Radiologie

Radiologie
Practicum radiologie: LONGEN
Tweede jaar Arts
Practicum longen.
•Normale thorax.
•Het silhouetteteken.
•Afname van de longtranslucentie.
–Gelocaliseerde, anatomisch begrensde verdichtingen(atelectase).
–Gelocaliseerde,niet of gedeeltelijk anatomisch begrensde verdichtingen
-(infectie).
-(longoedeem)
-(tumor)
-(abces)
–Diffuse nodulaire verdichtingen( metastasen).
–Diffuse reticulaire verdichtingen.(lymfangitis carcinomatosa)
•Toename van de longtranslucentie.
–Holtebeelden
–Veralgemeend emfyseem.
Centrilobulair emfyseem.
–Paraseptaal emfyseem.
–Emfyseembulla.
Normale thorax.
Normaal longparenchym
Diafragmakoepel:
L
R
trachea
aortaknop
carina
Liventrikel
Profiel:
aortaboog
aortaboog
Li arteria pulmonalis
Re arteria pulmonalis
Li diafragmakoepel
Re diafragmakoepel
Positief silhouetteteken.
Verdichting met onscherpe begrenzing projecterend op de linker longhilus.
De arteria pulmonalis is zichtbaar doorheen deze verdichting. De aorta
descendens is slechts partieel zichtbaar, namelijk in het meest proximale
gedeelte
net voorbij de aortaboog en het gedeelte distaal
van de
verdichting.
De verdichting bevindt zich op de profielopname in het apico-dorsaal
segment van de linker onderkwab.
Maligne longtumor in de linker longonderkwab
-positief silhouetteken
Face-en profielopname van de thorax
Uitgebreide verdichting met onscherpe begrenzing projecterend op de linker
longhilus. De arteria pulmonalis is zichtbaar doorheen deze verdichting. De
aorta descendensis slechts partieel zichtbaar, namelijk in het meest
proximale gedeelte net voorbij de aortaboog en het gedeelte distaal van de
verdichting. Het feit dat de scheidingslijn aorta descendens (hoge
röntgenabsorptie) - longweefsel(lage röntgenabsorptie) verloren is, bewijst
dat de verdichting (hogere röntgenabsorptie dan longweefsel) op dezelfde
diepte in voorachterwaartse zin van de thorax als de aorta descendens
gelegen is. Het silhouetteken is positief. De profielopname bevestigt de
dorsale ligging van het letsel. Het homogeen aspect van de verdichting
samen met de onscherpe boorden pleiten voor een tumor van maligne aard. De
combinatie van de topografische bevindingen op de face- en op de
profielopname suggereren dat het letsel vermoedelijk gelegen is in het
apicodorsaal segment van de linker longonderkwab. Gezien evenwel de grote
fissuur niet zichtbaar is, kan een gedeeltelijke uitbreiding in het dorsaal
segment van de linker bovenkwab niet worden uitgesloten.
Negatief silhouetteteken.
Scherp begrensde homogene en sferische verdichting die gedeeltelijk
projecteert buiten de linker hartschaduw. De linker hartboord is op de
face-opname nog goed bewaard gebleven.
Scherp begrensde homogene en sferische verdichting
die gedeeltelijk
projecteert buiten de linker hartschaduw.
•(GF: grote fissuur)
•Hoogstand van het rechter diafragma met afstompen van de rechter cdsinus.
Maligne longtumor in de linkerlongonderkwab -negatief silhouetteken
Face-en profielopname
Vrij scherp begrensde homogene en sferische verdichting die gedeeltelijk
projecteert buiten de linker hartschaduw.
Het feit dat de scheidingslijn tussen linker hartventrikel (hoge
röntgenabsorptie) en tussen de verdichting (eveneens hoge röntgenabsorptie)
toch bewaard is, wordt verklaard door het feit dat de twee structuren op
een andere diepte in voorachterwaartse zin van de thorax gelegen zijn,
namelijk het hart ventraal, de verdichting dorsaal.
Het silhouetteken is negatief.
De toepassing van het silhouetteken in positieve of negatieve zin laat dus
toe een abnormale verdichting met analoge röntgenabsorptie als het hart of
mediastinale structuren topografisch in voorachterwaartse zin binnen in de
thorax te lokaliseren uitsluitend op basis van studie van de face-opname en
de anatomische nabijheid of contact tussen beide structuren te bevestigen.
De profielopname bevestigt de dorsale ligging van de verdichting. De
evaluatie van de bevindingen op de face- en profielopname bewijst dat de
verdichting in de linker longonderkwab (posterobasaal segment of
apicodorsaal segment) gelegen is (caudaal van de linker grote fissuur), die
licht naar caudaal verplaatst is.
Atelectase.
•Atelectase= collaps = volumeverlies van de long: dit impliceert een
verminderde inflatie van de long of een gedeelte ervan. Er zijn
verschillende mechanismen of oorzaken van volumeverlies:
–een centraal gelegen tumoraal letsel met compressie op de bronchiaal boom
met retro-obstructieve atelectase.
–Wanneer de natuurlijke krachten die de long doen samenvallen groter zijn
dan de krachten die de long openhouden vb bij pleurale letsels (compressieof passieve atelectase).
–volumeverlies door littekenvorming.
Radiologische tekens van atelectase:
Er bestaan directe en indirecte radiologische tekens.
De directe radiologische tekens zijn:
-verlies van aëratie in de gecollabeerde lob met als resultaat een afname
van de translucentie.
-verplaatsing van de fissuren.
-verplaatsing en crowding van bloedvaten en bronchiale structuren in de nog
geaëreerde long.
De indirecte radiologische tekens zijn:
-compensatoire expansie van de rest van de long of van de controlaterale
long waardoor deze groter wordt en translucenter.
-shift van hart en mediastinum naar de kant van de atelectase
-hoogstand hemidiafragma.
-vernauwing van de intercostaalruimten
Atelectase van de rechter longbovenkwab.
Atelectasevan de rechter longbovenkwab( vb 1).
Directe tekens:
-verdichtingszone in het rechter longbovenveld met silhouettering van de
VCS.
-verplaatsing van de kleine fissuur naar apicaal.
-optrekking van de rechter longhilus (bronchiale en vasculaire structuren).
Directe tekens:
-verdichtingszonein het rechter het rechter longbovenveld.
Indirecte tekens:
-compensatoire expansie van de rechter midden en onderkwab met toegenomen
translucentie
-shift van het bovenste mediastinum naar rechts.
-hoogstand rechter diafragma.
-vernauwing van de intercostaal ruimten in het rechter longbovenveld.
Indirecte tekens:
-vernauwing van de rib-intercostaalruimten in het rechter longbovenveld.
Atelectase van de rechter longbovenkwab (vb 2).
Directe tekens:
-verdichtingszonein het rechter longbovenveld.
-verplaatsing van de kleine en grote fissuur rechts.
Indirecte tekens:
-compensatoire expansie van de rechter midden en onderkwab.
-shift van het bovenste mediastinum naar rechts.
