AZ Monica, campus Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen T 03 240 20 20 F 03 240 20 40 AZ Monica, campus Deurne Florent Pauwelslei 1 2100 Deurne T 03 320 50 00 F 03 320 56 00 Borstchirurgie: mastectomie met okselklieruitruiming Informatiebrochure 2011 Borstchirurgie: mastectomie met okselklieruitruiming Pagina 1 Mevrouw, Recent werd bij u een kwaadaardig letsel in de borst ontdekt. U wordt nu opgenomen voor de heelkundige behandeling ervan. Dit document heeft tot doel u uit te leggen: > wat de aandoening inhoudt > waaruit de ingreep bestaat > welke de risico’s zijn aan deze techniek > welke verwikkelingen zich kunnen voordoen Inhoudstafel 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Borstkanker Mastectomie met okselklieruitruiming Verloop van uw opname: voor de operatie De risico’s van een mastectomie met okselklieruitruiming Na vertrek uit het ziekenhuis Wanneer moet u uw huisarts of chirurg(e) contacteren? Slotbemerking Informed consent mastectomie met okselklieruitruiming Dank voor het vertrouwen dat u stelt in onze organisatie. Borstchirurgie: mastectomie met okselklieruitruiming Pagina 2 1. Borstkanker De oorzaak van borstkanker is tot op heden niet gekend. Een kanker ontstaat wanneer een cel de natuurlijke controle ontsnapt en op archaïsche wijze gaat delen. In geval van kanker is het mogelijk dat metastasen (uitzaaiingen) optreden. Meestal komen deze uitzaaiingen eerst in de oksel voor. Daarom is het belangrijk de status van deze okselklieren te kennen. Om ze microscopisch te kunnen onderzoeken, is wegname ervan noodzakelijk, tenzij u in aanmerking komt voor de techniek van de sentinel node. Het risico op metastasen stijgt met de grootte van de tumor. 2. Mastectomie met okselklieruitruiming Terwijl u onder verdoving bent, wordt een ellipsvormige insnede gemaakt rond de tepel. Op die manier wordt de borst, samen met de tepel weggenomen. De insnede gebeurt zodanig, dat later een eventuele borstreconstructie mogelijk blijft. De grote borstspier wordt niet weggenomen. Via dezelfde huidinsnede worden de lymfeklieren in de oksel weggenomen. Alle klieren worden weggenomen, samen met het aanwezige vet, de lymfevaten, kleine bloedvaatjes en zenuwen. Dit is de standaard procedure. Een correcte hemostasis (bloedstelping) gebeurt en nadien wordt de wonde gesloten. Het litteken komt horizontaal of schuin voor. Zo bij u de noodzaak voor de techniek van de sentinel node bestaat voor de oksel, dan zal uw arts u hiervoor een bijkomend document overhandigen. Borstchirurgie: mastectomie met okselklieruitruiming Pagina 3 3. Verloop van uw opname: voor de operatie Enkele dagen voor de ingreep of de dag voordien worden een aantal onderzoeken uitgevoerd om te checken of u de narcose kan verdragen (bloedonderzoek en ECG). Daarom heeft u eveneens contact met de anesthesist(e). De avond voor de operatie blijft u nuchter vanaf middernacht. Anderzijds gebeuren onderzoeken om de aanwezigheid van metastasen uit te sluiten: 1) Een botscintigrafie gebeurt op de dienst isotopen na injectie van een product, dat zich vastzet in het bot. De scintigrafie zelf, gebeurt enkele uren later opdat het product de tijd zou krijgen om zich vast te zetten in het bot. 2) Leverechografie: het is een onderzoek met ultrasoon. Voor dit onderzoek moet u nuchter zijn. 3) Radiografie van de longen. Borstchirurgie: mastectomie met okselklieruitruiming Pagina 4 4. De risico’s van een mastectomie met okselklieruitruiming Deze ingreep is thans gestandaardiseerd. Zoals bij elke chirurgische ingreep kunnen