GEZONDE VERSTEDELIJKING IN BRABANT 2030 Gezond opgroeien, gezond leven Hoge levenskwaliteit voor mensen en vitaal oud worden In 2030 is Brabant een gezonde en duurzame provincie, met goede kwaliteit van leven. Voor mensen is dat lang, gezond, vitaal, sociaal en zelfstandig samenleven, in schone, veilige, prettige, duurzame, zorgzame en economisch welvarende regio’s. Concreet gaat het om de inrichting van de openbare ruimte in de almaar verder verdichtende stedelijke omgeving, in relatie tot (auto)bereikbaarheid (inclusief het ruimtelijke beslag en cumulatieve gezondheidseffecten), met aandacht voor gezonde leefstijlen: sociale veerkracht, voldoende dagelijks bewegen, en gezond eten. Zelfvoorzienendheid in voedsel in de eigen regio en klimaat-adaptief vermogen van de steden zijn daarbij van belang. LIGHT H O U SE / expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e In 2030 voeren mensen de regie over hun eigen leven. Zij zijn zich bewust van de waarde en betekenis van gezondheid, water en groen en kunnen eigen keuzes maken voor een gezonde en duurzame leefstijl. Zij zijn in balans met hun leefomgeving en kunnen omgaan met onverwachte gebeurtenissen. Mensen werken samen aan duurzame oplossingen, gefaciliteerd en gestimuleerd door de overheid en maatschappelijke instellingen. De grote diversiteit aan mensen - in leeftijd en leefstijlen - wordt daarbij gerespecteerd. Door gezondere leefstijlen is de levensverwachting verbeterd en zijn verschillen in levensverwachting en levenskwaliteit verkleind. versie 6 oktober 2016 Een openbare ruimte die uitnodigt en uitdaagt Samenwerken en samen doen In 2030 hebben inwoners alle ruimte om In 2030 wordt de openbare ruimte, inclusief eigen initiatieven te ontplooien; de horizontale samenleving is gerealiseerd en het water, door alle inwoners benut als het publieke belang daarin goed geborgd. “eigen” verblijfsruimte. De openbare ruimte Sterke verbindingen en samenwerking in de nodigt en daagt uit om te zijn en te bewegen. Doelstellingen voor ontwerpen en regio maken een integrale aanpak mogelijk ontwerpkriteria voor een gezond leefklimaat met een brede blik op gezondheid en duurzaamheid. worden integraal meegenomen in ontwerpopgaven (zoals duurzaam, schoon, Co-creatieprocessen zorgen voor vroege inbreng van een grote diversiteit aan veilig en uitdagend). Zoveel mogelijk mensen aan de voorkant. Op diverse ruimteoppervlak is hiervoor ingericht, manieren worden mensen uitgedaagd om waarbij ruimte voor autogebruik door de mee te doen, bijvoorbeeld door een Raad inzet van innovatieve oplossingen zoveel van kinderen en opdrachten op scholen. mogelijk wordt beperkt. Voetgangers en fietsers hebben letterlijk de ruimte. Zichtbare Door mensen integraal onderdeel te maken van het proces ontstaat een grote en robuuste groen/blauw structuren zijn dragers voor gezondheid, verbindingen met gezamenlijke beweging en een proces waar iedereen meedoet met waarde voor de stad de landelijke omgeving en dragen bij aan het klimaat-adaptief vermogen van de stad. en het ommeland. Continu leren door data In 2030 is gezondheidsbelang geÏntegreerd in al ons denken en doen. We hebben een verdienmodel om investeringen in duurzame verstedelijking te financieren. Design en gaming zijn instrumenten om samenwerking te realiseren en kansrijke nieuwe ontwikkelingen/technieken uit te testen. Hierdoor wordt samenwerking gerealiseerd. Mensen zijn ook onderdeel van het proces doordat zij data verzamelen (bijvoorbeeld door ‘snuffelhorloges’). De data van alle partijen worden beschikbaar gemaakt en gebruikt voor onderbouwde keuzes en integrale inzichten voor gezondheid. Ontwerpuitdagingen voor gezonde verstedelijking In 2030 is het co-creatieve ontwerpproces ingericht rondom de grote uitdagingen voor gezonde verstedelijking: - Klimaatadaptatie (regio Breda) - Design & technologie (regio Eindhoven) - Co-creatie (regio Eindhoven) - Duurzame mobiliteit (regio Helmond) - Voedsel (regio ‘s Hertogenbosch) - Data (regio ’s Hertogenbosch) - Groen (regio Tilburg) - Economie (regio Tilburg) xxx xxx De regio Zuidoost-Brabant xxx xxx onderscheidt zich doordat de hele gemeenschap (burgers en gemeente) samen de verantwoordelijkheid neemt door: Participatie 2.0 In 2030 voelen mensen zich verantwoordelijk voor hun directe leefomgeving en ontwikkelen samen initiatieven. Gemeenten stimuleren straat-, buurt- en wijkinitiatieven door nauwe contacten met sleutelfiguren, door het faciliteren van mensen in wat ze werkelijk nodig hebben en door het beschikbaar stellen van professionele kennis. De gemeenschap werkt samen met onderwijs en bedrijfsleven en gebruikt alternatieve routes (bv crowdfunding) om hun gezamenlijke doelen te bereiken. Vervlechting van regionale verbindingen In 2030 worden bewust alle kansen benut in de samenwerking tussen stad en platteland door gezamenlijk oplossingen te bedenken en uit te werken. Zo is het kanaal een park geworden: een recreatief, ‘blauw’ lint door de regio. Slimme mobiliteit verduurzaamt het woon-werk verkeer en op slow-lane fietspaden wordt natuur weer echt ervaren. Mensen zijn zich bewust van de mogelijkheden van kleinschalige, gezonde landbouw en veeteelt en zien kansen voor een circulaire economie. Organisaties met overstijgende belangen hebben een cruciale rol gespeeld in het op gang brengen van deze beweging. Uitdagende openbare ruimte In 2030 wordt de openbare ruimte optimaal benut voor sporten, spelen en bewegen op basis van een ruim programma gebaseerd op cultuur, kunst, stadslandbouw, BBQ-en, en andere activiteiten. Flexibele en pop-up-oplossingen stimuleren het samen experimenteren en het delen van middelen (bv een ‘bibli/spelo-theek’ om zelf de openbare ruimte in te kunnen richten). Door samen uitproberen ontstaat een ander gesprek in de buurt. De gemeente stimuleert door goede ‘groen-blauw’ verbindingen, het terugdringen van ruimtegebruik door auto’s en nieuwe technologie: zoals projecties van speelvelden met interactieve scoreborden en adaptieve lichttoepassingen. Technologie en data In 2030 loopt de regio voor in het monitoren van de kwaliteit van de leefomgeving in het kader van De Omgevingswet, waarbij alles in context van gezondheid wordt geplaatst (e.g. de bijdrage van mobiliteit en keuzes voor energieoplossingen aan gezondheid). Sensoren helpen ons om alles te meten en sexy data representatie nodigt vervolgens uit om ons goed te gedragen. Vanaf jonge leeftijd leren kinderen wat belangrijk is: goed bewegen, goede voeding en een goede sociale structuur. Daardoor kunnen ze zelf bewust keuzes maken.