-hoogstand rechter diafragma.
Atelectase van de rechter middenkwab.
Atelectase van de rechter middenkwab (vb 1).
Directe tekens:
Op de faceopname zijn er geen duidelijke afwijkingen te weerhouden.
Directe tekens:
-verdichtingszonein het rechter longonderveld.
-verplaatsing van de kleine en grote fissuur rechts
Directe tekens:
•Face-opname met patiënt in hyperlordose. Homogeen dense naar craniaal door
de kleine fissuur en naar caudaal door de grote fissuur scherp begrensde
verdichting die zich uitstrekt vanaf de rechter hartboord tot tegen de
laterale zijde van de thorax. Deze verdichting komt overeen met de
atelectase van de rechter middenkwab.
Indirecte tekens:
-compensatoire expansie van de rechter boven-en onderkwab
Atelectase van de onderkwab.
Atelectase van de onderkwab (vb 1).
Directe tekens:
-verdichtingszone paramediastinaal met silhouetteren van een deel van het
diafragma.
-caudaalwaartse verplaatsing van de hilus.
Indirecte tekens:
-compensatoire expansie van de bovenkwab.
-lichte shift van het hart naar rechts
Directe tekens:
-verdichtingszone in het rechter longonderveld.
-verplaatsing van de grote fissuur naar dorsaal.
Atelectase van de onderkwab(vb 2).
Directe tekens:
-verdichtingszone in het linker longonderveld met silhouettering van een
gedeelte van de linker diafragmakoepel.
-caudaalwaartse verplaatsing van de linker longhilus.
Indirecte tekens:
-compensatoire expansie van de bovenkwab.
Directe tekens:
-verdichtingszone in het linker longonderveld met silhouettering van een
gedeelte van de linker diafragmakoepel.
-verplaatsing van de grote fissuur.
Indirecte tekens:
-compensatoire expansie van de bovenkwab.
Directe tekens:
-verdichtingszone in het linker longonderveld
Atelectase van de linker bovenkwab
Atelectase van de linker bovenkwab inclusief lingula
Directe tekens:
-verdichting
parahilair met silhouetteren van de linker hartboord en
linker mediastinum atelectase van de linker bovenkwab met lingula.
Indirecte tekens:
-compensatoire expansie van de linker longonderkwab.
-shift van hart en mediastinum naar links.
Directe tekens:
-verdichting in het bovenveld.
Indirecte tekens:
-compensatoire expansie van de linker longonderkwab.
-hoogstand linker diafragma.
Oorzaak van de atelectase van de linker longbovenkwab en lingula is een
centraal gelegen tumoraal letsel met amputatie
van de linker
bovenkwabsbronchus.
Oorzaak van de atelectase van de linker longbovenkwab is een centraal
gelegen tumoraal letsel met amputatie van de linker bovenkwabsbronchus.
Atelectase van de linker bovenkwab exclusief lingula
Directe tekens:
-verdichting
parahilair met silhouetteren van de linker mediastinale
boord.
-verplaatsing van de grote fissuur links.
-apicaalwaartse verplaatsing van de hilus.
Indirecte tekens:
-compensatoire expansie van de linker longonderkwaben resterend gedeelte
bovenkwab.
-hoogstand linker diafragma.
Directe tekens:
-verdichting
parahilair met silhouetteren van de linker mediastinale
boord.
-apicaalwaartse verplaatsing van de hilus.
Indirecte tekens:
-compensatoire expansie van de linker longonderkwab en resterend gedeelte
bovenkwab.
Atelectasevan de ganse long.
Directe tekens:
-opacificatie van een hemithorax.
Indirecte tekens:
-compensatoire expansie van de contralaterale long.
-shift van hart en mediastinum naar de ipsilaterale kant.
Opaak voorkomen van de hemithorax.
•Volledige opacificatie van de linker hemithorax. Er is ook een duidelijk
volumeverlies met verplaatsing van het mediastinum en hart naar links,
verplaatsing van het diafragma naar boven (dit kunnen we afleiden uit de
apicaalwaartse verplaatsing van het met lucht gevulde colon en dichter
tegen mekaar projecteren van de ribben.
Een meer gepenetreerde opname toont echter dat het hier niet gaat om een
atelectasevan de linker long maar om een status postpneumectomie links (cfr
clips links hilair ) waarbij de pneumectomieloge opgevuld wordt met
pleuraal vocht.
Longinfectie: lobaire pneumonie.
•Verdichting in de rechter bovenkwab
met caudaalwaartseverplaatsing en
opspannen van de kleine fissuur(bulging fissure sign).
•Verdichting in de rechter middenkwab paracardiaal.
•Kleine verdichting in het linker longonderveld.
Parenchymverdichting in het rechter longmidden en onderveld (middenkwab).
•In de verdichting bemerken we enkele translucente tubulaire structuren:
dit zijn bronchi die met lucht gevuld zijn. Zij vormen het airbronchogram,
kenmerkend voor een lobaire pneumonie
Bevestiging van de parenchymverdichting in de rechtermiddenkwab
opspannen van de grote fissuur en met airbronchogram
met
Parenchymverdichtingen in de beide longonderkwabben met inliggend
airbronchogram dat door middel van een CT onderzoek beter in het licht kan
worden gesteld.
Longinfectie: bronchopneumonie.
•Parenchymverdichting in de rechter longonderkwab.
Bevestiging van de parenchymverdichting in de rechter longonderkwab op de
profielopname.
Longinfectie: interstitiëlepneumonie.
•Een interstitiële pneumonie manifesteert zich
reticulaire versterking van het longparenchym.
voornamelijk
als
een
Longoedeem.
•Homogene en onscherp begrensde verdichting, die zich bilateraal in de
boven- en ondervelden bevindt. Het globale beeld is dit van een vlinder.
•Bemerk dat ook enkele perifere bronchi kunnen onderscheiden worden:
luchtbronchogram. De hartschaduw is hier duidelijk vergroot.
Benigne longtumor.
•Scherp afgelijnd nodulair letsel
in de rechter longonderkwab. In dit
letsels bemerken we enkele inliggende hyperdense spots.
De hyperdense spots
in het coin lesion in de rechter longonderkwab
vertonen een popcornachtige configuratie.
Hamartoma’s
zijn
mesenchymale
tumoren,
die
waarschijnlijk
van
embryologische oorsprong zijn. Ze zijn traag groeiend en altijd goedaardig.
Het zijn letsels die uit normaal, doch wanordelijk gerangschikt weefsel
bestaan, en bevatten vooral kraakbeen,dat kan verkalken en daarnaast vet,
fibreus weefsel en gladde spiervezels.
Computertomografie laat toe een klein nodulair letsel zonder superpositie
van andere structuren te onderzoeken, en aldus naast de lokalisatie, de
rand en via densiteitmeting de consistentie te evalueren. Het aantreffen
van calcificaties en vet in een
pathognomonisch voor een hamartoma.
scherp
begrensd
letsel
is
quasi
Maligne longtumor
•Nodulair longletsel in de rechter longbovenkwab. Dit letsel of coin lesion
is vrij scherp afgelijnd en volledig omgeven door longparenchym
Gelijkaardige bevindingen op de CT opname van de thorax:
we bemerken hier eveneens een nodulair tumoraal longletsel in de rechter
longbovenkwab.
