wel degelijk bezig is met engagement bewees het NFFS

Scholieren maken wel degelijk geëngageerde films
Door Imke Schopmeijer
Dat ‘de jeugd van tegenwoordig’ wel degelijk bezig is met engagement bewees het
NFFS (Nederlands Film Festival voor Scholieren) afgelopen maandag 24 september.
Tijdens de derde editie van het filmfestival werden alle 63 ingezonden films
vertoond. Uit het hele land hadden leerlingen films ingestuurd in de categorie Live
Action (speelfilm), documentaire/reportage en animatie. En om de concurrentie
eerlijk te houden werden de films onderverdeeld in groepen. Zo heb je Live Action
voor klas één en twee, drie en vier en vijf en zes. De animatiefilmpjes werden
onderverdeeld in onderbouw en bovenbouw.
Hoewel het NFFS nog redelijk onbekend is in Nederland is het toch al de derde
editie, met grote namen in de jury, bestaande uit Johanna ter Steege (actrice),
Mimoun Ouled Radi (acteur) en Maria Peters (regisseur).
Het Nationaal Film Festival voor Scholieren is opgezet door voormalige docente Dorée
de Kruijk van de Scholengemeenschap Lelystad. Op de SGL (ScholenGemeenschap
Lelystad) werd al jaren een filmfestival gehouden waarbij ook een avond werd
georganiseerd en Awards werden uitgereikt. Een aantal van deze filmpjes werden door
Dorée opgestuurd naar het Internationale filmfestival in Griekenland. Ikzelf heb ook de
eer gehad om mee te gaan naar Griekenland. Want nadat de filmpjes opgestuurd zijn
worden een aantal filmpjes uitgekozen en vertoont op het International filmfestival. En
natuurlijk mag een van de makers dan mee om zijn film te vertegenwoordigen.
Dorée de Kruijk wilde echter ook een dergelijk festival opzetten in Nederland. Drie jaar
geleden is het haar dan ook gelukt om dit te realiseren. Over de lokatie van het
filmfestival (in Lelystad) is zorgvuldig nagedacht. Lelystad is een nieuwe stad, net als het
filmfestival. Plus het feit dat er filmpjes worden vertoont van jonge mensen. De eerste
twee edities werden gehouden binnen de school, de SGL, waarna de uitreiking van de
prijzen ’s avonds in de bioscoop in Lelystad plaatsvond. Maar dit jaar was het festival zo
groot geworden dat het dagprogramma verplaatst is naar het Nieuwland Erfgoed museum
in Lelystad. “Dat komt vooral door mond tot mond reclame”, vertelt Sander Kocken.
Medeoprichter en bedenker van het festival. En nu het nieuwe Agora theater in Lelystad
dit jaar klaar is, vond hier de prijsuitreiking plaats.
Tijdens het dagprogramma werden alle 63 filmpjes vertoond in verschillende zalen. Alle
makers van de filmpjes, leraren, klasgenoten van filmmakers, organisatoren en pers
waren aanwezig om alle 63 filmpjes te bekijken. Er waren rondes opgesteld zodat elke
school een route kon aflopen en alle filmpjes konden gaan bekijken. Om ’s avonds bij de
prijsuitreiking ook een publieksprijs uit te kunnen reiken waren en formulieren gemaakt,
voor elke school een ander kleurtje, waarop de leerlingen een rapport cijfer konden geven
voor iedere film. Ook werden er tijdens de verschillende rondes workshops gegeven
waaraan de leerlingen konden deelnemen. Zoals een workshop waarin een scène uit een
televisieserie werd nagespeeld, of waarin de leerlingen leren een documentaire maken.
En ook kwamen de regisseuse en acteur uit de nieuwe film Timboektoe langs om iets te
vertellen over de film en de vragen van de leerlingen te beantwoorden.
