Verslag themadag 11-mrt-14 Maria Groot

Themadag Netwerk Vitale Landbouw en Voeding, 11 maart 2014, Swifterband
Theo Mulder is dagvoorzitter en leest wat hoopvolle stukjes uit de plattelandspost, waaruit duidelijk
blijkt dat het belang van een gezonde levende bodem wordt onderkend.
De eerste spreker is Dave Rensman: Gezonde landbouw door een beter begrip van de bodem
Dave is microbioloog, hij heeft begin jaren negentig gewerkt aan een algenproject om het
mestprobleem aan te pakken, maar de tijd was toen nog niet rijp. Hij komt uit Schiedam, daar was
geen groen, maar in het naburige dorp Kethel kwam hij bij een man met 18 kinderen en werd daar
als het ware de 19e.
Als microbioloog werkte hij eerst bij de GG en GD, afdelings geslachtsziekten en daar heeft hij aparte
verhalen meegemaakt. Van geslachtsziekten naar het agrarische is een kleine stap, overal zijn microorganismen. In de tijd van het algenproject was de lobby van de mestvervoerders te sterk, nu is het
project opnieuw opgezet. Hij heeft ook in Japan gewerkt aan duurzame landbouw, heeft het plan nog
aangeboden aan de rector magnificus van Wageningen UR. De laatste jaren is hij bezig met een geur
en fijnstof project. Nu heeft hij een project over covergisting van mest en voeding, maar dat lijkt veel
op afvalverwerking.
Hij formuleert een aantal vragen die hij in deze lezing wil beantwoorden:
-
Waarom staat het recht op gezonde voeding de laatste 100 jaar onder vuur
-
Is de politiek in dienst van de multinationals
-
En is er democratie in Europa?
-
Hoe moet het dan dan?
We gaan de wereld anders bekijken, wat is waar, het is niet wat het lijkt. Hij laat een filmje zien van
een gewoon meisje wat met fotoshop tot fotomodel wordt gepimpt.
http://www.youtube.com/watch?v=17j5QzF3kqE
Maar je kunt ook via geluid mensen beïnvloeden, hij laat zien dat alle zenders in de USA dezelfde
tekst over kerstinkopen laten horen. Alle media in de US zijn in handen van een paar personen. Je
denkt dat je kiest, maar dat is niet zo.
Je moet je bedenken dat je eigenlijk in een achtbaan zit, de aarde draait met een snelheid van 950
km/uur naar het oosten, draait daarbij in een spiraal achter de zon aan met een snelheid van 108.000
km/uur. De zon loopt weer een baan in de melkweg met een snelheid van 781.000 km/uur. Dus geen
mens heeft onder de geluidsnelheid geleefd.
Bestaat de wereld uit materie? Op moleculair niveau bestaat er voornamelijk lucht en leegte.
99,99999 % van het atoomvolume is leegte. De hele mensheid, van die leegte ontdaan past in een
suikerklontje.
1
Je kunt de wereld zien als een hologram, of zoals Einstein ze: “ de werkelijkheid is illusie, maar wel
een hardnekkige”. Kernen zijn slechts trillingen, het is een dans en de danser is het gezamenlijk
bewustzijn.
De meeste wetenschappers zoeken de nieuwslezer in de TV. Een dorp in Canada heeft een kat
burgemeester gemaakt. De hoogste levensstandaard was in het Lybië van Kadaffi, de minste vrijheid
heb je in de USA. De stad Detroit is een grote sloppenwijk.
USA:
-
Biologische boeren worden weggereguleerd
-
Zelf groenten verbouwen maakt mensen tot extremist
-
Alleen steriel voedsel is toegestaan
-
Compost en dierlijke mest zijn verboden als meststof
-
Ruilen van plantenzaden is verboden
-
Er zijn steeds minder boeren en die er zijn worden steeds ouder.
Industriële landbouw is alleen mogelijk door de consument te scheiden van de voedselproductie.