Longmetastasen.
Face opname:
•Meerdere nodulaire longletsels diffuus verspreid in de beide longen.
•Port-à-cath in de linker longtop projecterend.
Profielopname:
•Meerdere nodulaire longletsels diffuus verspreid in de beide longen.
Ctvan de thorax:
•In beide longen zijn er meerdere scherp begrensde nodulaire verdichting en
met wisselende grootte: hematogene longmetastasen.
Lymfangitiscarcinomatosa.
Face-opname september 1980
•Normaal uitzicht van de longvelden.
•NB: Ribfractuur van andere datum thv het voorste uiteinde van rib 6
rechts.
Face-opname december 1981
•In beide midden en ondervelden bemerken we een abnormaal versterkte
“netvormige”of reticulaire tekening
Dit beeld berust op uitgesproken verdikking van de interlobaire septa door
tumorproliferatie. Thv de rechter longbasis verlopen deze verdikte septa
horizontaal en veroorzaken parallelle lijnvormige verdichtingen (KerleyBlijntjes).
•Het betreft hier een lymfogene metastasering uitgaande van een carcinoom
van de amandel.
Lymfangitiscarcinomatosa(andere patient).
•Verdikte lijnvormige structuren (verdikte interlobulaire septa) in de
linker long. Eveneens een licht nodulaire verdikking van de grote fissuur
links.
CT-doorsnede doorheen de infracarinale regio
Lymfangitiscarcinomatosa.
CT-doorsnede doorheen de infracarinale regio met detail
•Het zijn de zongenaamde “septale”lijnen die de secundaire pulmonale
lobulus omgeven.
•De secundaire pulmonale lobulus is de piramidale, hexagonale anatomische
eenheid die geaëreerd wordt door een bronchiolus.
De verschillende secundaire longlobuli worden van elkaar gescheiden door
septa waarin venen en lymfewegen verlopen.
Deze patiënt had een maagcarcinoom en de tumorale cellen hadden zich via de
lymfewegen in de long verspreid. Deze tumorale cellen veroorzaken een
verdikking van de septa tussen de secundaire longlobuli, die aldus
zichtbaar worden. Het zijn de verdikte septa die op de standaardopname
zichtbaar worden als KerleyB-lijntjes.
Dikwandig holtebeeld.
•Dikwandig holtebeeld in de linker longonderkwab. In het letsel is er een
lucht-vochtniveau.
•Postinfectieus restletsel in de linker longtop.
Dikwandig holtebeeld
lucht-vochtniveau.
in de linker longonderkwab. In het letsel is er een
De face-opname en de profiel opname tonen een grote, licht gelobuleerd een
scherp begrensde verdichting in de linker long-onderkwab. Deze verdichting
heeft een centrale necrose waardoor een holtebeeld ontstaat. Het holtebeeld
heeft een dikke wand en vertoont een lucht-vocht niveau. De dikke wand van
het holtebeeld samen met het volume van het letsel suggereert een maligne
longtumor. De centrale holte is ontstaan door tumornecrose.
Bemerk ook de ovaalvormige verdichtingen in de linker longbovenkwab. Dit
zijn gestabiliseerde restletsels van vroeger doorgemaakte tuberculeuze
infectie. Tot dit besluit kwam men door deze opname te vergelijken met
vroegere opnamen die aantoonden dat de letsels reeds meerdere jaren
ongewijzigd bleven.
Holtebeeld.
•Nodulaire structuur ventraal in de rechter longbovenkwab. Tevens hebben we
de indruk van inliggende lucht centraal in deze nodulus.
CT toont inderdaad beter en eenvoudiger de aanwezigheid van een centraal
geëxcaveerd letsel in de rechter longtop (rechter longbovenkwab).
Het betreft hier een spinocellulair epithelioma. De detectie van het letsel
gebeurde aan de hand van de overzichtsopnamen. De staging van het letsel
gebeurde door middel van computertomografie.
Longabces.
•Relatief onscherp begrensde verdichtingzone in de rechter longonderkwab.
Centraal is er een opklaring aanwezig met lucht-vocht niveau.
•Het gaat hier om een aspiratie-pneumonie die bij deze patiënt naar necrose
van longweefsel en bijgevolg abcesvorming evolueert.
Relatief onscherp begrensde verdichtingzone in de linker longonderkwab.
Centraal is er een opklaring aanwezig met lucht-vocht niveau.
De onscherpe externe begrenzing en de scherpe interne boord van het
holtebeeld pleiten hier voor een infectieuze pathologie met abcedatie
eerder dan voor een tumoraal proces met necrosevorming. Bij een tumoraal
proces met necrosevorming ziet met eerder een scherpe externe en een eerder
onscherpe interne begrenzing.
Longemfyseem.
•Longemfyseem is een permanente toestand van abnormale vergroting van
luchtholten
distaal
van
een
terminale
bronchiool,
met
longdestructie(destructie van de wanden).
Er zijn drie subtypes:
–Centrilobulair emfyseem.
–Panlobulair emfyseem.
–Paraseptaal emfyseem.
•Bulleus emfyseem is een syndroom met grote symptomatische bullae.
•Een emfyseem bulla is een scherp afgelijnde zone van emfyseem met een wand
dunner dan 1 mm en een diameter groter dan 1 cm.
Uitgebreid of diffuus emfyseem.
•Globaal toegenomen longtranslucentie in de beide longen. Door de
toegenomen hoeveelheid lucht in de beide longen hebben we de indruk dat er
minder bloedvaten aanwezig zijn. Het aantal bloedvaten is echter hetzelfde
doch het aantal bloedvaten per volume-eenheid is gedaald.
•In de ondervelden is er wat gecomprimeerd longweefsel aanwezig.
Kenmerken van diffuus emfyseem op de profielopname zijn:
–de
vatvormige
thoraxconfiguratie
met
toegenomen
achterwaartsediameter.
–de toegenomen translucentie retrocardiaal en retrosternaal.
–de afvlakking van de diafragmakoepels.
voor-
Uitgebreid diffuus emfyseem.
•Ct toont eveneens deze kenmerken (dit is een patient die rechts een
longtransplantatie gekregen heeft):
–afgenomen longattenuatie.
–graciele vaattekening.
–grotere volumina van de longen.
Centrilobulair emfyseem.
•Focale zones van afgenomen longattenuatie
uitzicht krijgt van een spons of ponskaart.
waardoor het longparenchym het
Paraseptaal emfyseem.
•Paraseptaal emfyseem uit zich onder de vorm van subpleurale bullae of
kleine cystjes. Typischis dat zij éénlagig gerangschikt zijn
Emfyseembulla.
