Vernieuwde opleiding verpleegkundigen Implicaties voor het werkveld

Vernieuwde opleiding verpleegkundigen
Implicaties voor het werkveld
Peter Degadt, gedelegeerd bestuurder
Week van de Verpleegkunde, 16 maart 2016
Overzicht
1. Het zorglandschap
2. Vernieuwde opleiding
3. Opportuniteiten en uitdagingen voor het
werkveld
4. Werk op de plank
1. Het zorglandschap
Veranderingen in de zorg
•Accentverschuiving van acute naar
chronische zorg, multi-morbiditeit
•Medische technieken en behandelingen:
meer complexe zorg
•Belang extra- en transmurale zorg neemt toe
•Zorgpaden, zorgprogramma’s, zorgcircuits:
toenemend belang van zorgmanagement
(netwerkzorg)
5
Uitdagingen
• Vraag naar specialisatie vs. vraag naar polyvalentie:
- schaarste vs. technologische evolutie
- taakuitzuivering vs. coördinatie-overhead
 nood aan verbindende verpleegkunde
• Zelfsturing, autonomie
• Werkbaar werk, loopbanen op maat, eindeloopbaanbeleid
• Te sterke focus op ziekenhuiszorg tijdens de opleiding
 nood aan meer kennismaking met andere sectoren
6
Een hedendaags HR-beleid
Noden van de organisatie
Loopbaanbeleid
Competenties
Aspiraties - Motivatie
Instroom studenten bachelor verpleegkunde
Instroom studenten in opleiding verpleegkunde in 2012
(excl. brug- en niet gekende vooropleiding):
•
•
•
•
ASO: 37%  incl. zij-instromers is dat ca. 30%
TSO: 50%
BSO: 11%
KSO: 2%
85% van de pas afgestudeerde verpleegkundigen gaan
werken in een ziekenhuis
BRON: DHO
2. Vernieuwde opleiding
Professionele bachelor
Doorlichting van de Vlaamse opleidingen vanuit de optiek
Europese richtlijn gereglementeerde beroepen:
• Huidige bacheloropleidingen voor verpleegkunde van
hoge kwaliteit
• Nieuwe opleiding:
3.450 uur (momenteel)  4.600 uur (Europese richtlijn)
met minimaal 2.300 uur tot maximaal 3.066 uur stage
Professionele bachelor
• Inhoudelijke vernieuwing volledig curriculum
 inspelend op innovaties en uitdagingen in de
sector
• Inkanteling Banaba’s
• Contractstage tijdens het vierde jaar. Meer
uren praktijkervaring; intensievere periode op
de werkvloer
Inkanteling banaba’s
BBT inkantelen :
Verdere uitrol BBT
wordt zowel
federaal als in
Vlaanderen
stopgezet.
Geneesk.
en
Specialt.
Chirurgie
en
Specialt.
Pediatrie en neonatologie
GGZ en psychiatrie
Sociale gezondheidszorg
Geriatrie
Intensieve zorg en spoedgevallenzorg
Oncologie
Medische beeldvorming
Stomatherapie en wondverzorging
Operatieassistent en instrumentist
Perfusionist
Anesthesie
Pediatrie en
Kindzorg
4de jaar Europese bachelor verpleegkunde
3de jaar Europese bachelor verpleegkunde
2de jaar Europese bachelor verpleegkunde
1ste jaar Europese bachelor verpleegkunde
Moeder en
pasgeborene kind
GGZ
en
psych.
OZ
en geriatrie
Thuiszorg
Vernieuwde opleiding: contractstage
• Stages jaar 1, 2, 3: aangestuurd en begeleid door de
hogescholen
• Contractstage tijdens vierde jaar
- ca. 800 uur
- quasi voltijds (4 dagen/week)
- te verdelen over 1 à 2 werkgevers
- voorlopig visum na 3de jaar opleiding
HBO5
• Wordt bekeken in taskforces (Vlaams, federaal)
• Uitgangspunt: eigen profiel
- Driejarige opleiding HBO5
- Praktijkgerichte opleiding (50% = stage)
- Differentiatie met bacheloropleiding (curriculum,
werkveld)
• Mogelijke werktitels: “basisverpleegkundige”,
“gegradueerde patiëntenzorg” …..