Landbouw is in handen van multinationals. Een Monsanto VIP is hoofd van de FDA, heel veel
Monsanto mensen in de regering (Hillary Clinton, Rumpsfelt, de minister van landbouw, de hoogste
rechter). Op ieder congreslid staan 4 adviseurs van Monsanto.
En is er democratie in Europa?
En hebben we de doodstraf in Nederland? Die was afgeschaft, maar we hebben het verdrag van
Lissabon getekend, waardoor we weer de doodstraf hebben.
Ook in de EU ligt er een voorstel voor het reguleren van zaadproductie.
In de EU waren 5 staten voor GGO, 19 tegen en 4 onthouden, waarop de EU besloten heeft GGO
mais toe te laten.
De wetenschappelijke adviseurs van de EU hebben banden met de biotech bedrijven. Meer dan 1200
wetenschappelijke studies bewijzen de giftigheid van GMO/glyfosaat. Vlinders, bijen en vogels gaan
dood, GGO DNA wordt overgedragen aan bloed, een kwart miljoen boeren in India heeft zelfmoord
gepleeg omdat ze geen geld meer hadden om zaad te kopen. Roundup wordt gevonden in meer dan
75 % van de monsters lucht en regen. In een dorp in Duitsland hadden alle inwoners glyfosaat in de
urine. Monsanto wil bestrijdingsmiddelen verkopen, GMO gewassen zijn daartoe een middel. Arpad
Puzstai kwam naar buiten over de giftigheid van GMO. Hij werd ontslagen en zijn laboratorium werd
ontruimd. (http://en.wikipedia.org/wiki/Pusztai_affair). Paul Fonder, een boer merkte dat ratten
geen GMO mais lusten. Seralini heeft dezelfde studies als Monsanto gedaan met ratten, alleen 90
dagen langer. De dieren kregen overal tumoren (http://en.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9ralini_affair).
Monsanto heeft de wereldvoedselprijs gekregen.
2
Maar er zijn ontwikkelingen: onkruid is resistent geworden en groeit nu sneller dan GMO mais. Nu
wordt roundup vervangen door angent orange (een ontbladeringsmiddel), wat nog giftiger is.
Poolse boeren demonstreren tegen de sanitaire maatregelen die het niet mogelijk maken voedsel te
verkopen op de locale markt. Uit de zaal kwam het bericht dat als je van je boerderij eieren wil
verkopen je een inpakvergunning nodig hebt, dat kan alleen uit als je het grootschalig doet.
Hoopvolle ontwikkeling in de USA: productie van GGO vrije producten is goedkoper dan GGO.
Hoe moet het dan dan?
Mensen zijn voor 90 % micro-organismen, een mens is een microbioon, een samenleving van microorganismen.
DNA: een mens heeft 23-25.000 genen. Dat zijn er net zoveel als een rondworm caenorhabidus
elegans van 1 mm lang. 2 % van het DNA codeert voor eigenschappen, de rest is junk. Tot wel 40 %
van het DNA is virus-DNA. Virussen zijn de uitvinders van DNA in een op RNA gebaseerde wereld. Een
virus is de methode van de natuur om te veranderen.
We hebben 3 miljoen baseparen, te vergelijken met 2 computerbits. Ons hele DNA past dan op een
cd en het verschil met een chimpansee is 2 bits. Mensen zijn voor 99,7 % gelijk aan elkaar. Het
verschil is gebaseerd op epigenetica, het door externe omstandigheden aan of uitzetten van genen.
Hij laat een plaatje zien van twee genetisch identieke muizen, een geel en een andere wildkleur. Dat
ligt aan een methylgroep op het DNA waardoor een stuk niet kan worden afgelezen. Dat geeft een
ander fenotype. Zo kan voeding, stress etc. leiden tot een ander fenotype.
3
En hogere organismen zijn microbiomen, naast onze 25.000 genen hebben we er ook nog 3.000.000
van bacteriën. We krijgen energie via mitochondriën, dat zijn bacteriën in de cel. Onze vertering gaat
via micro-organismen in de darm en 95 % van ons immuunsysteem zit in de darm. Je moet niet eten,
maar je darmflora voeren.
