Beste, Ik neem deze enquête af in het kader van mijn afstudeeronderzoek over de fysica proeven die in de leer(werk)boeken natuurwetenschappen van het 2de jaar secundair onderwijs zijn terug te vinden. Het is de bedoeling om te achterhalen welke proeven in verband met krachten, transport van warmte energie en straling effectief gebruikt worden in de lespraktijk en of ze duidelijke resultaten geven. In ruil voor een ingevulde vragenlijst, krijgt u in augustus de volledige versie van mijn afstudeeronderzoek doorgestuurd in pdf-formaat. Alvast bedankt voor uw medewerking! Evelien De Graaf Algemene informatie 1. In welke school geeft u les? .................................................................................... 2. Hoe lang staat u al in de onderwijspraktijk? ................................ jaar. 3. Welk leer(werk)boek gebruikt u? Biogenie+2 Explo 2 Naturalis 2 NW voor jou: ontdekeditie Eigen werkbladen Andere: ........................................................... Heeft u nog bemerkingen/suggesties? Noteer ze in het kader. 1 ENQUÊTE KRACHTEN Proeven die de effecten van een kracht(en) en de soorten krachten aantonen Voert u onderstaande proeven uit in de lessenreeks krachten? Duid aan wat van toepassing is. 1 PROEF DIE HET VERBAND TUSSEN KRACHT EN VERVORMING AANTOONT Ja Neen 1.1 Indien ja, plaats een kruisje in de kolom bij de proef die u uitgevoerd heeft. Hang de veer aan bv. een statief. Hang aan het statief een massablokje, kijk wat er gebeurt. Hang er vervolgens nog een massablokje aan. Haal daarna de blokjes eraf en kijk naar wat er gebeurt. Naturalis 2 Een veer gemonteerd aan bv. een statief. De veer wordt uitgerekt door een persoon. Biogenie +2 Op een bol plasticine wordt enkele minuten een kracht uitgeoefend. Daarna laat men de plasticine even rusten. Naturalis 2 Leg een spons op de grond en laat een petanquebal ongeveer 10 cm boven de spons vallen. NW voor jou 2 Laat een tennisbal op een blad vallen dat op carbonpapier ligt. Gooi daarna de tennisbal op het blad. Kijk naar het verschil op het papier. http://basicoffice.nl/p/6561/kores-carbon-papier-a4.html Andere:…………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… 1.2 Indien ja, geeft deze proef duidelijke resultaten? Altijd Soms Nooit 2 2 PROEF DIE HET VERBAND TUSSEN KRACHT EN SNELHEIDSVERANDERING AANTOONT Ja Neen 2.1 Indien ja, plaats een kruisje in de kolom bij de proef die u uitgevoerd heeft. Leg een knikker voor de pen en druk de uitzetknop in. NW voor jou 2 Biogenie +2 http://www.ouders.nl/artikelen/ballon-raket 2.2 Tik tegen een knikker/speelgoedauto langs de lat en hou hem tegen na 1 m. Herhaal dit proefje maar tik nu harder tegen de knikker/speelgoedauto. Herhaal de proef, maar leg nu een handdoek onder de lat en de knikker/speelgoedauto. Steek een touw (± 5 m) door een rietje en span het touw op. Blaas een ballon op en hou hem dicht zodat de lucht niet ontsnapt. Kleef het rietje aan de ballon en laat daarna de ballon los. Herhaal dit proefje, maar blaas de ballon nu harder op. Andere:…………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… Indien ja, geeft deze proef duidelijke resultaten? Altijd Soms Nooit 3 3 3.1 PROEVEN DIE VERSCHILLENDE SOORTEN KRACHTEN WEERGEVEN ZWAARTEKRACHT Ja Neen 3.1.1. Indien ja, plaats een kruisje in de kolom bij de proef die u uitgevoerd heeft. Laat een ballon gevuld met water vallen. Laat een ballon gevuld met water rusten op je hand. Impuls 2 Hef met 1 hand de rugzak op. NW voor jou 2 Neem 2 bladen papier, maak van het ene een prop. Hou het blad en de prop op dezelfde hoogte en laat ze tegelijkertijd vallen. Nw voor jou 2 1. Gooi de gom en de tube tandpasta omhoog. 