redactioneel artikel door Francine Smink

door: Francine Smink, april 2013
Net zo goed thuisblijven?
Muziektheater naar het bekroonde boek van Joke van Leeuwen
Ik lijk wel een postpakketje dat steeds verkeerd bezorg wordt, verzucht Toda, de hoofdrolspeelster in ‘Toen
mijn vader een struik werd’. Sinds haar oma haar op een bus gezet heeft om naar het veilige buurland te
reizen waar de moeder woont die ze nooit gekend heeft, gaat er veel mis. Ze raakt haar medereizigers
kwijt, haar geld én het adres van haar moeder. De commandant met wie ze bevriend raakt wordt
opgepakt, en in de stad waar haar moeder moet wonen doolt ze rond, helemaal alleen. Toda is moedig
maar klein, en op drift in een onveilige wereld.
Het Utrechtse gezelschap Het Filiaal heeft niet voor niets gekozen voor juist dit boek van Joke van
Leeuwen. Behalve de prachtige taal van Joke van Leeuwen, past het reisverhaal van Toda helemaal in het
jubileum van de Vrede van Utrecht en de herdenking en vieringen op 4 en 5 mei. Maar ook in de wereld
van vandaag, waarin kinderen uit onveilige landen op reis gaan naar andere landen, net als Toda soms
helemaal in hun eentje. Een wereld waarin kinderen ook weer teruggestuurd kunnen worden als ze geen
verblijfsvergunning krijgen, nieuws dat Nederlandse kinderen kennen uit kranten en van het tv-nieuws
én van Spangas. Een wereld waarin kinderen in oorlog leven en zich vast, net als Toda, afvragen: Zijn er
daar waar ik naartoe moet geen aardbevingen of overstromingen? Anders kan ik net zo goed thuisblijven.
Oké, ‘Toen mijn vader een struik werd’ is actueel, herkenbaar en gáát ergens over. Maar de beste reden
om het stuk te gaan zien zijn de kracht en de kwaliteit van de spelers, de taal, de muziek en de ambiance.
De voorstelling wordt gedragen door Mirthe Klieverik als Toda, muzikaal ondersteund door Peter
Sambros. Mirthe overtuigt als jong meisje en weet het verhaal, inclusief bizarre wendingen en
gebeurtenissen, goed over te brengen op het publiek. En mocht je even iets niet volgen, dan geniet je
gewoon van de kleine grapjes, kraakheldere liedjes van Gábor Tarján en het mooie gitaarspel. Of van de
grappige plek waar ‘Toen mijn vader een struik werd’ wordt opgevoerd: het Transformatorhuis op een
industrieterrein in Utrecht. Als een soort levend decor gaat het Transformatorhuis, naarmate het stuk
vordert, helemaal meedoen. Laat je verrassen. Monique Corvers heeft in haar bewerking voor toneel de
zinnen van schrijfster Joke van Leeuwen vaak letterlijk overeind gehouden, wat een goede keuze is want
wáárom zou je de zinnen van Joke van Leeuwen gaan aanpassen als je dat niet per se nodig hebt.
En ja, ‘Toen mijn vader een struik werd’ loopt ogenschijnlijk goed af. Of niet? Echt veel maakt het niet uit,
want ondanks het serieuze onderwerp wordt de voorstelling nergens te zwaar. Niet thuisblijven dus.
Toen mijn vader een struik werd is voor iedereen vanaf 8 jaar en nog te zien op 3, 4 en 5 mei en op
16, 26 en 30 juni in het Transformatorhuis Utrecht. Er zijn ook circa vijftig besloten voorstellingen
voor basisscholen. Voor meer informatie over Toen mijn vader een struik werd of muziektheater
Het Filiaal op www.hetfiliaal.nl.