Door MacDonalds eten gaat de darmflora dood. Een happy meal is na 100 dagen nog intact, het
vergaat niet omdat geen enkel beest het lust. Als je darmflora dood gaat wordt dat gezien als
bedreiging en je lichaam maakt dan endotoxinen, dat kan leiden tot chronische ontstekingen. Alle
welvaartsziekten zijn gebaseerd op chronische ontstekingen. Hij laat advertenties zien waarin wordt
aangeraden zo vroeg mogelijk met frisdrank te beginnen bij kinderen. Cola wordt in India gebruikt als
pesticide, werkt prima.
De voedselindustrie heeft geen aandacht voor gezondheid en de gezondheidsindustrie geen
aandracht voor voeding. Op het hoofdkantoor van Monsanto wordt geen GMO voedsel gegeten.
Er is een rapport uit over Antibiotic resistance threads, oktober 2013 in de USA. Er waren 230.000 is
gevallen van clostridium dificili, is niet te bestrijden en geeft veel doden. Antibiotica maken dik,
daarom zitten ze door het voer van dieren. (http://www.cdc.gov/drugresistance/threat-report2013/pdf/ar-threats-2013-508.pdf).
4
Er is een Chinese dame die ziektes kan ruiken. Poepinjecties en poeptransplantaties zijn de toekomst.
Een plant is ook een microbioom, de chloroplasten die voor fotosynthese zorgen zijn microorganismen. De bodem is als de darm voor de plant. In de bodem zit humus wat niet wordt
afgebroken, heeft een halfwaarde tijd van 1150 jaar. Ieder humusmolecuul is anders, dus heel
moeilijk afbreekbaar. Humus houdt mineralen vast, reguleert de waterhuishouding. 55-85 % van de
mineralen zijn weg uit de bodem door erosie. Humus kun je zien als de rekken in een supermarkt,
alles kan erop.
Het leven is ontstaan in zee. Zee is een voedingsoplossing, plantensap en bloed lijken erg op
zeewater. Mycorrhyza verbinden zich in de natuur met humus en vormen een web waar alles op
leeft. Gezonde plantengroei kan alleen in samenwerking, het bodemleven is enorm complex.
Als er veel fosfaat in een meer zit krijg je heel veel algen maar heel weinig biodioversiteit. Als je een
meer hebt met waterlelies heb je heel veel soorten in kleine aantallen in een evenwicht van eten een
gegeten worden. Regenwormen zorgen voor transport van bacteriën. Een gezonde bodem is een
ziekte onderdrukkende bodem. Het geslacht bacillus heeft een grotere genetische variabiliteit dan
alle zoogdieren.
Jaap vraagt naar transmutatie van elementen in de bodem. Dave Hij heeft dat gezien in het
algenproject, wat er aan fosfor, stikstof en kalium in het water zat kwam er niet meer uit, dat kan
alleen door transmutatie door algen. Hij verwijst naar de boeken van Kervran (http://www.infiniteenergy.com/iemagazine/issue34/bookreview_biotrans.html)
Alles is energie en bewustzijn kan dingen veranderen.
Bodemleven is zwaarder dan de koeien die er op lopen.
Mineralen. Hij laat een plaatje zien van een boom die op steen groeit. Micro-organsimen verweren
de bodem zodat de plant kan groeien. Vroeger werd er bemest met zeewier, diepe klei. Kunstmest is
sterk verzurend, dan gaat het bodemleven weg. Mest bevat relatief veel fosfor en stikstof en weinig
5
koolstof, dat moet je toevoegen. Ook zit er vaak teveel kalium in de grond. Je zou koeien op stro of
hennep moeten houden en die mest gebruiken, dat is veel betere voeding voor de bodem.