2. Laat de tube tandpasta en het blad papier horizontaal vallen. Leg een stevig boek op de palm van je hand. Laat vervolgens het boek los en neem waar. Andere:…………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… 3.1.2. Indien ja, geeft deze proef duidelijke resultaten? Altijd Soms Nooit 4 3.2 MAGNETISCHE KRACHT Ja Neen 3.2.1. Indien ja, plaats een kruisje in de kolom bij de proef die u uitgevoerd heeft. Nagaan welke stoffen worden aangetrokken door een magneet. Naturalis 2 Breng 2 magneten in elkaars buurt. Eerst met dezelfde kleur naar elkaar, daarna met de verschillende kleuren. Naturalis 2 Bevestig een magneet via een touwtje aan een statief. Breng de 2de magneet in de buurt van de opgehangen magneet. Biogenie +2 Een elektromagneet maken. Naturalos 2 Andere:…………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… 3.2.2. Indien ja, geeft deze proef duidelijke resultaten? Altijd Soms Nooit 5 3.3 ELEKTROSTATISCHE KRACHT Ja Neen 3.3.1. Indien ja, plaats een kruisje in de kolom bij de proef die u uitgevoerd heeft. Wrijf een plastic kam of lat op met een doek, breng daarna de kam of lat onmiddellijk in de buurt van de papierslang, uitgestrooide peper en een waterstraal. Naturalis 2 Wrijf een plastic lat op met een doek en beweeg deze boven papiersnippers. Biogenie +2 Blaas een ballon op en wrijf de ballon op met een wollen of zijden doek. Bevestig daarna de ballon met een touwtje aan een statief. Breng vervolgens de wollen of zijden doek in de buurt van de ballon. Biogenie +2 Krachten tussen gelijke ladingen waarnemen met 2 ballonen. Biogenie +2 Explo 2 Knip een ster uit het papier. Leg de gom op tafel en steek er de tandenstoker in. Leg het middelpunt van de ster op de tandenstoker. Wrijf daarna met het vezeldoekje over het rietje en houd het uiteinde van het rietje in de buurt van een punt van de ster. Draai cirkels. Andere:…………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… 3.3.2. Indien ja, geeft deze proef duidelijke resultaten? Altijd Soms Nooit 6 ENQUÊTE TRANSPORT VAN WARMTE-ENERGIE Proeven in verband met geleiding, convectie en straling Voert u onderstaande proeven uit in de lessenreeks over het transport van warmte? Duid aan wat van toepassing is. 1 PROEF DIE HET TRANSPORT VAN WARMTE VIA CONDUCTIE (GELEIDING) AANTOONT Ja Neen 1.1 Indien ja, plaats een kruisje in de kolom bij de proef die u uitgevoerd heeft. Voel aan de metalen plaat, ontsteek daarna de kaars onder de metalen plaat. Voel na een drietal minuten opnieuw. Biogenie +2 Controleer de warmtegeleiding van een niet-metaal. Biogenie +2 Vul het bekerglas met heet water en breng 3 verschillende voorwerpen in het heet water. Naturalis 2 Explo 2 1.2 Nagaan of alle metalen even snel warmte geleiden. Bevestig een spiraal van koperen ijzerdraad in een kurken stop. Prik daarna 3 paraffinekorrel op beide draden? Verwam beide draden met een theelichtje. Andere:…………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… Indien ja, geeft deze proef duidelijke resultaten? Altijd Soms Nooit 7 2 PROEF DIE HET TRANSPORT VAN WARMTE VIA CONVECTIE IN GASSEN AANTOONT Ja Neen 2.1 Indien ja, plaats een kruisje in de kolom bij de proef die u uitgevoerd heeft. Buig het uiteinde van het rietje om zodat de speld naar boven wijst. Plaats het papieren molentje op de speld en iemand anders houdt het rietje vast. Een andere persoon vormt met zijn handen een koker rond de onderkant van het rietje. Explo 2 NW voor jou 2 Duw het stukje kaars in de verbrandingslepel en steek de kaars aan. Breng daarna de verbrandingslepel in een lege maatcilinder. Herhaal deze proef, maar plaats het T-vormige stuk karton in de maatcilinder. Bevestig een papieren spiraal aan een touwtje en breng deze boven een brandende kaars op enige afstand. Naturalis 2 Andere:…………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… 2.2 Indien ja, geeft deze proef duidelijke resultaten? Altijd Soms Nooit 8 3 PROEF DIE HET TRANSPORT VAN WARMTE VIA CONVECTIE IN WATER AANTOONT Ja Neen 3.1 Indien ja, plaats een kruisje in de kolom bij de proef die u uitgevoerd heeft. Vul een plastic fles met water en kleurstof. Plaats aan de ene kant het theelichtje onder de fles en aan de andere kant ijsblokjes. Explo 2 NW voor jou 2 Duw het stukje kaars in de verbrandingslepel en steek de kaars aan. Breng daarna de verbrandingslepel in een lege