Behandeling met de niersteenvergruizer

Urologie
Behandeling met de
niersteenvergruizer
Urologie
Inleiding
U heeft met de uroloog een afspraak gemaakt voor een
behandeling met de niersteenvergruizer. In deze folder kunt u
nalezen hoe u zich op de behandeling kunt voorbereiden, hoe de
behandeling verloopt en wat er naderhand belangrijk is.
De werking van niersteenvergruizer is gebaseerd op het principe
dat schokgolven met hoge energie gericht worden op de niersteen.
Door de schokgolven vallen de stenen in kleine brokjes uiteen.
Deze brokjes worden via de natuurlijke weg uitgeplast. De schokgolven vormen geen gevaar voor het omringende weefsel.
Voorbereidingen thuis
•
•
•
•
•
•
Gedurende twee weken voor de behandeling mag u
geen aspirine gebruiken.
Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, bespreekt
de uroloog met u of u hiermee tijdelijk moet stoppen.
Als u (mogelijk) zwanger bent moet u dit doorgeven aan
de uroloog. De behandeling wordt dan uitgesteld.
Voorafgaand aan de behandeling kunt u normaal eten en
drinken. Het is verstandig om kort van tevoren niet te
zwaar te eten, u kunt dan tijdens de behandeling
misselijk worden.
Tijdens de behandeling kunt u uw eigen kleding blijven
dragen. De kleding moet deels naar boven en naar
onderen geschoven worden, zodat de nierstreek vrij
komt.
Menstruatie is geen belemmering voor de behandeling.
1
Behandeling met de niersteenvergruizer
Vervoer
De behandeling vindt poliklinisch plaats. U kunt meestal direct na
de behandeling naar huis. Wij adviseren u het vervoer naar huis te
regelen. De eerste 24 uur na de behandeling is het niet toegestaan
zelf auto te rijden in verband met een verhoogde kans op kolieken
en koorts. U kunt wel met het openbaar vervoer reizen of lopen en
fietsen.
Voor de behandeling
Meestal wordt er voorafgaand aan de behandeling een röntgenfoto van de nieren gemaakt om vast te stellen waar de niersteen of
-stenen zich precies bevinden. Wanneer er grote nierstenen
aanwezig zijn, is het soms nodig een buisje in de urineleider in te
brengen. Dit buisje zorgt ervoor dat de urine uit de nier naar de
blaas kan blijven afvloeien als er na de behandeling veel gruis is
ontstaan. Het inbrengen van dit buisje gebeurt via de plasbuis,
onder plaatselijke verdoving. Zowel het inbrengen als het
verwijderen van het buisje vindt poliklinisch plaats. Als het
inbrengen van dit buisje voor u noodzakelijk is, krijgt u hiervoor
een afspraak mee.
Behandeling
U meldt zich op het afgesproken tijdstip bij het Functiecentrum
Urologie. U wordt door een verpleegkundige uit de wachtkamer
gehaald en gaat mee naar de behandelkamer. Hier krijgt u eerst
een pijnstiller toegediend, meestal in de vorm van een zetpil.
Vervolgens kunt u plaatsnemen op de behandeltafel van de
niersteenvergruizer. Het is belangrijk dat u prettig ligt, om de
behandeling goed te kunnen volhouden.
2
Urologie
Het opsporen van de nierstenen gebeurt met behulp van
röntgenstraling of met echografie. De niersteen moet precies in
het ‘mikpunt’ van de schokgolfbundel worden gebracht. Dit kan
door de behandeltafel waarop u ligt, te verplaatsen. Het kan even
duren voordat de schokgolfbundel precies goed op de steen is
gericht.
Dan vindt de niersteenvergruizing plaats. U hoort ongeveer twee
keer per seconde een tikgeluid en u voelt stevige tikken op de rug
of in de buik. Deze tikken kunnen pijnlijk zijn, maar zijn meestal
goed te verdragen. Is de pijn te erg, dan kan de arts het apparaat
iets zachter zetten. De duur van de behandeling is afhankelijk van
de grootte van de steen en de plaats waar deze zich bevindt.
Meestal duurt het niet langer dan veertig minuten. Er zijn geen
pauzes. Het is belangrijk dat u zich tijdens de behandeling zoveel
mogelijk ontspant en zo stil mogelijk blijft liggen. De verpleegkundige blijft tijdens de behandeling bij u.