Leven op aarde is alleen mogelijk als er genoeg water is. Wij ademen O2 in en CO2 uit, planten doen
het andersom. 99% van alle moleculen in je lichaam bestaan uit H2O. Traditionele boeren deden aan
toonzingen terwijl ze een draaikolk maakten in een bak met water en wat klei. Bij omhoog gaande
tonen met de klok mee en bij omlaaggaande tonen tegen de klok in. Het water wordt op een
gegeven moment stroperig en daarmee werd het land bemest. Dat gaf 40 % meeropbrengt. De
eigenschappen van bulkwater verschillen van die van grensvlakwater. Bv de stroperigheid, de
dichtheid kan allemaal variëren. Grensvlak van bv een celmembraan heeft een verdringingszone
waar water wordt afgebroken en weer opgebouwd. Hierbij gaat H2O naar H3O2 en in H3O. Zo wordt
een batterij gemaakt die de cel gebruikt als energiebron.
De trilling van de aarde is 7,8 Hz (Schumann frequentie), die frequentie wordt aan cellen
doorgegeven voor energie opbouw. In de zon gaat je bloeddruk omlaag.
Mae wan Ho: Het leven bestaat uit moleculen die dansen op de trillingen van het water. In India
willen ze levend water uit de Ganges, wij willen schoon kraanwater. Om water weer levend te maken
kun je het van het ene glas in het andere gooien (moet je wel een uur doen).
Van zelfmoord kapitalisme: Volgens Einstein heeft de mensheid als de bij niet meer leeft nog 4 jaar te
leven. Er zijn al bijendrones. Googlebril, robotica.
Hij laat plaatjes zien van restanten van schaliegaswinning. Alles is dood omdat er radioactieve straling
naar boven komt en de bodem vervuilt. Ze hadden in de USA ook een waste installation pilot plant
waar nucleair afval werd bewaard. Op 14 februari is het dak van die zoutmijn ingestort, nu komt er
radioactief afval vrij. Fukushima heeft ook veel invloed in de USA vanwege de golfstroom. De zee zit
vol snot, was 2 % nu 98 %, er zijn geboorte afwijkingen bij kinderen. Het radio actieve water komt nu
naar de westkust van de USA. De toegelaten stralingsnorm in de USA is 12 x die van Japan.
Hoopgevende initiatieven
Ineens is teelt van hennep toegestaan, dat haalt straling uit de grond. TU Twente heeft een contract
met Alfa Romeo voor het bouwen van een auto met hennepvezels. Zo’n auto had Ford in 1941 al
gebouwd, het was sterker dan staal. Hennep wortelt diep, geeft bodemverbetering en je kunt er alles
van maken. In Groningen wordt al industriële hennep geteeld. Herbiciden zijn niet nodig voor
hennep, het doet het overal en is ook medicinaal goed te gebruiken.
6
Sterke plaatselijke gemeenschappen hebben het vermogen de macht van de grote agrochemische
bedrijven te doorbreken. In Vermont zijn ze bezig met een eigen bank. In Benton Country hebben ze
bepaald dat het zelf produceren van voedsel een mensenrecht is wat niet federaal kan worden
overruled. Brussel is de eerste stad met een verbod op GGO teelt. In het plaatsje TodMorden groeit
het gezonde voedsel op straat en is voor iedereen vrij te pakken.
In Nederland is een ruilnetwerk voor zaden opgestart o.a. door de vereniging voor permacultuur. Een
rustige groene omgeving is beter voor je gezondheid. Het Knooppunt Innovatief bouwen is bezig met
groen. Van een oude metrolijn is een parkje gemaakt, nu gaat het daar economisch beter. De
hogeschool Helicon in Helmond krijgt een groen dak.
Je moet van monocultuur naar andere vormen van landbouw met respect voor de natuur.
Rijstopbrengst kan van 4 naar 22,5 ton per ha bij biologische teelt. Mais brengt biologisch ook veel
meer op. Unctad report 2013: Wake up before it is too late. Van een monocultuur naar een
lappendeken van duurzame kleinschalige ondernemingen.
De enige weg is de groene weg. Leef of iedere dag je laatste dag kan zijn, maar boer of je het
eeuwige leven hebt.
Vragen: wat doen we aan de stapeling van residuen van gewasbeschermingsmiddelen,
geneesmiddelen en nucleaire dreiging. Veranderingen via bewustzijn.
