk lichaam de centrale plaats in: wat is de rol van het menselijk lichaam en hoe interageert het met de ziel? Verschillende aspecten van dit thema zullen behandeld worden op basis van een selectie van antieke (bv. Plato, Aristoteles) en middeleeuwse (Albertus Magnus, Thomas van Aquino) teksten, die in vertaling zullen worden gelezen. Begeleiding: dr. E. Gielen Introductiesessie: maandag 28 september, 21‐22 u. in auditorium B van het HIW W9XA8A Metafysica en filosofie van de cultuur Thema: Individuele eigenheid en de manier waarop die in de moderniteit wordt beleefd. In 2015‐16 behandelt het seminarie een cultuurfilosofisch thema met historische, maatschappelijke en artistieke inslag: het thema van de individuele eigenheid en de manier waarop die in de moderniteit wordt beleefd. Aan de hand van toonaangevende teksten uit de canon van de cultuurfilosofie wordt stilgestaan bij onder meer de volgende vragen: welke betekenis behoudt het concept "individuele ziel" in de moderniteit? Wat verstaan we onder de "massamens"? Op welke manier komt de individuele eigenheid onder druk te staan in een grootstedelijke omgeving? Hoe moeten we "vervreemding" denken vandaag de dag? Dergelijke vragen zullen behandeld worden aan de hand van diverse stromingen en auteurs, met speciale aandacht voor benaderingen uit de Duitse cultuurfilosofie. Tot de behandelde auteurs kunnen behoren: Georg Simmel, Walter Benjamin, Ernst Cassirer, Max Stirner, Sigmund Freud, Gilles Deleuze. Begeleiding: prof. S. Symons Introductiesessie: dinsdag 29 september, 14‐16 u. in lokaal SW 02.15 (Faculteit Sociale Wetenschappen, Parkstraat 45)