•Een emfyseembulla is een scherpafgelijnde zone van longdestructie met een
toegenomen longtranslucentie en met een wand dunner dan 1 mm en een
diameter groter dan 1 cm.
Een emfyseembulla is een scherp afgelijnde zone van longdestructie met een
toegenomen longtranslucentie en met een wand dunner dan 1 mm en een
diameter groter dan 1 cm.
Practicum radiologie:
MEDIASTINUM
Mediastinale lijnen.
Face-opname en dwarse CT doorsneden
Sommige mediastinale structuren kunnen goed worden afgelijnd dankzij
aanliggende luchthoudende mediastinale structuren (trachea, hoofdbronchi)
en de aanliggende longen. De tangentiële invalshoek van de röntgenstralen
met de scheidingsvlakken tussen luchthoudende en andere structuren,
verklaart waarom deze vlakken als lijnen worden afgebeeld; deze noemt men
“mediastinale lijnen”.Deze lijnen lopen vrij verticaal op een faceopname. Een afwijkend verloop van deze lijnen suggereert de aanwezigheid
van mediastinale pathologie. Deze lijnen zijn en hoeven ook niet
altijd zichtbaar te zijn, evenmin moeten zij allemaal op hetzelfde moment
zichtbaar zijn.
1/ Achterste mediastinale lijn:
Deze lijn wordt veroorzaakt door het samenvallen van de invallende
röntgenstralen met het voorachterwaartse parallel verloop van de twee
mediastinale pleurabladen tussen linker en rechter longtop dorsaal.
2/ Voorste mediastinale lijn:
Deze lijn wordt veroorzaakt door het samenvallen van de invallende
röntgenstralen met het voorachterwaartse parallel verloop van de
mediastinale pleurabladen tussen linker en rechter long ventraal ter hoogte
van de thoraxingang tot aan de regio van de hartschaduw.
3/ Para-aortische lijn:
Deze lijn wordt veroorzaakt door
boord van de aorta descendens en
duidelijker naarmate de laterale
“uitpuilt”in het longweefselen
projecteert.
de scheiding tussen de linker laterale
de aanliggende long. Deze lijn wordt
band van de aorta descendens meer
daardoor verder van de wervelzuil
4/ Paratracheale lijn:
Deze lijn wordt gevormd door de pleura, mediastinaal vetweefsel en
tracheawand en tekent zich af tussen de lucht in het mediale gedeelte van
de bovenkwab en de lucht in de trachea.
5/ Para-oesofagale lijn:
Deze lijn wordt veroorzaakt door de scheiding tussen de rechter laterale
boord van het mediastinum dat de oesofagus en de azygos vene volgt en de
aanliggende geaëreerde long.
Thymoma.
Face-opname & Profielopname
Verbreding van het mediastinum aan de linker zijde op niveau van het
aortopulmonaal venster door aanwezigheid van een mediastinale massa die op
de profielopname te zien is als een toegevoegde schaduw in het voorste,
bovenste mediastinum.
CT-doorsnede t.h.v. het bovenste mediastinum (andere patiënt):
Scherp afgelijnde massa in het voorste en bovenste mediastinum.
Thymoma
De standaardopname en het CT onderzoek tonen de aanwezigheid van een massa
in het voorste mediastinum. De meest voorkomende massa’s in het voorste
mediastinum zijn bekend onderde “vier T’s”:
-Thyroïd
-Thymoma
-Teratoma
-“Terrible”lymphoma
Thymoma’s zijn meestal rond of vertonen een hobbelige contour aflijning.
Enkel de grote tumoren zijn zichtbaar op standaardopnamen. Soms kan de
tumor maar op één incidentie gezien worden en vaak is deze tumor niet
zichtbaar op de profielopname.
Een ander probleem bij de standaardopname is een overdiagnose bij obese
patiënten waar toegenomen mediastinaal vet een mediastinale massa kan
simuleren.
CT is behulpzaam in zulke gevallen omdat CT kan differentiëren tussen massa
en vet.
Op CT zijn thymoma’s meestal homogeen van densiteit en vertonen zij een
homogene aankleuring na contraststof toediening. Soms kunnen zij echter
cystische of nodulaire componenten vertonen en soms kunnen er ook
punctiforme, curvilineaire of ringachtige calcificaties aanwezig zijn, dit
zowel in de goedaardige als in de invasieve vormen.
Goiter.
Face-opname
Ter hoogte van de thoraxingang is er over een korte afstand een deviatie
van de trachea naar rechts. Er is eveneens een lichte kalibervermindering
welke asymmetrisch is en welke geleidelijk overgaat naar het normale
kaliber proximaal en distaal.
CT-doorsnede (bij andere patiënt)
Abnormale weefselstructuur met een meer hypodens centrum. De massa
verdringt de trachea naar rechts en veroorzaakt een afplatting van het
tracheakaliber in dwarse zin.
Schildkliervergroting met uitbreiding in het bovenste mediastinum:
duikende goiter
Face-opname
Ter hoogte van de thoraxingang is er een verbreding van het mediastinum,
tevens is er over een korte afstand een deviatie van de trachea naar
rechts. Op dit niveau is er eveneens een lichte kalibervermindering van de
trachea welke geleidelijk overgaat naar het normale kaliber proximaal en
distaal. Al deze afwijkingen worden veroorzaakt door een vergroting van de
linker schildklierlob met een duikende componente in het bovenste
mediastinum.
CT-opname van het bovenste gedeelte van de thorax
Er bestaat een abnormale weefselstructuur met een meer hypodens(cystisch of
necrotisch) centrum. De massa verdringt de trachea naar rechts en
veroorzaakt een afplatting van het tracheakaliber in dwarse zin.
Ook hier gaat het om een vergrote linker schildklierlob waarin een
bloedingscyste aanwezig is.
Lymfoom.
Face-opname & Profiel-opname
Belangrijke verbreding van het mediastinum op het niveau van de aortoboog.
CT-doorsnede doorheen het bovenste mediastinum
Toegevoegde, overwegend hypodense massa’s in het voorste mediastinum
overeenstemmend met de lymfoom localisatie.
Mediastinaal lymfoom
Een andere massa die frequent voorkomt in het voorste mediastinum is het
lymfoom:
Hodgkin en non-Hodgkin lymfoom.
Het voornaamste kenmerk van een maligne lymfoom op standaardopnamen en op
CT is vergroting van mediastinale en hilaire klieren. Soms ziet met ook
pleurale, parenchymateuze of thoraxwand invasie.
Op standaardopname bemerken we enkel een verbreding van het mediastinum of
het fors en nodulair afgelijnd voorkomen van de longhili.
Op CT presenteren vergrote lymfeklieren zich als relatief hypodense, scherp
afgelijnde noduli. In het algemeen vertonen deze lymfeklieren slechts
weinig contrastcaptatie na toediening van IV contraststof. Lage
densiteitzones kunnen het gevolg zijn van cystische degeneratie.
Teratoma.
Face-opname & Profielopname
Abnormale verbreding met polycyclische omtrek van het onderste mediastinum.