Moet je lavameel gebruiken of de grond informeren. Kan allebei.
Andere vorm van landbouw kan door je bedrijf op te delen.
7
Wigle zegt dat als je een vortex maakt in water in de zon, dan reinigt het water zichzelf. Dieren
krijgen nu alleen dood water te drinken. Je zou zingend moeten koken en goed roeren. Filosofie van
Schauberger sluit hier goed op aan. Ook koperen gereedschap.
Kun je anorganische mineralen gebruiken voor dieren. Die moeten eerst in het lichaam organisch
worden gemaakt dan werkt het pas.
Spinazie bevat steeds minder ijzer. Door verschraling van de bodem krijg je ziekte. Homeopathie is
goed te gebruiken in de overgangsituatie en bewustzijn. Jaap vertelt dat er naast
elektromagnetische straling ook torsistraling is, die een miljard keer sneller gaat. Hiermee kan
informatie worden doorgegeven.
Waar zijn de mineralen uit de bodem gebleven? Die zijn terug naar de zee. Je kunt de zee dus
gebruiken als bron van mineralen. Er is ook een zoutbank in Veend am.
Jan Oude Voshaar: innovatieve wijnbouw in Nederland
Jan is biologische wijnboer op de Wageningse berg(www.wijngaardwageningseberg.nl). Hij laat ons
eerst een witte wijn proeven van Johanitter druiven en daarna een rode. Belangrijk is dat je wijn
eerst 6 seconden in de mond houdt om het aroma tot zijn recht te laten komen. Er zijn 5 smaken,
zoet, zuur, bitter, zout en umami. Als je de wijn blootstelt aan de schillen krijg je tannines. Rose is 1
dag blootgesteld, zware rode wijn langer. Vroeger gebruikten ze eikenhouten vaten aan de wand
krijg je dan micro-oxidatie waardoor de tannines zachter worden, (ze worden gepolymeriseerd). Nu
gebruiken ze roestvrijstalen vaten met eikenhoutsnippers en een zuurstofbron. Dat werkt ook.
Vroeger had je koperen of messing verbindingsstukken, nu is vaak alles roestvrijstaal en dat kan
smaakafwijkingen geven.
Witte wijn moet je koel bewaren, die gist op 15 °C, dus koeler bewaren, dan komen de aroma’s vrij in
je mond. Rode wijn gist boven de 20°C., die kun je dus bij 18 graden serveren. Die moet je ook 6
seconden in de mond houden voor de aroma’s. Daarna kun je het doorslikken of uitspugen.
Speakers corner
Dirk Hart: is met Jaap op een congres over opname van organische voedingscomponenten geweest
in Zwitserland: Het was een congres over vloeibare kunstmest en 100 % van de deelnemers waren
mannen. Als een plant kan kiezen heeft ze liever organisch voedsel. Soms wordt organisch materiaal
weer omgezet in anorganisch. Ze maakten geen link naar gezond voedsel. De link gras en wetenschap
moet nog komen. Jaap noemt het proefschrift van Joost Visser : Down to earth,(
http://edepot.wur.nl/135448) er blijkt al veel bekend te zijn.
Hij heeft proeven gedaan met N15 gelabeld gist in de lebmaag van een schaap om op basis van
mestonderzoek te concluderen dat het uit de poten moet komen. Binnenkort is er een truck
beschikbaar en kan hij op locatie langskomen. Eline Kieft is bezig een boek over hem te schrijven. Het
leven wordt bepaald door wiskunde. Wiskunde is ouder dan het heelal.
8
Jan Oude Voshaar: Bodemvruchtbaarheid in de wijnbouw in Nederland
Hij liet ons rode wijn proeven uit 2010, het slechtste wijnjaar sinds 25 jaar.
Wijnbouw in Nederland, kan dat, hoe, historie?
Eisen aan de druif: hoge productie en lekker.
Eisen van de druif aan de bodem. Zijn deze te verenigen.
Tot 1997 alleen wijnbouw in Zuidnederland.