• Profiel met een duidelijke plaats binnen KB78 (twee
beroeps- en competentieprofielen, verschillende
verloning)
3. Opportuniteiten en uitdagingen
voor het werkveld
20
3.1. Inkanteling banaba’s
Huidige lijst verpleegkundige specialisaties
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_verpleegkundige_specialisaties
Algemeen Militair Verpleegkundige, Ambulanceverpleegkundige,
Anesthesieverpleegkundige, CCU-verpleegkundige, Coloncareverpleegkundige,
Decubitusverpleegkundige, Dermatologieverpleegkundige,
Diabetesverpleegkundige, Dialyseverpleegkundige,
Endoscopieverpleegkundige, Geriatrisch verpleegkundige, GGZ verpleegkundig
specialist, Gipsverbandmeester, Hartcatheteriesatieverpleegkundige,
Hartfalenverpleegkundige, Hematologieverpleegkundige, High careverpleegkundige, IC-verpleegkundige, Kinderastmaverpleegkundige,
Kinderlongverpleegkundige, Kinderverpleegkundige, Longverpleegkundige,
Maag-, darm- en leververpleegkundige, Mammacareverpleegkundige,
22
Huidige lijst verpleegkundige specialisaties
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_verpleegkundige_specialisaties
Medisch traumateam-verpleegkundige, Medium care-verpleegkundige,
Multiple Scleroseverpleegkundige, Neonatologieverpleegkundige, Nurse
practitioner, Obstetrie- en gynaecologieverpleegkundige,
Oncologieverpleegkundige, Operatieassistent, Parkinsonverpleegkundige,
Physician assistant, Praktijkondersteuner, Praktijkopleider, Psychiatrisch
verpleegkundige, Recoveryverpleegkundige, Reumaverpleegkundige, Sociaalpsychiatrisch verpleegkundige, SEH-verpleegkundige, Stomaverpleegkundige,
Transferverpleegkundige, Urologieverpleegkundige, Verpleegkundig
endoscopist, Wondverpleegkundige, Ziekenhuishygiënist
23
Snoeien in vervolgopleidingen
Opleiding wordt breder= oplossing voor wildgroei aan
specialisaties
Inkanteling banaba’s
• Banaba’s leiden naar BBT  wildgroei in afgelopen jaren
• Welke banaba’s kunnen inkantelen?
- verpleegkundige GGZ, geriatrie, oncologie, intensieve zorg, pediatrie,
operatiezaal…
- inkanteling biedt meer perspectieven voor generieke en flexibele inzet
• Opleiding specifieke niches  postgraduaat-opleidingen (op
voorwaarde voldoende ervaring te hebben opgebouwd)
• Algemeen: stimuleren van levenslang leren over de gehele loopbaan
3.2. Perspectieven contractstage
- Kans tot bredere kennismaking met de diversiteit van de
zorgsector: niet alleen ziekenhuiszorg, maar ook
ouderenzorg, ggz, thuiszorg…
- Contractstage kan toekomstige aanwerving voorafgaan
- Betere stagebegeleiding tijdens de contractstage
Uitdaging werkveld: bijkomend
stagevolume
• Organisatie stageplaatsen contractstage:
- 800 uur per jaar  ca. 0,5 VTE op jaarbasis
• Jaarlijks ca. 2000 afstuderende bachelors  1000
VTE’s aanwezig op de werkvloer in de vorm van
contractstage
 Grote organisatorische en inhoudelijke uitdaging
voor het werkveld!
Contractstage: begeleiding
• Stagemeesterschap werkgevers = stagiairs worden
aangestuurd door de stagemeester
• Inzetten op vorming mentoren
• Grondige herschikking aanbod stageplaatsen
nodig  generiek opgeleide verpleegkundigen
• Sectoren en werkvormen als proeftuinen:
thuiszorg, ouderenzorg, GGZ, zorg personen met
een handicap, jeugdzorg, preventie…
Contractstage: statuut?
Pleidooi voor behoud statuut studenten
Optie 1: vergoeding  loon (statuut werknemer)
- Problematiek fiscaliteit, kinderbijslag
- Arbeidsrechtelijke problematiek (minimumloon, barema’s….)
- Betaalbaarheid voor sector? In of uit de norm?
Optie 2: vergoeding  onkostenvergoeding (statuut studenten)
• Via beurssysteem?
• Systemen alternerend werken/studeren
• Bijdrage werkgevers: mogelijkheden te bekijken in de per sector
verschillende financieringssystemen
Verdere uitwerking contractstage:
 verdere gesprekken te voeren met
ministers van Werk en Sociale Zaken
3.3. Versterking door profilering
• Zorgkundigen, HBO5, Bachelor: contexten
creëren waarin elk op zijn sterkte wordt
aangesproken
• Kwalificatiemix
• (Maximaal) autonoom handelen binnen
afsprakenpakket
Meer generieke
opleiding + levenslang
leren
 opportuniteit tot
uitbouw
functiedifferentiatie
Besluit: een historische kans !
• Opleiding sloot niet meer aan op noden werkveld
en evoluties in de sector
• Stages: te veel focus op acute en somatische zorg
• Basisopleiding + vervolgopleidingen  gemiddeld
te lange studieduur en te versnipperd
• Onduidelijk profiel bachelor/HBO5
Vernieuwde bachelor opleiding:
• Opportuniteit voor algemene upgrade van de
kwaliteit van de opleiding
• Oplossing door 4de jaar met versterking
curriculum en verbreding stage
• Antwoord op competitie met andere welzijns- en
zorgopleidingen (HO, 3 jaar): contractstage
• 4 jaar en dan… aan het werk !
4. Werk op de plank
1. Contractstages juridisch vormgeven (federaal,
kabinet Werk)
2. Financiering contractstages (federaal,
Gemeenschappen)
3. Organisatie stages (onderwijs/sector)
4. Stagebegeleiding (Gemeenschappen,
sector/onderwijs)
5. Voorwaarden visum/opleiding (federaal)
6. HBO5 (federaal luik, quid Europa)
7. her-organisatie van de zorg op basis van
zorgcontexten en kwalificatiemix (sector)
En nu: veilig landen!
Bedankt voor uw aandacht!