H ET BELANG EN FUNCTIE VAN SPEL Door Kelly Vandorpe – 1BaSWB I NHOUDSTAFEL Spel als motor voor ontwikkeling Spel als verbeelding Spel als zelfverwerkelijking Spel en kwaliteit van bestaan Spel in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Bronvermelding S PEL ALS MOTOR VOOR ONTWIKKELING PIAGET: spel als oefenterrein => kinderen leren nieuw verworven vaardigheden met groter gemak & efficiëntie toe te passen => krijgt hechtere plaats tussen de reeds verworven denk-en gedragsstructuren = CONSOLIDERENDE functie v. spel VYGOTSKY: spel als zone van de naaste ontwikkeling Confrontatie met dingen die ze net nog niet zelf kunnen of snappen => kinderen maken deze zich eigen door te spelen => Spel als context waarbinnen kinderen veilig nieuwe competenties en inzichten kunnen ontwikkelen S PEL ALS MOTOR VOOR ONTWIKKELING ! kenmerk: speler kent eigen regels en betekenissen toe aan zijn bezigheden en omgeving Uit onderzoek: ouders meer geneigd om speelgoed met educatieve waarde te kopen In onderwijs, zorg en hulpverlening: spel om te stimuleren en ondersteunen bij de cognitieve, sociale en motorische ontwikkeling S PEL ALS VERBEELDING Accent op verbeeldende Є Verwerkende en wensvervullende functie (psychoanalyse) Kind kan wereld invullen en vormgeven naar eigen wil en behoefte; kind baas, alles = mogelijk Waarde zit in de mogelijkheid om altern. werkelijkheid te creëeren; biedt speler gelegenheid om zich op een andere manier te verhouden tot zijn omgeving Toep. in therapeutische hulpverlening S PEL ALS ZELFVERWERKELIJKING Spel = geheel eigen en persoonlijke manier van omgaan met de wereld Fenomenologen: spel als het opbouwen v.e. zelf VERMEER zag spelen als: - de wereld op een andere manier tegemoet treden dan op de alledaagse manier - wijze van in-de-wereld-zijn => duidelijke relatie tss spel en opbouwen v.d. persoon CSIKSZENTMIHALYI: flow = toestand waarin men zich niet meer bewust is v. zichzelf en van de wereld om zich heen, maar volledig ‘opgaat’ in het bezig zijn op zichzelf => steviger ego en groter zelfvertrouwen, tot een complexer zelf = essentie v.d. flow-activiteit Onderzoek: mensen die flow beleven voelen zich steviger en gelukkiger S PEL EN KWALITEIT VAN BESTAAN ! overeenkomst tussen 3 voorgenoemde stromingen: spel als middel om je steeds beter te verhouden tot de wereld om je heen, manier om beter greep te krijgen op de omgeving 1e stroming: verwerven v. competenties 2e en 3e: nadruk op waarde van spel in het ontwikkelen van een gezond zelf In alle 3 de stromingen: spel geeft gevoel v. beheersing => speler in evenwicht met omgeving => emotioneel welbevinden In 2 laatste stromingen: VERMEER en CSIKSZENTMIHALYI: spel = middel om het zelf te verrijken => gezonder zelf S PEL IN DE ZORG VOOR MENSEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING In zorg en hulpverlening: vaker toep. die gebaseerd zijn op voorgenoemde overtuigingen => aanbieden v.e. zinvolle en plezierige dagbesteding = stimuleren om zichzelf te ontplooien Spel steeds vaker als middel om leven v. kinderen (en volwassenen) te verbeteren B RONVERMELDING Van der Poel, L. & Blokhuis, A. (2009). Wat je speelt ben je zelf. Het belang en functie van spel. I, 2535, Doi: 10.1007/978-90-313-6949-2_2