-
Klassieke druivenrassen worden in midden Nederland niet rijp (Riesling, Chardonney, Pinot
Blanc)
-
Dankzij nieuwe rassen die twee weken eerder rijp zijn ligt de wijnbouwgrens nu 200 km
noordelijker. Per hectare krijg je zo’n 4000 flessen.
Geschiedenis. De Romeinen hebben de wijnbouw tot aan de grote rivieren gebracht. Van 1350-1550
was er wijnbouw tot in Noord Nederland en meer dan nu.
Toen kwam de kleine ijstijd (1550-1700) en wat het gemiddeld 2 graden kouder. Elke winter ijs en de
wijn weg.
Vanaf 1850 ernstige ziekten en plagen in Europa, 1860 de druifluis. Oplossing was de duiven te enten
op een Amerikaanse onderstam. In de USA is de druifluis algemeen dus is eer resistentie bij wilde
rassen.
1850-1880: echte en valse meeldauw. Oplossing hiervoor was 8-12 x per jaar een oplossing van
zwavel en koper (Bordeaux pap) te gebruiken. Vanaf 1950 kwamen er ook chemische spuitmiddelen.
9
Bioboeren gebruiken nog steeds Bordeauxe pap, gangbaar gebruikt met spul van Bayer, hiervan heb
je minder spuitbeurten nodig, maar het is wel giftiger.
Vanaf 1890 zijn pogingen gedaan om meeldauwresistentie in te kruisen door de Europese druif te
kruisen met Amerikaanse. USA druif gaf vieze wijn (ruikt naar motteballen en natte hond). Het heeft
lang geduurd tot de vreemde smaken er uit zijn gekruist.
Sinds 1996 meeldauw tolerante en goede wijn die ook vroeger rijp is (door de USA genen).
1996 Regent (moet je nog meer 1 keer spuiten)
2000: Johanitter, Merzling, etc,
2003: Solaris (rijpt zelfs in Denemarken)
Vanaf 2005: Riesel, Cabernet Blac, Helios, Muscaris etc.
De gewone tuindruif is wel lekker om te eten maar niet om wijn van te maken.
In 1967 kwam de eerste wijngaard in Nederland (Slavante).
1980-1990: professionele wijngaarden in Zuid Nederland, Apostelhoeve, etc. Die gebruiken oude
rassen die je 10-12 x spuiten moet. De klassieke rassen worden boven de rivieren niet goed rijp.
Wageningen was de eerste wijngaard met moderne rassen sinds 1998. Vanaf 2000 zit de wijnbouw in
Nederland in de lift, nu zijn er door het hele land zo’n 100 bedrijven met samen 250 ha, dus 1 miljoen
flessen wijn.
Biologische wijnbouw in Nederland 15 %, in Duitsland en Frankrijk 4-5 %.
Het is een nieuwe kleine landbouwsector. Milieuvriendelijker dan
traditioneel.
De nieuwe rassen zijn in Frankrijk verboden vanwege de appellation. In
Duitsland is 2 % van het areaal nieuwe rassen in Nederland > 60 %.
Wei en melk helpt ook bij meeldauw, maar niet bij valse meeldauw. Zwavel
werkt ook tegen echte meeldauw en is niet zo schadelijk.
Ontwikkelingen sinds 1950.
Opbrengst per ha verdrievoudigd, in Duitsland van 3500 naar 10.000 flessen.
Oorzaken zijn kunstmest en gewasbescherming. Maar veel en lekker kan dat? Bij veel fruit is het niet
zo erg maar bij wijn gaat de kwaliteit achteruit als de opbrengst omhoog gaat. De topchateauxs
hebben even kunstmest gebruikt, maar de smaak wordt dunner, dus die doen het niet meer.
8000-12000 liter/ha 80 % hiervan is hapslikwegwijn.
10
3-4000 liter/ha geeft geconcentreerde wijn met een goede afdronk en aroma’s.
Goedkope wijn wordt steeds populairder vanwege supermarkten, nieuwe wijnlanden. Ze leuken
dunne wijnen wel op met rest zoet (mostconcentraat) of Arabisch gom.