zich evenwel steeds verwikkelingen voordoen. Sommige verwikkelingen kunnen zich voordoen tijdens de operatie: > een reactie op de algemene anesthesie (verdoving) > een bloeding in de okselholte (Deze lijst is onvolledig) Andere verwikkelingen kunnen zich voordoen na de ingreep: > een postoperatieve bloeding > een infectie van de littekens > een seroom (ophoping van sereusvocht in de holte) > pijn in de arm > gevoelsstoornissen in de arm > mobiliteitsstoornissen in de arm > lymfeoedeem (dikke arm) (Deze lijst is onvolledig) Gewoonlijk worden de verwikkelingen die zich voordoen tijdens de operatie, onmiddellijk behandeld. Het seroom (vochtopstapeling in de wonde), dat direct na de ingreep kan optreden of na enkele weken, resorbeert meestal spontaan; zoniet moeten enkele puncties worden uitgevoerd. Een hematoom (bloeduitstorting) betekent dat de holte van de tumorectomie met bloed wordt gevuld. Deze bloedophoping kan zich snel na de ingreep voordoen en verdwijnt meestal spontaan; soms moeten enkele puncties worden uitgevoerd en zeer zelden is een heringreep noodzakelijk om het hematoom te verwijderen. Zo pijn optreedt, kan een anti - pijnbehandeling noodzakelijk zijn. Voor de beweeglijkheidstoornissen en het lymfeoedeem wordt zo mogelijk kinesitherapie voorgeschreven vanaf de tweede dag na de ingreep. Bij het verlaten van het ziekenhuis vertelt uw chirurg u de definitieve resultaten en legt hij/zij u ook de voorgestelde behandeling voor, die in multidisciplinair overleg werd beslist, het betreft radiotherapie, chemotherapie of hormoontherapie, alleen of in combinatie. Borstchirurgie: mastectomie met okselklieruitruiming Pagina 5 5. Na vertrek uit het ziekenhuis Aan alle patiënten wordt verzocht een lichte activiteit te hernemen nadat zij het ziekenhuis verlaten hebben. Wel wordt gevraagd de arm aan de geopereerde zijde enigszins te sparen (geen zware voorwerpen heffen, niet wringen, hevige warmte vermijden, wondjes vermijden aan de arm van de geopereerde kant). De postoperatieve pijn (na de operatie) kan een anti - pijnbehandeling noodzakelijk maken, alhoewel dit zelden nodig is. Kinesitherapie onder vorm van mobilisatie en lymfedrainage is noodzakelijk. Borstchirurgie: mastectomie met okselklieruitruiming Pagina 6 6. Wanneer moet u u huisarts of chirurg(e) contacteren? Naast de postoperatieve controle waarop u wordt uitgenodigd, moet u absoluut uw geneesheer contacteren wanneer u bijvoorbeeld één van volgende situaties vaststelt: > aanhoudende koorts > rillingen > bloedingen > een toenemende pijn of zwelling ter hoogte van het mastectomielitteken > het doorsijpelen van vocht uit de wonde 7. Slotbemerking U wordt uitgenodigd dit document aandachtig te lezen. De huidige informatie heeft een algemeen karakter en is bestemd om de u, de patiënte, in de mate van het mogelijke in te lichten. Dit document kan niet alle aspecten van de bedoelde chirurgie bespreken. Uw chirurg(e) zal u antwoorden op alle nuttige vragen. Borstchirurgie: mastectomie met okselklieruitruiming Pagina 7 8. Informed consent mastectomie met okselklieruitruiming Ik, mevrouw ……………………………………………………………… geef hierbij toestemming aan dr. …………………………………………………… om een mastectomie met okselklieruitruiming uit te voeren. Ik heb de uitleg begrepen en de mogelijkheid gekregen om vragen te stellen. De antwoorden hierop heb ik ook begrepen. Gedaan op …………………………………………………… Handtekening patiënt, voorafgegaan door ‘gelezen en goedgekeurd’ Handtekening verantwoordelijke arts, Borstchirurgie: mastectomie met okselklieruitruiming Pagina 8