TITEL - Telenet Users

“Invloed van visuele stoornissen
op het slaap-waakritme”
Eindproef Sarah Strobbe
Promotoren: Robert Marquet en Loes Pihlajamaa
Waarom
dit onderwerp?
Slaapstoornissen
- biologisch aspect
- interesse voor dit voorgestelde onderwerp
- actueel:
• recent ontdekt:
cellen in het oog die de biologische klok reguleren
• slaapproblemen:
maatschappelijk aspect
veel mensen kampen ermee
Fotoreceptoren
staafjes
kegeltjes
3de fotoreceptor
?
Fotoreceptoren
staafjes
kegeltjes
lichtgevoelige
ganglioncellen
2002
Lichtgevoelige
retinale ganglioncellen
Slaapstoornissen
Lichtgevoelige
retinale ganglioncellen
Slaapstoornissen
•
•
•
•
lichtgevoelig pigment melanopsine;
signaleren veranderingen in lichtsterkte
regelen o.a. pupilreflex, circadiaan ritme, …
niet betrokken bij de beeldvorming (NIF)
Hersenen
Hypothalamus
Nucleus Slaapstoornissen
suprachiasmaticus (SCN)
• interne biologische klok
• ontvangt signalen van de lichtgevoelige retinale
ganglioncellen
• ‘zeitgebers’ zorgen voor synchronisatie
http://www.well.ox.ac.uk/foster/sekaran.shtml
Melatonine
Slaapstoornissen
• geproduceerd door de epifyse
• licht remt de productie af
Melatonine
Slaapstoornissen
• “het slaaphormoon”
• kan extern toegediend worden (medicijn)
• concentratie melatonine kan gemeten worden
via het speeksel
Praktijkconcept
Enquête bij blinden en slechtzienden:
- oorzaak blindheid of slechtziendheid?
- prevalentie slaapproblemen?
- soorten slaapklachten?
 verband met visuele beperking?
Zijn er opmerkelijke verschillen met de controlegroep?
En met het resultaat van wetenschappelijke onderzoeken?
Studiegroepen
Slaapstoornissen
102 respondenten
blinden
32 %
slechtzienden
47 %
controlegroep
21%
Prevalentie
slaapproblemen
Slaapstoornissen
bij alle respondenten
ja
bij blinden
nee
ja
32
14
22
16
nee
8
9
13
11
8
2
blinden
slechtzienden
controlegroep
lichtperceptie
geen lichtperceptie
Periodisch?
Slaapstoornissen
ja
19
nee
9
7
5
3
blind
3
slechtziend
controlegroep
Algemeen
onderzoeksbesluit
Slaapstoornissen
67 %
blinden (visus < 1/20)
tegenover
33 %
mensen zonder ernstige visuele beperkingen
BESCHADIGING LICHTGEVOELIGE
RETINALE GANGLIONCELLEN
beïnvloedt
CIRCADIAAN RITME
beïnvloedt
SLAAP- en WAAKRITME
Gebrekkig gezichtsvermogen kan slapeloosheid veroorzaken
Bedankt!