Na de behandeling
Na de behandeling bekijkt de verpleegkundige uw huid. Er kan een
wondje zijn ontstaan op de plaats waar de schokgolf tegen uw huid
heeft getikt. Het wondje wordt bedekt met een pleister. Na een
paar dagen is de huid doorgaans weer genezen. Vaak ontstaat er
een blauwe plek. Deze verdwijnt vanzelf.
U kunt meestal direct naar huis. Wanneer u zwaardere
pijnstillers dan de zetpil toegediend heeft gekregen, blijft u
ongeveer twee uur na de behandeling in het ziekenhuis.
3
Behandeling met de niersteenvergruizer
Roodgekleurde urine
Als gevolg van de beweging van de steendeeltjes (het gruis)
kunnen bloedinkjes optreden in de wand van de nier. Daardoor is
de urine bij vrijwel iedereen de eerste 24 uur roodgekleurd. Dit is
niet verontrustend of gevaarlijk.
Kramp
Sommige patiënten hebben na de behandeling last van kramp in
de buik. Heel zelden is er sprake van koliekpijn. U krijgt een recept
voor pijnstillers mee. Als u misselijk bent, kan de uroloog u ook
hiervoor een recept meegeven.
De steendeeltjes (gruis)
Het uitplassen van het gruis - ter grootte van zandkorreltjes - zal
meestal gelijk na de behandeling (maar ook wel enkele dagen later)
op gang komen. Het volledig uitplassen van het gruis kan enkele
weken tot maanden duren. Om een snelle lozing van het gruis te
bevorderen moet u minstens twee liter vocht per dag drinken en
blijven bewegen zoals u gewend bent. Het kan zijn dat u van de
uroloog medicijnen krijgt voorgeschreven om het lozen van het
gruis te bevorderen.
Het verzamelen van het gruis
Een gedeelte van het gruis dat u uitplast, moet u opvangen voor
onderzoek. U heeft een potje meegekregen waarin u het gruis kunt
verzamelen. Dit kunt u als volgt doen: u plast in een fles of
emmertje en laat de urine vijf minuten staan. Het bovenste
gedeelte van de urine gooit u voorzichtig weg, het bezinksel giet u
door een koffiefilter met daarin een papieren filter. Nadat u de
4
Urologie
papieren filter heeft laten drogen, schudt u het achtergebleven
gruis in het potje. Wij vragen u om hiermee door te gaan totdat u
een bodempje gruis heeft verzameld. Dit is genoeg voor
onderzoek. Het potje met gruis kunt u meenemen bij de eerste
controle op de polikliniek.
Nazorg
U zult nog enige tijd poliklinisch onder controle blijven. Er worden
röntgenfoto’s en/of echobeelden gemaakt om het effect van de
niersteenvergruizing te beoordelen. Soms zijn meerdere
behandelingen nodig. De uroloog zal ook met u bespreken
wanneer het eventuele buisje, dat in de urineleider zit, verwijderd
wordt. Als u nog vragen heeft kunt u ze gerust aan de uroloog of
verpleegkundige stellen.
Complicaties
Neemt u in onderstaande situaties contact op met de uroloog:
•
Als u koorts krijgt boven de 38.5°.
•
Als de pijnstillers niet helpen of de pijn toeneemt.
•
Als de hoeveelheid bloed in de urine niet afneemt of
zelfs toeneemt.
•
Als u zes tot acht uren niet heeft geplast, terwijl u wel
voldoende drinkt.
De polikliniek Urologie is te bereiken van maandag tot en met
vrijdag van 8.00 tot 16.30 uur, telefoonnummer (050) 361 44 11.
Buiten deze uren kunt u in geval van spoed het algemene nummer
van het UMCG bellen, telefoonnummer (050) 361 61 61, en vragen
naar de dienstdoende uroloog.
5
Behandeling met de niersteenvergruizer
Vragen
Als u na het lezen van deze brochure nog vragen heeft dan kunt u
op werkdagen contact opnemen met de polikliniek Urologie. De
polikliniek is van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur
te bereiken. Het telefoonnummer is (050) 361 21 67.
Wat te doen in geval van ziekte of verhindering
Bent u door ziekte of om andere redenen verhinderd op uw
afspraak te komen, meldt u dit dan zo spoedig mogelijk bij de
polikliniek Urologie. De polikliniek is van maandag tot en met
vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur bereikbaar. Het telefoonnummer is
(050) 361 21 67. In uw plaats kan er dan een andere patiënt worden
opgeroepen.
6
Urologie
Aantekeningen
7
Behandeling met de niersteenvergruizer
8
Patiënteninformatie vlc 851/0703