De consument proeft niet goed, dus die merkt het niet.
In de jaren 90 kwam de droge wijn op. Met Arabisch gom krijg je een vollere smaak.
Is wijnbouw rendabel?
Investering in 3-4 ha is 200.000 Euro, investering in kelderapparatuur net zo iets, dan nog de kelder
en presentatieruimte. Hier in Nederland heb je een hoge grondprijs en hoge arbeidskosten. En de
eerste 3 jaar verdien je niets, pas na 4-5 jaar krijg je inkomen. Je kunt dus niet concurreren met
supermarktwijn en grootschalige wijnbouw is hier niet rendabel. Bij goede wijnkwaliteit en
rechtstreekse afzet is het wel rendabel. Ook wijn met meerwaarde (eigen streek of stad),
milieuvriendelijk, agrotoerisme, rondleidingen, proeverijen, arrangementen etc,
Er is vindingrijkheid en kennis nodig en dan is het inkomen bescheiden in verhouding tot het aantal
uren dat je erin steekt.
Hoe maak je goede wijn?
11
-
Lage opbrengts, meer concentraat in wijn, dus geen kunstmest
-
Wijn heeft een luchtige bodem met veel organische stof nodig en veel bodemleven
-
Een gelijkmatige bemesting met voldoende kalium, magnesium en calcium en niet teveel
stikstof, dat maakt planten schimmelgevoeliger. Het geeft dikkere bessen, minder smaak en
meer botrytis.
-
Stikstofgift in NL 50 kg/ha/jaar
-
Gebruik maken van biologische bodemprocessen met mycorrhiza
-
Met regen komt er ook zo’n 20-30 kg stikstof naar beneden.
-
Je kunt stikstof in de bodem krijgen door ondergroei met groenbemesters, mengsels van
klavers en bloemen tussen de rijen. Zorg dat er elke maand bloemen bloeien (klavers, wikke,
boekweit, esparcette, etc.). Er is bv de Wolffmisschung met 25-30 soorten bloemen.
-
Dit geeft veel organische stof, betere bodemstructuur, humus levert natuurlijke voeding en
stimuleert het bodemleven/
-
Bloemen trekken insecten aan die de schadelijke insecten opeten. Van de 25-30 x dat de
conventionele wijnbouw spuit zitten ook rondes met insecticiden, die heeft hij niet nodig.
-
Met ondergroei met veel bloemen heb je een stabieler systeem en meer biodiversiteit. Wel
zorgen dat de roofinsecten er eerder zijn dan de schadelijke insecten. Dit systeem zou ook bij
fruitteelt kunnen.
-
Als je bloemenmengsels gebruikt heb je geen herbicides en insecticides nodig, om de
insecten te sparen om de rij maaien. Om het jaar inzaaien, maaisel laten liggen, het
snoeihout ook, eind april onderspitten dat geeft mineralisatie.
Voorbereiding nieuwe wijngaard: eerst groenbemesters inzaaien het jaar voor je druiven plant bv
Evangelische Mischung of Hohenbuck Misschung. Dat geeft meer bodemleven en meer lucht in
de bodem. Mycorrhiza’s zijn nodig voor de druiven, je kunt ook de wortels in de mycorrhiza
oplossing dopen voor je ze gaat planten, boomkwekers doen het ook, geeft een betere start.
Wijnbouw is de meest vervuilende teelt, gangbaar wordt er wel 30 x gespoten, biologisch is al
beter, al hebben die vaak klassieke rassen (15 x) en als je meeldauwtolerante rassen gebruikt
hoef je nog maar 1 x te spuiten. Een wijngaatd gaat 30 jaar mee. Er komen steeds meer nieuwe
rassen met lekkerder wijn bv Pinotin, Cabernet, Souvignon gris.
Kalium fosfiet stimuleert de weerstand van de druif, het is net zo giftig als keukenzout, maar mag
niet biologisch omdat het een chemisch middel is. Het is wel 100 x minder giftig van Bordeaux
pap.
12