De rechter hartboord is verdwenen. Op de profielopname is er een
verminderde translucentie in het retrosternale gebied en een toename in
densiteit in het cardiale gebied.
CT-doorsnede t.h.v. de massa
Inhomogene massa rechts paracardiaal. In deze massa bevinden zich enkele
kruimelige opaciteiten overeenstemmend met calcificaties. De meer hypodense
zones komen overeen met vetweefsel.
Teratoma of dermoïd tumor of dysembryoma
Face-opname
Deze röntgenopname toont een abnormale verbreding met polycyclische omtrek
van het mediastinum. De rechter hartboord is verdwenen: positief
silhouetteken.
De verdichting dient dus ventraal gesitueerd te worden.
Profielopname
Op deze opname is er een verminderde translucentie ter hoogte van het
retrosternale gebied en een toename in densiteit ter hoogte van het
cardiale gebied waarbij een gedeelte van de onderrand van het letsel kan
gezien worden, afgescheiden van de hartschaduw.
Computertomografische opname
De CT-doorsnede op niveau van het hart toont dat het letsel inderdaad ligt
tegenaan de rechter hartboord en bovendien dat het uitbreidt naar ventraal
tot tegen de voorste thoraxwand en dat de samenstelling inhomogeen is.
Bij absorptiemetingen komen de donkere gebieden overeen met vetweefsel,
daartussen zijn er zones van vastweefsel en verkalkingen.
De heterogeniciteit in samenstelling evenals de lokalisatie in het voorste
mediastinum suggereert met grote zekerheid de diagnose: nl. embryogene
tumor.
Bronchogenecyste.
Face-opname & Profielopname
Scherp begrensde verdichting boven de hilus en ventraal van de aortaboog
projecterend.
CT-doorsneden
Scherp begrensde homogeen dense opaciteit gelegen tussen de aorta
descendens en de linker arteria pulmonalis. Densiteitmetingen geven een
waarde van +/-25 HU.
Bronchogenecyste
Face-en profielopname
Scherp begrensde verdichting boven de hilus en ventraal van de aortaboog
projecterend. De laterale boord van de aorta descendens is niet zichtbaar,
dus de verdichting is niet ventraal gelegen, maar dient gezocht te worden
in de buurt van de aorta descendens. Op de profielopname is deze
verdichting niet duidelijk herkenbaar.
CT-doorsnede op dit niveau
Deze doorsnede toont dat het gaat om een scherp begrensde homogeen dense
opaciteit gelegen tussen de aorta descendens en de linker arteria
pulmonalis. Densiteitmetingen wijzen op de aanwezigheid van ingedikt vocht.
De scherpe begrenzing van het letsel dat duidelijk te onderscheiden is van
de aanliggende structuren, de lokalisatie in het middenste mediastinum
zowel als de vochtinhoud en de afwezigheid van subjectieve klachten
suggereren de diagnose van bronchogenecyste. Het gaat om een congenitale
anomalie als gevolg van abnormale embryonale ontwikkeling van de
tracheobronchiale boom.
Aneurysma van de aorta thoracalis.
Face-opname & Profielopname
Belangrijke verbreding van de aortaknop. De para-aortische lijn is bewaard.
Naar craniaal scherp begrensde verdichting op de profielopname, dorsaal
van de trachea.
Aneurysma van het dorsaal gedeelte van de aortaboog.
Face-opname
Belangrijke verbreding van de aortaknop. De para-aortischelijn is bewaard,
dit wijst erop dat de aorta descendens niet gedilateerd is.
Profielopname
Naar craniaal scherp begrensde verdichting dorsaal van de trachea
overeenkomend met het gedilateerde dorsale gedeelte van de aortaboog. De
aorta ascendens is niet verbreed.
Diagnose
Het gaat hierom een niet dissecerend aneurysma van de aorta op basis
van atheromateuze degeneratie van de wand.
CT-doorsnede t.h.v. de linker a. pulmonalis(andere patiënt)
De aorta ascendens(Aa) is verbreed. Bemerk de randstandige atheroomplaten
beter zichtbaar op de opname voor contrast. Intraveneuze toediening van
contraststof opacifieert het lumen van de bloedvaten. In de gedilateerde
aorta ascendens is er een belangrijk gebied waar geen bloed stroomt; het
gaat hier om een grote randstandige trombus.
Ad: aorta descendens, LAP: linker a. pulmonalis.
Aneurysmavan de aorta ascendens.
CT-doorsnede doorheen de aortaboog
(voor en na intraveneuze contraststof toediening)
De aorta ascendens is verbreed. Bemerk de randstandige atheroomplaten beter
zichtbaar op de opname voor contrast. Intraveneuze toediening van
contraststof opacifieert het lumen van de bloedvaten waarin stromend bloed
aanwezig is.
In de gedilateerde aorta ascendens is er een belangrijk gebied waar geen
bloed stroomt; het gaat hier om een grote randstandigetrombus.
Diagnose
Het gaat hier eveneens om een niet dissecerend aneurysma van de aorta op
basis van atheromateuze degeneratie van de wand.
Neurogenetumor.
Face-opname & Profielopname
Scherp afgelijnde verdichting
linker longonderkwab.
paramediastinaal links in de apex van de
CT doorsnede bij een andere patiënt
Massa gelegen in de paravertebrale goot tegenaan het wervellichaam en de
dorsale Thoraxwand.
Neurogenetumor
Face-opname
Er is een naar links scherp en convex begrensde verdichting, welke op de
hilus projecteert. De para-aortische lijn en de lijn veroorzaakt door de
bovenzijde van de linker arteria pulmonalis zijn nog zichtbaar. De
verdichting is dus niet gelegen in het middenstemediastinum.
Profielopname
Hier is de afwijking zichtbaar als een homogene verdichting projecterend op
de wervelzuil met scherp begrensde ventrale boord.
CT-doorsneden doorheen de longbasis
De verdichting ligt in de paravertebrale goot, ligt tegenaan het
wervellichaam en de dorsale thoraxwand. Het letsel is homogeen en de
absorptiecoëfficiënt wijst op een vast weefsel structuur. Een scherp
begrensde afgeronde of ovale verdichting in het achterste mediastinum is in
hoge mate suggestief voor een goedaardige tumor type neurinoma of
neurofibroma. De afwezigheid van klachten, de lokalisatie en consistentie
zijn in hoge mate suggestief voor een tumor van neurogene oorsprong.
Hilairelymfeklieren.
Face-opname & Profielopname
De beide longhili zijn vergroot en zijn nodulair afgelijnd. De nodulaire
aflijning van de beide longhili is suggestief voor de aanwezigheid van
vergrote lymfeklieren.
Enkele CT-doorsneden(andere patiënt)
Meerdere toegevoegde noduli hilair.
Hilaire lymfeklieren.
De face-opname toont dat de longhili abnormaal groot zijn. Deze
volumetoename wordt echter niet veroorzaakt door een verbreding van de
arteriae pulmonales, maar door toegevoegde opaciteiten. Deze opaciteiten
zijn zichtbaar als uitbochtingen op de contour van de hilus en komen
overeen met vergrote lymfeklieren.