maatcilinder. Herhaal deze proef, maar plaats het T-vormige stuk karton in de maatcilinder. Strooi het houtzaagsel in het bekerglas en vul deze met water. Verwarm het bekerglas aan 1 kant. Naturalis 2 Andere:…………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… 3.2 Indien ja, geeft deze proef duidelijke resultaten? Altijd Soms Nooit 9 4 PROEF DIE HET TRANSPORT VAN WARMTE VIA STRALING AANTOONT Ja Neen 4.1 Indien ja, plaats een kruisje in de kolom bij de proef die u uitgevoerd heeft. Biogenie +2 Biogenie +2 Bevestig een gloeilamp aan een statief of gebruik een infraroodlamp. Neem 3 drankblikjes, verf het ene wit, het andere zwart en wikkel het derde blikje in aluminiumfolie. Vul de 3 blikjes met water en plaats er een thermometer in. Daarna laat je de lamp op de blikjes schijnen. Bevestig een gloeilamp aan een statief, hou je hand (10 cm) eerst bij een niet brandende lamp. Daarna laat je de lamp branden en voel je opnieuw. Doof dan de lamp, maar hou je hand nu op ongeveer 2 cm van de lamp. Voel met je hand boven de vlam. Hou nu je handen rondom de vlam. Naturalis 2 NW voor jou 2 4.2 Bevestig een thermometer aan een statief. Plaats de gloeilamp aan de onderkant van de thermometer, hou ongeveer 1 cm afstand. Lees de temperatuur af en steek daarna de stekker in het stopcontact. Wacht 3 minuten en lees dan de temperatuur opnieuw af. Schakel de gloeilamp uit en voel na ongeveer 2 minuten aan de gloeilamp. Andere:…………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… Indien ja, geeft deze proef duidelijke resultaten? Altijd Soms Nooit 10 ENQUÊTE STRALING Proeven in verband met zichtbare en onzichtbare straling Voert u onderstaande proeven uit in de lessenreeks straling? Duid aan wat van toepassing is. 1 PROEF DIE AANTOONT DAT WIT LICHT BESTAAT UIT VERSCHILLENDE KLEUREN Ja Neen 1.1 Indien ja, plaats een kruisje in de kolom bij de proef die u uitgevoerd heeft. Richt de achterkant van de cd naar het zonlicht of een lamp. Beweeg een beetje met de cd. Biogenie +2 Plaats een wit scherm op een tafel achter een prisma. Richt de lamp op de schuine zijde van het prisma. NW voor jou 2 Wind de draad aan de schijf zo ver mogelijk op, trek aan beide kanten aan de draad. NW voor jou 2 Andere:…………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… 1.2 Indien ja, geeft deze proef duidelijke resultaten? Altijd Soms Nooit 11 2 ANDERE PROEVEN I.V.M. ZICHTBARE STRALING Ja Neen 2.1 Indien ja, plaats een kruisje in de kolom bij de proef die u uitgevoerd heeft. Zichtbaar maken van de straal van een laserpen. Je schijnt met een laserpen naar een voorwerp. Mbv een waterverstuiver maak je deze laserstraal zchtbaar. http://laserpenwebshop.wordpress.com/2012/11/3 0/laser-pointer-groen-bestellen-5mw-10mw-50mw100mw-200mw-groen-laser-laserpen-rood-blauw/ Proef met kijkdoos. Achterhaal wat de leerling met een klein beetje licht eerst zien. Achterhaal welke kleuren de leerlingen het eerst zien met meer licht. www.vob-ond.be/exp/zintuigfysiol.doc Andere:…………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… 2.2 Indien ja, geeft deze proef duidelijke resultaten? Altijd Soms Nooit 12 3 PROEF DIE DE ONZICHTBARE STRALING AANTOONT Ja Neen 3.1 Indien ja, plaats een kruisje in de kolom bij de proef die u uitgevoerd heeft. Druk op een van de toetsen van de afstandsbediening en kijk naar de afstandsbediening. Plaats nu de digitale camera ervoor en herhaal de proef. NW voor jou 2 NW voor jou 2 Teken met een groene markeerstift op een wit papier. Verduister daarna het lokaal en schijn met de UV-lamp op de tekeningen. Breng nu op de eerste tekening zonnecrème met factor 10 aan. Schijn opnieuw met de UV-lamp op de tekeningen. Bel met gsm A naar gsm B. Wikkel daarna gsm B in aluminiumfolie en bel opnieuw met gsm A naar gsm B. (http://www.medischmilieukundignetwerk.be/defaultSubsite.aspx?id=21840#.Uxm8 -_l5P4s) Andere:…………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… 3.2 Indien ja, geeft deze proef duidelijke resultaten? Altijd Soms Nooit 13