Het Slimmer Werken-onderzoek 2013

Het Slimmer Werken-onderzoek 2013
In mei 2013 heeft Beklijf in opdracht van ErgoDirect International een online
onderzoek uitgevoerd onder HR- en Arbo-professionals met als thema ʻSlimmer
Werkenʼ. Slimmer Werken houdt in: duurzaam efficiënter werken waardoor prestatie,
comfort en gezondheid van werknemers gelijktijdig verbeteren (op korte en lange
termijn). Anno 2013 zijn organisaties voortdurend op zoek naar oplossingen om
efficiënter te werken. Helemaal nu, in tijden van economische krimp waarin er vaak
met minder mensen gewerkt moet worden. Maar hoe zorg je er als bedrijf
tegelijkertijd voor dat medewerkers gezond blijven?
De thematiek van het behalen van gezondheidswinst staat eveneens hoog op de
agenda van het kabinet. Met het in april jongstleden gestarte Nationaal Programma
Preventie (NPP) geeft de minister van VWS in haar startbrief onder andere aan dat
ʻde economische schade van gezondheidsgerelateerd verzuim en verlies aan
arbeidsproductiviteit aanzienlijk isʼ1. Ze benoemt in haar brief de noodzaak om
maatregelen te nemen. Dit was voldoende aanleiding voor ErgoDirect om te kijken
hoe het gesteld is met werkdruk, arbeidsproductiviteit en gezonder en slimmer
werken bij Nederlandse bedrijven.
1
In haar brief verwijst de minister naar onderzoek van CapGemini voor SZW waarin staat dat een daling
van het verzuim in Nederland van 4% naar 3% een besparing oplevert voor werkgevers van 2,6 miljard
euro per jaar. Een verhoging van de productiviteit van 1% zou betekenen dat het BBP met 6 miljard euro
zou toenemen (www.duurzameinzetbaarheid.nl)
Het Slimmer Werken-onderzoek 2013 - ErgoDirect International
1 Tijdens het onderzoek kwamen de volgende vier themaʼs aan de orde:
1. Efficiency en arbeidsproductiviteit;
2. Werkdruk;
3. Relatie werkdruk / gezondheid;
4. Inzetbaarheid van medewerkers op de korte en lange termijn.
Verantwoording
Voor het onderzoek zijn relaties van ErgoDirect International, (middel)grote bedrijven
in Nederland uit uiteenlopende branches benaderd (zie taartdiagram). Daarbinnen
specifiek de eerder genoemde professionals op gebied van HR en Arbo. Het
onderzoek heeft plaatsgevonden van 23 mei tot 3 juni 2013. Aan het onderzoek
hebben 250 professionals meegedaan.
Belangrijkste conclusies
Efficiency en productiviteit
Hoe is het gesteld met het aantal mensen in organisaties in verhouding tot de
hoeveelheid werk, vergeleken met 2010? Twee derde van de respondenten geeft
aan dat er meer werk is in relatie tot het aantal mensen dan drie jaar geleden.
Efficiency neemt aan belang toe bij Nederlandse bedrijven. Bij de helft van de
organisaties wordt er meer aandacht aan besteed dan voorheen, bij een derde is het
zelfs een speerpunt geworden binnen het bedrijf.
“Bij een derde van de bedrijven is efficiency speerpunt geworden”
Het Slimmer Werken-onderzoek 2013 - ErgoDirect International
2 Gevraagd naar de huidige mate van efficiency kan er nog veel winst geboekt worden
bij Nederlandse bedrijven. Slechts een kleine 2% zegt dat er maximaal efficiënt
gewerkt wordt. Maar liefst 75% van de professionals geeft aan dat de efficiency
binnen hun organisatie beter kan, of zelfs sterk kan verbeteren.
De verbeteringen zitten volgens de professionals in de meeste gevallen (46%) op
organisatorisch vlak (organisatie van werk, organisatiestructuur), gevolgd door
verbeteringen op personeelsvlak, 32% (motivatie, vaardigheden, kennisniveau).
“Bij minder dan 2% van organisaties wordt maximaal efficiënt gewerkt”
Het Slimmer Werken-onderzoek 2013 - ErgoDirect International
3 Die focus op organisatie van werk zien we terug bij de vraag hoe bedrijven door
slimmer werken een hogere arbeidsproductiviteit kunnen bereiken. 37% ziet
ʻorganisatie van werkʼ als belangrijkste punt om productiever te kunnen werken. Als
tweede wordt arbeidsverhoudingen (motivatie, betrokkenheid) genoemd (27%),
gevolgd door kennis en vaardigheden van personeel (19%). Opvallend is het grote
aantal respondenten, 60%, dat niets ziet in resultaatgericht belonen als manier om
de arbeidsproductiviteit te vergroten.
Werkdruk
Het mag geen verrassing heten, maar niettemin is de conclusie uit het onderzoek
evident: de werkdruk is bij 85% van de onderzochte bedrijven (sterk) toegenomen de
laatste drie jaar. Over het niveau van de werkdruk binnen de eigen organisatie, zegt
62% van de professionals dat deze hoog is. Dit beeld wordt verder bevestigd bij de
vraag in hoeverre medewerkers signalen afgeven dat de werkdruk (te) hoog is.
Driekwart van de respondenten geeft aan signalen van medewerkers te krijgen dat
de werkdruk hoog is, bij 5% zelfs te hoog.
“80% van de medewerkers ervaart (te) hoge werkdruk”
Het Slimmer Werken-onderzoek 2013 - ErgoDirect International
4 De meerderheid van de respondenten ziet een verband tussen hoge werkdruk en
arbeidsproductiviteit: 64% zegt dat laatstgenoemde hierdoor afneemt.