De profielopname toont deze afwijkingen nog beter, vooral rond de rechter
arteria pulmonalis.
CT-onderzoek laat nog beter toe om mediastinale en hilaire lymfeklieren op
te sporen.
De aanwezigheid van vergrote lymfeklieren bilateraal hilair was bij de
eerste patiënt het gevolg van sarcoïdose en bij de tweede patiënt het
gevolg van lymfekliermetastasering.
Practicum radiologie: THORAXWAND -PLEURA - DIAFRAGMA
Ribmetastase.
Face-opname
Verdichtingszone ter hoogte van het linker onderveld, waarbij het ventraal
uiteinde van de 5e rib niet meer aflijnbaar is (vergelijk met de andere
ribben).
Profielopname
Toegevoegde, naar distaal scherp begrensde, ovaalvormige verdichting laag
Retrosternaal projecterend.
CT-doorsnede doorheen het letsel
Opname na toediening van intraveneuze contraststof.
Ter hoogte van de ventrale boog van een rib is er een naar de long toe
scherp begrensde, toegevoegde massa, met een absorptiewaarde van 86 HU na
toediening van contraststof: het betreft hier dus een vastweefsel tumor. De
amorfe witte vlekken komen overeen met osteolytisch bot.
Metastase in de ventrale boog van de 5e rib links:
Overzichtsopname PA
Toegevoegde, naar distaal scherp begrensde, ovaalvormige verdichting laag
Retrosternaal projecterend op het verloop van de 5de rib links.
Overzichtsopname zijdelings
Toegevoegde, naar distaal scherp begrensde, ovaalvormige verdichting laag
Retrosternaal projecterend.
Computertomografie: snede t.h.v. de hartventrikels
Opname na toediening van intraveneuze contraststof. Ter hoogte van de
ventrale boog van een rib is er een naar de long toe scherp begrensde,
toegevoegde massa, met een absorptiewaarde van 86 HU na toediening van
contraststof: het betreft hier dus een vastweefsel tumor.
Verklaring
Metastase van een ongedifferentieerd spinocellulair epithelioma van
onbekende oorsprong ter hoogte van de costochondrale junctie van de 5de rib
links.
Longneo met wandinvasie.
CT thorax na IV toediening van contraststof
Maligne longtumor ingegroeid in de thoraxwand:
CT thorax na IV toediening van contraststof
In de linker longbovenkwab is er een grillig gevormde, inhomogeen contrast
capterende vastweefsel massa. Deze massa is zichtbaar op meerdere dwarse
doorsneden. Ze ligt tegenaan de thoraxwand. Op sommige opnamen bemerken we
dat de massa ingegroeid is in de thoraxwand. Op sommige plaatsen zien we
een destructie van de dorsale boog van een aanliggende rib.
Computertomografie (CT) laat toe longletsels te evalueren in het dwarse
vlak en dit zonder superpositie van andere structuren. Dit onderzoek laat
ook een goede beoordeling toe van het mediastinum en de thoraxwand. In dit
geval is duidelijk de ingroei van de tumorale massa in de thoraxwand en in
een rib zichtbaar.
Controle na mastectomie.
Status na mastectomie:Bemerk de scherp naar caudaal begrensde convexe weke
delen schaduw rechts, overeenkomend met de onderrand van de rechter borst.
Er is een verminderde translucentie van het rechter longonderveld
tengevolge van de superpositie van de borst. De translucentie van de linker
long is globaal toegenomen tgv de toestand na mastectomie.
Pectus excavatum.
Face-opname
Het hart is verplaatst naar links. De linker hartboord heeft een
“gestrekt”aspect, terwijl de rechter hartboord niet goed aflijnbaar is.
De dorsale wervelzuil is caudaal duidelijk zichtbaar.
Profielopname
Er is een verplaatsing naar dorsaal van het onderste deel van het sternum
en een licht opwaartse verplaatsing van de processus xyphoideus. Er is een
verminderde afstand tussen de processus xyphoideus en de wervelzuil.
Pectus excavatum:
PA opname
Het cor is verplaatst naar links. De linker hartboord heeft een
“gestrekt”aspect, terwijl de rechter hartboord niet goed aflijnbaar is.
De dorsale wervelzuil is basaal abnormaal duidelijk zichtbaar.
Profiel
Er is een verplaatsing naar dorsaal van het onderste deel van het sternum
en een licht opwaartse verplaatsing van de processus xyphoideus. Er is een
verminderde afstand tussen de processus xyphoideus en de wervelzuil.
Verklaring
De hier aanwezige pectus excavatum, veroorzaakt een verminderde voorachterwaartse diameter, met shift van het cor naar links, en een lichte
rotatie van het hart: dit verklaart het duidelijk zichtbaar worden van de
dorsale wervelzuil (door de shift), het gestrekt aspect van de linker
hartboord (met een licht prominenter voorkomen van de p-boog
door de rotatie) en de verwazing van de rechter hartboord. Dit laatste
wordt verklaard door het feit dat de sternum misvorming de weke delen van
de thoraxwand tegen de hartboord doet aanliggen en er op die plaats geen
luchtbevattende long naast het cor meer aanwezig is.
Neurofibromatose.
Face opname
We bemerken meerdere, weinig dense en scherp begrensde nodulaire
verdichtingen t.h.v. de beide longvelden.
Profielopname
De zijdelingse opname toont dat deze nodulaire verdichtingen niet in de
long, maar in de thoraxwand gelegen zijn.
Neurofibromatose met multipele huidlokalisaties:
Op de face-opname bemerken we multipele, weinig dense en scherp begrensde
nodulaire verdichtingen. Als we een dergelijk beeld van meerdere nodulaire
letsels in de long zien dan denken we aan longmetastasen. De zijdelingse
opname toont echter dat deze nodulaire verdichtingen niet in de long, maar
in de thoraxwand gelegen zijn. Het betreft hier wekedelen noduli zoals
gezien kan worden bij een neurofibromatose.
Pleuravocht-RX.
Face-opname & Profielopname
Homogene sluiering van de linker longbasis met concave craniale begrenzing.
De linker cd-sinus wordt hierdoor volledig gesluierd. De rechter cd-sinus
is ook minder “diep”en “scherp”.
Laterale decubitus
Bandvormige scherp begrensde verdichting in het laagst gelegen gedeelte van
de linker hemithorax.
Vrije (beweeglijke) pleura-uitstorting:
Face-opname
Homogeen dense verdichting aan de linkerbasis met concave craniale
begrenzing.
Deze scherpe aflijning noemt men een “Ellis-Damoiseau”-lijn.
De linkersinus costodiaphragmaticus wordt hierdoor volledig gesluierd.
De rechtersinus costodiaphragmaticus is minder “diep”en “scherp”dan
normaal t.g.v. de aanwezigheid van een kleine hoeveelheid pleuraal vocht.