Mijn doel tijdens deze dag was natuurlijk opzoek te gaan naar de films die een connectie
hadden met engagement. Wellicht onbedoeld, misschien onbewust maar veel van de
films bevatten een link met engagement. Blijkbaar is de jeugd al veel bezig met
maatschappelijke thema’s en problemen. De filmpjes werden niet geromantiseerd.
(voorbeeld: aan het einde krijgt de jongen het meisje) Deze leerlingen durven het aan om
iets dieper te graven dan sport, liefde en muziek.
Zo heb je een film die gaat over een fietsdiefstal (Bikefight). Het slachtoffer wordt
gespeeld door een Marokkaan en de dief is een Antiliaan. Hierin komt in mijn optiek ook
een stuk multiculturalisme naar boven. Wanneer het slachtoffer eindelijk zijn fiets terug
vindt neemt de film en grappig doch serieuze wending. Je ziet het slachtoffer opeens in
boxoutfit en slaat de dief in elkaar. Dit is op een grappige manier uitgebeeld, maar toch
wordt duidelijk dat het slachtoffer het er niet bij laat zitten en de dief een koekje van
eigen deeg geeft. Ik denk dat dit wel een fenomeen is dat je vaak ziet in de Nederlandse
maatschappij. Niet alleen de fietsendiefstal maar ook het feit dat het slachtoffer niet
gewoon blij is zijn fiets weer terug te vinden maar er voor kiest om de dief in elkaar te
slaan.
De Kofferbak is een film over twee dieven die een kluis beroven. Tijdens hun diefstal
worden ze gestoord door de schoonmaakster van het gebouw. Ze besluiten haar mee te
nemen en sluiten haar op in de kofferbak. Eenmaal op een verlaten parkeerplaats
aangekomen laten ze de auto achter en gaan er met de buit vandoor. Een (hele) tijd later
komt een jongeman de parkeerplaats oplopen en steelt de auto. Wanneer hij aangehouden
wordt door de politie tijdens een controle vinden ze in de kofferbak een vreemde
verassing. Ook deze film geeft een beeld van de criminaliteit in Nederland. Over
autodiefstal en hoe je van ‘bewijsmateriaal’ af moet komen. Wellicht is deze film
gebaseerd op Hollywood films. Maar ook heeft de film een geëngageerd karakter. Want
niet alleen kluisdiefstallen komen geregeld voor maar ook autodiefstallen. Natuurlijk
werd dit serieuze onderwerp wel afgewisseld met een ‘grappig’ einde. In de kofferbak
ligt namelijk het skelet van de schoonmaakster.
Maar de film die er voor mij (en ook volgens de jury) en vooral qua engagement
uitsprong was de film: Lovergirl. Toen de leerlingen deze film maakte was het fenomeen
lovergirl nog helemaal niet bekend in Nederland. Toen kende we alleen de loverboy.
Deze leerlingen hebben de rol van loverboy omgedraaid in lovergirl. De film laat zien
hoe een meisje ervoor zorgt dat een jongen helemaal gek op haar wordt zodat hij alles
voor haar doet. Ze zegt dan ook: “als je bij me wil blijven, moet je voor me werken”. Dat
doet die jongen maar al te graag en geeft het geld wat bij verdient direct aan de lovergirl
af. Het ex-vriendinnetje van deze jongen ziet echter wat er gebeurt en geeft het meisje
aan bij de politie. Uiteindelijk eindigt de film met een happy ending. Maar dat neemt het
engagerend karakter zeker niet van deze film af. Loverboys houden Nederland al een hele
tijd bezig.Veel meisjes worden nog misleid door deze jongens en belanden in de
prostitutie. Ook de jongen uit deze film beland in de prostitutie, niet achter een raam,
maar hij moet bij meisjes langs. Deze film heeft goed ingespeeld op een momenteel
actueel en maatschappelijk probleem. Zoals het jury rapport meldde toen de film als
winnaar in de categorie Live Action (klas één en twee) werd uitgeroepen: “de makers van
deze fikm hebben op een grappige manier een serieus probleem aangekaart.” Plus het feit
dat ze infinitief waren, aangezien het fenomeen lovergirl nog niet bekend was toen deze
film gemaakt werd. In de categorie engagement wint de film Lovergirl!!!