Als oorzaken van de (te) hoge werkdruk worden genoemd:
1. te lage personeelsbezetting, structureel of tijdelijk (57%)
2. onduidelijkheid over wat er van medewerkers verwacht wordt (43%)
3. weinig sturing en begeleiding door leidinggevenden (42%)
Opvallend is dat bijna de helft van de respondenten het eens is met de stelling dat
(lijn)managers de hoge werkdruk van medewerkers vaak niet serieus nemen.
Een zelfde aantal reageert bevestigend op de vraag of de mens de zwakste schakel
is bij het verhogen van arbeidsproductiviteit.
Er blijkt een verschil te zijn tussen ervaren werkdruk bij mannen en vrouwen: volgens
21% van de respondenten ervaren vrouwen meer werkdruk (slechts 3,7% denkt dat
mannen meer werkdruk ervaren). Het gros van de respondenten (3/4) ziet geen
verschil in werkdruk tussen mannen en vrouwen.
Volgens velen zal de hoge werkdruk op korte termijn niet minder worden; 60%
verwacht dat de werkdruk in hun organisatie de komende jaren zal toenemen, 1/3
denkt dat deze gelijk blijft.
“Arbeidsproductiviteit daalt wanneer werkdruk stijgt (64%)”
Het Slimmer Werken-onderzoek 2013 - ErgoDirect International
5 Werkdruk en gezondheid
Ten aanzien van de ontwikkeling van het ziekteverzuimpercentage is men wat
positiever dan over de ontwikkeling van de werkdruk. Een derde denkt dat het
ziekteverzuimpercentage de komende jaren stijgt, bijna een kwart verwacht dat het
gaat dalen.
Overigens ziet de meerderheid van
de professionals wel een verband
tussen hoge werkdruk en
gezondheid van medewerkers.
Volgens iets meer dan de helft
ontstaan er meer gezondheidsklachten als de werkdruk
toeneemt. Een kleine 20% denkt
dat dit verband er niet is.
“Bieden juiste computeraccessoires populairste maatregel”
Het Slimmer Werken-onderzoek 2013 - ErgoDirect International
6 Inzetbaarheid medewerkers op korte en lange termijn
De onderzochte bedrijven nemen diverse maatregelen om efficiënter te werken en
daarmee de werkdruk te verlichten, met een duidelijke ʻtop 3ʼ. Het meest populair is
het zorgen voor de juiste computeraccessoires zoals ergonomisch toetsenbord,
laptopstandaard (76% geeft aan dit te doen). Verder doen veel organisaties aan
trainingen en opleidingen (72%), zorgen ze voor duidelijke taakomschrijvingen
(71%). De top 3 ten aanzien van maatregelen die het minst populair zijn; bij bijna de
helft (48%) van de organisaties wordt er niet op toegezien dat werknemers
voldoende pauzes nemen tijdens hun werkzaamheden. 36% biedt geen software
tools om slimmer te werken en bij 30% is werkdruk geen issue tijdens werkoverleg.
Hoe kijken de respondenten aan tegen duurzame inzetbaarheid en slimmer werken?
Als er meer budget zou zijn, zou 30% meer doen aan duurzame inzetbaarheid van
het personeel. Een op de drie geeft aan dat wanneer ze meer kennis over de materie
zouden hebben, ze meer aan duurzame inzetbaarheid zouden doen. Bijna driekwart
ziet een direct verband tussen slimmer werken en het vergroten van duurzame
inzetbaarheid. Een zelfde percentage denkt dat slimmer werken in de toekomst
steeds belangrijker wordt. Er moet dan nog wel veel gebeuren, aangezien 68%
aangeeft dat medewerkers nog veel slimmer kunnen werken dan ze nu doen.
“Slimmer werken wordt in toekomst steeds belangrijker”
Het Slimmer Werken-onderzoek 2013 - ErgoDirect International
7 Respondenten zijn vrij positief over de financiële kant van duurzame inzetbaarheid:
63% verwacht dat het de organisatie op termijn veel geld oplevert wanneer gewerkt
wordt aan de duurzame inzetbaarheid van het personeel. De meesten geven ook aan
dat productiviteit ondergeschikt is aan duurzame inzetbaarheid (slechts 9% vindt
productiviteit belangrijker).
Gevraagd naar het huidige belang van duurzame inzetbaarheid, verwacht bijna de
helft van de professionals dat duurzame inzetbaarheid steeds belangrijker wordt
binnen hun organisatie.
Bij een op de acht bedrijven is duurzame inzetbaarheid nu al een pijler van de
organisatie. Slechts 9% besteedt er niet of nauwelijks aandacht aan.
“Bij 1 op 8 is duurzame inzetbaarheid pijler van organisatie”
Het Slimmer Werken-onderzoek 2013 - ErgoDirect International
8 Overall lijkt het erop dat organisaties zich in toenemende mate bewust zijn van het
belang van duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Dat is positief. Waar nog veel
winst is te behalen, is in de uitvoering. Efficiënter en slimmer werken kan bij veel
organisaties nog verbeteren. Dat ook de overheid – in de vorm van het Nationaal
Preventie Programma – meer oog heeft voor het belang van gezonde werknemers,
biedt perspectief voor de BV Nederland.
Meer informatie
Voor meer informatie over dit onderzoek, of wanneer u meer wilt weten over Slimmer
Werken kunt u contact opnemen met Niek Nendels van ErgoDirect International op
[email protected]. Of u gaat naar de website
www.ergodirect.nl.
Juni 2013, Beklijf Content Marketing & PR in opdracht van ErgoDirect International (www.ergodirect.nl)
Het Slimmer Werken-onderzoek 2013 - ErgoDirect International
9