Laterale decubitus
In zijligging wordt het beweeglijk karakter van het vocht in de
linkerpleuraholte gedemonstreerd.
Er bestaat nu een bandvormige scherp begrensde verdichting in het laagst
gelegen gedeelte van de linker hemithorax.
Pleuravocht–echografie.
Echografie
Een parasagittale doorsnede doorheen de lever (L) en de rechter nier (N)
toont het diafragma en de basis van de rechter long die omgeven wordt
door een pleurale vochtuitstorting (PV).
Echografie is een van de onderzoeksmethoden om pleuraal vocht op te sporen.
Het biedt eveneens de mogelijkheid om na te gaan of het pleuraal vocht vrij
beweeglijk is of niet.
Pleuraal vocht is anechogeen en is daarom zwart op de echografische opname.
Gezien lucht een slechte geleider is van ultrasonore golven zijn de longen
echografisch niet beoordeelbaar en komen zij heel inhomogeen voor.
Pleuravocht-CT
CT-doorsnedendoorheen het hart
Doorsnede A
Homogeen hypodense verdichting in de linker hemithorax: pleuraalvocht.
Bandvormige hyperdense verdichting tegenaan het pleuraal vocht:
Compressie atelectase
Doorsnede C
Hyperdense nodulus dorsaal in de linker hemithorax: pleurale metastase.
Pleuralevochtcollectie met compressieatelectase:
Opname na toediening van IV contraststof (mediastinale en longvensters)
Er is een grote pleurale vochtuitstorting (homogeendensev verdichting), die
geatelectaseerd longweefsel omgeeft. Bemerk centraal de aanwezigheid van
nog geaëreerd longweefsel (longvensters).
De (compressie)atelectase veroorzaakt volumeverlies, wat de globaal
kleinere linker thoraxhelft verklaart. Anderzijds is er, door het
verdwijnen van de lucht een “crowding”van de bloedvaten, waardoor het
geatelectaseerd longweefsel relatief meercontrast bevat, dit
in tegenstelling tot het nog geaëreerd longweefsel.
De toegevoegde nodulaire verdichting op de pleura dorsaal, is een pleurale
metastase: het betreft hier een maligne pleurale vochtuitstorting.
Afgekapseld pleuravocht.
Face-opname
Relatief grote homogene verdichtingzone in het rechter longmiddenveld die
naar caudaal scherp is afgelijnd en naar apicaal toe lijkt uit te vlakken.
Tevens zijn er nog enkele andere verdichtingzones.
Profielopname
Spoelvormige verdichtingzone centraal in de longen projecterend. Tevens
nog enkele andere wandstandige verdichtingzones
Afgekapselde pleuravochtuitstorting rechts:
in de grote fissuur
Zowel de face-opname als de profielopname tonen enkele verdichtingzones. Op
de profielopname bemerken we dat deze verdichtingen wandstandig gelegen
zijn. Enkel de grootste verdichting is centraal gelegen en heeft een
spoelvormige configuratie.
De verdichting ligt op het verloop van de grote fissuur.
De verdichtingen komen overeen met pleuraal vocht met afgekapselde
componenten,deels wandstandig, deels interfissuraal.
CT-onderzoek is soms meer aangewezen om de etiologie van deze verdichtingen
aan te tonen en alzo een differentieel diagnose te maken met tumorale
letsels (cfr. verder).
Detailopname van het linker bovenveld (andere patiënt)
Scherp afgelijnde verdichtingzone in het linker longbovenveld. De paraaortische lijn is nog duidelijk zichtbaar.
CT doorsnede op niveau van de linker a. pulmonalis
De nodulaire verdichtingzone op de standaardopname komt overeen met een
hypodense collectie met vochtdensiteit, dorsaal in de linker hemithorax:
afgekapseld pleuraalvocht. De hyperdense schil ventraal van de collectie
komt overeen met gecomprimeerd longweefsel.
Linker a. pulmonalis(AP),
Aortaascendens(Aa),
Aortadescendens(Ad)
Hydropneumothorax.
Face-opname
Abnormale translucentie met verlies van longtekening perifeer in de linker
hemithorax. In de linker hemithorax is er een fijne lijn zichtbaar. Basaal
in de linker hemithorax is er een verdichting met lucht-vocht niveau
aanwezig.
Hydropneumothorax in de linker hemithorax:
Face-opname
Abnormale translucentie met verlies van longtekening in de linker
hemithorax.
De partieel gecollabeerde linker long is begrensd door een fijne lijn, de
viscerale pleura.
Sluiering van de linker longbasis met lucht-vocht niveau: het betreft hier
pleuraal vocht in de basis van de linker hemithorax. Het lucht-vocht niveau
is het gevolg van de aanwezigheid van zowel lucht als vocht in de pleurale
ruimte bij deze patiënt in staande houding.
Spanningspneumothorax.
Face-opname
Abnormale translucentie in de rechter hemithorax met volledig verdwijnen
van de normale longtekening. Verdringing van het hart en het mediastinum
naar links. Verdichting gelegen tegen de rechter hartschaduw.
Unilaterale pneumothorax:
Face-opname
Abnormale translucentiein de rechter hemithorax met volledig verdwijnen van
de normalelongtekening.
Verdringing van het hart en het mediastinum naar links blijkt uit het feit
dat de rechter boord van de thoracale wervels zeer goed te zien is.
“Verdichting”gelegen tegen de rechter hartschaduw komt overeen met de
gecollabeerde rechter long.
Verklaring
Pneumothorax met abnormale drukstijging in rechter pleurale ruimte:
spanningspneumothorax –ventielpneumothorax.
Pneumothorax met behandeling.
Face-opname
Abnormale translucentie in de rechter hemithorax met volledig verdwijnen
van de normale longtekening. Lichte verdringing van het hart en het
mediastinum naar links.
Face-opname
Status na plaatsen van een thoraxdrain. Hierlangs kan de vrije lucht uit de
pleurale ruimte onttrokken worden.
Face-opname
De thoraxdrain is nog ter plaatse, maar de pneumothorax is verdwenen en de
rechter long is volledig geëxpandeerd.
Pleuraleplaques t.g.v. asbestblootstelling.
Face-opname
Onregelmatige binnen aflijning van de hemithorax bilateraal. Het betreft
hier focale verdikkingen van de pleura.
CT doorsneden
CT-onderzoek toont eveneens en nog duidelijker de pleurale verdikkingen.
Pleurale plaques:
De onregelmatige verdichtingen aan de binnenzijde van de thoraxwand komen
hier overeen met pleurale verdikkingen.
Pleurale verdikkingen zijn het best zichtbaar op een CT onderzoek van de
thorax.en kunnen soms verkalken.
Pleurale verdikkingen kunnen het gevolg zijn van een doorgemaakte infectie
of kunnen zichtbaar worden bij pneumonconiosen. Soms zijn zij het gevolg
van asbestblootstelling en worden dan pleurale plaques genoemd.
Verkalkte pleuraleplaques ikvasbestblootstelling.
