H.9 Vulkanisme Op plaatgrenzen (breuken) komt veel vulkanisme

H.9 Vulkanisme
Op plaatgrenzen (breuken) komt veel vulkanisme voor.
Basisch vulkanisme
Weinig SiO2
Vloeibaar
Vlak
Zwakke Explosie
Schildvulkaan
Oceanische korst
Vb. Vesuvius, Mnt.St.Hellens Manua Kea
Zuur vulkanisme
Veel SiO2
Taai
Steil
Sterke Explosie
Stratovulkaan
Continentale Korst
Caldera
Definitie: een hele grote krater die ontstaat doordat:
Bij een Explosie een groot gedeelte van de
De grond op de pleak van de explosie
oorspronkelijke vulkaan vernietigd wordt.
helemaal verzakt is, de massa onder de grond
Alleen de benedenrand van de vulkaan blijft
(het magma) is namelijk verdwenen.
over.
Lennart Weerts 2006 –2007 aantekeningen Aardrijkskunde
H.10 Vulkanische producten
Pyroklastica
Lava
Tuf
Gassen
Slakken
Stollingsgesteenten
Fumarolen
Solfatoren
Geisers
Pyroclastische stroom
Lahar
Vloedgolven
Vaste delen die bij de explosie de lucht in vliegen. (bommen,
knikkers, efflata, tephra)
Vloeibare delen die bij de explosie de lucht in vliegen.
Vulkanische as die door bovenliggende lagen verhard is tot
gesteente.
Gassen.
Lava met openingen erin die ontstaan zijn door het ontsnappen van
gassen.
Vloeibaar materiaal dat gestold is.
1. Aan de oppervlakte (kristalstructuur).
2. Onder de grond (amorf).
Zwavelgasbronnen.
Gasbronnen met vooral waterdamp.
Periodiek opspuitende heetwaterbronnen.
Lawine van as, rots, gas, die de helling afwaarts dendert.
Temperatuur is ±500ºC. Dit materiaal bedekt alles wat het
tegenkomt.
Vulkanische modderstroom. Mengsel van gesteente en heet water
dat de helling afdendert.
Kunnen ook onstaan door onderzeese vulkaanuitbarstingen.
(meestal door plaatbewegingen)
Postvulkanische verschijnselen
Heetwaterbronnen (thermale bronnen)
Maar
Zoals in Aachen.
Speciaal meer. Krater met prop gevuld met water.
Classificatie stollingsgesteenten
Vulkanieten (extrusie)
1. bazalt
2. andeciet
Plutonen (intrusie)
1. graniet
2. dioriet
3. gabbo
Glasachtig
Uitgekristalleerd
Dit komt door de snelle afkoeling. Er vormen Dit magma is langzaam afgekoeld en
zich dan geen kristallen
daardoor vormen zich wel kristallen
Komen aan de oppervlakte door bijvoorbeeld
erosie.
Lennart Weerts 2006 –2007 aantekeningen Aardrijkskunde
H.10 Delfstoffen
Ertsen
Concentraties van het metaal in het
gesteente.
 ijzererts
 bauxiet
 kopererts
 zink
 mangaan
 nikkel
 tin
Komen voor op plaatgrenzen en vulkanen.
Ertsen ontstaan door de uitsortering van
metalen.
Uitsortering metalen
Metalen
Gasdruk
Het metaal
Mineralen
Concentraties van niet-metalen in het
gesteente.
 steenkool
 steenzout
 bruinkool
 aardolie
Geosinclinale bekkens (grote kuilen)
Door accumulatie (opeenhoping) en
indamping en inholing.
Laag smeltpunt. (blijven dus langer vloeibaar
dan andere gesteenten)
Neemt toe doordat gassen ontsnappen uit het
omliggende stollend gesteente.
(vloeibaar) wordt door het gas in de spleten
van het gesteente geperst.
Later stolt het metaal ook en vinden we in
het gesteente ertsaders.
Lennart Weerts 2006 –2007 aantekeningen Aardrijkskunde