Na een lange, maar leuke dag werden alle leerlingen, leraren, jury, wethouders en pers ’s
avonds in galakleding verwacht in het nieuwe Agora Theater in Lelystad. Speciaal voor
het NFFS hebben oud leerlingen van de SGL, nu studenten aan de filmacademie, een
leader gemaakt. Als eerste wordt deze spectaculaire leader getoond waarin Lelystad
wordt aangevallen door uit de lucht vallende televisies. (zie link) Na een uitgebreid
praatje van Wethouder en Loco-burgemeester Willem Jager is het tijd om de prijzen uit te
gaan reiken. Uit elke categorie maakt Sander Kocken bekend welke drie films en
genomineerd zijn. Vervolgens maakt hij bekend wie de derde prijs gewonnen heeft.
Hierna worden de overige twee filmpjes in willekeurige volgorde getoond. Zodat
iedereen kan zien welke films de eerste en twee prijs in de wacht hebben gesleept. Iedere
eerste prijs winnaar wint twee tickets naar het International Filmfestival in Griekenland.
Voor deze winnaars heeft dit filmfestival dus nog een staartje.
Behalve prijzen in iedere categorie worden er ook nog stimuleringsprijzen uitgereikt.
Deze prijzen worden aan een school uitgereikt, gekoppeld aan een film. Zo reikt
Nederland E een prijs uit die de leerlingen zal ondersteunen bij het maken van een
documentaire. Het Nederlands Instituut voor Filmeducatie en het Filmfestival Rotterdam
geven een meet and greet met twee internationale filmmakers weg. En als laatste geeft
“het grote broertje van het NFFS” het Nederlandse Filmfestival toegangskaarten voor vijf
personen weg voor het filmfestival in de Rembrand bioscoop in Utrecht weg. Ook mogen
ze een kijkje nemen op een set en krijgen ze een workshop van een Utrechtse regisseur.
En dan de klapper op de vuurpijl, eigenlijk de meeste belangrijke prijs van de avond: de
publieksprijs. Want dat houdt natuurlijk in dat jou film door de meeste uit het publiek al
beste, mooiste en leukste uit de bus is gekomen. En de winnaar is: ‘De Afrekening’ van
Scholengemeenschap Lelystad.
Live Action 1+2
1. Lovergirl
2. Kofferbak
3. Knip
Praktijkschool Rotterdam Noord
Praktijkschool Rotterdam Noord
IVKO Amsterdam
Animatie Onderbouw
1. Tijgerfilm
2. Stop Motion 1
3. Delight
Wereldschool
De Rietlanden, Lelystad
IVKO Amsterdam
Documentaire/reportage
1. Dansacademie
2. Cubicels
3. Kunst op het KSE
Pallas Athene College, Ede
Pallas Athene College, Ede
KS Etten Leur
Live Action 3+4
1. Gezocht
2. Confused
3. Perdue
ISG Arcus, Lelystad
IVKO Amsterdam
SGLelystad
Animatie Bovenbouw
1. Magic Trousers
2. Mijn Film
3. Stilleven
IVKO Amsterdam
KS Etten Leur
Pallas Athene College, Ede
Live Action 5+6
1. Kleine Wens
Pallas Athene College, Ede
2. Inaccessible Expectations ISG Arcus, Lelystad
3. Herexamen
SGLelystad
Stimuleringsprijs Nederland E
Kunst op het KSE
KS Etten Leur
Stimuleringsprijs Nederlands Instituut voor Filmeducatie
Confused
IVKO Amsterdam
Stimuleringsprijs NFF
Herexamen
(Uitleg bij de films, zie link)
SGLelystad