Face-opname
Grillige opaciteiten projecterend over de beide longvelden. Belangrijk is
ook de grillige dense lineaire opaciteiten thv de beide diafragmakoepels.
CT doorsneden
Pleurale plaques in kader van asbestblootstelling:
De standaardopnamen bij deze patiënt tonen grillig afgelijnde dense
lineaire opaciteiten. Deze zijn bilateraal diffuus aanwezig. Ook thv de
beide diafragmakoepels zijn deze dense opaciteiten aanwezig.
CT van de thorax toont eveneens deze bevindingen. De opaciteiten komen
overeen met verdikkingen van de pleura die verkalkt zijn: verkalte pleurale
plaques. De verkalkte pleurale plaques zijn het gevolg van
asbestblootstelling. Een typische localisatie van pleurale plaques tgv
asbestblootstelling is de pleura thv de diafragmakoepels.
Maligne mesothelioom.
Face-opname (april 1990)
Verminderde translucentie van het linker longonderveld met afstompen van de
linker laterale costodiafragmatische sinus.
CT-doorsneden (april 1990)
Pleura-uitstorting links (PV) met compressie atelectase van het aanliggend
longparenchym. Bemerk de onregelmatige verdikking van de pariëtale pleura
vooral zichtbaar in de paravertebrale regio op de meest craniale sneden.
Face-opname (november 1990) & Profielopname (november 1990)
Toename van de verminderde translucentie in het linker longonderveld met nu
bovendien visualisatie van een randstandige verdichting uitbreidend naar
apicaal en langsheen het mediastinum en laterale thoraxwand
CT-doorsnede (november 1990)
Belangrijke verdikking van de pleura in de linker hemithorax, zowel
tegenaan de laterale thoraxwand als tegenaan het mediastinum. De meer
hypodense zones wijzen op necrose.
Maligne mesothelioma van de pleura links:
Face-opname (april 1990)
Verminderde translucentie van het linker longonderveld met afstompen van de
linker laterale costodiafragmatische sinus: pleura-uitstorting.
Computertomografie na toediening van IV contrast (april 1990)
Pleura-uitstorting links met compressie atelectase van het aanliggend
longparenchym.
Bemerk de onregelmatige verdikking van de pariëtale pleura vooral zichtbaar
in de paravertebrale regio op de meest craniale sneden.
Face-en profielopname (november 1990)
Toename van de verminderde translucentie in het linker longonderveld met nu
bovendien visualisatie van een randstandige verdichting (pijlen)
uitbreidend naar apicaal en langsheen het mediastinum.
Computertomografie na toediening van IV contrast (november 1990)
Uitgebreide randstandige vastweefsel tumor: maligne mesothelioma.
Bemerk de volume-afname van de linker hemithorax.
Partiële dysfunctie van de diafragmakoepel.
Face-opname
Er is een scherp begrensde,gelobuleerde uitbochting van de rechter
diafragmakoepel.
CT-doorsnede doorheen de rechter longbasis
“Verdichtingzone”in de rechter longbasis bestaande uit leverweefsel (L)
en abdominaal vetweefsel (V). De hyperdense lijn die deze massa naar
ventraal toe aflijnt is het rechter diafragma.
Partiële eventratie van de diafragmakoepel:
Face-opname
Er is een scherp begrensde,gelobuleerde uitbochting van de rechter
diafragmakoepel, die veroorzaakt wordt door een partiële relaxatie.
Computertomografische opname
Visualisatie van vet en leverparenchym, onder het naar boven verplaatste
diafragma,dat anterieur, in contrast met het vet, duidelijk zichtbaar is
als een ononderbroken lijn.
Het betreft hier dus niet een herniatie, maar wel een partiële verminderde
functie van het diafragma.
Diafragmaruptuur bij een polytrauma patiënt.
Face-opname
Abnormaal hoge positie van de maagfundus, die hier duidelijk kan
gelokaliseerd worden door de aanwezigheid van lucht en maagsonde. De
inhomogene parenchymverdichting wordt veroorzaakt door gecomprimeerd
longparenchym.
Face-opname
De gedilateerde maagfundus projecteert nog hoger intrathoracaal, de
diafragmakoepel is ook hier weerom niet aflijnbaar. Wazige verminderde
translucentie en homogeen dense verdichting met concave begrenzing
tegenaan de maagfundus.
3/4 opname
Opname na toediening van contraststof via de maagsonde toont duidelijk de
intrathoracale aanwezigheid van de maag en de nauwe breukpoort t.h.v. de
ruptuur van het diafragma.
Diafragmaruptuur na stomp thoraxtrauma:
29/05 (dag van het trauma)
Er is een abnormaal hoge positie van de maagfundus, die hier duidelijk kan
gelokaliseerd worden door de aanwezigheid van lucht en de tip van een
maagsonde in de maagfundus. De inhomogene parenchymverdichting wordt
veroorzaakt door gecomprimeerd longparenchym.
30/05
De gedilateerde maagfundus projecteert nog hoger intrathoracaal, de
diafragmakoepel is ook hier weerom niet aflijnbaar.
De wazige verminderde translucentie, en de lateraal, homogeen dense
verdichting met concave begrenzing, worden veroorzaakt door pleuraal vocht
en aanliggend gecomprimeerd longparenchym.
Opname na toediening van contraststof via de maagsonde
Deze opname toont duidelijk de intrathoracale aanwezigheid van de maag en
de nauwe breukpoort t.h.v. de ruptuur van het diafragma.
Bochdaleckhernia.
Face-opname & Profiel-opname
Kleine scherp begrensde uitbochting op de contour van de rechter
diafragmakoepel, niet duidelijke zichtbaar op de face-opname, doch
duidelijk zichtbaar op de profiel-opname.
CT-snede doorheen de longbasis
Toegevoegde nodulaire structuur in de posterieure rechter cd-sinus met
vetdensiteit (densiteit gelijkaardig aan het subcutane vetweefsel).
Bochdalekhernia (andere patient):
Dwarse doorsnede en sagitale reconstructie tonen gehernieerd vet-weefel
doorheen het defect in het diafragma
Kleine Bochdaleckhernia rechts
Op de profielopname bemerken we een kleine scherpbegrensde uitbochting op
de contour van de rechter diafragmakoepel. Het betreft hier een toevallige
vondst bij een klachtenvrije patiënt. Een dergelijke uitbochting bij een
klachtenvrije patiënt is meestal zonder pathologische betekenis. Het gaat
dan meestal om een focale eventratie of relaxatie, gezien primaire tumoren
van het diafragmazeer zeldzaam zijn.
Wanneer de uitbochting dorsaal gesitueerd is op de profielopname en mediaan
op de faceopname betreft het vaak een hernia van een kleine hoeveelheid
abdominaal vetweefsel doorheen het foramen van Bochdaleck.
CT bevestigt de lipomateuze natuur van het letsel.
Bij deze patiënt gaat het niet om een kleine tumor doch om herniatie van
een kleine hoeveelheid abdominaal vetweefsel doorheen het foramen van
Bochdaleck.