Plantinga gelooft `zonder bewijs` - Stichting voor Christelijke Filosofie

6
nederlands dagblad
donderdag 6 oktober 2016
tober 2016
donderdag 6 oktober 2016
Marc Janssens nd.nl/geloof beeld princeton theological seminary
donderdag 6 oktober 2016 nederlands dagblad
Plantinga gelooft ‘zonder bewijs’
tober 2016
dagaanduiding = FAGO Regular!!!
jaargang 72 nr. 19.349 www.nd.nl [email protected] 0 3 4 2 41 1 7 1 1
donderdag 6 oktober 2016
prijs € 1,75 zaterdag € 3,00
…‘Geloven
…
in God zonder bewijs’
heet de studiemiddag die vrijdag in
Kampen wordt gehouden over de
filosofie van de christelijke filosoof
Alvin Plantinga.
maal niet het geval. Er zijn immers
meer vormen van kennis die we voor
waar aannemen, maar die niet zo rationeel te beargumenteren zijn. Als
voorbeeld noemt hij de wetenschap
dat de aarde gisteren ook al bestond
en dat je vrouw een schat is. Godskennis wordt door de meeste wetenschappers dan ook aan veel strengere
criteria onderworpen dan andere
kennis.
Dit komt omdat veel wetenschappers
het bestaan van een ingeschapen
godsbesef als vermogen tot kennis bij
voorbaat al verwerpen, betoogt Plantinga. Dat doen ze, omdat dit volgens
hen een vorm van wensdenken is:
we willen dat er een God bestaat, dus
denken we Hem ook te kunnen kennen. Maar ook deze redenering snijdt
geen hout, meent Plantinga. Er zijn
immers voldoende verlangens die
wel aan een werkelijkheid beantwoorden. Een gevoel voor God of het
goddelijke blijkt in allerlei culturen
voor te komen en wie Godskennis
om die reden uitsluit, doet zich tekort als het gaat om bronnen van
kennis. De overtuiging ‘God bestaat’
kan wel degelijk een basisovertuiging
zijn, die je niet met rationele argumenten hoeft te bewijzen.
…De
… Amerikaan van Friese afkomst
heeft baanbrekend denkwerk
verricht voor de verdediging van het
christelijk geloof.
atheïsme
Plantinga’s laatst verschenen boek.
▶▶Kampen
Alvin Plantinga, inmiddels 83 jaar
jong, groeide op in een tijd dat het
christelijk geloof steeds meer onder
druk kwam te staan. Had de wetenschap immers niet aangetoond dat
we God niet meer nodig hebben?
Sterker nog: echt wetenschappelijk
onderzoek sluit geloof in God uit,
omdat geen enkel onderzoek God
ooit heeft waargenomen.
Logisch positivisme of logisch empirisme heet de wijsgerige visie op
deze vorm van wetenschap bedrijven: alleen wat we met waarneming
(empirie) vaststellen levert echte
kennis op. Het is een visie die weinig
ruimte laat voor het christelijk geloof
en dit soms zelfs regelrecht bestrijdt.
Want wie heeft ooit God gezien, aantoonbaar gehoord of daadwerkelijk
lijfelijk gevoeld?
Alvin Plantinga (1932) heeft zich in
zijn lange wijsgerige loopbaan verzet
tegen deze manier van denken, die
volgens hem uiteindelijk bij de zeventiende-eeuwse filosoof Immanuel
Kant vandaan komt.
Plantinga is een Amerikaan met Friese wortels. Zijn vader werd geboren
in Garijp en emigreerde met zijn ouders in 1913 naar de Verenigde Staten. In tegenstelling tot Plantinga’s
opa wilde zijn vader geen boer worden en koos hij voor de wetenschap.
Alvin zou zijn spoor volgen en uitgroeien tot een van de bekendste en
meest vermaarde christelijke filosofen van zijn tijd, die niet alleen door
Alvin Plantinga in 2009, tijdens een congres van het Princeton Theological Seminary.
geloofsgenoten wordt gewaardeerd
maar ook in seculiere kring.
kennis en geloof
Aanleiding voor het congres dat vrijdag door allerlei christelijke kennisorganisaties in Kampen wordt georganiseerd is de Nederlandse vertaling
van Plantinga’s boek Knowledge en
Christian Belief (Kennis en Geloof), dat
vorig jaar verscheen. Het is Plantinga’s tweede boek dat in het Nederlands is vertaald. Het eerste boek was
Het echte conflict. Wetenschap, religie
en naturalisme.
Beide titels geven goed weer waar
Plantinga’s filosofie om draait. Plantinga erkent dat het bestaan van God
niet filosofisch valt te bewijzen, maar
hij verzet zich krachtig tegen de gedachte dat het omgekeerde wel waar
is: dat de wetenschap het geloof in
God onderuit heeft gehaald. De wetenschap die dat beweert, blijkt zwak
te staan, terwijl het geloof in God
zelfs beter aansluit bij allerlei filoso-
fische en wetenschappelijke overtuigingen.
De kern van Plantinga’s filosofie is de
zogeheten kenleer. Plantinga keert
zich tegen de gedachte dat er pas
sprake is van echte kennis als die óf
direct waarneembaar, evident en
vanzelfsprekend is, óf logisch uit dit
soort kennis volgt. Alsof je bepaalde
kennis, zoals die over het bestaan
van God, enkel kunt hebben als deze
met rationele argumenten te bewijzen is. Volgens Plantinga is dit hele-
In zijn werken gaat Plantinga ook de
strijd aan met atheïsten als Richard
Dawkins die beweren dat de wetenschap, waaronder de evolutietheorie,
allang bewezen heeft dat God niet
bestaat. Hij verwijt hun intellectuele
luiheid. Hun manier van wetenschap
bedrijven getuigt eerder van een ongefundeerd geloof dan van verantwoorde wetenschapsbeoefening. Ze
hanteren het zogeheten naturalisme
dat mede op basis van de evolutietheorie meent dat er buiten natuurlijke oorzaken niets (of Niemand)
kan zijn dat aan de werkelijkheid ten
grondslag ligt. Alles zou uiteindelijk
door toevallige oorzaken zijn ontstaan, ook de kenvermogens van de
mens. Maar is het dan wel logisch om
aan te nemen dat deze kenvermogens betrouwbaar zijn als ze niet in
een doelgericht proces tot stand zijn
gekomen?, vraagt Plantinga zich af.
Geloof in God sluit daarom zelfs beter aan bij wetenschap die uitgaat
van betrouwbare kenvermogens van
de mens, dan het naturalisme dat
een geloof in God uitsluit.
Tijdens de studiedag vrijdag in Kampen gaan diverse wetenschappers,
onder wie filosofen en theologen,
met elkaar in gesprek over de filosofie van Alvin Plantinga. Ingezoomd
wordt onder andere op de plaats van
Plantinga’s filosofie in de christelijke
wijsbegeerte sinds Augustinus. Ook
Plantinga zelf komt aan het woord,
via een video-interview door hoogleraar filosofie aan de Vrije Universiteit
in Amsterdam, René van
­Woudenberg. <
advertentie
Hoeveel kinderen
krijgt Jakob?
Kijk vanavond om 19:55 NPO 2 hoe de bekende
Nederlanders het ervanaf brengen
Je eigen Bijbelkennis vergroten?
Download gratis
de Grote Bijbelquiz!